چرخش نخبگان در حلقه بسته مدیریتی

تهران- ایرنا- قانون منع به کارگیری بازنشستگان یکی از اقداماتی است که در راستای نهادینه کردن شایسته سالاری و کمک به شکستن حلقه بسته مدیریتی و تحقق چرخش طبیعی نخبگان صورت گرفته است.

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، قانون منع به کارگیری بازنشستگان که در تاریخ بیستم اردیبهشت ماه 1395به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و نه روز بعد از سوی شورای محترم نگهبان تأیید شد، باب بحث در افکار عمومی جامعه و به ویژه فضای رسانه ها در باره این موضوع را گشوده و هم اکنون نیز ادامه دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

طبق نظر متخصصان و کارشناسان یکی از انتقاداتی که به نظام مدیریتی کشور همواره وارد بوده، بالا بودن میانگین سنی مدیران در رده های مختلف مدیریتی است. با این حال برخی از آنها می گویند پیر بودن یک مدیر به خودی خود نمی تواند چیز بدی باشد. چرا که در صورت رعایت شایسته سالاری در فرایند جذب و استخدام نیروی انسانی (از جمله مدیران )در سازمان ها و ارگان های مختلف، مسن بودن یک مدیر می تواند نشانه پختگی و تجربه او باشد.
از این رو صاحبنظران حوزه مدیریت بر این باور هستند که در چرخش نخبگان دو نکته اساسی را باید در نظر گرفت: یکی قانونمند بودن فرایند جایگزینی مدیران و دیگری نحوه جایگزینی است. اولاً باید افراد بعد از اتمام دوره قانونی خدمت و فرارسیدن دوره بازنشستگی به قانون تمکین کرده و صندلی های مدیریتی و کاری خود را رها کنند.
نکته دیگر این است که این رها کردن نباید به صورت یک دفعه ای و در روز پایانی خدمت قانونی صورت بگیرد. نظام مدیریتی باید به گونه ای باشد که دانش و تجربه مدیران قدیمی و در شرف بازنشستگی طی یک فرایند و در مدت زمان خاصی به نیروهای جوان سازمان مربوطه انتقال یابد و از این طریق آموزش لازم را برای اشغال مناسب مدیریتی فرا بگیرند.
نظر به اهمیت موضوع و تشریح و بحث و بررسی بیشتر آن پژوهشگر ایرنا با دکتر «منوچهر رشادی» استاد دانشگاه و متخصص در حوزه جامعه شناسی سازمان ها و مدیریت در گفت وگویی انجام داده است.
رشادی در ابتدای بحث گفت: بر اساس آمار منتشر شده و بنابر گفته های آقای جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری که در نشستی عنوان داشت دولت شامل مجموعه‌ای با بیش از 200 هزار مدیر است. این در حالی است که تعداد مدیران دولت ایران به اندازه‌ تعداد کارمندان دولت ژاپن است. همچنین میانگین سنی مدیران 48 سال است. اما میانگین سنی مدیران در کشورهای پیشرفته 40 سال است.
وی عنوان داشت: نکته جالب این است که در طی چهار دهه که از سن انقلاب اسلامی می گذرد میانگین سنی مدیران کشور از جوان به پیر حرکت کرده است. یعنی در ابتدای انقلاب همه یا اکثر مدیران جوان بودند. میانگین سنی اولین دولت 39 سال بود. اکنون میانگین سنی دولت حدود 58 سال است. البته در دولت یازدهم این عدد 62 سال بود.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه آمار و ارقام نشان می دهد که ما از شاخص های جهانی توسعه در زمینه گردش نخبگان فاصله زیادی داریم، گفت: البته سن تنها یکی از معیارهای چرخش نخبگان است. زیرا در صورتی که از جوانان غیر شایسته در مدیریت یک جامعه استفاده شود به نوعی می توان گفت که چرخش نخبگانی رخ نخواهد داد. نظریه پردازان و متفکران مختلفی به قضیه چرخش نخبگان پرداخته اند. از جمله ویلفردو پارتو که یک جامعه شناس ایتالیایی است و حدود صد سال پیش این موضوع را یکی از نشانه های جوامع پیشرفته دانسته است. بنابر این می توان گفت که باز کردن حلقه مدیریتی و گردش طبیعی نخبگان در این نظام مدیریتی کشور از ضروریات امروز جامعه ما است.
رشادی در ادامه بحث خود گفت: در واقع اگر در جامعه عواملی مانند قدرت، روابط فامیلی، پارتی و... در مسیر طبیعی گردش نخبگان اختلال ایجاد کند و آن را از روند طبیعی خارج کند به مرور حلقه بسته ای از مدیران به ویژه در رده های بالای مدیریتی شکل می گیرد که حتی ممکن است به یک نوع الیگارشی مدیریتی بیانجامد. یعنی شکل گیری طبقه مدیران که ورود به آن بسیار سخت می شود. این طبقه از طریق پیوندهای فامیلی و ایجاد منافع و همکاری های اقتصادی مشترک به درک مشترکی از منافع می رسند و به صورت طبقه ای در هم تنیده درآمده و از یکدیگر محافظت می کنند.
وی در ادامه عنوان داشت: در چنین شرایطی اگر قرار باشد افراد مسن و بازنشستگان این طبقه از مدیریت کنار بروند جوانان جایگزین آنها لزوما از میان افراد شایسته و توانمند و در واقع از میان نخبگان واقعی جامعه نخواهند بود. کسانی جای آنها را می گیرند که اصطلاحا امروز در زبان محاوره ای و در رسانه ها از آنها با نام آقازاده ها شناخته شده اند. پس من فکر می کنم تأکید بر شایسته سالاری از نظر اهمیت بالاتر از سن سالاری است.
این استاد دانشگاه گفت: ایران امروز بیش از هر زمان دیگری به افرادی نیاز دارد که با انگیزه، مسلط به علوم جدید، دارای احساس مسوولیت بالا در قبال جامعه و به طور کل از هر لحاظ شایسته هستند. چنین افرادی بدون شک در میان جوانان یافت می شوند، پس باید به آنها بها داده شود. در زمان جنگ تحمیلی میانگین سنی فرماندهان حدود 25سال بود. سؤالی که پیش می آید این است که چطور چنین مسوولیت سنگینی در آن زمان به جوانان داده می شد اما اکنون در حوزه مدیریت در برابر سپردن عرصه به آنها مقاومت صورت می گیرد. چرا برخی مدیران به هر دری می زنند تا قانون بازنشستگی را دور بزنند.
وی در ادامه اظهار داشت: واقعیت این است که نبود احزاب واقعی، قوی و نهادینه شده در کشور عرصه را برای طایفه گری و فامیل بازی فراهم کرده است. از نظر مدیریتی نهادهای مدرن در جامعه ما شکل نگرفته و کماکان مدیریت ما سنتی است که باعث پیدایش بحران مدیریت در جامعه شده است.
رشادی گفت: این بحران علاوه بر بحث شایسته سالاری تعداد بالای مدیران در کشور را نیز شامل می شود. درواقع دولت ها تاکنون نشان داده اند که توان کوچک سازی و چابک سازی خود را ندارند و روز به روز بزرگ و بزرگ تر می شوند و یا دست کم اگر هم بزرگتر نشوند حتما ثابت می مانند. تعداد مدیران کشور بیش از کل کارمندان کشوری مانند ژاپن است. و اینکه وجود رانت در جایگاه های مدیریتی باعث شده است تا مدیران تلاش کنند تا به هر طریقی و با هر قیمتی سِمت شان را حفظ کنند. در حال حاضر آنچه که در نظام مدیریتی ما در جریان است گردش مدیران در حلقه مدیریتی است نه گردش نخبگان. مدیران نه می روند و نه تغییر می کنند بلکه از پستی به پستی دیگر انتقال می یابند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: به منظور مبارزه با رانت های مدیریتی رفتن به سمت شفاف سازی و مبارزه با سوداگری اداری و ایجاد دولت الکترونیک و تکیه بر نیروهای جوان نخبه امری ضروری است. باید علاوه بر قانون منع به کارگیری بازنشستگان، قانون عدم تعدد پست نیز به خوبی اجرا شود.
وی گفت: امروزه باید شعار هر پست برای یک نفر عملیاتی گردد. متأسفانه شاهد هستیم که افرادی با عناوین مختلف در بیش از ده ها پست مدیریتی تکیه زده و از مکانیسم گردش نخبگان با ابزارهای مختلف جلوگیری می کنند. با بازنشسته شدن این افراد ممکن است زمینه برای اشتغال بسیاری از جوانان کشور به عنوان مدیران با استعداد فراهم شود. بدین صورت علاوه بر مشغول به کار شدن جوانان گره از مشکلات مدیریتی کشور نیز باز می شود.
پژوهشم**س-م**1552

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سياسي بازنشستگان گردش نخبگان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۰۱۲۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دمیدن فرهنگ بسیجی در کالبد جامعه تحول آفرین است

اسدالله عباسی استاندار گیلان با تاکید بر لزوم توجه به فرهنگ بسیجی در حل مشکلات کشور در حوزه‌های مختلف گفت: در بخش‌های مختلف جامعه‌ نیاز به تفکر بسیج داریم و برگزاری جلساتی این چنینی با دانشجویان برای حل مشکلات بسیار مفید است که باید مورد توجه متولیان امر قرار گیرد.

به گزارش خبرنگار استان های خبرگزاری دانشجو،اسدالله عباسی عصر امروز(چهارشنبه) در دیدار با اعضا، دانشجویان و اساتید بسیجی گیلان با بیان اینکه حضور در بین دانشجویان برای بنده یک افتخار است که بدون شک دارای برکاتی خواهد بود، اظهار کرد: دانشجویان بدون هیچگونه غرض‌ورزی در راستای تعالی نظام مقدس جمهوری اسلامی دغدغه خود را گفته و‌ راهکار حل مشکلات نیز بیان می‌کنید.
وی با اشاره به تزریق امید به جامعه توسط بسیجیان و به‌ویژه بسیج دانشجویی گفت: سخنان شما دانشجویان را یادداشت کردم و در این جلسه فرهنگ و روحیه بسیجی حاکم است و هر جا این روحیه دمیده شود باعث تحول می‌شود.
استاندار گیلان با تاکید بر لزوم توجه به فرهنگ بسیجی در حل مشکلات کشور در حوزه‌های مختلف بیان کرد: در بخش‌های مختلف جامعه‌ نیاز به تفکر بسیج داریم و برگزاری جلساتی این چنینی با دانشجویان برای حل مشکلات بسیار مفید است که باید مورد توجه متولیان امر قرار گیرد.
عباسی با بیان اینکه قبول مسوولیت استانداری در گیلان یک وظیفه‌ برای بنده بوده است، گفت: در مرحله نخست بعد از قبول مسوولیت استاندار مردم گیلان، تمام گروه‌ها و تشکل‌های سیاسی را به استانداری دعوت کرده و از آنان بهره بردیم که نمونه بارز آن بسیج دانشجویی بوده است.
استاندار گیلان با اشاره به خالی بودن خزانه دولت در ابتدای در دست گرفتن دولت سیزدهم تصریح کرد: در زمانی دولت را در دست گرفتیم که خزانه خالی و کرونا در کشور بسیار زیاد شده بود و تمام هدف دولت سیزدهم کنترل کرونا بوده است.
عباسی با اشاره به بدهی ۵۵۰ هزار میلیارد تومانی اسناد خزانه دولت بیان کرد: در ابتدای دولت سیزدهم، کشور دارای ۵۵۰ هزار میلیارد تومان اسناد خزانه و ۴۵ هزار میلیارد تومان استقراض بانکی بود ولی دولت تمامی این مشکلات را پشت سر گذاشت.
وی با تأکید بر اینکه رسانه‌های بیگانه همواره سعی در آلوده کردن فضای کشور و گیلان دارند، گفت: نمونه بارز این امر را در اغتشاشات سال ۱۴۰۱ شاهد بودیم ولی نخواهیم گذاشت دشمن در گیلان و حتی کشور به اهداف خود برسد.نماینده عالی دولت در گیلان با اشاره به برخورد با فساد در این استان در هر سطحی افزود: اگر مصداق بارز و دقیق فساد توسط یک مدیر را دارید به استانداری اعلام کنید زیرا برخورد با فساد خط قرمز بنده بوده و در این راه با هیچ فردی مماشات نداریم.
عباسی با بیان اینکه فضای دانشگاه باید فضایی علمی و اسلامی باشد، تصریح کرد: اگر نهادهای نظارتی به این نتیجه برسند که استاد و یا فردی به انقلاب و اسلام دینی ندارند با آن فرد به طور یقین برخورد می‌شود زیرا گیلان جای افرادی که سعی خدشه وارد کردن به نظام و ارزش‌های آن را دارند نمی‌باشد.
وی دولت سیزدهم را میراث ‌دار پروژه‌های نیمه تمام کشور دانست و افزود: هشت کیلومتر آزادراه منجیل رودبار، پل کابلی آستانه اشرفیه، پل غیر همسطح میدان گیل لاهیجان از جمله پروژه‌های مهم نیمه تمام در گیلان بود ولی در مدت زمان ۲ و‌نیم سال توانستیم این پروژه‌ها را تکمیل کنیم.
استاندار گیلان با بیان اینکه در خصوص ساماندهی پسماند سراوان به صورت جهادی کار شد، افزود: برای نخستین بار بنده سراوان را به صورت مسئله محور مطرح کردم ولی در آن دوران شهرداری و اعضای شورای اسلامی شهر رشت ثبات نداشته و بنده جور این کار را کشیده و از ریاست محترم جمهوری برای ساماندهی پسماند سراوان بودجه گرفتم.
عباسی با بیان اینکه دانشجویان دانشکده فنی و مهندسی شرق گیلان ‌دغدغه هایی در حوزه امکانات، خوابگاه و مسایل مختلف داشتند، گفت: اگر به موقع عمل نمی‌شد این دانشکده فنی و مهندسی شرق گیلان ‌رو‌ به نابودی می‌رفت که مانع از انجام این کار شدیم.
وی با تاکید بر اینکه مسئولان باید پاسخگوی شما دانشجویان بوده و برای رفع مشکلاتتان تلاش کنند، بیان کرد: مسایل و مشکلات شما دانشجویان در دانشکده شرق گیلان مرتفع خواهد شد و وضعیت دانشگاه گیلان به عنوان یکی از دانشگاه‌های مادر با مدیریت جدید بهتر می‌شود.استاندار گیلان ادامه داد: بنده هر کجا این کشور باشم یک گیلانی بوده و برای پیشرفت مردمان استانم از همه توان استفاده خواهم کرد به طوریکه از هشت هزار میلیارد تومان اعتبارات پروژه سفر، ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای افتتاح آزادراه گذاشتیم و راه‌آهن رشت_کاسپبن آماده بهره‌برداری است.
عباسی، با بیان اینکه برخی افراد به دلیل نرسیدن به اهداف خود همواره به دنبال ضربه زدن به کشور و دولت سیزدهم هستند، تصریح کرد: با دیپلماسی اقتصادی دولت سیزدهم، چای، برنج، بادام، زیتون به کشور روسیه و آستاراخان صادر خواهد شد و پُل آستارا چای افتتاح شده است.
وی با اشاره به کاهش حدود سه درصدی نرخ بیکاری در گیلان به نسبت میانگین کشوری گفت: با تلاش‌های انجام شده در سال ۱۴۰۱ موفق به ایجاد ۳۶ هزار شغل شدیم و در سال ۱۴۰۲ هم توانستیم ۳۵ هزار شغل ایجاد کنیم.

استاندار گیلان با بیان اینکه به دنبال صادرات محصولات کشاورزی استان همچون برنج و چای و کیوی و فندق و زیتون هستیم، تصریح کرد: توجه صنایع تبدیلی و بسته بندی را جهت ایجاد ارزش افزوده و تکمیل زنجیره ارزش در دستور کار داریم و این یکی از اهداف تیم اقتصادی دولت در گیلان است.
عباسی با اشاره به افزایش مشارکت اقتصادی در گیلان به نسبت میانگین کشوری بیان کرد: مشارکت اقتصادی استان نیز ۴۴.۵ درصد و بالاتر از میانگین ۴۱.۵ درصدی کشور است.
وی با تاکید بر تسریع در تکمیل پروژه های نیمه تمام بیان کرد: هیچ پروژه جدیدی در گیلان تعریف نشده و اولویت تکمیل پروژه های نیمه تمام است ولی انتظار دارم برخی از وزارت‌خانه‌ها نسبت به پرداخت اعتبارات مصوبات سفر به ادارات کل خود اهتمام ویژه ورزند.
نماینده عالی دولت در گیلان در خصوص توجه به اقتصاد دریا محور در این استان افزود: در راستای فرمایشات مقام معظم رهبری یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در گیلان در حال انجام است.
در این جلسه جمعی از دانشجویان، اساتید و اعضای سازمان بسیج دانشجویی گیلان، خانم‌ها فاطمه زارع، مهدی‌پور و قربانی و آقایان محمدی‌پور، حجت‌الاسلام والمسلمین عباسی، جعفری، چترعنبرین، جعفریان، حسینی اجداد، رضایی، خورسندی و ملکی چوبری به ایراد سخنرانی پرداخته و در حوزه‌های اشتغال، بیکاری برخی از دانشجویان نخبه گیلانی، تامین اشتغال نخبگان، توسعه ارتباط بین دانشگاه گیلان و استانداری، عفاف و حجاب، خوابگاه دانشجویی، حمایت از محیط‌ های پژوهشی، بها دادن به بسیج دانشجویی نکاتی را مطرح کردند.