به نقل از «ایسنا»

خطر جنگ آب در خاورمیانه جدی است

تاریخ انتشار: ۲۱ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۲۵۷۸۳

استاد ژئوپلیتیک دانشگاه خوارزمی معتقد است بحران آب جنوب غربی آسیا ممکن است در کوتاه مدت به درگیری‌های داخلی و جنگ‌های بین کشوری منجر شود.

مراد کاویانی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: جنوب غرب آسیا سرمنشأ و علت وجودی تمدن‌های امروزی است، اما کشورهایی که امروزه در این منطقه وجود دارد چون بر اساس منفعت‌طلبی کشورهای استعمارگر انگلیس، فرانسه و.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

... به وجود آمده‌اند هیچ نظم ساختاری به عنوان یک کشور ندارند و به نوعی نمونه بارز ضرب‌المثل «خشت اول چون نهد معمار کج تا ثریا می‌رود دیوار کج هستند.»

وی افزود: این‌ مسئله باعث شده عمده کشورهای جنوب غرب آسیا علاوه بر آنکه دچار ناامنی داخلی باشند باعث ایجاد ناامنی خارجی بین کشوری هم باشند.

کاویانی یکی از مشکلاتی که کشورهای این منطقه را درگیر کرده را بحران آب عنوان و  اظهار کرد: در سه دهه اخیر مبحثی به نام بحران آب در این منطقه مطرح و باعث ایجاد مشکلاتی با چهره‌های متفاوت شده است.

وی افزود: کشور ترکیه در منطقه بالا دست جنوب غرب آسیا قرار گرفته و کوه‌های شرق این کشور تأمین کننده آب در حوضه دجله و فرات است، برخلاف کشورهای پایین دست مانند سوریه و عراق، آبی مازاد بر نیاز در این کشور وجود دارد و چون تأمین کننده اصلی آب برای کشورهای فرو دست است کشورهای پایین دست خصوصاً عراق و سوریه به ترکیه وابستگی شدیدی دارند.

این استاد ژئوپلتیک دانشگاه خوارزمی ادامه داد: بر همین اساس آب ابزاری برای نفوذ به کشورهای سوریه و عراق تبدیل شده و این کشور با احداث سد آتاتورک بر روی فرات و مجموعه سدهای ایلیسو بر روی دجله، توان بالایی برای کنترل منابع ورودی آب به این   دو کشور دارد.

کاویانی در خصوص مقایسه این دو مجموعه سد با سدهای ایران عنوان کرد: تنها یک سد از مجموعه سدهای آتاتورک برابر با تمامی سدهای ایران است البته هنوز به طور کامل آبگیری نشده است.

کاویانی در ادامه به تغییرات اقلیمی جهانی که در حال رخ دادن است اشاره و اعلام کرد: در دو دهه اخیر شاهد افزایش دما در سطح جهان بوده‌ایم، این افزایش دما در منطقه ما خود را به شکل افزایش تبخیر نشان داده است، فقط در یک بخش این افزایش تبخیر باعث کاهش آب ورودی به جنوب عراق و در نتیجه کاهش آب ورودی به هورهای جنوب عراق شده و زیست بوم‌های جانوری،گیاهی و حتی انسانی را از بین برده و به صورت مراکز برای ریزگرد بر ایران اثر گذاشته است.

این استاد دانشگاه خوارزمی با اشاره به آشفتگی عراق در دوران پس از صدام تصریح کرد: مسئولین عراقی از آن زمان تا کنون در حال سامان دادن به وضعیت این کشور در مسائل مختلف هستند، البته با سقوط داعش وضعیت کشور عراق بهتر شده و   مسئولین به فکر توسعه خصوصاً در بخش آب هستند، البته سوریه هم با بهبود اوضاع سیاسی عراق، وضع بهتری پیدا خواهد کرد.

وی افزود: در این وضعیت بخش عمده‌ای از منابع آب عراق را ترکیه و ۱۰ درصد آن توسط ایران تأمین می‌شود؛ با این وجود رویکرد عراق نسبت به ایران و ترکیه برای دریافت منابع آبی بسیار تهاجمی است ؛ این درحالی است که در ۱۵ سال اخیر ۲۵ استان ما خصوصاً استان‌های غربی تحت تأثیر ریزگردها و آلودگی‌هایی با منشأ کشور عراق بوده‌اند.

کاویانی ادامه داد: این گرد و خاک‌ها باعث تعطیلی‌های بی مورد، ناکارآمد کردن سیستم حمل و نقل شهری و از همه مهمتر به خطر انداختن و درگیر کردن سلامت شهروندان ایرانی شده و هزینه‌های گزافی را بر دوش ایران گذاشته است.

این استاد ژئوپلیتیک دانشگاه خوارزمی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به تهدیدات ناشی از بحران آب بر خلیج فارس هم اشاره و اعلام کرد: یکی از تأثیرات این وضعیت بر خلیج فارس، افزایش شوری است، بخشی از این شوری به علت سد و بندهایی است   که خود ما ایجاد و آب ورودی به اروندرود را کاهش داده‌ایم.

کاویانی ادامه داد: حل این مشکل تا حدی بر عهده دانشگاهیان است اما متأسفانه خوب عمل نکرده‌ایم، ما به عنوان قشر دانشگاهی موظفیم مسائل و مشکلات را در مجامع جهانی، جلسات و نشست‌های علمی عنوان کنیم.

وی یکی دیگر از مشکلاتی که باید به آن پرداخته شود را برداشت بیش از حد از منابع زیرزمینی و هدررفت آب در ایران عنوان و اعلام کرد:  اگر کشوری ۴۰ درصد منابع آبی خود را استفاده کند به عنوان کشور بحران زده شناخته می‌شود، نکته قابل توجه این است که ایران ۸۰ درصد منابع آبی خود را استفاده می‌کند. علاوه بر این متأسفانه ما ۹۰ درصد منابع خود را در کشاورزی استفاده می‌کنیم که ۶۰ درصد این مقدار هم هدر می‌رود.

وی در ادامه گفت: این در حالی است که ایران تقریباً بارش‌های خود را از دست داده و تنها باران اندکی در فصل زمستان دارد و تنها منبع تامین آب برای کشور بارش‌های شدید، کوتاه مدت و سیلابی است، بارش‌های ایران تقریباً نصف شده است بنابراین باید همین سیلاب‌ها را مدیریت کنیم.

کاویانی خاطرنشان کرد: ادامه این وضعیت در جنوب غرب آسیا ممکن است در کوتاه مدت به درگیری‌های داخلی و جنگ‌های بین کشوری منجر شود اما با توجه به اینکه تنها راه در حال بحران آب ایجاد گفتمان‌های چند جانبه است کشورها در بلندمدت تن به مذاکره برای حل تنش‌ها خواهند داد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: خشكسالي منطقه البرز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۲۵۷۸۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اقتصاد اسلامی بدون وضو!

در چهار دهه سپری شده از انقلاب، کاهش بی عدالتی، حمایت از محرومان، برچیدن ربا از سیستم بانکی کشور، از بین بردن رانت و تبعیض در معاملات و فعالیتهای اقتصادی تنها بخشی از وعده هایی بوده است که تحت عنوان اقتصاد اسلامی به مردم داده شده است. اما ایجاد ملزومات و پایبندی دولت به اجرای اقتصاد اسلامی حکایت آن مردی شده است که در وصیتنامه خود نوشته بود که تکالیف دینی خود را انجام داده و هیچ نماز قضایی بر گردن ندارد ولی فرزندانش تا می توانند برای او وضو بگیرند!

اکنون پس از چهار دهه، افکارعمومی با دو پرسش اساسی مواجه است؟

نخست آنکه اقتصاد اسلامی چیست؟ آیا اساسا وجود دارد یا مفهومی موهم است؟ از نظر علمی چه جایگاهی در مدلهای اقتصادی متعارف دارد؟ آیا قرار است اقتصاد اسلامی جایگزین مدلهای رایج اقتصادی که دهها سال است در کشورهای مختلف دنیا، اجرا می شود، گردد؟

دوم آنکه چه نسبتی بین اقتصاد اسلامی و اقتصاد فعلی ایران وجود دارد؟ آیا در مقایسه با قبل از انقلاب یا دهه نخست انقلاب یا وضعیت کشورهای دیگر، به معیارهای اقتصاد اسلامی نزدیکتر شدیم یا از آن فاصله گرفتیم؟ اینکه بهره بانکی در ایران در مقایسه با اکثر کشورهای جهان بالاتر است، اینکه اقتصاد ایران از نظر شاخص های فساد، رانت و عدم شفافیت در بین کشورهای جهان رتبه پایینی دارد، اینکه پارامترهای بیکاری، فقر و فاصله طبقاتی در ایران بسیار بالاست، چه نسبتی با اقتصاد اسلامی دارد؟

و اما یکی از ظلم‌هایی که در دهه‌های اخیر به اقتصاد اسلامی شده این است که برخی ناکارآمدی‌های اقتصاد ایران به پای اقتصاد اسلامی نوشته شده است. به جرات می‌توان گفت که در چهل سال اخیر هیچگاه مجال برای اجرای اقتصاد اسلامی فراهم نبوده است. اقتصاد ما در عمل بر اساس سیاست‌های نظام بازار آزاد، آن هم به شکلی ناقص و تقطیع شده، مدیریت می‌شود؛ ولی مشکلات به پای اقتصاد اسلامی نوشته می‌شود. حتی در فضای تولید دانش نیز اقتصاد اسلامی جایگاه چندانی ندارد. باید پرسید که چه بخشی از بودجه‌های آموزشی و پژوهشی دانشکده‌های اقتصاد کشور و مراکز پژوهشی اقتصادی به تحقیقات اقتصاد اسلامی اختصاص یافته است؟ ما چه مقدار از محققان اقتصاد اسلامی حمایت کردیم؟ اگر تحلیلی سرانگشتی از بودجه اختصاص یافته به اقتصاد اسلامی داشته باشیم، باید بگوییم تقریبا هیچ!

قسمت تلخ ماجرا در پس این همه بی توجهی، اسلامی بودن اقتصاد  کشورهایی است که اسلامی نیستتد. طبق پژوهشی که دو تن از اساتید دانشگاه جورج واشنگتن انجام داده اند، بیشتر کشورهای اسلامی، اصول اقتصاد اسلامی را رعایت نمی‌کنند و برآوردی از میزان اسلامی بودن اقتصاد ۲۰۸ کشور در سراسر دنیا نشان می دهد: کشورهای ایرلند، دانمارک و لوکزامبورگ به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را از لحاظ اقتصاد مبتنی بر اصول اسلامی به خود اختصاص داده‌اندو بهترین کشور اسلامی از لحاظ اداره بر اساس اصول اقتصادی اسلام، مالزی است که رتبه ۳۳ را از آن خود کرده‌ است. ایران با رتبه ۱۳۹ در بین ۲۰۸ کشور، پس از کشورهایی همچون، کویت، قزاقستان، برونئی، بحرین، امارات متحده عربی و ترکیه قرار داد.

در پایان باید گفت که زمانی که از اسلامی‌سازی اقتصاد سخن می‌گوئیم به این معنی نیست که از ابزارهای اقتصادی غرب استفاده نمی‌کنیم. بلکه از آن ابزارها استفاده می‌کنیم، ولی با جهان بینی، روش و مکتب خود از ابزارهای آنها استفاده کند. اقتصاد اسلامی اگر بتواند به درستی پیاده شود، بسیاری از بحران‌های اقتصادهای کنونی را برطرف کرده و می‌تواند ساختار جدیدی را برای اقتصاد کشورمان جهت خروج از رکود، رشد، اصلاح نظام بانکداری و اصلاح سیستم مالی ایجاد کند.

زهرا طوسی