به نقل از «ایرنا»

بررسی اثر پیمان‌سپاری ارزی بر صادرات فرش دستباف

تاریخ انتشار: ۲۰ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۱۷۰۲۳

تهران- ایرنا- بازخوانی سیاست‌ها و تحولات اقتصادی دوره‌های مختلف نشان می‌دهد کاهش ارزش پول ملی، افزایش تسهیلات صادراتی و لغو پیمان‌سپاری ارزی در اوایل دهه 70 بیشترین اثر مثبت را بر صادرات فرش داشت اما با بازگشت دوباره این قانون در سال 1373 صادرات فرش ایران دوباره محدود شد.

به گزارش سه شنبه تارنمای اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، تجارت فرش ایران در چهار دهه اخیر فراز و نشیب زیادی داشته است به‌گونه‌ای که مجموع ارزش این صادرات از حدود 100 میلیون دلار در سال‌های 1357 تا 1382، تحت تاثیر برخی مسائل اقتصادی تا 20 برابر رشد کرد و در سال 1373 به بالای 2 میلیارد و یکصد میلیون دلار رسید؛ اما تجارت فرش ایرانی هرگز نتوانست این رکورد را حفظ کند و دوباره در هیاهوی مسائل اقتصادی و سیاسی وارد روند نزولی شد و به همان وضعیت سال‌های نخست انقلاب برگشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 مسائلی مانند برقراری پیمان ارزی و نظارت جدید بر امر قیمتگذاری فرش ایرانی، نوسان نرخ ارز، تغییر مهلت واریز پیمان ارزی، اجرای قانون واردات در مقابل صادرات و تسهیلات گمرکی هر یک اثر متفاوتی بر وضعیت صادرات فرش داشت و باعث رشد یا افول آن شد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، با وجود تحریم‌های اقتصادی و اعمال فشار آمریکا بر ایران، به دلیل تامین مواد اولیه صنعت فرش از داخل کشور، وضعیت تجارت فرش ایران بهبود یافت و با رشد 400 درصدی از 84 میلیون دلار در سال 1357 به 425 میلیون دلار در سال 1359 رسید اما پس‌ازآن، در شرایطی که کشور با جنگ تحمیلی و همه‌جانبه روبرو بود دوباره در روند نزولی قرار گرفته و حتی در سال 1361 کل ارزش صادرات فرش ایران به حدود 67 میلیون دلار رسید.
در کنار این عوامل، نمی‌توان تحولات بازار جهانی فرش را نادیده گرفت؛ از اوایل دهه 80 میلادی، رکود تقاضای فرش در بازار جهانی به‌واسطه تغییر الگوی مصرف خانوارهای اروپایی آغاز شد و در ادامه با اتحاد پولی اروپا و رواج یورو در این قاره، خانوارهای اروپایی بیش‌ازپیش به پس‌انداز درآمد و کاهش هزینه‌های خود پرداختند و همین رفتار اقتصادی، تقاضا را برای فرش ایرانی کاهش داد؛ اروپا حدود یک‌سوم بازار صادراتی فرش ایران را شامل می‌شد و کاهش تقاضا در این قاره به افت شدید صادرات ایران منجر شد.
از سوی دیگر فعال شدن چین، پاکستان، ترکیه و هند در بازارهای جهانی فرش نیز نوعی رقابت قیمتی به راه انداخت که باعث شد فرش باکیفیت و اصیل ایرانی مشتری کمتری داشته باشد.
با پایان جنگ تحمیلی و آغاز اجرای برنامه اول توسعه در دولت سازندگی، مجموعه تحولات اقتصادی و سیاست‌گذاری باعث شد زمینه بسیار مساعدی برای صادرات غیرنفتی به‌ویژه صادرات فرش ایرانی مهیا شود؛ به‌ویژه که در این سال‌ها پیمان‌سپاری ارزی لغو شد و کاهش شدید ارزش پول ملی، کفه رقابت قیمتی در بازارهای جهانی را به نفع صادرات فرش ایرانی تغییر داد.
در سال 1373 با اجرای برنامه دوم توسعه، دوباره صادرات فرش با نوسان شدیدی روبرو شد. از یک‌سو با برقراری دوباره قانون پیمان‌سپاری ارزی در سال 1374 صادرات سخت‌تر شد و از سوی دیگر کاهش تقاضای جهانی فرش دستباف بازار فرش ایرانی را محدودتر کرد.
در این شرایط ارزش صادرات فرش از 2 میلیارد و یکصد میلیون دلار در سال 1373 به 981میلیون دلار در سال 1374 و 642 میلیون دلار در سال 1375 رسید. یعنی ارزش صادرات فرش ایرانی در 2 سال حدود 70 درصد افت کرد.
نکته قابل‌توجه اینکه با الزامی شدن پیمان‌سپاری ارزی در سال 1374، گرچه ارزش صادرات فرش ایران سقوط شدیدی داشت اما از نظر حجم صادرات، افت کمتری را تجربه کرد.
طولانی شدن فرآیند فروش فرش‌های صادراتی ایران در نمایشگاه‌های متعلق به صادرکنندگان در اروپا و آمریکا و همچنین افت قیمت جهانی فرش در این دوره می‌تواند از دلایل اصلی افت نسبی حجم صادرات فرش ایران در مقابل ریزش شدید ارزش صادرات باشد.
در این دوره و در سال‌های بعد، رقابت دیگر کشورهای تولیدکننده فرش دستباف از جمله چین، هند، پاکستان، ترکیه و حتی افغانستان شدت گرفت و بالا بودن هزینه تولید فرش در ایران که با افزایش دستمزدها توسط دولت، بیش‌ازپیش بالا رفته بود کفه این رقابت را بیشتر به نفع رقبا سنگین می‌کرد.
برآیند این وضع به‌جایی رسید که فرش ایرانی باوجود داشتن مزیت اصالت و کیفیت، بخشی از سهم بازار موجود را از دست بدهد و از بازارهای نوظهور نیز سهم قابل‌توجهی به دست نیاورد.
در سال 1394، با اجرای برجام و رفع بخشی از تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، دوباره صادرات فرش توسط بخش خصوصی بهبود یافت و از 290 میلیون دلار در سال 1394 به 426 میلیون دلار در سال 1396 رسید. به توجه به تجارب دوره‌های قبلی، به نظر می‌رسد با اعمال دوباره تحریم‌های یکجانبه آمریکا و همچنین الزام در پیمان‌سپاری ارزی، صادرات فرش ایرانی با افت قابل‌توجهی روبرو شود.

اقتصام*9189*1961*

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اقتصاد پيمان سپاري ارزي برجام 97 فرش

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۱۷۰۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بررسی موضوع تسهیل صادرات محصولات کشاورزی به عراق

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از خانه ملت، عبدالهادی علی محمد نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس نمایندگان عراق با محمدجواد عسکری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی دیدار و گفتگو کرد.   رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی در این دیدار با اشاره به سابقه و رابطه تاریخی و همجواری دو کشور، گفت: عراق از ظرفیت‌های بسیاری برای گسترش و توسعه مناسبات برخوردار است و جمهوری اسلامی ایران از تعمیق همکاری‌ها با این کشور استقبال می‌کند.   وی با اشاره به مناسبات و تعاملات دو کشور در عرصه‌های گوناگون، ارتقاء سطح مراودات در بخش کشاورزی را فرصتی مناسب برای توسعه همکاری‌ها بر شمرد و اظهار کرد: دیرینگی تعاملات دو کشور نیاز به تقویت و تعمیق مناسبات در حوزه‌های مختلف به‌ویژه کشاروزی دارد و گسترش مراودات دو جانبه و چند جانبه از سوی دو کشور حائز اهمیت است.   عسکری نقش دو کشور در تعاملات سیاسی و اقتصادی را برجسته و مهم بر شمرد و تقویت مجالس دو کشور در تحکیم همکاری‌های دوستانه را مورد تأکید قرار داد و گفت: همکاری‌های پارلمانی از مهمترین محور‌های مورد علاقه جمهوری اسلامی ایران برای بسط و گسترش مناسبات با مجلس نمایندگان عراق است و گروه‌های دوستی پارلمانی ایفاگر این نقش مهم در ارتقاء سطح مناسبات پارلمانی دو کشور هستند.   وی افزود: مجلس شورای اسلامی از ارتقاء سطح همکاری‌ها در حوزه‌های کمیسیون‌های خاص و مشترک به ویژه کمسیون کشاورزی با مجلس نمایندگان عراق حمایت می‌کند و اهمیت خاصی برای تعاملات کشاورزی در زمینه کشت فراسرزمینی، آموزش و تعاملات متخصصین و محقیقن دو کشور قائل است.   نماینده مردم داراب و زرین دشت در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر تبادل تجارب متخصصین بخش کشاورزی و اعزام آنان به ایران و عراق بیان کرد: ضرورت دارد تا در راستای منافع مشترک نیرو‌های متخصص و زبده دو کشور در علوم مختلف به ویژه کشاورزی در جهت انتقال تجارب و علوم روز در این موضوع به دو کشور سفر کنند.   وی افزود: تلاش به موقع و تسریع در انتقال محصولات کشاورزی از مبداء ایران به بازار عراق ضرورتی است که گاه در مرز‌ها و گمرکات دو کشور با خللی مواجه است و موانعی در مسیر صادرات محصولات کشاورزی ایران به عراق ایجاد کرده است و پیگیری کمیسیون کشاورزی مجلس نمایندگان عراق برای رفع این مشکل، حائز اهمیت است.   رئیس کمیسیون کشاورزی با اشاره به ظرفیت‌های این کمیسیون در جهت تصمیم گیری و مشارکت پارلمان‌های دو کشور افزود: صادرات محصولات، تکنولوژی و فراورده‌های کشاورزی به افزایش تراز تجاری دو کشور منجر می‌شود.   عبدالهادی علی محمد، نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس نمایندگان عراق نیز در ادامه این دیدار گفت: دو کشور مسلمان ایران و عراق از امکانات و ظرفیت‌های فراوانی برای تعمیق مناسبات برخوردارند که باید از این فرصت‌ها استفاده شود.   وی با بر شمردن اشتراکات دو کشور عراق و جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های مختلف، افزود: بستر مناسب و خوبی در زمینه‌های مختلف به ویژه پارلمانی برای ارتقای مناسبات دو کشور ایجاد شده که می‌تواند در راستای منافع مردم دو کشور مورد بهره برداری قرار گیرد.   نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس نمایندگان عراق ضمن ابراز خرسندی از تعاملات موجود بین دو کشور به ویژه مناسبات کشاورزی نسبت به ارتقای روابط تجاری بین ایران و عراق، بر افزایش مراودات تجاری و همکاری‌های دو کشور برای ارتقاء سطح مناسبات تاکید کرد.   در پایان این دیدار نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس عراق ضمن دعوت از رئیس کمیسیون کشاروزی مجلس شورای اسلامی به عراق، تقویت بیش از پیش همکاری‌های کشاورزی دو کشور را خواستار شد.