به نقل از «ایکنا»

تفاوت غزالی و فخررازی در تکفیر مخالفان/ فخر رازی به فلسفه برای نقد نپرداخته است

تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۱۵۲۸۵

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست علمی «فخر رازی، اندیشمند‌ی جست‌وجوگر» امروز، ۲۹ آذرماه، در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات انسانی برگزار شد و علی‌اصغر دادبه، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، بیان کرد: دوره رنسانس اسلامی تا قرن چهارم می‌رسد و نتیجه آن  این شد که در این قرن توانستیم هویت خود را بازسازی کنیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هویت مانند مثلث بوده و به اعتقاد بنده ضلع اصلی آن زبان است که در این قرن فردوسی ظهور می‌کند. از قرن اول تا چهارم سیر صعودی وجود دارد و از این قرن به بعد است که سیر نزولی در زمینه وجود آثار قابل استفاده به وجود می‌آید.

وی در ادامه با اشاره به یکی از ابیاتی که مولانا در مورد فخر رازی گفته و آورده است که «اندرین ره گر خرد رهبین بدی؛ فخر رازی، رازدان دین بدی»، افزود: فخر رازی در سال ۶۰۶ مرده است و این در حالی است که مولوی در سال ۶۰۴ متولد شده است، بنابراین اینکه برخی این بیت را مورد توجه قرار می‌دهند و می‌گویند که فخر رازی با مولانا اختلاف داشته و فتوا به بیرون کردن وی از بلخ داده، صحیح نیست. اصلاً این گونه نیست که مولانا با این شعر بخواهد از او انتقام بگیرد؛ بنابراین این قبیل مطالب ساختگی است.

دادبه با اشاره به اختلاف‌نظر‌هایی که در مورد متکلم و یا فیلسوف بودن فخر رازی مطرح است، بیان کرد: یکی از مباحثی که در مورد وی وجود دارد این است که برخی او را متکلم، برخی فیلسوف و برخی نیز متکلم ـ فیلسوف نامیده‌اند؛ بنابراین دلیلی داشته که این اختلاف درباره شخصیت وی مطرح شده است، اما یکی از نکات مهم این است که نمی‌توان یک‌سره او را متکلم محض به شمار آورد. معمولاً بنا بر تقسیم‌بندی رایجی که وجود دارد، در مورد فیلسوف می‌گوییم کسی که حرف اول و آخرش عقل باشد فیلسوف است، اما یک تقسیم‌بندی نیز وجود دارد که در واقع علوم فلسفی را مطرح می‌کنند و می‌گویند که فلسفه، تصوف، عرفان و کلام را شامل می‌شود که مفهوم گسترده‌ای را اراده می‌کنند؛ زیرا در آن زمان هرگونه جهان‌بینی به فلسفه تفسیر می‌شد و ممکن است که از این جهت وی را فیلسوف نامیده باشند.

این استاد دانشگاه با اشاره به برخی ویژگی‌های شخصیتی فخر رازی تصریح کرد: نکته مهم دیگر در مورد فخر رازی این است که وی شخصیتی جست‌وجوگر دارد که این نیز نشان می‌دهد که او یک متکلم محض نبوده و در واقع تجدد فکری وی موجب این جست‌وجوگری شده است. فلسفه اجازه تجدید فکر و اجازه تحمل فکر دیگری را می‌دهد و این تجدد فکری فخر رازی یکی از ویژگی‌های فلسفی اوست. همچنین اگر حمله‌های مغول و ... اتفاق نمی‌افتد چه بسا که شک‌گرایی فخر رازی به جا‌هایی می‌رسید.

دادبه بیان کرد: یکی دیگر از مسائلی که مطرح می‌شود اشعری‌گری است، اما باید توجه داشت که اشعری‌گری که در زمان ابوالحسن اشعری مطرح بوده با اشعری‌گری در قرن هشتم متفاوت است؛ مثلا در باب رویت خداوند نظرات مختلفی وجود دارد، اما وقتی نوبت به غزالی و فخر رازی می‌رسد دم از کشف و شهود می‌زنند. در واقع اشعری‌گری در دوره فخر اینگونه است که مسئله رویت به شهود تبدیل شده است.

این استاد دانشگاه در ادامه تصریح کرد: فخر رازی در مقدمه تفسیر خود نیز حرف معتزله را آورده است که هرچه در قرآن مخالف عقل بود را باید تأویل کرد. مطرح کردن مسئله تاویل کار یک متکلم محض نیست بلکه کار عقلی و فلسفی است و آشتی دادن عقل و نقل نیز جز از طریق تأویل ممکن نیست. ابزار تاویل نیز یک ابزار فلسفی است و سرانجام اصلی که فخر رازی در مقدمه تفسیرش می‌گذارد اصل تأویل است.

دادبه بیان کرد: نکته مهم دیگری که باید در مورد فخر رازی بدان اشاره کرد این است که او دغدغه دین را داشته است، اما شما هیچ کجا نمی‌توانید موردی را پیدا کنید که فخر رازی مانند غزالی کسی را تکفیر کرده باشد. فخر رازی بر خلاف غزالی از دوران کودکی فلسفه خوانده است، در حالی که غزالی برای نقد فلاسفه در این زمینه کتاب نوشته است که در انتها نیز تهافت را نگاشته است و بعد فلاسفه را تکفیر می‌کند، ولی فخر رازی هرگز این گونه نبوده است.

این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به نحوه مباحثات فخر رازی تصریح کرد: فخر رازی می‌جنگد، اما هیچ کجا به عنوان صاحب فتوا کسی را تکفیر نمی‌کند، اما غزالی از ذهن فلسفی برخوردار نیست.

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن اندیشه فخر رازی غزالی فلسفه فیلسوف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۱۵۲۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حادثه در اسکله پتروشیمی رازی

به نقل از روابط عمومی و سخنگوی شرایط اضطراری منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی، ساعت ۱۰:۲۳ صبح امروز جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳، سقوط یک دستگاه جرثقیل پتروشیمی رازی که در اسکله شماره۶ در حال انجام تعمیرات بوده است متاسفانه منجر به فوت ۲ نفر و مصدوم شدن ۴ نفر از نیرو‌های تعمیرات گردید؛ ۲ نفر از مصدومان حادثه بصورت سرپایی درمان و ۲ نفر دیگر نیز به مراکز درمانی اعزام شدند که حال عمومی افراد مطلوب است.

این حادثه بر اثر شکستگی بوم جرثقیل رخ داده است.

این حادثه خللی در فرایند تولید پتروشیمی رازی ایجاد نکرده است و روند تولید و فعالیت ادامه دارد.

علت حادثه در دست بررسی کارشناسان فنی قرار دارد.

باشگاه خبرنگاران جوان خوزستان اهواز