مرثيه بر خاک مدفون زير آب

خبرگزاري آريا - ياسوج -ايرنا - همه چيز محاسبه شده؛ از سهم آب استانها گرفته تا قيمت درخت ،زمين و خانه هايي که بايد به زير آب برود. با اين حال حقوق بوميان منطقه و ساکنان پنح روستايي که بايد با سرزمين مادري خود خداحافظي کنند و خاکشان را به دست آب بسپارند هنوز تعيين و ادا نشده است.

به گزارش ايرنا، برخي آواره اين روستا و آن روستا شده اند، برخي نيز شبهايشان را با کابوس بيل هاي مکانيکي که به جان کوه ها و درختان افتاده صبح مي کنند و هر صبح هم از آن بالادست براي خاکي که رو به احتضار است مرثيه سرايي مي کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

پيرمردي در آن ميان عصايش را به سمت کوه ها و باغ هاي آن طرف رودخانه مي گيرد و مي گويد « اينها را مي بينيد ؟پدرانمان براي اين خاک زحمت کشيده اند. ما اينجا به دنيا آمده ايم و بزرگ شده ايم . مگر مي شود به اين راحتي از همه اينها دل کند.تنگ سرخ براي ما تکه اي از بهشت است که به آسمان، هوا و زمينش تعلق خاطر داريم.»
مرد ديگري مي گويد«جنازه پسر جوانم اينجا در خاک خفته است چطور بايد اينجا بنشينم و ببينم قبرش زير آب مي رود. اينها آزارم مي دهد.»
زني هم با گوشه چارقد سياهش اشکهايش را پاک مي کند و مي گويد 6 سال است ما را آواره کرده اند.کسي دنبال جبران خسارت نيست. باغ هاي بزرگ ميوه اي که به اميد نجات فرزندانمان با فقر و نداري کاشته بوديم، جلوي چشمانمان بر زمين مي افتند و بچه هايمان هم بيکارند.بعد از اين خاک هيچ کجا بوي تنگ سرخ را نمي دهد.
سرگرداني ساکنان تنها يک بخش ماجراست . با اينکه 6 سال از آغاز عمليات احداث سد تنگ سرخ در شهرستان بويراحمد مي گذرد و حدود 20 درصد هم پيشرفت فيزيکي داشته اما مجوزهاي زيست محيطي آن هنوز صادر نشده است.
اگرچه رئيس سازمان حفاظت محيط زيست کشور در بازديد روزهاي اخير از اين سد با اشاره به قانون برنامه ششم توسعه گفت اگر تا 2 ماه پس از استعلام پاسخي نيايد، دستگاه ها بايد بنا را بر نظر موافق سازمان حفاظت محيط زيست بگذارند اما به نظر مي رسد اين پاسخ بر ابهامات افزوده است.
در واقع فعالان زيست محيطي ، اجتماعي، رسانه اي و بوميان منطقه بر اين باورند حق مردم دو استان کهگيلويه وبويراحمد و فارس است که بدانند از نظر سازمان محيط زيست احداث اين سد چه تبعاتي در آينده هم در حوزه آبخيز و هم آبريز خواهد داشت و ارجاع جامعه به اين بند قانوني شانه خالي کردن از زير بار مسئوليتهاي آينده است.
نگاهي به پيشينه احداث سد نشان مي دهد از 6سال پيش تاکنون ابهاماتي در مسير احداث اين سد وجود داشته است. در سال 91 پس از صدور مجوز آن مشخص شد با اينکه مخزن سد در استان کهگيلويه وبويراحمد قرار دارد اما حق برداشت از سد براي اين استان پيش بيني نشده است.
معارضات اجتماعي درباره سد بالا گرفت. فعالان محيط زيست هم که با سد سازي مخالف بودند وارد شدند و تصميم گيرندگان طرح ابعاد سد را کوچکتر کردند به اندازه اي که آب شرب شهر ياسوج را تامين کند.
اما پس از خشکسالي هاي چند سال اخير و تنش هاي آبي در شيراز، دوباره اندازه و حجم سد به همان ابعاد اوليه برگشت با اين تفاوت که اين بارتخصيص ابلاغي آب براي کهگيلويه وبويراحمد 85 و براي شيراز 73 ميليون متر مکعب در نظر گرفته شد.
که با احتساب 33 ميليون متر مکعبي که براي مصارف زيست محيطي در نظر گرفته شده و به طور طبيعي در پايين دست سد استفاده خواهد شد ،سهم استان فارس از اين سد بيش از 100 ميليون متر مکعب خواهد بود.
اما فراز و فرودهايي که احداث اين سد در سالهاي قبل از 91 و در هنگام انجام کارهاي مطالعاتي پشت سر گذاشته، باعث شده همچنان مردم به ديده ترديد به اين سد بنگرند.
زيرا در آن سالها مسئولان براي کم کردن بار تعارضات اجتماعي سد مدعي شدند بخش کوچکي از مخزن سد در استان کهگيلويه وبويراحمد قرار دارد و اصل آن در استان فارس است.
همچنين گفته مي شد در احداث سد حق و حقوق آبي کهگيلويه وبويراحمد به طور کامل ديده شده است که پس از شکل گيري مطالبات اجتماعي مشخص شد هم مخزن سد در استان کهگيلويه وبويراحمد قرار داشته و هم تخصيصي براي حوزه آبخيز در نظر گرفته نشده است.
حال با گذشت 6 سال از احداث سد و پيشرفت فيزيکي 20 درصدي هنوز پاسخ مطالعات زيست محيطي براي آن نيامده است و بدتر آنکه اين گفته رئيس سازمان محيط زيست که اگر ظرف 2 ماه استعلام نيامد کارتان را انجام بدهيد و اگر خسارتي هم ايجاد شود، وزارت نيرو بايد آن را جبران کند ،باز هم باعث نگراني فعالان زيست محيطي و بوميان و ساکنان منطقه شده است.
**ساخت سد تنگ سرخ باعث تغييرات شديد اکولوژيکي منطقه مي شود
يکي از فعالان محيط زيست استان مي گويد: مواد معلق پشت سدها مي ماند و با رسوب و عدم انتقال مواد عالي ، زمين هاي کشاورزي در پايين دست کيفيت خود را از دست مي دهند و باعث فرسايش شديد خاک مي شود.
اميد سجاديان افزايد: سد ها روي زندگي مردمان بالادست و پايين دست تاثير مي گذارد زيرا پس از ساخت آن اراضي ملي به بهانه توسعه کشاورزي به اراضي کشاورزي و باغي تبديل مي شود.
دبير اجرايي تشکل نهضت سبز زاگرس مي گويد: وابستگي ييشتر کشاورزي به آب و روش هاي سنتي، تغيير سبک زندگي شهرها با انتقال آب بين حوزه اي از تبعات سد سازي است.
وي يادآوري مي کند با انتقال آب به شيراز و باغ هاي آن مصرف بي رويه آب ادامه پيدا مي کند در حالي که در بالادست علاوه بر مشکلات زيست محيطي مردم هم آواره مي شوند.
سجاديان مي گويد: براي سازگاري با تغييرات اقليمي ،نحوه مصرف اب بايد تغيير کند نه اينکه از سرشاخه هاي يک منطقه آب را به منطقه ديگري منتقل کرد .
وي ادامه مي دهد که بيشتر اين آب براي مصرف استان فارس است هيچ سود و منفعتي عايد استان کهگيلويه وبويراحمد با اين حجم از خسارت نمي شود.
سجاديان مي گويد: سدي که ارزيابي محيط زيستي ندارد قرار است آب واحد صنعتي آب بر و آلاينده مثل پتروشيمي را تامين کند!
اين فعال حوزه محيط زيست تاکيد مي کند: انتقال آب يک حوزه که خود شديدا به آب نياز دارد به حوزه ديگر يک فاجعه است.اين به قيمت تغييرات شديد اکولوژيکي منطقه و از بين رفتن گونه هاي مختلف جانوري است!
سجاديان يادآوري مي کند که زير آب رفتن هکتارها باغ، مزارع کشاورزي و درختان منطقه ، رعايت نکردن حق آبه محيط زيستي و خشک شدن تالاب ها و رودهاي پايين دست ،کوچ و مهاجرت اجباري مردم و ايجاد معضلات اجتماعي از تبعات سد سازي است که قابل انکار نيستند.
**ارزيابي ها بايد مطابق قانون انجام شود
يکي از اعضاي تشکل زيست محيطي رفتگران طبيعت هم مي گويد براي بررسي يک پروژه و اعلام موافقت يا مخالف با آن بايد نسبت سوددهي و تخريب آن را بررسي کرد.
ايمان اشکوه با بيان اينکه سد سازي سالهاست که منسوخ شده مي افزايد: با گذشت بيش از 6 سال از شروع پروژه سدتنگ سرخ هيچ کارشناسي نتوانسته ارزيابي محيط زيستي آن را تاييد کند و به رغم مخالفت هاي سازمان محيط زيست اين پروژه نه تنها متوقف نمي شد بلکه از طرف ديگر نهادهاي دولتي حمايت مي شود.
وي مي گويد: ما مخالف توسعه و عمران نيستيم ولي در چنين طرح هايي بايد ارزيابي هاي محيط زيستي مطابق با قوانين انجام شود تا توسعه اي که وضعيت زندگي مردم منطقه را در همه زمينه ها بهبود بدهد حاصل شود به گونه اي که تناقضي با حفظ محيط زيست نداشته باشد.
وي يادآوري مي کند منظور از ارزيابي محيط زيستي، بررسي و پيش بيني اثرات اين طرح روي سلامت انسان ها،رفاه اجتماعي ، اقتصادي، فرهنگي مردم درگير با پروژه و محيط زيست منطقه است که هنوز در هاله اي از ابهام قرار دارد.
کوچ کردن مردمي که در کنار دست سد زندگي مي کنند و حاشيه نشين شدن آنان در شهر ياسوج خود باعث مشکلات عديده ديگري مي شود.
به گفته اين فعال زيست محيطي عدم اختصاص سهميه اب مناسب براي حوزه محيط زيست هم از جمله مشکلات اين طرح است.
**اميد به جبران تبعات، خيانت به آيندگان است
البته افزاد از زواياي مختلفي به موضوع مي پردازند. فعالان رسانه اي استان هم که از ابتدا موضوع سد را رصد کرده اند بر اين باورند حال که وزارت نيرو عزم خود را براي ساخت اين سد جزم کرده بايد علاوه بر شفافيت و صراحت درباره آينده سد حق و حقوق مردم و بوميان را در نظر بگيرند.
يکي از فعالان رسانه اي ياسوج نيز مي گويد: مهار آب بايد جز اولويت هاي استان باشد اما سد سازي بايد آخرين راه حل براي مهار باشد.
امين وکيلي با بيان اينکه آب و هواي کشور و منطقه گرم و خشک است مي افزايد: بايد راه هاي متعدد مهار و هدايت آب با چشم اندازي بلند مدت بررسي بشود تا نسل هاي آينده هم بتوانند از محاسن آن استفاده کنند نه اينکه درگير معايب و مضرات اين طرح ها شوند.
وي تاکيد مي کند: وجود چنين طرح هايي برخي مواقع جنبه سياسي هم مي تواند داشته باشد پس بايد کارشناسان بي طرف و بدون تعصب سياسي و منطقه اي با دقت و حساسيت درباره آنها اظهار نظر کنند.
وکيلي مي گويد: مسئولان بايد در چنين طرح هايي منافع بلند مدت استان را در نظر بگيرند نه اينکه بعد از هزينه هاي سرسام آور ريالي و معنوي تازه به فکر بررسي تاثيرات زيست محيطي آن بيفتند.
وي يادآوري مي کند تبعات زيست محيطي موضوعي نيست که نهاد يا دستگاه دولتي خاصي آن را جبران کند زيرا تبعات چنين طرح هايي جبران ناپذيراست و چشم پوشي و اميد داشتن به جبران تبعات و تاثيرات منفي اجراي چنين طرحي خيانت به نسل هاي آينده است.
**سود و زيان سد را در کفه ترازو بگذاريم
يکي از فعالان رسانه اي استان مي گويد: بايد سود و زيان اين سد را در کفه ترازو گذاشت وبه مسائل انساني- اجتماعي و زيست محيطي آن به عنوان اولويت نگاه کرد.
پژمان اميدي مي افزايد:توسعه زيرساخت ها بايد بارعايت چارچوب ها و پيوست ها باشد. در سد تنگ سرخ هم با توجه به توپوگرافي منطقه ، معارضات، پيوست ها و راهبردها بايد نهايت ملاحضات زيست محيطي انجام شود.
وي مي گويد دورنماي توسعه زيرساختي حوزه آب کهگيلويه و بويراحمد ضرورت ساخت اين سد را توجيه مي کند زيرا اين سد آب شرب بيش از 500 هزار نفر را تامين مي کند.
به گفته وي براي استاني که تاکنون به دليل ضعف هاي زيرساختي تاريخي در حوزه آب، کمترين استفاده از روان آبها و رودخانه هاي خود را داشته ، ايجاد يک سد نقطه عطفي بر جبران کاستي هاي زيرساختي است.
اميدي ادامه مي دهد اين سد سايه تنش آبي را از پيکره بخش هاي مختلفي از استان آب ها و آبشارها بر مي دارد.
وي تاکيد مي کند اما بايد حقوق بوميان منطقه در چارچوب قانون ديده شود و نگاه به توسعه بر پايه محيط زيست باشد.
البته موضع مسئولان استاني درباره سد تنگ سرخ کم و بيش با ديدگاه هاي مردم و فعالان زيست محيطي و حتي بوميان منطقه نزديک است.
**اتفاق نظر مسئولان روي تعيين حقوق استان
نماينده مردم بويراحمد و دنا، رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي و مدير کل محيط زيست استان از رئيس سازمان محيط زيست کشور خواستند براي کهگيلويه وبويراحمد به عنوان حوزه آبخيز حق و حقوقي تعيين شود.
با اين حال رئيس سازمان محيط زيست کشور بر اين باور است تطبيق ساختار آبي با ساختار سياسي اشتباه است زيرا ساختار آبي تابع مرزبندي هاي جغرافيايي وزارت کشور نيست.
عيسي کلانتري در سفر به استان کهگيلويه وبويراحمد و بازديد از سد تنگ سرخ با بيان اينکه حوزه آبريز و آبخيز بايد باهم ديده شوند گفت: نبايد تصور کنيد همه 9 ميليارد متر مکعب آب تجديد پذير کهگيلويه وبويراحمد بايد در خود استان استفاده شود.
استاندار کهگيلويه بويراحمد نيز با تاييد اين موضوع که مساله آب سياسي نيست مي گويد اگر تاکنون سد تنگ سرخ به بهره برداري نرسيده به اين دليل است که استان آمادگي انجام اين کار را نداشته است.
علي محمد احمدي ادامه مي دهد: مردم اين استان هرگز خساستي براي انتقال آب از اين استان به استان هاي ديگر نداشته اند با اين حال بايد رضايت آنان نيز جلب شود.
اما مدير کل محيط زيست استان از زاويه ديگري به موضوع مي پردازد.محسن جعفري نژاد مي گويد : انتقال آب از سد تنگ سرخ بين حوزه استان کهگيلويه وبويراحمد و استان فارس مي تواند اثراتي روي حوزه آبخيز داشته باشد.
وي مي افزايد : بايد تبعات اجتماعي انتقال آب بين حوزه اي را مديريت کنيم.
نماينده مردم بويراحمد و دنا هم مي گويد : به رغم اينکه بعد از استانهاي شمالي، کهگيلويه وبويراحمد يکي از پر آبترين استان هاي کشور است اما بين بهره برداري و منابع آبي تجديد پذير استان عدم توازن وجود دارد.
غلام محمد زارعي با بيان اينکه بايد بين اين طبيعت بکر و نيازهاي آبي تعادل برقرار کنيم ادامه مي دهد: بين توسعه و محيط زيست بايد رابطه معقول برقرار کنيم و توسعه بايد توام با محيط زيست باشد.
وي يادآوري مي کند انتقال آب سد تنگ سرخ به استان فارس مي تواند منجربه ايجاد حساسيت هاي اجتماعي هم شود.
**معارضات منطقه اي مهمترين مانع پيش روي سد
رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي استان هم با بيان اينکه در زمينه انتقال آب مناطق آبخيز به آبريز خلا قانوني داريم مي گويد: بايد قانون مثل مناطق نفت خيز، حق و حقوقي براي استان هايي که منابع آبي آنها به استان ديگر سرازير مي شود، در نظر بگيرد.
حسن نوروزي ادامه مي دهد : بايد بدون داشتن نگاه منطقه اي اين موضوع در وزارت نيرو بررسي شود زيرا اين مطالبه منطقي استان هاي آبخيز است.
به گفته نوروزي يکي از موانع جدي اجراي سد، معارضات منطقه اي است زيرا مالکان معتقدند در ازاي زميني که در اختيار سد قرار داده اند بايد پول نقد دريافت کنند در حالي که تخصيص اين پروژه ملي به صورت اسناد خزانه است.
وي يادآوري مي کند :پس از جابه جايي نياز به مکان يابي مناسب براي روستا مبتني بر الزامات پدافند غير عامل داريم و قيمت گذاري هم بايد عادلانه و کارشناسي شده باشد که حقي از دولت و مردم ضايع نشود.
البته رئيس سازمان حفاظت محيط زيست کشور در سفر به استان کهگيلويه وبويراحمد گفت: اگر مشخص شود احداث سد تنگ سرخ در شهرستان بويراحمد به محيط زيست استان کهگيلويه وبويراحمد خسارت وارد مي کند وزارت نيرو موظف به جبران آن است.
البته براي اينکه مشخص شود احداث اين سد مي تواند روي محيط زيست و مردم منطقه تاثير بگذارد نيازي به استعلام هم نيست زيرا قرار است يکي از بکرترين نقاط شهرستان بويراحمد جايي که آسمان و زمين دست در دست هم زيباترين تابلوي طبيعت را خلق کرده اند،به زير آب برود.
موضوع سد تنگ سرخ اگرچه در سالهاي گذشته به کندي پيگيري شد اما تنش آبي در استانهاي کهگيلويه وبويراحمد و فارس مسئولان وزارت نيرو را بر آن داشت که از محل اعتبارات ملي سالانه 14 تا 15 ميليارد تومان اعتبار براي ساخت آن در نظر بگيرد.
در نهايت بايد گفت اظهار نظر مسئولان، فعالان زيست محيطي و مردم نشان مي دهد اين سد تبعات محاسبه نشده ديگري هم دارد که مهمترين آن خسارت عاطفي احساس تعلق اين مردم به خاک ، باغ و زندگي در تنگ سرخ است که هنوز حساب نشده است.
موضوعي که بي شک نه در استعلام هاي زيست محيطي و نه مطالعات فني سد به آن اشاره اي نخواهد شد.
سد تنگ سرخ بويراحمد در آذرماه 90 توسط وزير وقت نيرو با مجوز تخصيص آب از حوضه کارون بزرگ به ميزان 189٫9 ميليون مترمکعب کلنگ‌زني شد.
اين سد از سال 90 تا نيمه دوم سال گذشته با پيمانکاري چند شرکت تنها 4 درصد پيشرفت فيزيکي داشت و اکنون با حضور موسسه فجر قرارگاه خاتم الانبياء پيشرفت فيزيکي ان به حدود 15 درصد رسيده است.
تامين آب شرب ياسوج و روستاهاي مسير به ميزان 25.5 ميليون متر مکعب در سال، تامين آب صنعتي ياسوج به ميزان 17 ميليون متر مکعب، تامين آب کشاورزي شهرستان بويراحمد و دنا به ميزان 42.4 ميليون متر مکعب در سال و تامين آب زيست محيطي رودخانه به ميزان 33 ميليون متر مکعب از اهداف ساخت اين سد عنوان شده است.
سد تنگ سرخ از نوع خاکي با هسته رسي و حجم مخزن 125 ميليون مترمکعبي و حجم تنظيم ساليانه 200 ميليون مترمکعب است.
گفته مي‌شود با احداث سد تنگ سرخ 700 هکتار باغ و پنج روستاي منطقه تنگ سرخ بويراحمد زير آب مي‌رود.
استان کهگيلويه وبويراحمد با 720 هزار نفر جمعيت در جنوب غربي ايران قرار دارد.
حجم آب تجديد پذير استان 9هزار223 ميليون متر مکعب است که يک هزار 70 ميليون متر مکعب آن سالانه مهار مي شود و 90 درصد آن از استان خارج مي شود.
گزارش: فاطمه رشيدي
9929/1662
انتهاي پيام /*

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۶۵۰۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تشدید برخورد محیط زیست با سودجویان اراضی ملی

ایسنا/گیلان رئیس اداره حفاظت محیط زیست شفت با اشاره به رفع تصرف دو هکتار از اراضی ملی واقع در منطقه حفاظت شده سیاهمزگی، گفت: محیط زیست با سودجویان اراضی ملی مطابق قانون برخورد می‌کند.

یاسر ریاضی امروز ۱۷ اردیبهشت ماه در گفت‌وگو با خبرنگاران با اشاره به تشدید برخورد با متخلفان تصرف اراضی ملی، اظهار کرد: به منظور حفظ حقوق بیت‌المال و برخورد با تصرفات اراضی ملی، ماموران یگان حفاظت محیط زیست شهرستان با همکاری یگان حفاظت منابع طبیعی در محدوده منطقه حفاظت شده سیاهمزگی با دستور مقام قضائی اقدام به رفع تصرف دو هکتار از اراضی ملی جنگلی کردند.

وی افزود: ماموران یگان حفاظت محیط زیست شهرستان شفت بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای حفاظت از انفال و جلوگیری از تخریب و تصرف اراضی ملی به صورت شبانه‌روزی و حتی در ایام تعطیل در راستای حراست و صیانت از اراضی ملی در حال گشت و کنترل مناطق تحت مدیریت است.

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان شفت گفت: دوستداران محیط‌زیست می‌توانند گزارشات خود را در خصوص تخریب، تصرف و آلودگی محیط‌زیست به اطلاع اداره حفاظت محیط زیست برسانند و محیط‌بانان و حافظان طبیعت را یاری کنند تا با سودجویان مطابق قانون برخورد قاطع انجام شود.

انتهای پیام