Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ایرنا»
2024-04-18@01:08:57 GMT

فلسفه قاره‌ای با طعم معنای زندگی

تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۷۵۴۶۵

فلسفه قاره‌ای با طعم معنای زندگی

تهران- ایرنا- دردمندان پرسش سهمگین معنای زندگی و کنجکاوان سر در آوردن از فلسفه قاره‌ای اگر می‌خواهند هر دو درد و کنجکاوی را در یک کتاب به موازات هم دنبال کنند، اثر جولیان یانگ یکی از بهترین پیشنهادهاست.

به گزارش روز یکشنبه گروه فرهنگی ایرنا، یکی از پدیده ها و پرسش‌های مطرح در جهان مدرن، متمایز و متفاوت از جهان پیشامدرن پرسش از «معنای زندگی»ست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

فارغ از آنکه اذهان گوناگون از این عنوان چه برداشت می‌کنند و فیلسوفان تحلیلی و زبانیِ سختگیر در معناداری یا عدم معناداری این ترکیب چه سخن‌هایی می‌گویند، این پرسش به صورت عام محل توجه طیفی کثیری از عامه مردم تا نخبگان دانشگاهی و فرهیختگان غیردانشگاهی است. با توجه به خصلت جهان مدرن در تنوع و استقلال منابع معرفت، هر کتابی و هر عالِمی از منظر خود به این سوال خطیر می پردازد. پرداختن های متنوعی که هر کدام در نگاه و رویکرد متفاوت، دردمندان و پرسشگران را به گونه و بیانِ خود به مسأله توجه می دهند.
کتاب جامع، غنی و پُر مایه «فلسفه قاره‌ای و معنای زندگی» جولیان یانگ از این قاعده مستثنی نیست. پیشتر بخش هایی از این اثر در کتاب «فلسفه و معنای زندگی» ترجمه و برگردان محمد آزاده از سوی نشر نگاه معاصر منتشر شده بود و اکنون حدود یکسالی‌ست که کل کتاب با ترجمه خوشخوان بهنام خداپناه از سوی انتشارات حکمت منتشر شده است.
یانگ مطلع است که پرسش معنای زندگی آن هم با صورت بندی امروزین، اساسا خاستگاهی مدرن دارد و معطوف به «بحران معنا و ملال» انسان معاصر است. اما او پاسخ این پرسش را تنها در آثار فیلسوفان مدرن و پسامدرن نمی‌خواهد و نمی‌جوید. بلکه ردّ این پرسش بنیادین را از آثار افلاطون تا دریدا و فوکو پی میگیرد. دسته‌بندی کلی او در این کتاب، دو دسته فیلسوفان قاره‌ای محافظه کار و رادیکال است. آگاهان مطلع‌اند که سنت فلسفه قاره‌ای در نقطه مقابل سنت فلسفه تحلیلی تعریف می‌شود. البته هر کدام از دو سنت فلسفه تحلیلی و قاره‌ای تعاریف مرزدار و آنچنان جزئی‌ای ندارند و تنها در محدوده طیفی می‌توان از شباهت خانوادگی و رویکردهای کلی واحد میان فیلسوفان هر دسته سراغ گرفت.
یانگ اما تعریف خاص‌‎تری از فلسفه قاره‌ای می‌دهد؛ رویکردی که روش کلی پرداخت موضوع از سوی یانگ به بحث معنای زندگی و یکی از دو جزء عنوان کتاب است. از نظر یانگ فلسفه قاره‌ای «فلسفه‌ای‌ست که وظیفه اولیه آن عبارت است از جستجوی پاسخ برای این پرسش که در پرتو مرگ خدایِ مسیحت سنتی، درباره معنای زندگی چه می‌توان گفت». برجسته کردن اصطلاح مشهور «مرگ خدا»ی نیچه در کتاب حکمت شادان یا مرگ ایده «جهان حقیقی» (1) به این علت است که از نظر یانگ پیچ تاریخی این پرسش پس از همین اعلام مرگ خدای نیچه مسیر متفاوتی گرفت. یعنی او اولین کسی است که با چنین اعلامی جویای این مطلب می شود که پس از مرگ خدا یا هر گونه جهان های حقیقی دیگر (سایه های خدا) ما با پرسش معنای زندگی چه باید بکنیم؟ این پرسش از نظر جولیان یانگ سرآغاز فلسفه قاره‌ای «رادیکال» در پاسخ به پرسش معنای زندگی است. رادیکال از این نظر که مبنایش مرگ متافیزیک در ذهن انسان مدرن است. البته اگرچه یانگ خود اذعان می‌کند که در تحلیلش ترتیب تاریخی را لحاظ نکرده است، اما آن کسانی را که او در بررسی پاسخ به پرسش معنای زندگی در ذیل دسته رادیکال ها قرار می دهد همگی از نظر تاریخی هم پس از نیچه اند. در دسته بندی یانگ در کتاب، افلاطون، کانت، کی‌یرکگارد، شوپنهاور، فروید، نیچۀ متقدم، هگل و مارکس فیلسوفان قاره‌ای محافظه کارند و نیچۀ متأخر، نیچۀ پس از مرگ، هایدگر متقدم و متأخر، سارتر، کامو، فوکو، دریدا نیز جزو فصل فیلسوفان قاره‌ای رادیکال محسوب می شوند. در این تقسیم بندی و از نظر یانگ فیلسوفان قاره‌ای محافظه کار همچنان به نحوی از انحاء در قبول ساختار سنتیِ جهان حقیقی به پرسش معنای زندگی پرداخته اند و به همین علت «محافظه کار» خوانده می شوند. چیزی که رادیکال ها از انواع و اقسام آن عبور کرده اند و تمام تلاششان هم همین است که بتوانند معنای زندگی را پس از مرگ یکچنین جهان‌هایی تبیین کنند.
نسخه فارسی این کتاب را انتشارات حکمت در 467 صفحه با ترجمه بهنام خداپناه منتشر کرده است؛ ترجمه‌ای به غایت خوشخوان و روان که مباحث سخت و بعضاً تخصصی فلسفی را به شیرین ترین و روان ترین زبان و قابل فهم ترین برگردان ها به آستانه فهم خواننده عامه می‌رساند.
یانگ در هر کدام از بخش ها به یک فیلسوف خاص می‌پردازد. ابتدا شرح فشرده‌ای از زندگی نامه او می‌دهد. سپس در فشرده و خلاصه‌ترین وجه بنیادهای اندیشه آن متفکر را بیان می‌کند و بعد به بخش اصلی یعنی تببین و پاسخ او به مساله معنای زندگی می پردازد. قسمت پایانی برای هر متفکر نیز بخش قابل توجهِ نقد و بررسی است.
یکی از نکات قوت هر بخش همین باریک بینی‌های انتقادی جولیان یانگ به همه ایده‌هاست. تقریبا هیچ فیلسوفی از گزند تیغ بُرّای نقد او برکنار نمی‌ماند. این نکته به تمرین تفکر انتقادی و حتی فهم بهتر ایده‌های آن اندیشمند برای خواننده می‌انجامد. دیگر نکته قوت درخشان کتاب این است که خواننده ضمن پرداختن به مساله و پرسش معنای زندگی با عصاره و اساس مبانیِ اندیشه یکایکِ این فیلسوفان قاره‌ای مطرح عالم معرفت از افلاطون و کانت گرفته تا دریدا و کامو آشنا می‌شود. تو گویی به جای مرور چندین جلد کتاب اختصاصی و تفضیلی هر کدام از این پهلوانان عرصه اندیشه و فلسفه، خواننده عادی با یک کتاب نزدیک پانصد صفحه ای نسبتاً غیرتخصصی با اهم مبانی اندیشه یکایک آنان آشنا می شود. این نکته از اصلی‎ترین و جذاب‌ترین وجوه توصیه این کتاب برای مخاطبان کم وقت و گزیده جوست.
اما از نکات انتقادی می‌توان به بعضاً گم شدن پرسش اصلی کتاب در ضمن هر فصل اشاره کرد. یعنی در برخی از بخش ها پیش می‌آید که نویسنده آنقدر درگیر زیر و بم شرح اندیشه‌های یک فیلسوف می‌شود که پرسش اصلی کتاب را از خاطر می‌برد و خواننده گیج می‌شود که بالاخره تکلیف مبحث محوری معنای زندگی چه شد. این می تواند ناشی از عدم پرداختِ صریح آن فیلسوف به پرسش معنای زندگی باشد یا نیز می تواند از عدم تبیین روشن تر جولیان یانگ در ربط دادن مقدمات بحث به نتایج مربوط به موضوع معنای زندگی باشد. چنین موضوعی باعث می شود که در اندک مواردی مثل بخش «دریدا» و «کانت» هر چند خواننده با سیر مهم و خواندنی ای از اندیشه های یک فیلسوف برجسته آشنا می‌شود، اما در نهایت در نسبت با پرسش محوری کتاب چیزی در چنته اش نمانده باشد یا نیاز باشد که چندباره در ذهن مقدمات و نتایج را حلّاجی کند تا به پاسخ مشخصی برسد. این موضوع تا حدودی باعث دوری و نزدیکی مدام خواننده به بحث محوری و سوال اصلی کتاب می شود.
در کل، کتاب «فلسفه قاره‌ای و معنای زندگی» کتابی منحصر به یک قشر نیست. اثر جولیان یانگ برای عموم کسانی که دغدغه‌مند مسأله معنای زندگی هستند یا کسانی که فارغ از این مسأله به دنبال مرور چکیده واری بر مبانی اندیشه فیلسوفان بزرگ مطرح شده در کمترین صفحه و سطر هستند، بسیار توصیه کردنی است. تنوع پاسخ‌ها و تحلیل‌ها در پرداختن به پرسش سهمگین معنای زندگی ذهن خواننده را در قبال موضوع چالاک و همه جانبه می‌کند. ترجمه روان، کتاب را برای عامه خواندنی و دل انگیز می کند و باریک بینی های مؤلف در شرح و نقد آراء مطرح شده برای خواص حامِل برداشت های نو و دریچه های تازه به آراء است.
------
1) اصطلاح جهان حقیقی که تا حدودی معادل مفهوم خداست، قدری به طعنه ابداع نیچه ست. منظور او اشاره به جهان فراطبیعی یا آرمانشهری ست که در دیالوگهای دوران پختگی افلاطون یا در ادبیات دینی تصویر می شود. از نظر اینان واقعیت به دو جهان تقسیم می گردد. جهان طبیعی یا حسی که اشیاء ش موضوع علم تجربی اند و در این نگاه صرفاً یک نمود یا سایه یا نسخه بَدَلی است و به همین علت غیر حقیقی خوانده میشود. جهان دوم جهان حقیقی، جهان فراحسی یا جهان مُثُل ست که نسخه های اصلی و منشأ سایه های این عالمِ غیرحقیقی و هر چه در اینجا می بینیم و حس می کنیم آنجاست.
نقد و بررسی از علی سلطانی
فراهنگ** 9053

منبع: ایرنا

کلیدواژه: فرهنگي كتاب نقد و بررسي فلسفه قاره اي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۷۵۴۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چهار روایت معتبر از سبک زندگی با آموزه های قرآنی

همشهری آنلاین- گروه فرهنگی: سبک زندگی برگرفته از آموزه‌های قرآنی، یکی از شیوه‌های صحیح و دلنشین زندگی در جهان امروز است که بسیاری از افراد جامعه از آن بهره برده و زندگی سالم و دلنشینی برای خود و خانواده فراهم کرده‌اند. در این زمینه، چهار کتاب خواندنی با رویکردهای کاربردی برای استفاده مخاطبان معرفی شده است.

زندگی باید قرآنی باشد

کتاب «زندگی باید قرآنی باشد» نوشته محمود زارعی در هفت فصل تدوین و از سوی انتشارات شهید کاظمی منتشر شده است. در این کتاب تلاش شده است که نگاهی راهبردی و کلان به بیانات ایشان شود و خط مشی زندگی فردی و اجتماعی انسان ترسیم شود. به عنوان مثال، در فصل اول این کتاب به ویژگی‌ها و کارکرد قرآن پرداخته شده و در فصل دوم هم اهداف فعالیت‌های قرآنی و قرائت از قرآن بررسی شده است. در فصل سوم مراحل دست‌یابی به جامعۀ اسلامی و ایجاد تمدن اسلامی از منظر رهبر معظم انقلاب آورده شده است.

دین، قرآن، زندگی

کتاب«دین، قرآن، زندگی» مصاحبه با سهیلا صفرزایی و با محوریت فعالیت‌های قرآنی او و خانه‌های دین و زندگی، تدوین شده و در کنار آن به فعالیت‌های دیگر مانند اشتغال‌زایی برای بانوان پرداخته است. سهیلا صفرزایی از جلسه‌های قرآن خانگی در منزل خود شروع می‌کند و با وجود مشکلات، بیش از ۱۵۰ جلسهٔ خانگی قرآن با نام «خانه‌های دین و زندگی» در سیستان و بلوچستان دارد؛ خانه‌هایی که علاوه بر مکانی برای آموزش قرآن، محل رجوع مردم برای رفع مشکلات و گرفتاری‌هایشان نیز هست.

سبک زندگی اسلامی در قرآن کریم

کتاب«سبک زندگی اسلامی در قرآن کریم» نوشته افسانه باقری با موضوع سبک زندگی اسلامی است. نویسنده در این اثر به سراغ منبع و مرجع سبک زندگی اسلامی یعنی کتاب آسمانی مسلمانان، قرآن کریم رفته است و دیدگاه این کتاب شریف آسمانی را درباره سبک و سیاق زندگی سالم در ابعاد مختلف اعتقادی، رفتاری، اجتماعی و اخلاقی بررسی کرده است. مولف معتقد است، شکی نیست که سبک زندگی هر فرد و جامعه‌ای متأثر از نوع باورها و ارزش‌های حاکم بر آن فرد و جامعه است.

قرآن و سبک زندگی

کتاب«قرآن و سبک زندگی» نوشته سیدرضا حسینی کوهساری، مطالب خود را با بخشی به نام «نقش باورها و اندیشه‌ها در سبک زندگی خانوادگی از منظر قرآن و سنت پیشوایان معصوم» آغاز کرده است. این کتاب در ادامه به موضوعاتی مانند اعتقاد به خدا و رسالت و نبوت و معاد، سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنت پیشوایان معصوم در امر تشکیل خانواده و ازدواج، سبک زندگی خانوادگی در قرآن و سنت در محیط خانواده و ادارهٔ آن، سبک زندگی خانوادگی در قرآن و ... پرداخته است.

کد خبر 843953 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها قرآن - فعالیت‌ها کتاب - نویسندگان و پدید آورندگان کتابخانه، کتابخوانی، کتابداری مهارت‌های زندگی

دیگر خبرها

  • سینما تصویر فردای جامعه است/ آوینی اول منتقد خود بود
  • صهیونیست‌ها در صورت ارتکاب هر اشتباهی معنای پاسخ واقعی ایران را خواهند یافت
  • صهیونیست‌ها معنای پاسخ واقعی ایران را درخواهند یافت
  • صهیونیست‌ها در صورت ارتکاب هر اشتباهی معنای پاسخ واقعی را درمی‌یابند
  • «فلسفه عشق» نقد و بررسی می‌شود
  • کتابی که با آن تنها گریه کردم
  • نسبت میان علم و فلسفه
  • چهار روایت معتبر از سبک زندگی با آموزه های قرآنی
  • چاپ مجدد کتاب «فلسفه دعا از دیدگاه آیت الله مظاهری»
  • «فلسفه دعا از دیدگاه آیت الله مظاهری» به چاپ دوم رسید