به نقل از «خبرگزاری آریا»

تحولات خاورميانه و معادلات معيوب سعودي

تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۱۹۸۵۸۵۰

خبرگزاري آريا - تهران- ايرنا- محور اصلي سخنان محمد جواد ظريف وزير امور خارجه در نشست بين المللي دوحه مذاکره ناپذيري توان موشکي ايران بود اما ظريف اشاره اي هم به روابط تهران- رياض و سياست هاي منطقه اي سعودي داشت که مورد توجه برخي رسانه ها و ناظران قرار گرفت.

به گزارش گروه تحليل، تفسير و پژوهش هاي خبري ايرنا، «محمدجواد ظريف» روز شنبه (بيست و چهارم آذرماه) در نشست بين المللي دوحه حضور يافت و به پرسش هاي مطروحه در زمينه سياست خارجي ايران و تحولات منطقه اي پاسخ گفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بخش هاي گوناگون سخنان وزير امور خارجه تيتر رسانه هاي داخلي و خارجي قرار گرفت از جمله غيرقابل مذاکره بودن فعاليت هاي موشکي جمهوري اسلامي ايران، رد هرگونه گفت وگو و رايزني با آمريکا بر سر برجام، زيان بازيگراني رويگردان از تعامل با ايران، آموزش هنر دور زدن تحريم ها به ديگر کشورها و نيز تنش آفريني سعودي ها در منطقه که اصلي ترين مانع برقراري ثبات و شکل گيري روابط ميان ايران و عربستان مي شود.
ظريف در بخشي از سخنان خود در پاسخ به پرسش مجري نشست در خصوص دورنماي روابط ايران و عربستان سعودي در زمان زمامداري «محمد بن‌ سلمان»، با آوردن مثال طنز متداول ميان ايرانيان که پنجاه درصد مشکلات در بدو امر خواستگاري رفع شده و پنجاه درصد باقي مانده به نظر طرف مقابل بستگي دارد، اظهار داشت: متاسفانه عربستان سعودي به‌ دنبال کاهش تنش‌ها نيست. در واقع سعودي‌ها معتقدند افزايش تنش‌ها به نفع آنها است. ببينيد با قطر چه کردند.
اين سخنان ظريف روايتي اجمالي اما کاملا گويا درباره وضعيت کنوني دو بازيگر اصلي تحولات منطقه اي است که طي سال هاي اخير در وضعيت قطع روابط ديپلماتيک و اقتصادي با يکديگر به سر مي برند.
زمينه آغاز تنش در روابط دو طرف در بهمن ماه 93 و پس از مرگ «ملک عبدالله» پادشاه سعودي و جانشيني برادرش «سلمان بن عبدالعزيز» ايجاد شد؛ پادشاهي که به دليل کهولت سن و ناتواني عملا قدرت را به دست فرزندش سپرد و با رمق باقي مانده خود همه رقبا و عرف سياست و حکومت در آل سعود را کنار زد تا «محمد بن سلمان» را به وليعهدي برساند.
جسارت، جاه طلبي و بلندپروازي بن سلمان از همان ماه هاي ابتدايي و پيش از رسيدن به وليعهدي، در آغاز و هدايت جنگي عليه مردم يمن بروز يافت؛ جنگي که قرار بود در عرض چند ماه طومار «انصارالله» را در هم پيچيده و «عبدربه منصور هادي» رئيس جمهوري مستعفي تحت حمايت رياض را در يمن به قدرت بازگرداند.
همزمان و در سوي ديگر منطقه، در تهران سياست خارجي دولت «حسن روحاني» تنش زدايي در منطقه و تعامل با بازيگران جهاني براي حل و فصل اختلافات هسته اي را دنبال مي کرد.
روي کار آمدن اعتداليون در انتخابات رياست جمهوري سال 92 اين اميد را به وجود آورد تا همچون دوره سازندگي و اصلاحات روابط و رقابت هاي تهران و رياض در چارچوبي نسبتا عقلايي پيش رود و از تراکم ابرهاي تيره در روابط دوجانبه کاسته شود.
در دوره حدود يک ساله اي که ابتداي رياست جمهوري روحاني با پايان پادشاهي ملک عبدالله مقارن شد، هر چند تحرکات رياض و لابي هاي سعودي در غرب عليه مذاکرات هسته اي شدت يافت و نوعي همداستاني ميان سعودي ها با تندروهاي آمريکايي و صهيونيست ها شکل گرفت اما در اين دوره چالشي جدي در روابط تهران- رياض بروز نيافت.
همچنان که اشاره شد، روي کار آمدن بن سلمان منجر به افراطي شدن سياست هاي رياض شد. در عرصه داخلي هم به رغم سياست هاي اعلاني مبتني بر اعطاي برخي حقوق مدني به زنان شدت عمل در برابر مخالفان سياسي و اقليت هاي مذهبي ادامه يافت که مصداق واضح آن اعلام اعدام شيخ «نمر باقر النمر» بعلاوه گروهي از فعالان سياسي، مدني و حقوق بشر به اتهام اقدام عليه امنيت عربستان بود.
اين رخداد سبب شد تا در اقدامي خودسرانه، برخي سفارت عربستان در تهران و کنسولگري سعودي در مشهد را هدف حمله شبانه قرار دهد؛ اقدامي که به سرعت به مستمسک عربستان و گريزگاهي براي رهايي از فشارهاي مضاعف بين المللي و افکار عمومي جهان مبدل شد.
عربستان به همين بهانه روابط ديپلماتيک و اقتصادي خود با ايران را قطع کرد و معدودي از دوستان منطقه اي رياض و به طور ويژه دولت هاي ذره اي وابسته به سعودي هم اقدام به قطع روابط با تهران کردند.
از اين زمان ادعاي تجهيز تسليحاتي يمني ها از سوي ايران عليه ائتلاف سعودي تجاوز به يمن در کنار اتهام مداخله گري در امور ساير کشورهاي منطقه و حمايت از گروه هاي تروريستي به سرخط موضع گيري هاي مقامات رياض عليه تهران مبدل شد.
در اين شرايط بسياري از ناظران دليل اصلي سعودي ها را براي رويگرداني از بهبود مناسبات با ايران تعليق و شکست در پرونده هاي متعدد منطقه اي مي دانند که عربستان را در تنگنايي خودساخته قرار داده است.
سعودي ها به رغم اقدامات خارج از عرف و گروگانگيري نخست وزير لبنان که (در آبان ماه 96) اتفاقا از اصلي ترين نخبگان طرفدار سعودي در اين کشور محسوب مي شد، موجب تضعيف جريانات هوادار سعودي و به تبع آن ناکامي آنان در کسب اکثريت پارلماني انتخابات ارديبهشت ماه امسال شد.
به رغم تلاش هاي پرشمار سعودي ها در انتخابات اواخر ارديبهشت در عراق نيز نتايج مورد نظر رياض حاصل نشد و روند تحولات در سوريه نيز فرسنگ ها با انتظارات عربستاني فاصله داشت که منابع مالي سرشاري را به پاي تروريست ها و معارضان دولت «بشار اسد» ريخت.
در يمن نيز فشارهاي بين المللي و واقعيات ميداني سبب شد تا عربستان به مذاکره با انصارالله تن در دهد. در اين پيوند اولين دور مذاکرات دو طرف يمني منازعات چهارساله در سوئد طي روزهاي گذشته به انجام رسيد.
اين وضعيت سبب شد تا عربستان برخلاف رويه دهه هاي گذشته به اصلي ترين بازيگر خواهان دگرگوني معادلات منطقه اي مبدل شود به خصوص اينکه بن سلمان اين روزها به دليل آشکار شدن نقش وي در سلاخي «جمال خاشقچي» با فشارهايي خردکننده روبرو است. با اين حال، همچنان هدف اصلي رياض در اين ميان مهار قدرت و نفوذ فزاينده جمهوري اسلامي ايران در منطقه است؛ هدفي که سعودي ها را به همکاري بي سابقه با صهيونيست ها سوق داده است.
نکته قابل تامل اينکه عربستان به سان گذشته دوستاني مانند قطر را به همراه ندارد و برعکس، فشارهاي رياض بر دوحه و بروز بحران ديپلماتيک در حاشيه جنوبي خليج فارس در سازماني چون شوراي همکاري خليج فارس باعث انشقاق و دودستگي شده است.
جميع اين اوضاع بر انگيزه هاي آل سعود به ويژه بن سلمان براي تغيير شرايط منطقه اي افزوده است اما نکته اينجا است که عربستان ايجاد شرايط مطلوب را نه در حل و فصل مسالمت آميز اختلافات، کاربرد ابزارهاي ديپلماتيک و فرايند بده بستان با ديگر بازيگران که از طريق کاربرد سخت ترين و پرهزينه ترين ابزارهاي کنشگري در عرصه روابط خارجي دنبال مي کند.
همين مساله سبب شده عربستان وارد فاز بازي با حاصل جمع جبري صفر يا منفي در روابط خارجي خود شود که نتيجه اين روند ايجاد بي ثباتي در منطقه است. اين در حالي است که بي ثباتي و تنش در انبار مهماتي چون خاورميانه محققا سودي را براي هيچ بازيگر منطقه اي به دنبال نداشته و معنايي چون فرورفتن در باتلاق همراه با فروکشيدن ديگر بازيگران نخواهد داشت.
پژوهش**9279**1552
انتهاي پيام /*

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۱۹۸۵۸۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فرانسه: حضور ما در خاورمیانه باعث مهار تنش است!

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از رویترز، وزیر دفاع فرانسه مدعی شد حضور این کشور در خاورمیانه باعث ایجاد ثبات است.

«سباستین لوکورنو» وزیر دفاع فرانسه روز دوشنبه اعلام کرد حضور کشورش در منطقه خاورمیانه، قبل از هر چیزی، زمینه را برای مهار تشدید تنش ها در آن فراهم می کند.

وزیر دفاع فرانسه بدون اشاره به تامین نظامی رژیم صهیونیستی در جنگ غزه، در ادامه ادعاهایش آورد که ایران تمایل دارد منطقه خاورمیانه را بی ثبات کند.

لوکورنو در مصاحبه ای درباره حمله تنبیهی اخیر ایران علیه رژیم صهیونیستی مدعی شد: تا کنون تهران به طور غیرمستقیم از طریق عوامل خود اقدام می کرد؛ اما این کشور شنبه گذشته گامی جدید برداشت و به طور مستقیم، از خاک خود به اسرائیل حمله کرد.

وی مدعی شد که این اقدام تهران را خطر گسترش مناقشه در منطقه خاورمیانه را به دنبال دارد.

کد خبر 6085688