به نقل از «ایرنا»

مستند سازی در ایران؛ سفره ای کوچک با لقمه هایی گنجشکی

تاریخ انتشار: ۲۴ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۶۸۴۳۸

تهران- ایرنا- مستندسازان ایرانی که در طی سال ها همواره نقشی اثرگذار در تار هنر و پود فرهنگ کشور داشته اند، امروز برای پیشبرد حرفه مورد علاقه شان با مشکلات زیادی رودرو هستند.

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، مشکلاتی چون محدود بودن بازار مستند سازی، عدم همراهی صدا وسیما در سفارش آثار و نمایش، کمبود و بعضا نبود بودجه برای ساخت و مواردی از این دست، از جمله مشکلات عمده ذکر شده توسط مستندسازان است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این مشکلات در حالی بیان می شود که جشنواره سینما حقیقت که فستیوالی برای اکران، رقابت و تقدیر از فیلم های مستند سازان داخلی و خارجی است از مورخ 18 لغایت 25 آذر ماه 1397 در تهران در حال برگزاری است؛ این جشنواره که مختص سینما و فیلم های مستند است فرصتی برای ارائه و نمایش و دیده شدن کارها و کارگردانان و فعالان مستند است؛

**سینما حقیقت تلفیق عشق و نفرت
»مهدی باقری» (متولد1360) مستند ساز و تدوین گر که با فیلم «خور بر کرانه کویر نمک» در این دوره از جشنواره در بخش مسابقه ملی حضور یافته است در ارزیابی جشنواره سینما حقیقت به پژوهشگر ایرنا گفت: این جشنواره برای من متناقض است؛ هم نفرت است و هم عشق. دلیل نفرتم ام این است که در طی 10 سال گذشته که وارد سینمای مستند شدم و حدود 20 فیلم ساختم با وجودی که طبق نظر منتقدان و نویسندگان 3، 4 فیلم ام که در هر دوره شرکت کرده، جز فیلم های خوب سال بودند اما سینما حقیقت به آن توجهی نکرد.
'در عین حال من خیلی سینما حقیقت را دوست دارم به این دلیل که هر سال برای دیدن فیلم نظمی به من می دهد، به خصوص فیلم های خارجی که ما نمی توانیم در طول سال ببینیم؛ در نتیجه برایم حسی از عشق و نفرت است.این را باید بگویم در همان سالی که سینما حقیقت فیلم های من را ندید، انجمن منتقدان دیده است یا در جای دیگری دیده شده است. اما در نهایت ناچاریم بگوییم که این تنها جشنواره تخصصی مستند است و امیدوارم این جشنواره تخصصی همینطور تخصصی بماند و برای جذب مخاطب به سمت فضاهای غیرحرفه ای نرود و نخواهد که مخاطب غیرحرفه ای به درون خود بکشاند. '

**سفره ای کوچک با لقمه هایی گنجشکی
باقری در جواب این سوال که آیا این جشنواره در طی 12 سالی که از شکل گیری آن می گذرد، ترقی داشته است، افزود: نمی شود این گونه بررسی کرد که بگوییم ترقی یا تنزل کرده است؛ به این دلیل که سینما حقیقت خیلی به تولیدات سالانه وابسته است. اگر در طول سال سرمایه گذاری های خوبی برای تولید مستند شده باشد و حرفه ای ترها فیلم ساخته باشند، سطح جشنواره بالاتر هست ولی وقتی سرمایه گذاری کمتر شود، سطح جشنواره هم پایین تر می آید. این گونه باید این ارتباط را در 12 دوره نگاه و آسیب شناسی کرد که در کدام سالها بهتر بوده است و در کدام سالها نه. در نتیجه سینما حقیقت خیلی به تولید سالانه وابسته است یعنی اگر ما به عنوان کسانی که شغلمان مستند ساز است بتوانیم خوب کار کنیم، طبیعی است که سینما حقیقت هم پربار می شود.
وی افزود: متاسفانه بازار کار ما خیلی کم است یعنی بازار مستند سازی محدود است و در همین محدودیتی هم که وجود دارد، دستمزدهایمان هم خیلی پایین است. مستندسازان معمولا با دستمزدهای خیلی پایین کارهای خیلی سخت انجام می دهند. ممکن است برای یک پروژه یک تا یک سال و نیم وقت بگذارند ولی در حقوق پایانی شان اندازه حقوق پایه یک کارمند هم دریافت نکرده باشند.
'البته این شرایط کلی و برای همه ما به این صورت است و فرقی هم نمی کند سفارش دهنده چه کسی باشد یعنی وضعیت ما چه زمانی که با تلویزیون کار می کنیم چه زمانی که با مرکز گسترش کار می کنیم به همین منوال است. شاید تعدادی انگشت شمار (شاید کمتر از 10 نفر در کل سینمای مستند ما) باشند که از رانت یا شناس لازم برای پول هایی که هیچ وقت به بقیه مستند سازان نمی رسد، برخوردار شوند ولی شرایط کلی مستند سازی این جوری است که هم سفره کوچکی دارد و هم در این سفره کوچک دستمزد های خیلی کمی وجود دارد. و این جریان در طی این سال ها فرقی نکرده است؛ به ظاهر شیک جشنواره ما نگاه نکنید زیرا با این لباس ها وکت های قشنگی که می پوشیم جیب های خالی مان را قایم می کنیم. '

**دیار کویری عارفان
وی افزود: سیاست گذاری های غلط آدم هایی که هیچ ربطی به سینمای مستند ندارند و جو رسانه ای که به این وسطه درباره سینمای مستند ایجاد می کنند، هیچ گونه حقیقت و سنخیتی با واقعیت سینمای مستند به لحاظ تولید و معیشت ندارد. متاسفانه حرف های قشنگی می زنند ولی وقتی به داخلش می روی می بینی که هیچ خبری نیست به همین دلیل من در هر جایی که صحبت می کنم می گویم که خواهشا به بچه های جدید که جوانتر هستند آموزش ندهید و به ورود به سینمای مستند ترغیبشان نکنید چون سفره اش کوچک است و همین تعدادی که هستند هم دارند پیرتر می شوند و برخی در فقر می میرند.
«این فضای کلی سینمای مستند است اما انقدر آموزشگاه و کارگاه آموزشی و ...در سینمای مستند گذاشته اند که آدم باور می کند که بازار دارد، ولی واقعیت این است که این بازار خیلی محدود است و آدمهایی که در آن هستند هم نمی توانند گلیمشان را از آب بیرون بکشند».
باقری در توضیح فیلم امسالش تصریح کرد: امسال فیلمی با تهیه کنندگی آقای ورهرام در مورد منطقه خور و بیابانک، برای شبکه مستند ساخته ام. این فیلم، فیلمی است که بر اساس مونوگرافی ساخته شده و بیشتر پورتره ای است. منطقه ای که امروز تبدیل به شهر کوچکی شده ،منطقه روستایی معروف «به بارانداز کویر ایران» بوده است و ویژگی این منطقه مردم آن هستند که همگی شاعرند. از «یغمای جندقی» گرفته تا مردم کوچه و بازار همه شعر می گویند؛ یعنی رابطه شان با شعر و ادبیان عجین و این فیلم پورتره ای از مردم «خور» و زندگی و معیشت آنان است.

**جشنواره ای اثرگذار
بابک بهداد (متولد1352)مستندساز نیز در گفت وگو با پژوهشگر ایرنا تصریح کرد: جشنواره حقیقت مهمترین جشنواره مستند ایران است و به عقیده من فیلم هایی خیلی جدی از فیلم سازان ایرانی و (در بخش بین الملل) فیلم سازان خارجی نمایش داده می شود و در حقیقت محصول یک سال فیلم سازی ایران و بهترین هایش در این جشنواره نمایش داده می شوند؛ فکر می کنم این جشنواره یک جریان فکری، هم برای مخاطبین و هم برای مستندسازان ایجاد می کند که فیلم سازان برای فیلم های جدیدشان از هم تاثیر می گیرند یا روی مخاطبین اثر می گذارد و این جشنواره سینمای مستند جشنواره واقعا مهمی است.
بهداد ادامه داد: الان در سینمای جهان فیلم های مستند خوب زیادی کار می شود و محدودیت زمانی هم دارد؛ امسال از »هرتزوگ» یک فیلم در جشنواره هست یا از سایر فیلم سازان؛ در نتیجه از نظر من این جشنواره موثر است چراکه خود نشان دادن این فیلم ها موثر است؛ البته می تواند ورک شاپ های (کارگاه آموزشی) بهتری در جشنواره برگزار شود یعنی مستند سازان مطرح جهان را دعوت کنند و اینجا برای مستند سازان ورک شاپ بگذارند تا ما بدانیم سینمای روز جهان در چه حال و هوایی است. بخش بین الملل می توانست پررنگتر باشد ولی در بخش نمایش فیلم های خارجی همیشه فیلم های خوبی هست. مثلا یک سالی از «جاشوا» فیلم بود و امسال از هرتزوگ. و انصافا فیلم های خوبی برای جشنواره انتخاب می شوند.

**روند امسال امیدوار کننده بود
این مستند ساز تصریح کرد: هر جشنواره نقاط ضعف و قوتی دارد و می تواند در نمایش فیلم ها و در انتخاب، در بخش هیئت داوران و در اجرای کلی فستیوال بهتر انجام شود. من امسال از روز اول در جشنواره حضور داشتم چون بخش ملی با فیلم من «بهارستان خانه ملت» شروع شد و بازخوردهای خوبی داشتم و فیلم مورد استقبال خوبی قرار گرفت. وقتی با مخاطبینم راجع به سایر فیلم ها صحبت می کردم، بیشتر آن فیلم ها را دوست داشتنند و تحت تاثیر فیلم ها قرار گرفته بودند. فکر می کنم امسال روند انتخاب فیلم ها بهتر از سال قبل بوده و تاثیرگذاری بهتری را داشته است.
وی ادامه داد: اطلاع رسانی شان خیلی خوب بوده است؛ امسال هم تیزر داشتند و هم در سطح شهر تبلیغات کرده بودند و روابط عمومی آقای «صفاجو» خیلی روی این حوزه کار کرده است. و به عقیده من خوب بوده است. آنونسش را شبکه مستند پخش کرده و خودم در اخبار رادیو فرهنگ شنیدم و البته می تواند بهتر شود.
بهداد در ادامه مشکلات مستند سازان را زیاد توصیف کرد و خاطر نشان کرد: در حوزه مستندسازی برای ما هنوز در انتخاب موضوع محدودیت وجود دارد. در هر صورت ما باید یا با مرکز گسترش یا با حوزه هنری یا با تلویزیون کار کنیم. البته بخش خصوصی هم هست که خیلی تک و توک دارند کار می کنند. ولی مهمترین مساله بخش انتخاب موضوع هست که هنوز مستندسازان محدودیت دارند. بعد از آن بحث مالی فیلم هست که در حقیقت هنوز به عقیده من این مساله حل نشده است و باید به اندازه کافی بودجه در اختیار بچه ها قرار بگیرد و وقت کافی بگذارند و با عوامل خوب بتوانند فیلم خوب کار کنند.
'این دو مساله اصلی هستند و یکی هم پخش فیلم ها هست یعنی به عقیده من بعد از تولید و ساخت، باید فیلم ها خوب پخش شوند. حالا در سینماها می تواند این اتفاق بیفتد؛ البته بخش هنر و تجربه هست ولی در آن هم محدود و هم کم است؛ و همه این ها می توانند بهتر انجام شوند.'
بهداد در پاسخ به این سوال که آیا در ایران چیزی به اسم مستندساز مستقل داریم؟، گفت: تک و توک مستندسازان مستقل در ایران هستند و کار می کنند. «بکتاش آبتین» به عقیده من یک مستندساز مستقل است، البته از نظرم استقلال به معنی کار کردن و نکردن شما با فضای دولتی و غیردولتی نیست بلکه استقلال از نظر من فکری است و ممکن است کسی با تلویزیون کار کند اما استقلال فکری داشته باشد. ولی به لحاظ مالی مستند ساز مستقل کمتر از انگشتان دست داریم.
این مستندساز در نهایت با اشاره به اثر جدیدش «بهارستان خانه ملت» گفت: این اثر 6 سال طول کشیده است؛ دو سال تحقیقاتش و یک سال نوشتنش و سه سال مونتاژش. در این فیلم 450 عکس بازسازی شده است و 25 مستندساز در این فیلم ایفای نقش کرده اند و تم تاریخی را دارد.
پژوهشم**س.ب**1552

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اجتماعي مستندسازي در ايران مهدي باقري

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۶۸۴۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ساخت مستند تصویری شبیه‌سازی حرم مطهر امام حسین (ع) در شیراز

ایسنا/فارس معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پیشنهاد داد مستند تصویری از روایت ساخت پروژه فاخر شبیه‌سازی حرم مطهر امام حسین (ع) در بافت تاریخی شیراز ساخته شود.

مریم جلالی امروز، ۶ اردیبهشت در بازدید از پروژه فاخر شبیه‌سازی حرم مطهر امام حسین (ع) در بافت تاریخی شیراز گفت: هر حرمی از اهل‌بیت(ع) موزه، عرض ارادت هنرمندان صنایع‌دستی است.

معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی افزود: استاد هنرمند این اثر ارزشمند تمام تجلیات و این عرض ارادتی که طی قرن‌ها می‌توان برای یک حرم مطهر متصور شد را مینیاتوری کرده‌ است.

وی افزود: این اثر ارزشمند اضلاع مختلف و ساحت‌های مختلفی دارد که می‌توان به ساحت هنر، معرفت، ارادت، پشتکار و تلاش و استمرار و آموزش اشاره کرد.

جلالی با بیان اینکه تجمیع همه هنرها نشان از پیوند بین نسلی است و نشان از حفظ و نگهداری هنری ایرانی است، افزود: همیشه در طول تاریخ ایرانیان هنر را با عشق و ارادت نگه‌داشته‌اند و ما باید بتوانیم روایت رنجی که پشت این گنج بوده را نمایش دهیم و این وظیفه و مسئولیت ماست.

معاون وزیر میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی پیشنهاد داد: یک مستند تصویری از روایتی که استاد این اثر ارزشمند در حوزه‌های مختلف دارد، ساخته شود و در معرض دید عموم گذاشته شود، چراکه اثر تجلی هنر اسلامی است.

به گزارش ایسنا، پروژه فاخر شبیه‌سازی حرم مطهر امام حسین (ع) در بافت تاریخی شیراز در مقیاس یک پانزده و یکی از آثار ارزشمند هنرمند استاد حیدریان است که ساخت آن به مدت ۱۱ سال به طول انجامیده است.

وزن این بنا سه تن است هنرهای به‌کاررفته در این اثر شامل ۲۵ حرفه هنری ازجمله مقرنس‌کاری، گچ‌بری، نجاری، جوشکاری، ریخته‌گری، قالب‌سازی، قلم‌زنی، آینه‌کاری، آجر تراشی، میناکاری، نورپردازی، معماری، خطاطی ثلث و کوفی، گره چینی، طراحی و راه‌اندازی سیستم‌های صوتی، حجاری، سنگ‌تراشی، طراحی اسلیمی و... است،ا بعاد این بنا عبارتند از عرض دو هزار میلی‌متر، طول سه هزار و دویست میلی‌متر و ارتفاع دو هزار و هفتصدمیلی متر است که بیش از ۱۲۴ هزار قطعه شامل ۲۴۰ عدد لامپ، سنگ سنندج، سنگ مرمر، کاشی هفت رنگ، نقره خالص، چوب ساج و طلای ۲۴ عیار در آن به کار رفته است.

انتهای پیام