به نقل از «اکوفارس»

مسیر توسعه اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور

تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۰۲۳۴۵۰

اما قطعا موتور توسعه اقتصاد دانش‌بنیان را کسب‌وکارهای دانشی و فناورانه تشکیل می‌دهند که در حوزه‌های مختلف، از سلامت و دفاع گرفته تا کشاورزی و محیط‌زیست، به طراحی، توسعه و تولید انواع محصولات و خدمات فناورانه مشغولند. با توسعه این کسب‌وکارها، محصولات و خدمات سنتی و به‌تبع آن، مشاغل قدیمی به‌طور پیوسته ارزش‌افزوده خود را از دست می‌دهند لذا غفلت در توسعه این کسب‌وکارها بی‌تردید آینده کشور را به‌طور جدی به چالش می‌کشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

  بنابراین شکل‌گیری، رشد و توسعه پرشتاب کسب‌وکارهای فناورانه که این روزها بیشتر با کلیدواژه «شرکت‌های دانش‌بنیان» شناخته می‌شوند، علاوه بر پویایی و سرزندگی محیط کسب‌وکار، مستلزم تامین انواع منابع، از انسانی، دانشی و انواع زیرساخت‌ها و تجهیزات فناورانه گرفته تا منابع مالی است.

کسب‌وکارهای فناورانه در طول مراحل مختلف چرخه عمر خود، به طیف متنوعی از منابع مالی نیاز دارند که از سرمایه‌های شخصی کارآفرینان تا کمک‌های مالی بلاعوض و سرمایه‌گذاری، تسهیلات کم‌بهره و سرمایه‌‌های خطرپذیر را دربر می‌گیرد. گرچه شاید تامین بخش قابل‌توجهی از منابع مالی کسب‌وکارهای دانش‌بنیان برعهده بخش خصوصی است، اما بررسی تجارب کشورهای موفق در زمینه نوآوری، نشان‌دهنده مداخله اثربخش نهادهای دولتی در تامین مالی مراحل مختلف توسعه فناوری است. این نهادها از ابزارهای متنوعی مانند گرنت‌ها، وام‌هایی با نرخ ترجیحی و سرمایه‌گذاری خطرپذیر برای تامین مالی توسعه فناوری استفاده می‌کنند.  در ایران نیز یکی از نقاط عطف مهم توسعه اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور را می‌توان تصویب و ابلاغ قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی تحقیقات در سال ۱۳۸۹ دانست که بر اساس ماده ۵ آن، صندوق نوآوری و شکوفایی با سرمایه اولیه ۳هزار میلیارد تومان شکل گرفت.  مطابق این قانون، هدف از تاسیس صندوق نوآوری و شکوفایی عبارت است از «کمک به تحقق و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان؛ تکمیل زنجیره ایده تا بازار؛ تجاری‌سازی نوآوری‌ها، دستاوردهای پژوهشی و اختراعات؛ کاربردی‌کردن دانش از طریق ارائه کمک‌ها و خدمات مالی و پشتیبانی از شرکت‌ها و موسسه‌های دانش‌بنیان». بر این اساس، صندوق نوآوری و شکوفایی ماموریت‌های متنوعی دارد که از تنظیم‌گری صندوق‌های پژوهش و فناوری تا تامین و ارائه خدمات مالی به شرکت‌های دانش‌بنیان، مشارکت و سرمایه‌گذاری خطرپذیر، هدایت سرمایه‌های ملی و بین‌المللی به سمت توسعه فناوری، توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان و ارتقای مزیت رقابتی فناورانه شرکت‌های دانش‌بنیان در فضای ملی و بین‌المللی را دربر می‌گیرد.  در این راستا، صندوق نوآوری و شکوفایی در طول حدود ۵ سالی که از فعالیت جدی آن می‌گذرد، خدمات مالی متنوعی را به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه کرده است که شامل وام قرض‌الحسنه، وام‌هایی با نرخ ترجیحی (وام قبل از تولید صنعتی، وام سرمایه در گردش، وام تولید صنعتی، لیزینگ، ضمانت‌نامه)، سرمایه‌گذاری خطرپذیر و مشارکت، تامین دفاتر کاری و توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان می‌شود. 

صندوق نوآوری و شکوفایی تاکنون علاوه بر حمایت از توسعه فناوری و تولید حدود ۱۲۰۰ محصول دانش‌بنیان داخلی، بالغ بر ۷۰ هزار اشتغال مستقیم و غیرمستقیم در حوزه‌های فناورانه در شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد کرده و در نتیجه، سهم شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید ناخالص داخلی کشور را ارتقا داده است. اما صندوق بر این باور است که با نگاه به آینده کشور تبدیل کسب‌وکارهای دانش‌بنیان به موتورهای واقعی توسعه اقتصاد کشور، مستلزم تقویت تعامل بازیگران مختلف اکوسیستم نوآوری کشور است و قطعا فعالیت‌های پراکنده و جزیره‌ای بازیگران اثربخشی چندانی نخواهد داشت. از این رو، به منظور تامین مالی هوشمندانه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و نقش‌آفرینی پررنگ‌تر در توسعه اکوسیستم فناوری و نوآوری، سیاست‌های جدیدی را در پیش گرفته است. در این فصل جدید، صندوق علاوه بر تحکیم و تعمیق روابط خود با شرکت‌های دانش‌بنیان و تسهیل تامین مالی توسعه فناوری در این شرکت‌ها، قصد دارد تعامل خود با سایر بازیگران زیست‌بوم اکوسیستم فناوری و نوآوری مانند صندوق‌های پژوهش و فناوری، بانک‌ها، پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد، دانشگاه‌ها و کارگزاران مالی و تجاری‌سازی را گسترش دهد و برنامه‌های مختلفی برای تعامل نظام‌مند و هدفمند با آنها تدارک دیده است. صندوق می‌کوشد در چارچوبقوانین و مقررات و در قلمرو ماموریت سازمانی خود، خلأهای نظام تامین مالی فناوری و نوآوری را پر کند و متناسب با ظرفیت‌های خود، نقشی موثرتر در این نظام بازی کند.  برای مثال، صندوق قصد دارد با استفاده اهرمی از منابع مالی خود در قالب همکاری با صندوق‌های پژوهش و فناوری یا سرمایه‌گذاری جسورانه، حمایت‌های موثرتری از توسعه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان به‌ویژه در راستای اولویت‌ها و نیازهای کشور به‌عمل آورد. از این‌رو، دبیرخانه کارگروه صندوق‌های پژوهش و فناوری که در صندوق نوآوری و شکوفایی مستقر است و وظیفه تنظیم‌گری این صندوق‌ها را بر عهده دارد، باب جدیدی در همکاری با این صندوق‌ها گشوده است که به‌زودی ثمرات آن آشکار خواهد شد.

همچنین صندوق می‌کوشد با همکاری شتاب‌دهنده‌ها به‌عنوان یکی از عناصر مهم اکوسیستم نوآوری و حمایت از آنها، قلمرو حمایت خود از توسعه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان را گسترش و نرخ شکل‌گیری هسته‌های فناور به‌عنوان نطفه‌ شرکت‌های دانش‌بنیان را افزایش دهد.  همچنین با رصد و احصای مسائل و مشکلات مهم، درصددیم با همکاری سایر دستگاه‌ها و سازمان‌های مرتبط، پروژه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری(مگاپروژه) را تعریف کرده و توانمندی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان را برای حل آنها سوق دهیم تا برای مردم قابل‌احساس باشد که شرکت‌های دانش‌بنیان دقیقا چه نیازهایی از آنها را رفع می‌کنند.  صندوق امیدوار است با اجرای سیاست‌های جدید و با مشارکت روزافزون سایر بازیگران اکوسیستم نوآوری کشور، بیش از پیش زمینه را برای توسعه محصولات و خدمات دانش‌بنیان فراهم سازد و نقش شایسته‌ای در تحقق اقتصاد دانش‎بنیان به‌عنوان یک چشم‌انداز ملی ایفا کند.

      

منبع: اکوفارس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ecofars.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اکوفارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۰۲۳۴۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نقش آفرینی مراکز نوآوری در حفظ و ترویج قانون جهش تولید دانش‌بنیان

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، روح الله دهقانی طی سخنانی در نخستین گردهمایی مراکز نوآوری با اشاره به نقش کلیدی مراکز نوآوری در انگیزه‌بخشی و ایجاد امید در صاحبان ایده و جوانان کشور عنوان کرد: مراکز نوآوری از عاملان ایجاد امید، انگیزه و تلاش هستند و علیرغم تمام مشکلات، چالش‌ها و فضاسازی‌های منفی، بذر امید و انگیزه را در جوانان بارور می‌کنند. زنده نگاه داشتن امید، انگیزه و غرور یک‌نفر به مثابه زنده نگاه داشتن انگیزه در یک جامعه است و هیچ ارزشی والاتر و بزرگ تر از زنده نگاه داشتن نور امید در دل انسان‌های دارای انگیزه نیست.

وی با بیان این‌که مراکز نوآوری به همت مدیران مراکز و معاونت توسعه زیرساخت، ساختار و مفهومی منسجم یافته‌اند ادامه داد: امروز با تلاش‌های مدیران قبلی، شاهد یک نسل جدید در زیست بوم فناوری و نوآوری هستیم و مرکز نوآوری در کنار تمامی مفاهیم دیگری که در زیست‌بوم فناوری و نوآوری مطرح شده، یک ساختار و هویت مستقل و منسجم دارد. مرکز نوآوری یک مفهوم‌جدید فناورانه و کارآفرینانه مبتنی بر نوآوری است که بر پایه ساختار، محتوا و نرم افزار استوار است. مرکز نوآوری بیش از ساختمان و سخت‌افزار، متکی به نیروی انسانی و نرم افزارهایی است که در دل این مراکز، نقش آفرینی می کنند.

دهقانی ابلاغ دستورالعمل حمایت از ایجاد و توسعه فعالیت مراکز نوآوری و اعطای گواهی تایید صلاحیت به مراکز حائز شرایط را گام معاونت علمی در راستای انسجام و وحدت عملکرد این مراکز دانست و گفت: مراکز نوآوری نیازمند یک تعریف منسجم و مفهومی هستند تا بر مبنای استانداردی مشخص و مدون حرکت کنند و امروز با غنای کشور از حیث کمیت این مراکز، ارتقای محتوایی و عملکردی آن‌ها نیز به کمک نظام جدید حمایت از ایجاد این مراکز و اعطای گواهیی تایید صلاحیت به مراکز نوآوری واجد شرایط، عملی شده است.

رئیس بنیاد ملی نخبگان با تأکید بر این‌که با توجه به محدودیت منابع و ضرورت تمرکز و تجمیع حمایت‌ها بر روی نوآوری‌های اولویت‌دار و مبتنی بر نیازهای کشور، افزود: پارادایم های نوآوری در دنیا متفاوت است. به طور مثال، آمریکا عمدتاً بر توسعه فناوری‌های تحول‌آفرین تمرکز دارد و با حمایت عمده از تعداد زیادی استارتاپ و ایده، یک یا چند فناوری تحول‌آفرین برداشت می‌کند که این رویکرد به دلیل برخورداری از منابع سرشار آن کشور است اما اروپا عمدتاً رویکردی گزینشی به سرمایه‌گذاری روی نوآوری دارد و روی یک مساله و نیاز مشخص، سرمایه گذاری محدود و متمرکزی صورت می دهند. ما نیز باید با تمرکز بر روی نیازها، این شبکه تعریف کنندگان نیاز و حل کنندگان مساله را شکل دهیم.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور نیازها و مسایل را یکی از مهم ترین سرمایه های این کشور دانست و گفت: معتقدم در دل هر نیاز و مسأله کشور، انبوهی از فرصت‌ها نهفته است و راه‌کار نوآورانه برای حل هر کدام از این مساله‌ها می تواند زمینه‌ساز یک کسب و کار و زنجیره ای از اشتغال و ارزش باشد. حالا که به اندازه کافی مرکز نواوری داریم، به سمت ارتقای ساختاری و محتوای این مراکز پیش برویم به طوری‌که شبکه‌ای از مسائل و نیازها به دست شبکه راه‌کارهای نوآورانه این مراکز حل شوند.

قانون جهش تولید دانش‌بنیان و مسئولیت ویژه مراکز نوآوری

دهقانی با تأکید بر نقش مراکز نوآوری در ترویج و کمک به استفاده از قانون جهش تولید دانش‌بنیان در مسیر توسعه این اقتصاد، افزود: تلاش‌های بسیاری صورت گرفت و افراد زیادی تلاش کردند تا قانون جهش تولید به ثمر بنشیند؛ در واقع نهالی را غرس کردند که اگر از این قانون به خوبی مراقبت شود، اقتصاد دانش بنیان به معنای واقعی، ایجاد خواهد شد.

دهقانی ادامه داد: فعالان مراکز نوآوری، عزم خود را برای تحول ساختاری و محتوایی جزم کرده و بر خود فرض بدانند که قانون جهش تولید دانش‌بنیان را معرفی، ترویج و اجرایی کنند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور بیان کرد: دو وظیفه مهم را بر خودم فرض دانستم نخست پاس‌داشت، صیانت و نگهداشت از همه تلاش‌هایی بود که تا کنون انجام شده و دومین فرض را اجرای قانون جهش تولید دانش بنیان می‌دانم.

دهقانی بیان کرد: قریب به سه هزار میلیارد تومان از محل پروژه های تحقیق و توسعه در قالب اعتبار مالیاتی ثبت شده است که طرح‌ها، عمدتا کم‌تر از ۱۰ میلیارد تومان بوده‌اند؛ هرکدام از این اعتبارها می تواند به رشد و رونق یک شرکت دانش بنیان و حل یکی از نیازهای اساسی کشور کمک کند. سال گذشته برای ۱۰ همت استفاده از این اعتبار مالیاتی هدفگذاری شده بود که امسال این هدفگذاری به ۱۵ همت افزایش می‌یابد.

وی افزود: قانون جهش تولید مزایای متنوع و متعددی در اختیار دارد که می تواند تحولی را در شرکت های دانش بنیان ایجاد می‌کند و مراکز نواوری می توانند مروجان و سفیران این قانون در مراکز علمی و دانشگاه‌ها باشند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری، با اشاره به ظرفیت مراکز نوآوری برای هم‌افزایی با یکدیگر وایجاد مراکز هم‌آفرینی به منظور استفاده بهینه از ظرفیت‌ها و منابع موجود، گفت: در بسیاری از حوزه ها، نسبت به کشورهای بسیار پیشرفته از امکانات، ماشین آلات و تجهیزات به مراتب بیش‌تر و پیشرفته‌تری برخوردار هستیم. منابع سرمایه‌ای محدود، به هزاران حمایت خرد تقسیم می شود که این امر نتیجه کار را کم اثر می کند. مراکز هم آفرینی کمک می کند ظرفیت‌های پراکنده تجمیع شوند، امکانات هر استان در کنار هم بیاید و به رفع نیازهای شرکت های دانش ینیان و فعالان زیست بوم فناوری و نوآوری آن هم از طریق شبکه ای گسترده از امکانات شبکه ای شده منجر شود. ایجاد مراکز هم آفرینی حمایت های معاونت علمی برخوردار می‌شود و به توسعه فعالیت مراکز نوآوری کمک می‌کند.

در ادامه این مراسم با حضور معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهور و محمدجواد صدری مهر، مدیرکل دفتر توسعه زیرساخت های زیست بوم نوآوری معاونت علمی، نخستین گواهی های صلاحیت مراکز نوآوری به صورت نمادین به مدیران سه مرکز نوآوری دانشگاهی اعطا شد. این سه گواهی به مدیران مراکز نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد اصفهان، مرکز نواوری نهاد پیشران و مرکز نوآوری سلامت دانشگاه صنعتی شریف تعلق گرفت.

کد خبر 6087240 مهتاب چابوک