به نقل از «ایرنا»

پژوهشگران ایرانی به اهمیت شورای عالی دربارنپرداختند

تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۰۰۵۹۱۶

تهران- ایرنا- عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: با وجود اهمیت شورای عالی دربار، پژوهشگران ایرانی به این شورای عالی نپرداخته اند و ادبیات پژوهشی اندکی در این زمینه وجود دارد.

به گزارش روز سه شنبه گروه دانشگاه ایرنا، علیرضا ملائی توانی در کنفرانس بین المللی ایران در گذار (بررسی تحولات ایران از آستانه مشروطیت تا پایان قاجاریه) گفت: پنج دوره شورای عالی دربار تشکیل شده که در هر پنج دوره آن تصمیمات مهم ساختاری برای قدرت سیاسی ایران گرفته شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ملائی توانی ادامه داد: اولین دوره شورای عالی دربار 10 روز پس از صدور فرمان مشروطیت تاسیس شد و تلاش کرد که دوران گذار به مشروطه را برنامه ریزی کند .
وی با بیان اینکه برخی پژوهشگران، شورای عالی دربار را با مجلس شورای ملی اشتباه گرفته اند، عنوان کرد: این مجلس به نوعی مجلس موسسان بود که از نخبگان جامعه تشکیل می شد. نخبگانی چون؛ فعالان بزرگ اقتصادی، شورای اصناف، نخست وزیران، کارمندان بلندپایه و همه افراد بانفوذ جامعه، در این شورا عضویت داشتند و اعضای آن بین 300 تا 500 نفر بود که به جز دوره اول ،در بقیه دوره ها نمایندگان مجلس هم عضو آن بودند.
وی افزود: در میان مورخان اولیه مشروطه تنها ناظم الاسلام کرمانی در مورد شورای عالی، دقت به خرج داده است و از آن به عنوان شورای حل و عقد نام برده است.
این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران با شناسایی پنج دوره شورای عالی دربار در تحقیقات خود، گفت: اولین دوره شورای عالی دربار 10 روز بعد از صدور فرمان مشروطه شکل گرفت. دومین دوره در دوره استبداد صغیر تشکیل شد .مشروطه خواهان بعد از فتح تهران سومین دوره شورای عالی دربار را تشکیل دادند.
وی ادامه داد: انحلال مجلس شورای ملی دوم منجر به شکل گیری چهارمین دوره شورای عالی دربار شد و همچنین تلاش برای ممانعت از تصویب قرار داد 1919 عامل شکل گیری پنجمین دوره شورای عالی دربار بود.
ملائی توانی با ذکر این نکته که شورای عالی دربار در دوره اول خود، قدرت خودکامه حکومت را تبدیل به قدرت مشروطه کرد، عنوان کرد: نوشتن قانون انتخابات و برگزاری انتخابات از جمله اقدامات این دوره بود و در درون این شورا جریانات فکری مختلف حضور داشتند.
وی شورای دوم را نتیجه بحران سیاسی میان شاه و مجلس شورای ملی عنوان و اظهار کرد: تلاش برخی برای ترور شاه در نتیجه مخالفت وی با مجلس، باعث بن بست سیاسی در کشور شد. برای گذار از این بن بست تلاش های معتددی صورت گرفت اما نتیجه ای در پی نداشت تا اینکه محمدعلی شاه به باغشاه رفت و مجلس را به توپ بست.
ملائی توانی ادامه داد: بعد از به توپ بسته شدن مجلس، محمد علی شاه دومین دوره شورای عالی دربار را تشکیل داد و این شورا با مشروطه مخالفت و بر لزوم رعایت شریعت تاکید کرد.
وی افزود: در نشست های این شورا به این نتیجه رسیدند که به جای مجلس شورای ملی، مجلس شورای مملکتی تقریبا شبیه آن چیزی که در زمان ناصر الدین شاه وجود داشت را به وجود بیاورند که نیمی از اعضای آن انتخابی و نیمی دیگر توسط شاه منصوب می شدند و وظیفه مشورت دادن به شاه را بر عهده داشتند.
این استاد تاریخ تاکید کرد: نتیجه اقدامات این شورا برگشتن نظام مشروطه به نظام خودکامه بود.
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با بیان اینکه مجلس سوم بعد از فتح تهران توسط مشروطه خواهان شکل گرفت گفت: این شورا نظام سلطنت مطلقه را به نظام مشروطه بازگرداند که به اسم مشروطه دوم مشهور شده که قانون انتخابان مجلس دوم و خط و مشی آن را تعیین کرد.
وی ادامه داد: از اقدامات دیگر این شورا عزل محمدعلی شاه از سلطنت و نصب احمد شاه است که به خاطر کمی سن ، ناصر الملک را به عنوان نایب السلطنه انتخاب می کنند.
این نویسنده حوزه تاریخ معاصر ایران در مورد چهارمین دوره شورای عالی دربار گفت: اواخر عمر مجلس دوم، روسیه ایران را تهدید کرد که باید مورگان شوستر را اخراج کند که مجلس مخالف و تلاش کرد مانع این اقدام بشود. از طرف دیگر هم دولت تلاش کرد مجلس را منحل کند که موفق شد. بعد از انحلال مجلس شورای عالی دربار را تشکیل داد و حتی از نمایندگان مخالف هم برای عضویت در شورا دعوت نکرد.
وی ادامه داد: در نتیجه این شورا شوستر مستشار مالی آمریکایی از ایران اخراج شد، عصر مشروطه پایان یافت و عصر دیکتاتوری روشنفکرانه ناصر الملک ظهور کرد.
این پژوهشگر تاریخ معاصر ایران خاطرنشان کرد: مجلس پنجم در پی قرار داد1919 شکل گرفت که همه افراد صاحب نظر جامعه مخالف این قرار داد بودند اما دولت ایران چون دچار بحران مالی بود و انگلیس هم تضمین کرده بود که هزینه های نظامی ایران را پرداخت خواهد کرد به دنبال تایید محلس بود. وثوق الدوله تلاش کرد با برگزاری انتخابات و پیروزی نمایندگان حامی خود، قرارداد را به تصویب مجلس برساند که به دلیل مخالفت شدید جامعه موفق نشد.
ملائی توانی در پایان گفت: وثوق الدوله پس از عدم موفقیت، پنجمین دوره شورای عالی دربار را تشکیل داد که این شورا هم با قراردادی که قرار بود دولت مستقل ایران را به دولتی وابسته به انگلستان تبدیل کند، مخالفت کرد و این خطر از سر ایران رفع شد و این تصمیم در واقع آخرین تصمیم مهم و ساختاری شورای عالی بود.
**9487**1601**

منبع: ایرنا

کلیدواژه: علمي آموزشي كنفرانس بين المللي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۰۰۵۹۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رونمایی جبهه «ایران قوی» از لیست انتخابی خود در سراسر کشور

جبهه «ایران قوی» لیست کاندیداهای مورد حمایت خود در تمامی حوزه های انتخابیه مرحله دوم انتخابات مجلس دوازدهم را منتشر شد.

 نشست خبری جبهه مردمی ایران قوی با محوریت رونمایی از فهرست نهایی نامزدهای مورد حمایت در مرحله دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی تمامی حوزه‌های انتخابیه سراسر کشور با حضور سردار افشار، حجت الاسلام تقوی، محمد ناظمی اردکانی و اعضای شورای سیاستگذاری جبهه مردمی ایران قوی با نامزدهای مرحله دوم انتخابات شهر تهران برگزار شد.

بنابر روایت مهر، در ابتدای این نشست سردار علیرضا افشار با عرض تسلیت به مناسبت ایام شهادت بنیانگذار مکتب تشیع امام صادق (ع) گفت: جبهه مردمی ایران قوی متشکل از شش حزب و ۷۰ تشکل مردمی ستاد حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی در زمان انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ می‌باشد که تلاش می‌کند در عرصه سیاسی یک نهاد انقلابی و جهادی با رویکرد خدمت ایثارگرانه بدون سهم خواهی از قدرت را پایه گذاری نماید.

رئیس شورای راهبردی جبهه ایران قوی ادامه داد: جبهه مردمی ایران قوی با تشکیل کمیته‌های تخصصی در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی می‌کوشد تا با بصیرت افزایی در جامعه، نهادینه سازی اخلاق سیاسی، کمک به حل مسائل مختلف نظام و جلب مشارکت مردم، وحدت و همدلی را در عرصه سیاسی به ارمغان بیاورد.

افشار اظهار کرد: تاکید جبهه مردمی ایران قوی به شایسته سالاری است لذا ما افرادی که در فهرست انتخاباتی جبهه پیشنهاد می‌دهیم در سایر ائتلاف‌ها، جبهه‌ها و جمعیت‌ها حضور دارند لذا ما مقید نمی‌دانیم که افراد منتسب به خودمان را معرفی کنیم و از همه گروه‌ها و حزب‌ها در لیست ما افرادی حضور دارند و شایسته‌ترین آنها هستند که به مردم معرفی می‌کنیم.

سردار افشار با بیان اینکه هدف اصلی جبهه مردمی ایران قوی در انتخابات‌ها جلب مشارکت مردم می‌باشد، افزود: باید به گونه‌ای عمل کرد که مردم احساس جدایی از مسئولین نکنند و مردمی زندگی کردن مدیران از شاخصه‌ها و مطالبات اصلی جبهه مردمی ایران قوی می‌باشد.

رئیس شورای راهبردی جبهه مردمی ایران قوی تصریح کرد: ان شاءالله ما بتوانیم با معرفی افراد متخصص، شایسته و انقلابی مجلس دوازدهم را به عنوان یک مجلس الگو و نمونه در مجلس شورای اسلامی داشته باشیم و در همین راستا جبهه مردمی ایران قوی کار خود را توسعه خواهد داد و سعی خواهد کرد فعالیت‌هایش فقط محدود به ایام انتخابات نباشد بلکه در بین انتخابات‌ها به اهدافی که اشاره شد فعالیت مستمر و قدرتمندی داشته باشد.

در ادامه این نشست سیدرضا تقوی با بیان اینکه انتخابات پیوند مردم با نظام است، اظهار کرد: انتخابات تعیین سرنوشت است و نمایندگان منتخب مردم باید سنگربان نظام و انقلاب در این مسئولیت خطیر باشند و با پرهیز از دنیاطلبی و رعایت اصول اخلاقی در این آزمایش و امتحان الهی در راستای خدمت به مردم در مسند نمایندگی مجلس سربلند و روسفید باشند.

رئیس مجمع نمایندگان استان تهران بیان کرد: مجلس باید به روز و دشمن شناس باشد تا بتواند به وظایف اصلی خود در کمیسیون‌ها در جهت قانونگذاری صحیح و رفع مشکلات مردم قدم بردارد.

رئیس فراکسیون روحانیت مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید تطمیع و زد و بندهای سیاسی را کنار گذاشت تا افراد شایسته و متخصص در ریاست کمیسیون‌ها و مجلس قرار بگیرند.

تقوی در پایان سخنان خود هرگونه اختلاف بر سر منافع حزبی و شخصی را سقوط ارزش‌ها قلمداد نموده و تاکید کرد: منتخبین مردم در مسند نمایندگی مجلس باید برای رضای خدا و مردم تمام تلاش خود را به کار ببندد و از نظرات نخبگان و کارشناسان حوزه‌های مختلف نیز استفاده و بهره‌های لازم را در جهت تشکیل مجلسی قوی و انقلابی صورت بدهند.

در پایان این نشست خبری محمد ناظمی اردکانی با ارائه گزارشی از فعالیت کمیته‌های تخصصی جبهه مردمی ایران قوی و ارائه نتایج تحقیقاتی و کارشناسی کمیته‌ها به معاون اول رئیس جمهور و معاون اقتصادی دولت بیان کرد: اولویت مجلس دوازدهم باید معیشت مردم و رفع مشکلات اقتصادی باشد و تلاش در جهت بهبود فضای حکمرانی کشور که از مطالبات اصلی رهبر معظم انقلاب می‌باشد باید به ملثه ظهور و بروز برسد.

دبیر کل جبهه مردمی ایران قوی، عدالت و رعایت قانون را از اصلی ترین وظیفه نمایندگان منتخب مجلس قلمداد کرده و خاطر نشان کرد: نمایندگان با استفاده از ظرفیت مردم و نهادهای مردمی باید مشارکت جدی مردم در اداره کشور را با توجه به شعار سال رقم بزنند و با استفاده از برنامه هفتم توسعه و همگرایی بین ارکان نظام و ایجاد وحدت حقیقی در مجلس دوازدهم کارآمدی خود را ثابت کنند.

ناظمی اردکانی در پایان سخنان خود با اشاره به رونمایی از فهرست نهایی مورد حمایت جبهه مردمی ایران قوی در مرحله دوم دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی اذعان کرد: نامزدهای مورد حمایت جبهه در چند جلسه مستمر با حضور نامزدهای راه یافته به دور دوم و با رأی گیری از میان اعضای شورای سیاستگذاری جبهه مردمی ایران قوی انتخاب شده‌اند که به شرح ذیل اعلام می‌شود:

حوزه انتخابیه تهران، ری و شمیرانات، اسلامشهر و پردیس:

۱_ علیرضا سلیمی

۲_ محمدحسین حسین زاده بحرینی

۳_ عبدالحسین روح الامینی نجف آبادی

۴_ زهره طبیب زاده نوری

۵_ مجتبی رحماندوست

۶_ ابراهیم عزیزی

۷_ حسین صمصامی

۸_ زهره سادات لاجوردی

۹_ سید نظام الدین موسوی

۱۰_ پیمان فلسفی

۱۱_ ابوالقاسم جراره

۱۲_ فاطمه قاسم پور

۱۳_ سمیه رفیعی

۱۴_ مجتبی زارعی

۱۵_ محمد سراج

۱۶_ سمیه گل پور

حوزه انتخابیه تبریز، آذرشهر و اسکو:

۱_ علی جعفری آذر

۲_ رضا صدیقی

۳_ محمدحسین فرهنگی

۴_ سید محمدرضا میرتاج الدینی

حوزه انتخابیه شبستر:

محمود طاهری

حوزه انتخابیه میانه:

سید مرتضی حسینی

حوزه انتخابیه پارس آباد، بیله سوار و اصلاندوز:

امید علی رعنایی بیله سوار

حوزه انتخابیه سمیرم:

رحیم کریمی

حوزه انتخابیه لنجان:

حسین رجایی ریزی

حوزه انتخابیه کرج، اشتهارد و فردیس:

مصطفی سعیدی سیرائی

حوزه انتخابیه ورامین پیشوا و قرچک:

حسین نوش آبادی

حوزه انتخابیه بیرجند، درمیان و خوسف:

علی مولوی حقیقی

حوزه انتخابیه مشهد و کلات:

کاظم معتمدی فر

حوزه انتخابیه آبادان:

صادق کمائی

سید محمد مولوی

حوزه انتخابیه رامهرمز و رامشیر:

ابراهیم متینیان

حوزه انتخابیه خدابنده:

سعید رفیعی

حوزه انتخابیه زنجان و طارم:

محمد اسماعیلی

حوزه انتخابیه شیراز و زرقان:

سیداسماعیل حسینی
ابراهیم عزیزی

حوزه انتخابیه مرودشت، ارسنجان و پاسارگاد:

سیروس سجادیان

حوزه انتخابیه کرمانشاه:

عبدالرضا مصری

جهانبخش امیری

حوزه انتخابیه گنبد کاووس:

قرجه طیار

حوزه انتخابیه خرم آباد و چگنی:

محمدرضا ملکشاهی راد

هادی هاشمی نیا

حوزه انتخابیه قائم شهر، سواد کوه و جویبار:

علی کشوری

مصطفی معلمی

حوزه انتخابیه ملایر:

احمد آریایی نژاد