به نقل از «ایرنا»

همه در برابر هم مسئولیم

تاریخ انتشار: ۲۱ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۲۱۰۷۸

کرمانشاه - ایرنا - افرادی که نسبت به اتفاقات پیرامونشان بی تفاوت هستند و خود را جدای از مشکلات می بینند و همواره خواهان یافتن مقصر و انداختن مسئولیت بر دوش دیگران هستند شایسته عنوان «شهروند فعال و مسئول» نخواهند بود.

به گزارش ایرنا، فردی که در یک جامعه قرار دارد برای گذران زندگی به هم افزایی و ارتباط نیاز دارد و باید بداند که کوچکترین تصمیم و واکنش وی در اجتماع تاثیرگذار است و نمی تواند خود را جدای از مشکلات و ناهنجاری های جامعه ببیند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جامعه و استان ما برای پیشرفت و همبستگی، بیش از هر چیز نیازمند شهروندانی است که نیاز خود را بر نیاز جمع ترجیح ندهند و بکوشند تا از فرد منفعل و بی تفاوت به شهروند فعال و مسئول تبدیل شوند.
در معنای کلی شهروند مسئول به کسی گفته می شود که در محیط اجتماعی بزرگ به نام شهر زندگی می کند و به هنجارهای پذیرفته شده در جامعه پایبند است که چنین فردی از ابعاد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دارای وظایفی است.
چنانچه یک جامعه شناس در گفت و گو با ایرنا، اظهار داشت: عنوان «شهروند مسئول» کلمه ای ترکیبی است که از 2 لغت شهروند و مسئول تشکیل شده که هرکدام معانی گسترده ای را در بردارد.
بهرام نوابی فر افزود: شهروند در یک محیط اجتماعی به نام شهر زندگی می کند و مسئول فردی است که به هنجارهای مشخص شده در یک جامعه عمل کند و عمل کردن به هنجارها را مسئولیت خود بداند.

** شهروند مسئول علاوه بر اعتقاد، عمل می کند
وی معتقد است، عمل کردن به هنجارهای یک جامعه مسئولیت نام دارد و شهروند مسئول علاوه بر اعتقاد به این هنجارها، بدان عمل می کند و اگر تنها به عنوان ارزش آن را پذیرفته باشد و بدان عمل نکند سلب مسئولیت کرده است.
این استاد بازنشسته دانشگاه ادامه داد: در هر جامعه ای که این خلا ایجاد شود می تواند آسیب هایی خلق کند که تبعات آن به جامعه برسد که مفاهیم گسترده از توجه به بهداشت روانی تا حفظ محیط زیست و قوانین راهنمایی رانندگی را در بر می گیرد.
وی معتقد است، اگر همه به هنجارها احترام بگذارند و رعایت کنند آسیب ها و مشکلات کاهش می یابد، به عنوان مثال گفته می شود شهری همانند تبریز متکدی ندارد یعنی به هنجار تبدیل شده و پذیرفته شده که فعالیت متکدیان به نوعی کراهت اجتماعی است در حالی که کمک به نوعی توصیه اجتماعی و دینی است ولی زمان، مکان و شکل خاص خود را دارد تا موجب سیمای نامناسب شهری نشود.

** پرورش شهروند مسئول اولویت دارد
نوابی فر در زمینه پرورش شهروندان مسئول نیز گفت: به غیر از نهاد خانواده، این آموزش ها باید به افراد ارائه شود که نهادهای مختلفی در تربیت شهروند مسئول دخیل هستند که مجموعه آن در قالب مهارت های زندگی تعریف می شود.
در ادامه یک کارشناس فرهنگی و پژوهشگر دینی در گفت و گو با ایرنا، اظهار داشت: هریک از افراد اگر مسئولیت خود را بشناسند و نسبت به یکدیگر احساس مسئولیت کنند آن جامعه، سعادتمند و خوشبخت خواهد بود.
حجت الاسلام مجتبی فتح اللهی نژاد که معاونت فرهنگی تبلیغات اسلامی استان کرمانشاه را برعهده دارد، اظهار داشت: بی تفاوتی و سلب مسئولیت موجب هرج و مرج خواهد شد این در حالی است که مسلمانان باید نسبت به یکدیگر مسئول باشند و هر فردی که نسبت به مابقی مردم بی تفاوت باشد از ایمان به دور خواهد بود.
وی افزود: از همین رو فریضه امر به معروف و نهی از منکر بر همگان واجب شده و این بدان معناست اگر متوجه انجام کار نامناسب و گناه بودیم باید نهی و آنان را به معروف دعوت کنیم چرا که اسلام خواهان حضور فرد در جامعه و دوری از انزوا است.
وی با تاکید براینکه شرایط برای فرهنگ سازی رفتار مناسب در جامعه باید ایجاد شود، گفت: مسئولیت پذیری در امور متعدد و همه ابعاد جامعه همچون آداب رانندگی، نظافت شهر و مسایل دینی، فرهنگی و اجتماعی باید وجود داشته باشد چرا که خوبی و بدی دیگران در سرنوشت فرد تاثیرگذار است.

** غرور کاذب، شهروندان را ناشنوا می کند
این پژوهشگر دینی با تاکید براینکه قدردانی از نصایح و توصیه مثبت دیگران باید فرهنگ سازی شود، افزود: در روایات دینی آمده بهترین دوستان من افرادی هستند که عیوب من را گوشزد می کنند و باید گفت هر انسانی در هر شرایطی که باشد به راهنمایی دیگران نیاز دارد و نباید خود را بی نیاز از آن مقوله ببیند.
وی در خصوص پیامدهای بی مسئولیتی افراد در یک جامعه اضافه کرد: برخی افراد در جامعه وجود دارند که امر و نهی دیگران را ناخوشایند می دانند، که در واقع آنان به غرور کاذب و حس برتربینی مبتلا شده اند.

** مهارت هایی که آموزش آن ضرورت دارد
یکی از خدماتی که سازمان بهزیستی ارائه می دهد، آماده سازی زمینه و نظارت بر آموزش اصول و شیوه های صحیح مهارت های زندگی در جامعه است و مخاطبان طرح مذکور، دانش آموزان، دانشجویان، خانواده ها و کارکنان ادارات هستند.
در همین راستا کارشناس مسئول دفتر مشاوره بهزیستی استان کرمانشاه در گفت و گو با ایرنا، اظهار داشت: هدف از این برنامه افزایش توانایی های روانی و اجتماعی افراد جامعه برای مقابله با کشمکش های زندگی و سازگاری موثر است، به همین منظور معاونت امور فرهنگی و پیشگیری سازمان بهزیستی کشور در سال 1375 برای نخستین بار در منطقه برنامه آموزش مهارتهای زندگی را تدوین و اجرا کرد.
مریم رجبی افزود: ارائه دهنده طرح مذکور، دفتر پیشگیری از آسیب های اجتماعی سازمان بهزیستی کشور و مجریان آن، آموزش و پرورش و واحد بهداشت و تغذیه مدارس هستند.
رجبی ادامه داد: قرارداد مالی پروژه، بین سازمان بهزیستی کشور و آموزش و پرورش منعقد می شود که برگزاری کارگاه های آموزشی برای مربیان و معلمان مربوطه در مدارس بر عهده بهزیستی است.
رجبی معتقد است، هدف از این برنامه ایجاد فرصت هایی برای کودکان و نوجوانان است تا علاوه بر کسب توانایی های خواندن، نوشتن و حساب کردن، مهارت هایی برای زندگی در مدرسه را کسب کنند.
وی از توانایی خود آگاهی، توانایی همدلی با دیگران، توانایی تصمیم گیری، توانایی حل مسئله، توانایی تفکر خلاق، تفکر نقادانه، توانایی برقراری رابطه موثر، توانایی برقراری روابط بین فردی، مقابله با هیجان و توانایی مقابله با استرس به عنوان مهارت های اساسی در این آموزش ها یاد کرد.

** افراد منفعل جامعه را به سمت هرج و مرج می برند
در پایان یکی از اساتید دانشگاه های رازی و آزاد کرمانشاه که عضو هیات مدیره کانون وکلا نیز می باشد، در گفت و گو با ایرنا، به بررسی ابعاد و مفاهیم مسئولیت یک شهروند در جامعه از دیدگاه حقوقی پرداخت.
شهاب تجری افزود: اصطلاحی در حوزه حقوق شهروندی به نام «شهروند فعال» وجود دارد و این فردی است که در حوزه های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و در حوزه هایی که مربوط به حقوق عمومی و حقوق عامه مردم است فعالیت دارد.
وی با تاکید براینکه چنین فردی نسبت به سرنوشت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی ساکت نمی نشیند و پیگیر حقوق خود و جامعه است، اضافه کرد: این فرد در عرصه انتخابات، توسعه فرهنگی و اقتصادی حضور فعال دارد و در مقابل شهروندانی وجود دارند، که منفعل هستند و در موارد فوق فعال نیستند و دغدغه ی عمومی ندارند.

** بین حقوق و تکلیف تفاوت هایی وجود دارد
تجری معتقد است، در حوزه شهروندی 2 مفهوم حقوق و تکلیف وجود دارد، هرشهروند حقوق و تعهداتی نسبت به جامعه و دولت دارد و در جهان مدرن ما معمولا شهروندان حقوقشان پررنگ تر از تکالیف است.
این وکیل دادگستری افزود: ممکن است معنای دیگری که از شهروند مسئول مدنظر است شهروندانی باشند که به حقوق خود اهمیت می دهند و از سوی دیگر تکالیف خود را نسبت به جامعه و اشخاص انجام می دهند که وجود این افراد و فرهنگ سازی در این زمینه جامعه را از هرج و مرج و بسیاری آسیب ها محافظت خواهد کرد.
گزارش از زهره کریم زاده
7460/8066

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اجتماعي اخلاق

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۲۱۰۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

از شاخص‌های هنجاری علم تا ظهور اخلاق علمی

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، اخلاق، مجموعه اصول و هنجارهای اعتقادی است که رفتار انسان‌ها براساس این رفتارها قضاوت می شود. 

محمد شاپوری (دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی و مدرس دانشگاه) در مقاله‌ای با عنوان «تقابل علم، اخلاق و اخلاق علمی» می‌نویسد؛ اخلاق مجموعه‌ای ازارزش‌ها و باورها؛ دستورالعمل‌ها؛ قواعد و قوانینی است که دستوراتی را برای نظم‌بخشی به جوامع و برای اطاعت فردی یا جمعی صادر می‌کند.

* تعریف انواع اخلاق

از نظر این پژوهشگر وقتی از اخلاق حرف می‌زنیم باید سه وجه را از یکدیگر تفکیک کنیم:

اخلاق مجموعه‌ای ازارزش‌ها و باورها؛ دستورالعمل‌ها؛ قواعد و قوانینی است که دستوراتی را برای نظم‌بخشی به جوامع و برای اطاعت فردی یا جمعی صادر می‌کند اخلاق اجتماعی اخلاق علمی اخلاق حرفه‌ای

وی می افزاید که اخلاق اجتماعی شامل معیار‌های عام اخلاقی در قلمرو جامعه است که از آن به Moral تعبیر می‌شود. ولی اخلاق علمی، Ethics، ناظر به رفتار‌ها و الزامات هنجاری در امر علمی است و اخلاق حرفه‌ای معیار‌های اخلاقی یک حرفه، صنف، شغل و نهاد و ... را شامل می‌شود.

* ویژگی‌ها و شاخص‌های هنجاری علم

به زعم این پژوهشگر می‌توان از این منظر برای علم ویژگی‌هایی قائل شد که یک عالم باید آن معیار‌های رفتاری مبتنی بر اخلاق را رعایت کند. این الزامات اخلاقی موجب رشد و گسترش علم می‌شود.

به عنوان مثال رابرت کی‌مرتن چنین شاخص‌های هنجاری برای علم بر می‌شمرد:

 اشتراک‌گرایی (یافته‌ها و اکتشافات علمی، ثروت یا حق فردی پژوهش‌گران نیست بلکه به جامعه تعلق دارد)  عام‌گرایی (دانشمند وطن دارد، ولی علم بی وطن است)  شک سازمان‌یافته (جزم اندیشی در علم جایی ندارد) اصالت (جعل، دستکاری، تقلب در علم ممنوع است) بی طرفی عاطفی (درعلم نباید جانب‌داری انجام گیرد) تواضع و فروتنی (احترام و قدردانی از میراث بشری، و اعتراف بر ضعف‌های شخصی خود)  به رسمیت شناختن عالم (باید شایستگی‌های دیگران را به رسمیت بشناسد)  شناخت یا معرفت یعنی فهمیدن، درک کردن یا دریافتن چیزی به صورت بی‌واسطه، یعنی شناخت از طریق خود شیء

* ظهور اخلاق علمی 

از نظر این پژوهشگر همواره در برابر رسوایی‌های اخلاقی در جوامع بشری و سازمان‌ها و فضا‌های کسب و کار راهکار‌های اخلاقی مطرح بوده‌ است که مرتبط با جایگاه‌های فلسفی و دینی بوده‌اند؛ اما به‌رغم این راهکارها، هم چنان مشکلات اخلاقی و رسوایی‌های اخلاقی در مسیر تاریخ رو به تزاید بوده است.

او در ادامه می‌نویسد در زمان‌های اخیر علاوه بر نسخه‌های اخلاقی حوزه‌های فلسفه و دین، اخلاق علمی نیز پا به منصه ظهور نهاده است. شناخت یا معرفت یعنی فهمیدن، ادراک کردن یا دریافتن چیزی به صورت بی‌واسطه، یعنی شناخت از طریق خود شیء. در این موقعیت شناخت، بی‌واسطه و به کمک تجربه و تقابل رخ داده است.

* انواع شناخت در حوزه علم

به زعم شاپوری این شناخت شامل انواعی است که در حوزه دانش می‌توان بدان اشاره نمود: شناخت فلسفی؛ شناخت دینی؛ شناخت علمی؛ شناخت هنری؛ شناخت عامیانه آن چه این گونه‌ها را از یکدیگر متمایز می‌نماید سطوح مطالعاتی پدیده‌های مورد نظر و روش بررسی آنها است.

او در ادامه می‌نویسد علم، فلسفه و دین عمدتاً به موضوع‌های اخلاقی پرداخته و راهکار‌هایی را در مورد مشکالت این حوزه مطرح می‌کنند. علم با اتکا بر تجربە تعمیمی، موضوع‌های مربوطه را در سطح جزء و وابسته به زمان و مکان خاص و به طور ویژه با روش‌های عینی، آزمون‌پذیر، خطاپذیر، محتمل و تکرار پذیر مورد بررسی قرار می‌دهد.

اصول اخلاقی اجتماعی وابسته به عوامل متعددی از جمله چگونگی تربیت، مذهب سنن و عقاید جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کنیم

این نویسنده معتقد است که فلسفه با اتکا بر تجربە تفریدی موضوعات مربوطه را در سطح کلی و عام فارغ از زمان و مکان خاص روش‌های‌ بیشتر عقلانی یا بعضاً شهودی یا تجربی تفریدی، مورد بررسی قرار می‌دهد.

و او می‌نویسد دین نیز با اتکا بر تجربە تفریدی، موضوعات مربوطه را در سطوح کلی و مطلق، فارغ از زمان و مکان خاص با اتکا بر شهود فردی، عقل و تجربه فردی بررسی می‌نماید.

 بنابراین رویکرد علمی با ورود به دنیای اخلاق کسب وکار در سطوح سازمانی، به جای ورود به حیطه مفاهیم انتزاعی و مباحث فلسفی، می‌کوشد کارکنان را در فعالیت‌های سازمانی و اخلاقیشان کمک نماید.

یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اصول اخلاقی اجتماعی وابسته به عوامل متعددی از جمله چگونگی تربیت، مذهب، سنن و عقاید جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کنیم. این اصول در طول زندگی ساخته می‌شوند و مبنای فرهنگی، فلسفی و مذهبی دارند که با توجه به آن مبانی رفتار خوب یا بد مورد قضاوت قرار می‌گیرد که دارای منابع متعددی هستند از جمله: دوستان؛ خانواده؛ پیشینه قومی مذهب؛ مدرسه؛ رسانه: تلویزیون، رادیو، روزنامه، مجله، اینترنت؛ مربیان یا الگو‌های فردی نقش.

انتهای پیام/