آداب و رسوم شب یلدا در شهرهای مختلف کشور
تاریخ انتشار: ۲۸ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۰۲۴۳۶۱
به گزارش سرویس گوناگون جام نیـوز، دوباره بلندترین شب سال و دورهمی‌ها نزدیک است و چند روزی بیشتر تا شب یلدا یا همان شب‌چله خودمان باقی نمانده است. فرقی نمی‌کند تهرانی باشی یا کرد و ترک و بلوچ و مازندرانی و.... هرجای ایران که باشی این شب معنای خاصی برای ایرانی‌ها دارد؛ حتی اگر خارج از کشور هم زندگی کنی، باز هم خون ایرانی‌ات به جوش می‌آید و دلت می‌تپد برای یک لحظه دورهمی‌های دوستانه در شب یلدا.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حالا این شب خیلی هم بلندتر از شب‌های دیگر نیست، اما همین که بهانه‌ای می‌شود تا اعضای خانواده و فامیل و دوستان دقایقی فارغ از روزمرگی‌ها و دغدغه‌ها، دور هم جمع شوند و به قول قدیمی‌ها گل بگویند و گل بشنوند و از قدیم‌تر‌ها و خاطرات‌شان بگویند، انرژی مثبتی را در افراد ایجاد می‌کند. اما بسته به شهرهای مختلف ایران، سنت‌های متفاوتی هم در این شب وجود دارد.
یلدای سیستان و بلوچستان
سفره‌های شب یلدای مردم سیستان و بلوچستان هنر دست مردمان این استان است که آن را با خوراکی‌های مخصوص این شب تزئین می‌کنند. آن‌ها در کنار خوردن خربزه و خوراکی‌های مرسوم شب یلدا، هندوانه را هم به همراه پودر «شیرینک» میل می‌کنند.
این پودر را از جوشاندن گوشت و تخمه هندوانه به همراه گندم نیم‌کوب تهیه می‌کنند و پس از خشک‌کردن آن در آفتاب، آن را الک کرده و کنار هندوانه استفاده می‌کنند. پودر دیگری به نام «سِتّو» هم در این شب مصرف می‌کنند که از ترکیب پودر جوی آبدار و بوداده با شکر و نبات آسیاب‌شده تهیه می‌شود. «دوشو» یا «دوشاب» هم خوراکی دیگر زاهدانی‌ها در شب یلداست که آن را از ترکیب خرما با روغن‌زرد حیوانی تهیه می‌کنند. آجیل آن‌ها را معمولا تخمه‌های شور هندوانه و خربزه تشکیل می‌دهد.
یلدای اصفهان
اصفهانی‌های قدیم به چله کوچک و بزرگ اعتقاد داشتند. چله بزرگ از ابتدای دی تا ۱۰ بهمن و چله کوچک از ۱۰ بهمن آغاز می‌شود. اما شب‌چله هم نام جداگانه‌ای دارد و این شب را به دو نام «چله‌زری» و «عموچله» می‌شناسند و به همین دلیل دو شب را یلدا می‌گیرند. قدیمی‌های اصفهان تمام رختخواب‌ها و لباس‌ها را در هوای آزاد و نور خورشید پهن می‌کردند تا به چله‌زری و عموچله خوشامد بگویند.
اصفهانی‌ها برای ماندگاری انگور، معمولا مقداری از خوشه‌های آن را در فصل خودش در پارچه‌ای می‌پیچیدند و در زیرزمین نگه می‌داشتند تا بتوانند شب‌چله انگور بخورند. آن‌ها به خوردن تنقلات شب یلدا «چلسمه» می‌گویند که بیشتر شامل آجیل و گندم‌شادونه است و در کنارش هم خرمالو و مرکبات می‌خورند. شهرهای اطراف اصفهان آش‌کدو می‌پزند و دور هم میل می‌کنند. اصفهانی‌ها در شب‌چله بیشتر پلوماهی یا غذاهای محلی مانند کوفته و گندی می‌خورند.
یلدای مهاباد
مهابادی‌ها به شب یلدا، «شوی‌چله» می‌گویند و مانند همه مردم ایران این شب را در کنار هم می‌گذرانند. آن‌ها هم مانند اصفهانی‌ها به چله بزرگ و کوچک اعتقاد دارند و به چله بزرگ، «شه‌وی‌چله» می‌گویند. مردم مهاباد در کنار دورهمی این شب، معمولا بازی می‌کنند. معروف‌ترین بازی‌ای که آن‌ها در یلدا انجام می‌دهند، «جورابین» یا «جوراب‌بازی» است. کرد‌ها معتقدند با این بازی می‌توانند قدرت تصمیم‌گیری و روحیه همکاری خودشان را تقویت کنند و از کنارهم بودن لذت ببرند. شرکت‌کننده‌های این بازی دو قسمت می‌شوند و روبه‌روی هم می‌نشینند و مانند گل یا پوچ بازی می‌کنند.
یلدای شیراز
شیرازی‌ها رسم دارند شب یلدا کلم‌پلوی شیرازی بخورند و آن را با گوشت چرخ‌کرده، ادویه، آرد نخودچی و پیاز درست می‌کنند. غذای دیگری که در این شب می‌خورند، هویج‌پلو است که آن را به همراه کشمش، مغزگردو و رب میل می‌کنند. آن‌ها در سفره شب یلدایشان در کنار نخودچی و کشمش، حلوای ارده، آجیل مشکل‌گشا، رنگینک، ارده‌شیره، خرما و انجیر، اسفند، شمع و قاب عکسی از حضرت علی (ع) و دو لاله هم می‌گذارند.
یلدای آذربایجان‌شرقی و غربی
مردمان آذربایجان غربی و شرقی شب یلدا را با خوردن غذای محلی «خشیل» سپری می‌کنند که با آرد سبوس‌دار، کره، دارچین و شکر تهیه می‌شود. آن‌ها معتقدند این غذا از بدن‌شان در برابر سرما محافظت می‌کند. آن را در کاسه‌ای می‌ریزند که وسط آن جایی برای ریختن شیر و عسل است. خشیل را با شیره می‌خورند تا مزه شیرینی بگیرد.
یلدای مازندران
مازنی‌ها هم مانند خیلی از شهرهای کشور دور همنشینی و خوردن خوراکی‌هایی، چون هندوانه، انار و آجیل را دارند. علاوه‌بر این، حلوا، کیک، گندم‌برشته، پرتقال، ازگیل، نخودبرشته، کشمش، بادام شیرین، نارنگی، سیب، لیموشیرین، خربزه، کدوحلوایی ورقه‌ورقه و خشک‌شده و نیشکر هم جزء خوراکی‌های این شب بین آنهاست. معمولا از دو روز قبل برای این شب که به آن «چله‌شو» می‌گویند، آماده می‌شوند و خانم‌ها شاخه‌ای گل یا سبزه در سفره شب‌چله می‌گذارند و کرسی را آماده می‌کنند. مازنی‌ها دو شیرینی سنتی خود به نام‌های «پشت‌زیگ» یا همان کنجدعسلی و «پیس‌گندل» هم دارند که آن‌ها را برای چنین شبی می‌پزند.
رسم این است که مازنی‌ها در این شب پلوخورش بخورند و به اعتقاد بعضی، این شب، شب قورمه‌پلا و مرغنه‌کوکو است. آن‌ها هم سنت فال حافظ را دارند، اما اگر دیوان حافظ در اختیار نداشتند، فال گردو می‌گیرند، به‌طوری که یک سینی گردو را روی کرسی می‌گذارند و همه چشم‌هایشان را می‌بندند و هر نفر پنج یا ۶ گردو برمی‌دارد و با نیتی که می‌کند به خانه می‌برد. معمولا این گردو‌ها را زیر بالش یا تشک می‌گذارند و صبح که شد آن‌ها را می‌شکنند. اگر مغز گردو‌ها سفید و سلامت باشد، آن را به نیکی برداشت می‌کنند، به این معنا که فال‌شان خوب آمده است.
علاوه‌بر فال گردو، فال امیری هم می‌گیرند که یک نفر در جمع، امیری‌خوانی می‌کند. این فرد معمولا رباعی‌های امیری زیادی را از حفظ دارد. هر فردی یک نشانه از خودش مانند سنجاق یا حتی انگشتری که دارد را داخل یک کوزه می‌اندازد. سپس دختربچه‌ای را از جمع انتخاب می‌کنند که به خاطر پاکی و زیبایی‌اش با دست بردن در کوزه، یکی از نشانه‌ها را بردارد و به امیری‌خوان بدهد. او هم یک دوبیتی برای صاحب آن نشان می‌خواند.
خبرنگاران جوان
2025
منبع: جام نیوز
کلیدواژه: سنت گوناگون شیراز جام نیوز شب یلدا اصفهان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۰۲۴۳۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نخستین پروانه بهره برداری شهرک دولتی صادر شد
تین نیوز
رئیس هیات مدیره شرکت عمران شهرهای جدید گفت: تاکنون پروانه تاسیس چند شهرک دولتی صادر شده و نخستین پروانه بهره برداری شهرک دولتی توسط دبیرخانه ستاد مدیریت شهرک سازی کشور صادر شده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از وزارت راه و شهرسازی، «سعید غفوری» در نخستین جلسه مدیریت شهرک سازی کشور در سال ۱۴۰۳ افزود: همه اقدامات چه در حوزه شهرک سازی و چه پیشبرد طرح توسعه سکونتگاه های ساحلی جنوب کشور باید مطابق قانون و مصوبات مربوطه باشد.
وی گفت: نظام مند کردن شهرک های خصوصی نیز با اقدامات مثبت ستاد پیشرفت چشمگیری داشته است.
غفوری بر همراهی ستاد شهرک سازی برای تقویت نقش آفرینی شهرک ها در تأمین مسکن تاکید کرد.
گفتنی است طبق گزارش آماده شده از سوی دفتر شهرسازی و معماری شرکت عمران شهرهای جدید، از زمان شروع دولت سیزدهم و مطرح شدن احداث مسکن برای اقشار کم درآمد، در قالب طرح نهضت ملی مسکن، استفاده از ظرفیت بالقوه شهرک سازی به عنوان مکمل در کنار اختصاص اراضی شهرهای جدید یا الحاق به محدوده شهرها، به منظور تامین زمین مورد نیاز برای طرح نهضت ملی، در دستور کار شرکت مادر تخصصی عمران شهر های جدید قرار گرفته و با حمایت های اعضای ستاد، تاکنون بیش از ۱۰۰ هزار واحد ظرفیت تولید مسکن در این حوزه ایجاد شده است.
ستاد مدیریت شهرک سازی کشور، به عنوان بخش سیاستگذار و مرجع تصویب طرح آماده سازی و طراحی شهری شهرک ها مستقر در شرکت مادر تخصصی عمران شهرهای جدید، به عنوان بازوی سیاستی و مرجع صدور پروانه تأسیس و پروانه بهره برداری شهرک ها، می تواند نقشی پررنگ در مسیر تحقق اهداف دولت برای تأمین مسکن و ساماندهی نظام سکونتگاهی داشته باشد.
در این راستا، ستاد مدیریت شهرک سازی کشور در سال ۱۴۰۲، در اجرای مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری، با برگزای جلسات مستمر بررسی طرح شهرک ها، طرح سه شهرک دولتی در پیرامون شهرهای یزد و قم را مصوب کرده و پروانه تأسیس سه شهرک پیش گفته را با ظرفیت جمعیت پذیری و تولید مسکن در مجموع به میزان بیش از ۷۳ هزار نفر و حدود ۱۸ هزار و ۵۰۰ واحد مسکونی در یک هزار و ۲۴ هکتار زمین، صادر کرده است. علاوه بر این، پروانه بهره برداری برای فاز نخست شهرک مسکونی دولتی «پردیس زندگی» یزد نیز در روزهای پایانی سال گذشته صادر شد.
همچنین پارسال در مجموع ۱۳ پیش پروانه برای احداث شهرک های مسکونی دولتی توسط شرکت عمران شهرهای جدید صادر شد. ظرفیت جمعیت پذیری و تولید مسکن در این شهرک ها که در استان های فارس، البرز، آذربایجان شرقی، یزد و قم قرار گرفته اند، به ترتیب ۳۴۸ هزار نفر و در حدود ۱۰۵ هزار واحد ظرفیت است.
در مجموع می توان گفت که ستاد مدیریت شهرک سازی در سال گذشته، بیش از هشت هزار و ۶۰۰ هکتار اراضی دولتی را برای تأمین و عرضه مسکن در ابعاد مختلف در دستور کار قرار داده و در مدار برنامه ریزی و اجرا قرار گرفته است.
علاوه بر موارد پیش گفته، شرکت مادر تخصصی عمران شهرهای جدید به عنوان دبیرخانه دائمی ستاد مدیریت شهرک سازی کشور، در سنوات گذشته (از سال ۱۳۹۹ تا ابتدای سال ۱۴۰۲) مطالعه امکان سنجی، مکان یابی و تهیه طرح جامع ۴۰ شهرک را در ۱۳ استان کشور به انجام رسانده و با هماهنگی انجام شده، برای انجام عملیات اجرایی در اختیار سازمان ملی زمین و مسکن قرار داده است. ظرفیتی که بدون شک می تواند پشتیبانی قابل توجهی برای تولید و عرضه مسکن در کشور تلقی شود.
در کنار این موضوعات، رسیدگی و نظارت بر شهرک سازی بخش خصوصی در ستاد شهرک سازی کشور به عنوان یکی از مأموریت های قانونی ستاد مورد اهتمام بوده است. به گونه ای که در طی دو سال اخیر، وضعیت شهرک هایی که گاهاً ۱۵ سال بلاتکلیف بوده اند، مشخص شده و از آن میان، پروانه بهره برداری ۳ شهرک خصوصی با ظرفیت واحدپذیری بیش از ۵ هزار واحد صادر شده است. رسیدگی به وضعیت مدیریت و ساخت و ساز و نظارت بر شهرک های نیمه تمام و رها شده نیز در قالب دستورالعمل ترویج شهرک سازی از دیگر اقدامات ستاد شهرک سازی است که تمامی پهنه های کشور را در بر گرفته و در چارچوب آن، امید است، بخشی از وضعیت ساخت و سازهای بی ضابطه و نابسامان گذشته مورد رسیدگی واقع شود.
در این جلسه سایر اعضای ستاد مدیریت شهرک سازی کشور شامل نمایندگان وزارت کشور، نیرو، جهاد کشاورزی،میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، راه و شهرسازی و نماینده سازمان ملی زمین و مسکن نیز حضور داشتند.
آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید
مدیررسانهای پرسپولیس: سپاهان به جای شکایت بیجا، عذرخواهی کند