مرثیه‌ای برای خانه‌های تاریخی مشهد
تاریخ انتشار: ۲۴ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۵۹۷۳۵
در میان اخبار مختلفی که در چند روز اخیر در مشهد به گوش می‌رسید، خبری کوتاه اما تأمل برانگیز هم بود. خبر این بود «خروج ۷ اثر از ثبت ملی و تخریب ۱۴ اثر در چند سال گذشته»!
ماجرای تخریب بناهای دارای ارزش تاریخی و فرهنگی و هر نوع ارزش دیگری متأسفانه همواره در تمام کشور به گوش می‌رسد و در چند سال اخیر تخریب مهدیه عابدزاده و خانه سیدان و اماکنی مانند مسجد مرویها و مسجد حوض معجردار در شهر مشهد جنجال‌های زیادی ایجاد کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این روزها یکی دیگر از همین دست اتفاقات در حال تکرار است که مربوط به خانه کوزه کنانی می‌باشد که البته هنوز اقدام عملی برای تخریب آن صورت نگرفته است. اما اصل ماجرای خبرسازی‌های روزهای گذشته به این موضوع برمی گردد که مدیر پایگاه میراث فرهنگی ثامن در گفت‌وگو با یکی از خبرگزاری‌ها می‌گوید: در سال‌های گذشته (از سال۹۰ تاکنون) ۷ اثر از ثبت ملی میراث خارج و ۱۴ اثر تخریب شده است.
پاسخ میراث به شهرداری
وفا ثابتی ماجرای خانه کوزه کنانی را نیز شرح داده و گفته است: مالکان خانه قدیمی کوزه‌کنانی درخواستشان را برای تخریب و ساخت وساز مجتمع در این ملک به شهرداری ثامن داده‌اند و پاسخ ما هم به استعلام شهرداری، جلوگیری از تخریب این بنا بوده است. از طرف دیگر درست است که این بنا از ثبت خارج شده است، اما بدون مجوز نمی‌تواند تخریب شود و اکنون به عنوان حسینیه در اختیار زائران خمینی‌شهری قرار می‌گیرد.
لازم به ذکر است که خانه کوزه کنانی در سال ١٣٨٢ با شماره ثبت ۹۲۵۲ به ثبت سازمان میراث فرهنگی رسید و مربوط به دوره قاجار است و در مشهد، خیابان شیرازی، کوچه چهار باغ، کوچه پنجه واقع شده است.
مالکان خانه چند سال پیش درخواست خروج از ثبت این بنای تاریخی را به دیوان عدالت اداری دادند، رأی نخست دادگاه خروج این خانه از فهرست آثار ملی بود. با درخواست تجدیدنظر اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی، بار دیگر دادگاه برگزار شد، اما قاضی پرونده دفاعیات کارشناسان میراث فرهنگی را قبول نکرد و در اواخر سال گذشته بار دیگر همان حکم اولیه صادر و قطعی شد تا این خانه تاریخی از فهرست آثار ملی خارج شود.
پژمانفر: پیگیری می‌کنم
با انتشار این خبر، واکنش‌ها به آن نیز شروع شد که علاوه بر برخی از فعالان میراث فرهنگی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز گفت: ساختمان کوزه کنانی بخشی از میراث مشهد است، قطعاً اگر مردم از تخریب این خانه مطلع شوند واکنش نشان خواهند داد.
حجت‌الاسلام پژمانفر، افزود: بنده نسبت به این موضوع اظهار تأسف می‌کنم که دستگاه‌های ما بدون توجه به حساسیت‌های معنوی کشورمان به راحتی از کنار آنها عبور می‌کنند.
این نماینده مجلس با بیان اینکه ساختمان کوزه‌کنانی یکی از ساختمان‌های ارزشمند مشهد محسوب می‌شود، ابراز کرد: این ساختمان بخش قابل توجهی از فرهنگ و تاریخ مشهد به شمار می‌رود. اتفاقات متعددی که در دوره‌های مختلف قاجار و پهلوی اول در این ساختمان رخ داده بخشی از تاریخ ما به شمار می‌رود.
وی با ابراز تأسف از این موضوع که به خاطر یک رأی یک ساختمان را از جرگه میراثی‌بودن خارج می‌کنند، ادامه داد: متأسفانه مافیای قدرت و ثروت در کشور، اصل ثروت خود را از چپاول میراث فرهنگی به دست می‌آورند، ساختمان‌های میراثی را خریداری کرده و با رایزنی‌هایی که در مسیر محاکم قضایی انجام می‌دهند، این ساختمان‌ها را از میراثی بودن خارج و به یک قیمت بالا به فروش می‌رسانند. وی گفت: با مسئولان میراث فرهنگی تماس گرفته و موضوع را مطرح کرده‌ام همچنین در کمیسیون فرهنگی مجلس نیز پیگیری خواهم کرد.
خط کش قانون
آنچه ذکر شد یک روی سکه بناهای دارای ارزش میراثی است اما روی دیگر این سکه، ماجرا اندکی پیچیده‌تر است؛ چراکه اگر از منظری بی طرفانه به موضوع نگاه کنیم، اولین اصل این است که معیار و مبنای هر اقدامی در این حوزه مانند هر بخش دیگری قانون است، یعنی قانون شرایط و تعاریف لازم را برای اینکه یک بنا تاریخی محسوب بشود، ارائه می‌دهد و بر اساس آن باید اقدام شود.
مفهوم مخالف دیگر این اصل این است که اگر قانون بنایی را دارای شرایط لازم ندانست نیز دغدغه‌های فردی خود را کنار بگذاریم و به حکم قانون تمکین نماییم. حال در تطبیق این حکم ساده با مصداقی چون خانه کوزه کنانی به این نتیجه می‌رسیم که مسئله دارا بودن شرایط قانونی برای آنکه در لیست آثار ثبت ملی قرار بگیرد، در ۲ مرحله بررسی شده و کارشناسان میراث نیز ادله خود را برای محکمه ارائه داده‌اند اما در نهایت حکم به خروج این بنا از فهرست داده شده است. لذا به لحاظ قانونی باید بگوییم همه موظف به قبول آن هستند و نباید براساس احساس یا دغدغه دار بودن، برخوردی غیرمنطقی داشت؛ چراکه وقتی خودمان در شرایط مشابه قرار می‌گیریم در پاسخ منتقدانمان فقط می‌گوییم قانون به ما اجازه داده است؛ پس در این مورد نیز باید ملزم به رعایت قانون باشیم.
واقعیت‌های تلخ
اما بخش پنهان این ماجرا و موارد مشابه، آن‌گونه که باید، شفاف و خوب نیست؛ چراکه میراث فرهنگی هرچند متولی این حوزه است، وظیفه‌ای مشخص دارد که انجام آن دردی از مالکان این بناها دوا نمی‌کند.
بر اساس قانون اگر بنایی در فهرست آثار ملی ثبت شد مالک آن حق هیچگونه تغییری در وضعیت بنا را ندارد. حال تصور کنید تمام دارایی یک خانواده یک خانه قدیمی دارای ارزش میراثی باشد و اگر قرار باشد نتوانند با تبدیل وضعیت آن به دارایی خود برسند، داشتن یا نداشتن آن چه تفاوتی دارد؟
از سوی دیگر میراث فرهنگی اعتبارات آنچنانی برای خرید و نگهداری از این بناها را ندارد؛ حتی به گفته منتقدان همان بناهای خاصی هم که در اختیار سازمان میراث فرهنگی (در تمام نقاط کشور) قرار دارد حال و روز خوبی ندارند.
لذا در چنین شرایطی که تمام دستورات سلبی بوده و مالک بناهای تاریخی را از هر اقدامی منع می‌کنند و اعتباراتی گزاف هم برای بهسازی این اماکن وجود ندارد، نگهداری بدون رسیدگی، تنها مرگ خانه‌های تاریخی را چند سالی به تعویق می‌اندازد و با اندکی جست‌وجو می‌توان خانه‌های زیادی را در بافت‌های تاریخی اکثر شهرها پیدا کرد که خالی از سکنه هستند و آرام آرام فرسوده‌تر می‌شوند.
کلام پایانی
ما نیز دوستدار میراث و تاریخ شهر و کشورمان هستیم اما قبل از هر چیز دوست داریم قواعدی جامع برای رفتارها و تصمیمات متولیان در قبال بناهای تاریخی تعریف شود که اگر بنایی چون خانه کوزه کنانی یا هر بنای دیگری در فهرست آثار ملی ثبت شد، دیگر تحت هیچ شرایطی نتوان آن را از لیست خارج کرد و مهم‌تر اینکه متولیان و دغدغه‌مندان صاحب منصب حوزه میراث تلاش کنند تا اعتباراتی کلان و در خور تاریخ و میراث ایران زمین برای خرید و نگهداری همراه با بهسازی بناهای تاریخی در نظر گرفته شود و شاهد تغییر وضعیت هر روزه این‌گونه بناها نباشیم
منبع: روزنامه قدس
انتهای پیام/
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: بنای تاریخی تخریب آثار تاریخی میراث فرهنگی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۵۹۷۳۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نمایشگاهی از نیم قرن تلاش برای احیای جلفا
ایسنا/اصفهان عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری معتقد است: «علت خرابی آثار تاریخی، جهل و علت ترجیح مکان‌های بی‌ارزشِ امروزی بر مکان‌های ارزشمند کهن، کوته‌نظری نسبت به منافع سوداگرانۀ خُرد است.»
سیدمحمد بهشتی شیرازی، بعدازظهر پنجشنبه (۶ اردیبهشت‌ماه) در آیین افتتاحیه نمایشگاه «نیم‌قرن تلاش برای احیای جلفای اصفهان» (نمایشگاهی از عکس‌های احمد منتظر) که در محل ساختمان مدرسۀ فرانسوی‌ها (دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر اصفهان) بیان شد، گفت: من زمانِ رفتن به سازمان میراث فرهنگی در سال ۷۶ با چند نکته مواجه شدم. سازمان میراث فرهنگی یک سازمان دولتی بوده و در سال‌هایی که ما در آنجا بودیم پولی برای پرداخت پاداش و عیدی و حق مأموریت به کسی را نداشت و کارمندان آنجا نیز با هزینه‌های خود به سفر می‌رفتند. انگیزه آنها برای کار، پطرس بودن بود (اقتباسی از داستان پطرس فداکار در کتاب‌های درسی) بود و یکی از این پطرس‌ها احمد منتظر است.
او افزود: من ۵۰ سال پیش شعر می‌گفتم. آن زمان قصد سرودن شعر و حالی شبیه به یک حسرت بزرگ داشتم؛ انگار یک فرصت طلایی را ازدست‌داده بودم که غیرقابل‌جبران بود! ۵۰ سال پیش شروع این شعر را این‌گونه نوشتم: «اردیبهشت هم تمام شد» و ۵۰ سال است که نتوانستم یک کلمه به آن اضافه کنم. اردیبهشت، ماه عجیبی است که اتفاقات بسیاری در آن می‌افتد و وقت بسیاری از کارها بوده که اگر ازدست برود قابل بازگشت نیست.
عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری سپس این دو پرسش را مطرح کرد که چرا کار عکاس‌ها ارزشمند است، سپس در پاسخ گفت:۲ چیز طیره عقل است؛ دیدن به‌وقت ندیدن و ندیدن به‌وقت دیدن؛ و این همان کارِ عکاسان است. آنها کمک می‌کنند که آنچه نباید دید را ندید و آنچه باید دید را ببینیم. ما در زندگی از ۲ واژۀ «کهن» و «کهنه» استفادۀ بسیار کرده‌ایم و معمولاً توجهی به تفاوت ماهوی آنها نداریم. هردو واژه با زمان، سروکار دارند و ازاین‌جهت با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. «کهن» و «کهنه» ضد یکدیگر بوده و از جنس هم نیستند. «کهنه»، دورریختنی، بی‌ارزش و حضورش ملال‌آور است، درصورتی‌که «کهن» آن چیزی است که دور نمی‌اندازیم. ما بسیاری از اوقات از تکرار خسته می‌شویم، ولی اگر از تکرار غروب و طلوع خورشید خسته نمی‌شویم، و این موضوع به دلیل کهن بودن آن است.
بهشتی خاطرنشان کرد: کار یک عکاس، ثبت آن چیزی است که استعداد کهن بودن را دارد و واجد ارزشی است و زمان آن را مستعمل نکرده و عکاس آن را بیرون کشیده و پیش چشم ما می‌گذارد. هر چیزِ کهنی از روز اول کهن و هر چیز کهنه‌ای نیز از روز اول کهنه است. نو شدن، اقتضای امر کهن است. احمد منتظر تعدادی از مستندات ساختنان های جلفا را به نمایش گذاشته و زیر بعضی از آنها به خط سرخ نوشته‌اند که «اردیبهشت هم تمام شد.»
رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اضافه کرد: دلیل ترجیح مکان‌های بی‌ارزشِ امروزی بر مکان‌های ارزشمند کهن، کوته‌نظری نسبت به منافع سوداگرانۀ خُرد است. علت خرابی آثار تاریخی، جهل است که بسیاری را نیز متقاعد می‌کند.
بهشتی با اشاره به اینکه برپایی نمایشگاه «نیم قرن تلاش برای احیای جلفای اصفهان» یک تذکر برای ما است، اضافه کرد: ردپای همه کارهایی که در این شهر کرده‌ایم، باقی است و نمی‌توان آنها را پاک کرد. این نمایشگاه یک هشدار خوب از این بابت بوده که ما هوشیارتر عمل کنیم.
او در ادامه گفت: در شهر ایروان به‌اندازه جلفای اصفهان اثری وجود ندارد که ۱۵۰ سال بیشتر عمر داشته باشد، ولی در جلفای اصفهان چنین آثاری وجود دارد.
یک آروز؛ ثبت جهانی بافت تاریخی اصفهان
همچنین میثم بکتاشیان، معاون فرهنگی هنری سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشب شهردااری اصفهان نیز چنین بیان کرد: دفتر فرهنگ و معماری، یک دفتر تخصصی ذیل این است که رسالتش پرداختن به موضوع فرهنگ معماری و شهرسازی به‌طور تخصصی است.
او با بیان اینکه در جای‌جای اصفهان با مصوناتی که توسط هنرمندان بزرگی خلق‌شده، روحمان جلا پیدا می‌کند، ادامه داد: پاسداشت فرهنگ اصیل معماری گذشته برای ما اهمیت دارد. ما در هفته فرهنگی سعی کردیم با تنوع برنامه‌ها در موضوعات مختلف، به سلایق مختلف مردم بپردازیم تا هرکس برنامه موردنظر خود را انتخاب کند. امیدوارم بتوانیم هرچه بهتر حوزه فرهنگ اصیل ایرانی اسلامی را توسعه دهیم.
بکتاشیان تأکید کرد: بسیاری از شهرهای دیگر با قدمت کمتر، توانسته‌اند که بافت تاریخی خود را به ثبت جهانی برسانند. نکته‌ای که در دفتر فرهنگ و معماری به‌عنوان یک آرزو آن را دنبال می‌کنیم، ثبت جهانی بافت تاریخی اصفهان است.
به گزارش ایسنا، علاقه‌مندان برای بازدید از نمایشگاه «نیم‌قرن تلاش برای احیای جلفای اصفهان» می‌توانند تا ۱۳ اردیبهشت‌ماه به دانشکده هنرهای تجسمی دانشگاه هنر اصفهان(مدرسۀ فرانسوی‌ها)، واقع در خیابان حکیم نظامی، کوچه سنگتراش‌ها، کوی چهارسوقی‌ها مراجعه کنند.
انتهای پیام
اعلام زمان و مکان بررسی مدارک آزمون استخدامی آموزگاری در فارس