اعتراف اصلاح طلبان: هدف برجام موشکی است
تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۱۲۲۸۲
در حال حاضر اروپا به نیابت از آمریکا در پی تعمیم برجام به حوزه موشکی و منطقهای است. همانطور که اصلاح طلبان نیز اعتراف کردند، کانال مالی و موارد مشابه همگی وعدههای سرخرمن است.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ «آزموده را آزمودن خطاست»؛ اگر کسی در انجام وظیفه و یا وعدهای که برعهده گرفته است موفق نباشد و این ناکامی و ناتوانی به تکرار هم نشسته باشد، نمیتوان از او در آن عرصه انتظار موفقیت داشت چرا که نتیجه از قبل مشخص است و آن خروج ناموفق از آزمون دیگر است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در مهرماه ۸۲ توافق سعدآباد میان ایران و تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) منعقد شد.
در کتاب خاطرات روحانی با عنوان «امنیت ملی و دیپلماسی هستهای» (خاطرات توافق سعدآباد) -ص ۵۸۸ - به نامه روحانی خطاب به البرادعی-مدیرکل وقت آژانس انرژی اتمی- درخصوص بدعهدی اروپا اشاره شده و آمده است: «متأسفانه، در مقابل اگر نگوییم هیچ، ایران مابهازای بسیار اندکی دریافت کرد و بارها اقدامات اعتمادساز خود را افزایش داد و تنها در عوض آن، با قولهای انجام نشده و درخواستهای بیشتر روبه رو شد».
در بخش دیگری از کتاب خاطرات توافق سعدآباد-ص ۵۸۹- به نامه روحانی خطاب به آژانس انرژی اتمی اشاره شده و آمده است: «پس از گذشت بیش از سه ماه مذاکره بعد از موافقتنامه پاریس، آشکار شد که سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا خواهان تطویل مذاکرات و احتمالاً عدم دستیابی به نتیجه مطلوب هستند».
روحانی در بخش دیگری از خاطرات خود از توافق سعدآباد- ص ۶۰۳-تصریح کرده است: «بسته پیشنهادی طرف اروپایی...دربردارنده مجموعهای از تقاضاهای یک جانبه و خودخواهانه و فراقانونیاز ایران است که گستره آن از انکار حق حاکمیت تا واگذار کردن حقوق غیرقابل انکار خودش را در بر میگیرد... بسته پیشنهادی مذکور در زمینه تقاضاها از ایران بسیار طولانی، اما در مورد پیشنهادهای ارائه شده به ایران به طور مضحکی کوتاه و نارسا میباشد. فقدان هرگونه تلاش برای ایجاد ظاهری متوازن، این پیشنهاد را به دستور استعماری کاپیتولاسیون شبیه میسازد.»
واکنش دردناک و فوری!
۱۸ خرداد سال جاری آمریکا از برجام خارج شد. دولت، پیش از آن اعلام کرده بود که واکنش ایران به خروج آمریکا از برجام، فوری، غیرقابل تصور، پشیمانکننده و دردناک خواهد بود؛ اما پس از خروج آمریکا از برجام، روحانی در اظهارنظری عجیب اعلام کرد که مزاحم رفت و ما برجام را بدون آمریکا ادامه میدهیم!
در حقیقت دولت بدون توجه به تجربه توافق سعدآباد، برجام اروپایی را کلید زد.
قرار بر این بود که اروپاییها حداکثر تا ۱۰ خردادماه بسته پیشنهادی خود مبنی بر تضمین اجرای تعهدات برجامی را ارائه دهند؛ اما موگرینی صراحتاً اعلام کرد که درخصوص تعهدات برجامی به ایران تضمین نمیدهیم. اروپا در نهایت در نیمه تیرماه بسته پیشنهادی خود را ارائه کرد. روحانی در گفت و گوی تلفنی با «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان اعلام کرد که بسته پیشنهادی اروپا مأیوس کننده بود.
اکنون بیش از ۷ ماه از برجام اروپایی سپری شده است. نکته قابل تأمل اینجاست که بی عملی و وعدههای سرخرمن اروپا حتی بزک کنندگان و حامیان برجام را نیز به اعتراف واداشته است.
لازم به ذکر است که این طیف پیش از این با تیترهایی همچون «موگرینی: هر چه تهران بگوید»، «اروپا کنار ایران»، «اروپا علیه آمریکا» و... به بزک اروپا پرداخته بود.
اروپا عملاً از برجام خارج شده
«فریدون مجلسی» که پیش از این مطالب بسیاری در تعریف و تمجید از برجام نوشته بود-۷ آذر ۹۷- در مصاحبه با روزنامه اصلاح طلب «همدلی» گفت:
«اگر اروپا از برجام خروج کند به نسبت خروج ایران اهمیت زیادی ندارد چه بسا آنها همین الان هم از برجام خروج کردهاند و تنها اسمها در برجام ماندهاند».
وعده کانال مالی سرِکاری است، هدف برجام موشکی است
روزنامه اصلاح طلب «اعتماد» -۶ آذر ۹۷- در مطلبی با عنوان «درباره حمایت اروپا از ایران» نوشت:
«هفت ماه پس از اعلام آنکه اروپا موفق به ساخت مؤسسات مالی مستقل از ایالات متحده خواهد شد. وزیر اقتصاد فرانسه برنولومر، ناگزیر به اعتراف به این واقعیت است که اروپاییها متاسفانه قادر نخواهند بود ارباب سرنوشت اقتصادی خود باشند یا آزادانه بتوانند با هرکس که میخواهند تجارت کنند...واقعیت این است که اروپا ابزار لازم را برای ایستادن در مقابل ایالات متحده ندارد. اروپا باید ذکاوت اعتراف به این مساله را داشته باشد تا ایرانیان دست از باور به این سراب فریبنده بردارند و از این پروژههای مکرر که با شکست مواجه شده، درس بگیرند تا بتوانند تصمیم خود را با آگاهی کامل از علل آن اتخاذ نمایند. با این وجود، با یا بدون حمایت سیاسی اروپا، ایران اشتباه خروج از توافق هستهای را مرتکب نخواهد شد. آن هم از بیم تحریمهای سختگیرانه تر یا حتی آنکه شاهد حملههای نظامی آمریکا یا اسرائیل باشد. هدف از این وضعیت انفعالی اروپا، وادار کردن ایران به نشستن پای میز مذاکره جهت مورد بحث قراردادن شرایط توافقی جدید است...بزرگترین آرزوی واشنگتن».
روزنامه اصلاح طلب «شرق» نیز-۲۷ آبان ۹۷- در مطلبی نوشته بود:
«تاکنون سه کشور اروپایی امضاکننده برجام، آلمان، بریتانیا و فرانسه نشان دادهاند که تمایلی به میزبانی کانال مالی ندارند...اتریش و لوکزامبورگ و بلژیک نیز پذیرش ندادهاند...اینکه چرا سه کشور اصلی جامعه اروپایی از رفتن زیر بار مسئولیت میزبانی شانه خالی کردهاند، محل سؤال است... اسکان گذرگاه ویژه چون فی نفسه امری تکنیکی نیست...و مربوط به اراده سیاسی است، نباید به درازا بکشد...میتوان احتمال داد اروپا درصدد است تا با نگاهی فرابرجامی همه مسائلی که با ایران دارد، مانند مباحث و موضوعات حقوق بشر، موشکی و حضور در منطقه به ویژه سوریه را روی میز بگذارد و راجع به آنها با تهران وارد مذاکره شود و متناسب با نتایج حاصل، الگوی رفتاری نهایی خود را تنظیم کند».
قولهای بیرنگ اروپایی
روزنامه اصلاح طلب «آرمان» نیز-۲۷ آبان ۹۷- در یادداشتی نوشته بود:
«درست است که اختلاف و نقاری میان کشورهای اروپایی با آمریکا پدیدار شده، اما از نظر اقتصادی و تجاری در عمل مایل نیستند که وارد رویارویی با آمریکا شوند. حتی قولهای اروپاییها مبنی بر خرید یک سوم نفت ایران یا نهاد مالی جداگانهای که تعاملاتی با آمریکا نداشته باشد نیز تاحدودی به بیرنگی دچار شده است. لذا بهنظر نمیرسد که اروپاییها خیلی بخواهند خود را وارد درگیری با آمریکاییها کنند».
اروپا به آمریکا وابسته است
«دیاکو حسینی» تحلیلگر مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری-۱۱ مهر ۹۷- در مصاحبه باروزنامه آرمان گفت:
«در عمل اروپا برای اداره امور مربوط به خود همچنان به آمریکا وابسته است... فکر میکنم این درک در کشور ما ایجاد شده که نباید انتظار یک معجزه از گروه ۱+۴ را داشت توانایی آنها برای حمایت از برجام محدودیت و میزان استقامت آنها در برابر ایالات متحده هم محدودیت دارد».
روزنامه آرمان نیز چندی پیش نوشته بود:
«از زمان خروج ترامپ از برجام (اردیبهشت ماه گذشته) اتحادیه اروپا اقدامی برای حفظ برجام نکرده است و اساساً جرأت اقدام علیه ایالات متحده را هم ندارد...مشی سیاسی اروپا با کاخ سفید همسان است و باید توجه داشت که اتحادیه اروپا سالیانه بیش از ۱۲۰۰ میلیارد دلار مبادله تجاری دارند. آیا ممکن است از این رقم چشم پوشی کنند؟ حال بهخاطر حفظ شأن و پرستیژ خود گاهی سخنانی مطرح میکنند و رفتارهایی انجام میدهند و به نوعی مقاومتی هم در برابر واشنگتن میشود! اما به نظر نمیرسد این مقاومتها در برابر تهدیدات عملی آمریکا به جایی برسد».
جز وعده از اروپا چیزی ندیدیم
«محمدرضا بختیاری» دیپلمات سابق-۱۸ آذر ۹۷- در یادداشتی در روزنامه اعتماد با عنوان «اروپا با آمریکا نمیجنگد» نوشت:
«متاسفانه در شرایط کنونی در مساله توافق هستهای هیچ راه حل منفعت آوری در مقابل کشورمان وجود ندارد...تا امروز از اتحادیه اروپا جز وعده هیچ حرکت جدی دیده نشده و موضوع طراحی مکانیسم ویژه انتقالات مالی بین ما و اروپا از حد حرف جلوتر نرفته و حتی در صورت وجود SPV هیچ کشور اروپایی زیر بار قبول ایجاد مرکز چنین تبادلاتی با کشورمان نمیرود...متاسفانه در تیم کارشناسان مذاکره کننده ما تعداد کافی از متخصصان به ویژه در حوزههای مالی، تجاری و بانکی حضور نداشتند که خط به خط و بند و به بند توافق را دقیق و به طور تخصصی بررسی کنند تا امروز دچار چنین شرایط ناشی از بی تعهدی آمریکا و اروپا نشویم».
شکافی میان اروپا و آمریکا نیست
«احمد زیدآبادی» از فعالین اصلاح طلب چندی پیش در مصاحبه با روزنامه آرمان گفته بود:
«شکافهای موجود بین برخی از کشورهای اروپایی با آمریکا بیشتر شکل رسانهای دارد و در واقعیت هیچ شکافی وجود ندارد...اتفاقاً صدای واحدی از همه آنها به گوش میرسد. در شرایط کنونی کشورهای اروپایی به این نتیجه رسیدهاند که برجام باید باقی بماند؛ با این وجود این توافق نیاز به تقویت و متمم دارد که باید هر چه سریعتر انجام شود. به نظر میرسد آمریکا و کشورهای اروپایی در مقابل ایران تقسیم کار انجام دادهاند. آمریکا فشارهای خود را نسبت به ایران افزایش داده و در مقابل کشورهای اروپایی تلاش میکنند در شرایطی که ایران تحت فشار است با ایران وارد مذاکره شوند تا نتیجه دلخواه هر دو گروه حاصل شود. همه کشورهای غربی نیز به دنبال این هستند که ایران از مواضع خود عقب نشینی کند تا شرایط برای شکلگیری یک «برجام ۲» و یا اضافه کردن مکمل به برجام به وجود بیاید».
موارد فوق تنها بخشی از اعتراف فعالین اصلاح طلب درخصوص سرکاری بودن برجام اروپایی است.
رهبر معظم انقلاب -۱۹ اردیبهشت ۹۷- در دانشگاه فرهنگیان فرمودند:
«من به این سه کشور (اروپایی) هم اعتماد ندارم. من میگویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] میخواهید قرارداد بگذارید، تضمین بهدست بیاورید ــ تضمین واقعی، تضمین عملی ــ وَالّا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد، [امّا] بهیکشیوه دیگر. روشهای سیاسی و دیپلماسی، روشهای ویژهای است؛ گاهی لبخند میزنند و در حال لبخند، خنجر را تا دسته در سینه انسان فرو میکنند؛ دیپلماسی این است دیگر؛ با اخلاق خوش، با تعریف و تمجید که «بله، شما خیلی خوبید، شما آقایید، ما میدانیم شما قرارداد را به هم نمیزنید»! اگر چنانچه توانستید تضمین از آنها بگیرید بهطوری که بشود اعتماد کرد، خب، اشکالی ندارد، حرکتتان را ادامه بدهید؛ اگر نتوانید چنین تضمین قطعیای را بگیرید ــ که بنده هم بسیار بعید میدانم که بتوانید تضمین بگیرید ــ آنوقت دیگر نمیشود اینجوری حرکت کرد و اینجوری ادامه داد».
لزوم توقف برجام اروپایی
طرف اروپایی در برجام (انگلیس، فرانسه، آلمان و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا) بارها تاکید کردهاند که:
- هیچ تضمینی برای اجرای تعهدات برجامی خود به ایران نمیدهند.
- در مقابل تحریمهای آمریکا علیه ایران صرفاً ابراز تأسف میکنند و خبری از اقدام عملی نیست.
- ایران بدون چشم داشت باید یکطرفه تمامی تعهدات خود را اجرا کند.
- ایران نباید انتظار دریافت امتیاز داشته باشد و صرفاً باید در جایگاه متهم نشسته و درباره توان موشکی و قدرت منطقهای و دیگر موارد نیز جواب پس بدهد.
باراک اوباما رئیس جمهور سابق آمریکا در سخنرانی خداحافظی خود گفته بود که افتخارش این است که بدون شلیک حتی یک گلوله توان هستهای ایران را متوقف کرد. متاسفانه رویکرد منفعلانه دولت آقای روحانی و تیم مذاکره کننده به ریاست ظریف موجب شده است تا آمریکا-اروپا به خیال خام خود در پی این باشند تا این روند خسارت بار برای ما و پرمنفعت برای خودشان را به دیگر حوزهها تعمیم دهند.
در حال حاضر اروپا به نیابت از آمریکا در پی تعمیم برجام به حوزه موشکی و منطقهای است. همانطور که اصلاح طلبان و بزک کنندگان برجام نیز اعتراف کردند، کانال مالی و موارد مشابه همگی وعدههای سرخرمن برای وقت کشی و خرید زمان برای آمریکاست.
طرف آمریکایی-اروپایی با همکاری جریان خاص در داخل کشور در پی آن است تا با استمرار وضعیت نامناسب اقتصادی در داخل ایران و مذاکرات فرسایشی ایران- اروپا، این پالس غلط را به افکار عمومی ارسال کند که راه حل رفع مشکلات تن دادن به برجام موشکی و منطقهای است.
در شرایط فعلی دولت باید با اجرای دقیق اقتصاد مقاومتی و توقف امید واهی به برجام اروپایی، این نقشه شوم را ناکام بگذارد. متاسفانه عملکرد ستاد اقتصادی دولت و دستگاه دیپلماسی در مقابله با نقشه شوم دشمن رضایت بخش نیست.
منبع: مشرق
منبع: دانا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۱۲۲۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عضو مجمع تشخیص: برجام و FATF همچنان در اولویت است / نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود
روزنامه هم میهن نوشت: در پی درگیری نظامی اخیر میان ایران و اسرائیل، پس از هدف قرار گرفتن کنسولگری ایران در دمشق و پاسخ نظامی ایران به این اقدام و اقدام نظامی بعدی در اصفهان که به اسرائیل منتسب شد، به نظر میرسد که وضعیت درگیری مستقیم نظامی بین دو کشور پایان یافتهاست.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان پس از فاز نظامی، اکنون نوبت به فاز دیپلماسی رسیدهاست تا جمهوری اسلامی بتواند ضمن بهرهبرداری از نمایش قدرت خود در منطقه، جلوی آسیب رسیدن به منافع کشور و افزایش فشارهای بینالمللی را بگیرد.
سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که در این شرایط دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید بهشدت فعالتر شود و ضمن در پیش گرفتن دیپلماسی متوازن و متعادل با همه کشورهای جهان، بهدنبال خنثی کردن تلاشهای حامیان اسرائیل برای افزایش فشار علیه ایران باشد. این دیپلمات پیشین معتقد است که وزارت امور خارجه باید تلاش برای احیای برجام و خروج از لیست سیاه FATF را در اولویت کارهای خود قرار دهد، چراکه این دو پرونده باعث شدهاست که استمرار تحریمهای گسترده علیه ایران باعث مشکلات عدیده اقتصادی برای کشور شود.
در ادامه متن کامل گفتوگوی «هممیهن» را با سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و معاون پیشین وزارت امور خارجه مطالعه میکنید.
*به نظر میرسد فاز نظامی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به پایان رسیدهاست. فکر میکنید که دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این شرایط چه مسئولیتی بر عهده دارد؟شرایط بهگونهای است که موقعیت نظامی و جایگاه ایران در منطقه تا حدی مورد توجه کشورهای منطقه و جهان قرار گرفتهاست. الان شرایطی پدید آمدهاست که باید فعالیتهای جدی دیپلماتیک در زمینههای مختلف آغاز شود. حامیان اسرائیل، چه در آمریکا و اروپا و چه در نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و گروه ۷ سعی میکنند که از این وقایع سوءاستفاده کنند و فشارها را بر تهران افزایش دهند.
این کشورها و نهادها بههیچوجه نگران حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق نبودند، اما حالا بهگونهای رفتار میکنند که انگار پاسخ مشروع ایران به این اقدام نظامی باعث نگرانی آنها شدهاست. با توجه به اینکه جو تبلیغاتی علیه ایران تشدید شده و این کشورها قصد دارند بهدنبال تحریم ایران بروند، باید کارزار جدی دیپلماتیک در زمینههای مختلف، هم در منطقه و هم در اروپا و سازمان ملل داشتهباشیم تا بتوانیم اقدامهایی را که کشورهای غربی قصد دارند علیه ایران انجام دهند، خنثی شود.
در عین حال دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را به کار گیرد که قضایای مسکوت و معطلمانده از گذشته مانند برجام و FATF را نیز حل و فصل کند، چراکه تا این قضایای دیپلماتیک حلوفصل نشود، ما از تحریمها و مشکلات اقتصادی شدید ناشی از آن رنج خواهیم برد.
*فکر میکنید با تحولات اخیر آیا آمریکاییها حاضر خواهند بود باز هم پای میز مذاکره بنشینند و در مورد برجام صحبت کنند؟الان آمریکا در شرایط خاصی قرار دارد. در شش ماه گذشته هم مشخص شد که آمریکاییها به دنبال مشارکت در جنگ یا گسترش بحران در منطقه نیستند و تا این حد مشخص شدهاست که سیاست آمریکا این است که جنگ غزه در سراسر خاورمیانه گسترش پیدا نکند، پای کشورهای دیگر به آن کشیدهنشود و آمریکا درگیر یک منازعه جدید در منطقه نشود.
در این زمینه به نظر میرسد که انگیزههای ایران و آمریکا مشابه یکدیگر باشد و ایران هم علاقهای به گسترش منازعه در منطقه ندارد. اما در مورد برجام و مسائل مرتبط با آن، شاید هنوز وقت گفتوگو در این مورد فرا نرسیدهباشد. در چارچوب تعامل دیپلماتیک شاید هم لازم نباشد که در گام نخست سراغ احیای برجام برویم.
الان اولویتهای مهمی وجود دارد. آمریکا که ۶ سال است از برجام خارج شدهاست و عضو این توافق نیست، این امکان وجود دارد که با طرفهای باقیمانده در برجام برای اجرای احکام معطلمانده آن تعامل کرد و در این زمینه مذاکرات را با جدیت پی گرفت.
برای این مهم لازم است که کارشناسان خبره سیاست خارجی وارد کار شوند و دولت از ظرفیتهای دیپلماتهای باتجربه و نخبه کشور برای مذاکرات در مورد برنامه هستهای ایران استفاده کند و اجازه بدهد که چه در حوزه مذاکرات هستهای و چه در حوزه خارج شدن از فهرست سیاه FATF وضعیت از حالت توقف خارج شود و کارها پیش برود.
*ارزیابی شما از عملکرد ۷ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بعد از عملیات طوفانالاقصی و جنگ غزه چیست؟این سوال خیلی کلی است و نمیتوان به سادگی به آن پاسخ قاطعی داد. قضایای مختلف در حوزه سیاست خارجی با هم مرتبط است. دستگاه سیاست خارجی موظف است که منافع بینالمللی کشور را در همه حوزهها با جدیت پیگیری کند. همانگونه که عرض کردم چه در حوزه برجام و FATF و چه در حوزه جلوگیری از افزایش فشار به ایران پس از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل، دستگاه دیپلماسی باید مقتدرانه پیگیر منافع ایران باشد.
در عین حال باید در حوزههای دیگر مانند روابط دوجانبه مثل روابط با سوریه، روابط با روسیه و چین، دستگاه دیپلماسی ما فعالانهتر عمل کند. مهمترین مسئله این است که باید از این محدودیتهایی که برای سیاست خارجی ایجاد شدهاست، خارج شویم و باید روابط خارجی خود را خیلی جدی با همه کشورها گسترش دهیم. نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود.
اگر روابط ما مثل شرایط کنونی محدود باقی بماند، قدرتهای دیگر از این محدودیت سوءاستفاده خواهند کرد. دستگاه دیپلماسی باید به صورت جدی در این زمینهها فعال شود و تغییرات جدی به وجود بیاورد.
*بعضی از کارشناسان معتقدند که بعد از پاسخ نظامی ایران به اسرائیل ممکن است این تصور در بین کشورهای همسایه بهخصوص کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس ایجاد شود که قدرت نظامی و قدرت موشکی و پهپادی ایران را تهدیدی برای خودشان تلقی کنند. فکر میکنید آیا ممکن است بتوان سازوکاری ایجاد کرد که به این کشورها نشان داد ایران تهدیدی برای کشورهای همسایه و منطقه محسوب نمیشود؟بخشی از این تصورات ناشی از تبلیغات است. کشورهای منطقه به خوبی میدانند که تاریخ ایران نشان دادهاست که ایران هرگز در سدههای اخیر تهاجمی وارد یک درگیری و بحران نشدهاست. ایران اگر مورد حمله نظامی واقع شدهباشد از خود دفاع میکند، این موضوع را در قضیه عراق شاهد بودیم و اخیراً هم در مقابل تعرض نظامی اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق مشاهده کردیم. ولی ایران هرگز تهدیدی برای همسایگانش نبوده است. ایران همواره دعوت کردهاست که سازوکار امنیتی مشترکی برای تضمین امنیت کشورهای همسایه ایجاد شود.
الان هم دستگاه دیپلماسی ایران باید فعالتر از گذشته تلاش کند تا به همسایگان نشان دهد که اگر ایران یک نیروی نظامی قوی دارد، اگر توان موشکی و پهپادی دارد، این ظرفیتها میتواند در راستای تامین امنیت منطقه به کار رود. این تز کلی ایران که امنیت منطقه باید توسط کشورهای منطقه تامین شود، میشود با دیپلماسی فعال و تعامل با کشورهای همسایه و دولتهای جنوب خلیجفارس، آنها را به این نتیجه برسانیم که باید سازوکار امنیت جمعی در منطقه ایجاد شود و آنها را قانع کنیم که نیازی به حضور نیروهای خارج از منطقه نیست و کشورها خودشان میتوانند امنیت منطقه را تامین کنند.
*در منطقه غرب آسیا ایران و اسرائیل چهار دهه است که با هم خصومت دارند. این منازعه برای نخستین بار در طول هفتههای گذشته ماهیت مستقیم و رودررو پیدا کرد. فکر میکنید آیا امکان تکرار این منازعه مستقیم و تبدیل شدن آن به یک جنگ تمامعیار وجود داشتهباشد؟آینده منازعه ایران و اسرائیل بستگی به عملکرد طرف مقابل دارد. ایران در سالهای اخیر و بهویژه پس از آغاز جنگ غزه نشان دادهبود که صبر استراتژیک در پیش گرفتهاست. اسرائیل به شیوهای عمل کرد که ایران استراتژیاش را کنار گذاشت و وادار کرد وارد حالت تهاجمی شود. اگر اسرائیل اشتباه قبلی خود را تکرار کند، طبیعی است که مورد حمله ایران واقع خواهد شد. به اعتقاد من آینده این رویارویی کاملاً به عملکرد طرف مقابل بستگی دارد.
*عملیات وعده صادق تا چه اندازه باعث شد که اسرائیلیها نسبت به عملکردشان در آینده محتاطتر شوند؟بسیار مؤثر بود. اسرائیلیها باور نمیکردند که ایران دست به اقدامی چنین گسترده در واکنش به اقدامات آنها بزند. اسرائیل بعد از جنگ ۱۹۷۳ پوشش امنیتی قدرتمندی برای خودش ایجاد کردهبود و هم متحدانش چه در غرب از طرف آمریکا و اروپا و چه در شرق از طریق شوروی و بعد از آن روسیه، کمکهای گسترده نظامی و دفاعی در اختیار اسرائیل قرار میدادند.
قدرتهای جهانی پذیرفتهبودند که موجودیت اسرائیل و امنیت اسرائیل از اولویتهای اصلی خودشان است. این موضوع در آمریکا به یک سیاست دوحزبی و اجماعی تبدیل شدهبود و کار تا جایی پیش رفت که از اسرائیل با عنوان ایالت پنجاهویکم آمریکا یاد میشد. در نیم قرن گذشته به جز یک مورد پرتاب موشکهای عراق به سمت اسرائیل، هیچ حملهای به اسرائیل نشدهبود و اسرائیل تصور میکرد که سازوکار بازدارندگیاش صددرصد موفق بودهاست.
برای کل قدرتهای جهانی، بهویژه آمریکا جا افتادهبود که اسرائیل باید از لحاظ نظامی و بهخصوص از نظر توانمندی نیروی هوایی از همه کشورهای منطقه قویتر باشد. پاسخ نظامی ایران نشان داد که این حجم از تلاشها بیفایده بوده و اسرائیل ضربهپذیر است و اگر مرتکب اشتباهی شود، ضربات دیگری هم خواهد خورد.
*مشارکت ائتلاف آمریکا، بریتانیا و فرانسه با حمایت برخی کشورهای عربی در رهگیری و انهدام موشکها و پهپادهای ایرانی باعث شد که برخی تحلیلگران این موضوع را مطرح کردهاند که اسرائیل و آمریکا یک گام به ایجاد یک ائتلاف منطقهای با مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران نزدیکتر شدهاند. نظر شما در مورد این مسئله چیست؟منازعهای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیتهای کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشکهای ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشاندهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بیاثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.
بعضی از کشورهای عربی مثل اردن از اسرائیل دفاع کردند و برخی کشورهای عربی هم آسمان خودشان را در اختیار آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دادند و سعی کردند که در این حمله اسرائیل ضربات کمتری بخورد. اسم این ائتلاف را هر چیزی بگذاریم، چه به آن بگوییم ناتوی خاورمیانه یا ناتوی عربی یا هر چیز دیگر، در این شرایط شاهد بروز عملی آن بودیم.
ولی اینکه در آینده قرار باشد چنین تشکیلاتی واقعاً شکل بگیرد، به شرایط آینده منطقه بستگی دارد و از الان نمیتوان پیشبینی کرد؛ بهخصوص اینکه کشورهای منطقه هم میدانند که اگر بخواهند وارد فاز یک ائتلاف شوند، آنگاه باید امنیت و آینده خود را دربست در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار دهند و خودشان را با آنها همسرنوشت کنند. همانگونه که در سالهای گذشته مشاهده کردهایم، همه سیاستهای آمریکا و اسرائیل همیشه برای همه کشورهای عربی قابل پذیرش نیستند.
*بعد از آغاز جنگ غزه گفته میشد که عربستان از فرآیند عادیسازی روابط با اسرائیل دور شدهاست. با توجه به تحولاتی که در ۶ ماه گذشته رخ دادهاست، تصور میکنید ریاض تا چه اندازه امکان دارد به فرآیند عادیسازی با اسرائیل بازگردد؟تجدید رابطه ایران با عربستان نشاندهنده تغییراتی در سیاست خارجی ریاض بود. از طرف دیگر برخی واکنشهایی که حکومت عربستان سعودی نسبت به عملکرد آمریکا نشان داد، مشخص کرد که سران این کشور دیگر مانند گذشته به صورت صددرصد پیرو آمریکا نیستند. در عربستان تصور غلطی ایجاد شدهبود که اگر این کشور دنبال توسعه اقتصادی و فناوری است، باید با اسرائیل که یک قدرت اثرگذار در آمریکا و کشورهای غربی محسوب میشود، رابطهای دوستانه برقرار کند. اما فکر میکنم ریاض اکنون به این نتیجه رسیدهاست که تحلیلی که در گذشته داشتند، درست نبوده و میتوانند بدون رابطه با اسرائیل توسعه اقتصادی داشتهباشند و میتوانند مطمئن باشند که کشورهای منطقه ظرفیت کافی برای تامین امنیت منطقه دارند.
نکته بسیار مهم این است که افکار عمومی کشورهای عربی به صورت جدی با توسعه روابط با اسرائیل مخالف هستند. مردم عرب و مردم مسلمان با اسرائیل مخالف هستند و حاضر به پذیرش این رژیم نیستند. این دولتهای عربی هستند که به سمت عادیسازی روابط با اسرائیل حرکت میکنند. با توجه به وقایعی که در شش ماه گذشته رخ داد و جنایاتی که اسرائیل در غزه مرتکب شد، قتلعام بیش از ۳۴ هزار نفر که اکثریت آنها کودکان و زنان هستند، گورهای دستجمعی که در بیمارستانها کشف میشوند، بمباران مدارس، بیمارستانها و خانههای شخصی و قحطی گسترده در غزه؛ همهی اینها باعث شدهاست که زمینه عادیسازی روابط با اسرائیل در کشورهای عربی، دستکم در افکار عمومی کاملاً از بین برود.
اگر دولتهای عربی دستکم تا زمانی که جنگ غزه در خاطره ملتها زنده است بخواهند اقدامی در راستای عادیسازی روابط و دوستی با اسرائیل انجام دهند، درون کشورهایشان با افکار عمومی دچار مشکل خواهند شد. احتمال اینکه فرآیند عادیسازی روابط با اسرائیل ادامه پیدا کند، بسیار کمتر از گذشته شدهاست.
*بعد از پاسخ ایران به اسرائیل، رئیسجمهور آمریکا گفت که میخواهد جبهه متحدی را برای فشار و تحریم علیه ایران ایجاد کند. در نشست سران گروه ۷ و وزرای خارجه اتحادیه اروپا هم شاهد بودیم که دولتهای غربی تصمیم خود را برای توسعه دایره تحریمها علیه ایران اعلام کردند. چه کاری از دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی برای جلوگیری از توسعه و افزایش تحریمها بر میآید؟من باید یک نکته را تذکر بدهم. تمام شعارهای انساندوستانه و بشردوستانهای که غربیها مطرح میکنند و آن را ناشی از ایدئولوژی لیبرالیسم میدانند، شعارهایی مثل آزادی، دموکراسی، حقوقبشر، رعایت حقوق زنان و کودکان، عدم استفاده از خشونت، حل اختلافهای بینالمللی بر مبنای دیپلماسی، نظم جهانی مبتنی بر قانون و امثال اینها، همه این شعارها وقتی نوبت به اسرائیل میرسد، از یاد برده میشود.
جنایتی نمانده است که اسرائیل انجام ندادهباشد و کشورهای غربی بهرغم همه شعارهایشان به آن بیتوجهی نکردهباشند. اسرائیل کل منطقه غزه را شش ماه است که مستمراً هوایی و زمینی بمباران میکند و نسلکشی گستردهای را آغاز کردهاست. در این شرایط کشورهای غربی همچنان از اسرائیل حمایت میکنند. یعنی تمام ادعاهایی که در مورد حقوق بشر و دموکراسی مطرح میکنند، دروغ است.
من فکر میکنم بیش از اینکه اسرائیل در این جنگ شکست خورده باشد، فرهنگ و ایدئولوژی غرب شکست خورده است و نشان داده تمام حرفهایی که میزنند، دروغ است و واقعیت ندارد. یکی از نتایج مهم جنگ غزه و بحرانی که بین ایران و اسرائیل پدید آمد، شکست ادعاهای بشردوستانه غرب بود. وقتی اسرائیل مرکز دیپلماتیک ایران را هدف قرار داد، هیچ واکنشی نشان ندادند، اما وقتی ایران به جنایت اسرائیل عکسالعمل نشان داد، شروع میکنند به محکوم کردن و افزایش فشار و تحریم.
اینها استانداردهای دوگانهای است که در قبال کشورها دارند. در قبال این نوع عملکرد، ایران باید تمام تلاشاش را به کار بگیرد تا این رویه را متوقف کند و اجازه ندهد که میان کشورهایی که قصد دارند در همراهی با اسرائیل، ایران را تحت فشار قرار دهند، اجماع ایجاد شود. ایران باید به صورت جدی وارد فعالیت شود و با کشورهای منطقه و جهان وارد مذاکره شود. احیای برجام قطعاً یکی از بهترین راههای مقابله با افزایش فشار بینالمللی است. ایران باید از منحصر کردن سیاست خارجی به چین و روسیه دست بکشد و بعد فعالیت سیاست خارجیاش را گسترش دهد.
کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: کیهان علیه برجام و FATF / این همه موفقیت را نمی بینید یا نمی خواهید ببینید؟! قوانين و محدوديتهاي" FATF " كاغذ پاره نيست