قرآن‌پژوهی، پس از انقلاب به اندازه 1400 سال رشد داشته است
تاریخ انتشار: ۲۹ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۰۴۲۱۶۹
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد فاکر میبدی، عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) امروز پنجشنبه، 29 آذرماه در نشست علمی «جریان‌شناسی علوم قرآنی در دوره معاصر» که در نمایشگاه پژوهش‌های حوزه برگزار شد با بیان اینکه در کل مسئله قواعد و مبانی در طول تاریخ تفسیر قرآن شاهد کار چندانی در گذشته نبوده‌ایم گفت: تفسیر، تاریخی به اندازه صدر اسلام دارد و در طول تاریخ اسلام مباحث تفسیری الاماشاء الله بوده است ولی قاعده و اصولی برای آن تدوین نشده است.
بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: هدف از تفسیر رسیدن به مراد الهی است و برای رسیدن به این هدف دو مسئله مطرح است؛ یکی زیرساخت فکری و علمی برای رسیدن به مراد و دیگری اینکه چه باید بکنیم تا به مراد الهی برسیم که این دو از منظر علمی اصول و قواعد نامیده می‌شوند.
فاکر میبدی با بیان اینکه ضابطه تفسیر قرآن چیست؟ ادامه داد: هرجا در رسیدن به مراد الهی صحبت از هست و نیست باشد مبنا و هرچه که در حیطه باید و نباید است قواعد می‌شود؛ در تفسیر قرآن یک پیش‌فرض و یک پیش‌دانسته داریم؛ پیش فرض برای تفسیر زیان‌بار است اما پیش دانسته مفید است و تا پیش‌دانسته نباشد ما نمی‌توانیم به تفسیر برسیم.
رئیس انجمن قرآن‌پژوهی حوزه علمیه با طرح این سؤال که آیا می‌توان در تفسیر آیه از روایت بهره برد؟ تصریح کرد: اگر مفسری این مبنا را بپذیرد در واقع به این قاعده رسیده است که روایت می‌تواند مفسر باشد سپس باید سراغ حجیت روایات و به خصوص خبر واحد برود و وقتی این مبنا را پذیرفت وقتی به تفسیر آیه می‌رسد باید از روایات استفاده کند ولی اگر کسی مبنایش این باشد که روایات نمی‌توانند مفسر باشند و اخبار آحاد نقشی در تفسیر ندارند طبیعی است که این افراد نمی‌توانند از روایت در تفسیر استفاده کند.
فاکر میبدی با بیان اینکه رابطه مبنا و قاعده در تفسیر رابطه مبنا و بنا هست و مبانی شالوده قواعد و قواعد ستون‌هایی است که بر روی مبنا(اصول) گذاشته می‌شود ادامه داد: مبانی و قواعد ضابطه برای صحت تفسیر و ارزشیابی آن است.
وی با بیان اینکه رشد مبانی و قواعد تفسیری در ایران مرهون انقلاب اسلامی است تصریح کرد: در طول تاریخ تفسیر قرآن اولین کتابی که در مورد اصول و قواعد تفسیر نوشته شده است اثر ابن تیمیه(مقدمة فی اصول التفسیر) در قرن هشتم است؛ فردی که افکار او زاییده بسیاری از افکار انحرافی امروز در جوامع اسلامی است. دومین کتاب نیز از محمدبن سلیمان کافی در قرن نهم نوشته شده و غیر از این دو، اثری به نام قواعد تا دوره معاصر نداشته‌ایم البته توضیحاتی در مقدمات تفاسیر داریم و یا باید از درون آثار بیرون بیاوریم ولی مجموعه منسجمی نبوده است و حتی المیزان هم مبانی و قواعد تفسیری خود را بیان نکرده است.
وی ادامه داد: در دوره معاصر هم اثر«توشیح التفسیر» محمدبن سلیمان تنکابنی در راس قرن چهاردهم را شاهد هستیم ولی بعد از آن 120 سال است که تقریباً هیچ اثری در زمینه قواعد و مبانی تفسیری نداریم و در طول 14 قرن قبل هم نداشته‌ایم گرچه مقدمه کوتاه طبرسی بر مجمع و ... جرقه‌هایی در این بحث زده است.
فاکر میبدی با اشاره به مباحث جدید تفسیری و اینکه این به معنای داشتن علوم قرآنی جدید و یا مباحث تفسیری جدید نیست اظهار کرد: ما تا سال 1366هجری قمری هیچ کتاب دیگری در بحث قواعد و اصول تفسیری نداریم ولی بعد از آن شاهد رشد هستیم که بنده مباحث این دوره(بعد از سال 66 قمری) را به دوره رویش و یا پیدایش؛ پویش و رشد (که شش اثر در این مدت نوشته شد) دوره خیزش و شکوفایی (که ده اثر در شیعه و سنی نوشته شد) و دوره پیمایش و یا روندگی دسته‌بندی کرده‌ام که از سال 428 تا 438 را شامل می‌شود.
تألیف 20 اثر در زمینه اصول و قواعد تفسیر
وی افزود: در دوره ده ساله اخیر بیش از 20 اثر در زمینه مبانی و قواعد نوشته شده و هر کدام یک گونه از مبانی و قواعد را مطرح کرده است؛ امروزه در بحث جریان‌شناسی مبانی و قواعد تفسیری به عنوان یک بحث نو جای خود را باز کرده و در بحث آموزش در بسیاری از مراکز که رشته قرآن و حدیث دارند درس قواعد و مبانی تفسیر را حتی به صورت جداگانه داریم.
فاکر میبدی تصریح کرد: امروز بیش از ده رساله علمی ارشد و دکتری تنها بر روی مبانی و یا یک مبنا بحث کرده‌اند و الی ماشاء الله مقالات در حوزه مبناپژوهی داریم که بخشی از تولید علم امروز مرهون این مباحث است.
فاکر میبدی با اشاره به 40 سالگی انقلاب اظهار کرد: در برخی زمینه‌های قرآن پژوهی از جمله در این مسئله(اصول و قواعد) کاری که در این چهار دهه انجام شده برابر است با آنچه در طول 11 قرن گذشته صورت گرفته است به خصوص در بحث کمیت و توسعه و فراگیری رشد قابل ملاحظه‌ای بوده است.
رئیس انجمن قرآن‌پژوهی حوزه با بیان اینکه امروز در حوزه فقه القرآن قبل از انقلاب چند اثر در حد 5 ـ 6 مورد بیشتر سراغ نداشتیم تصریح کرد: در حوزه فقه القرآن کاری که بعد از انقلاب صورت گرفته چندین برابر قبل از انقلاب است.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: قرآن ایکنا جریان شناسی علوم قرآنی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۰۴۲۱۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انتخاب وزارت علوم به میزبانی بخش دانشگاهی سی و دومین دوره نمایشگاه قرآن
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، جلسه یکصد و سی و ششم مجمع مشورتی شورای هماهنگی فعالیت‌های قرآن و عترت دانشگاه‌ها با حضور مدیران فرهنگی و قرآنی دستگاه‌های دانشگاهی در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها برگزار شد.
در این نشست چهار دستور بررسی شد، در نخستین دستور که به ارائه گزارش نمایندگان دانشگاه آزاد اسلامی از وضعیت برپایی بخش دانشگاهی سی و یکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم اختصاص یافت، بحث‌های مختلفی در مورد کم و کیف این بخش مطرح شد و در نهایت مقرر شد دانشگاه آزاد اسلامی میزبان بخش دانشگاهی نمایشگاه قرآن، گزارشی درباره ضعف‌ها و مشکلات نمایشگاه قرآن ارائه دهد.
همچنین در ادامه بررسی دستور نخست، وزارت علوم به عنوان میزبان بخش دانشگاهی سی و دومین دوره نمایشگاه بین‌المللی قرآن معرفی شد. این نمایشگاه اواخر سال ۱۴۰۳ برگزار خواهد شد.
در ادامه حجت‌الاسلام والملسمین سیدرضا طاهری، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی قم که میزبان گزارش جشنواره نهج‌البلاغه است، گزارشی از این جشنواره ارائه کرد. در این بخش مقرر شد با حضور رئیس مرکز قرآن و عترت وزارت بهداشت، معاونان و مدیران نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و تاثیرگزاران حوزه نهج‌البلاغه نشستی تشکیل شود و در آن تصمیم‌سازی‌هایی درباره فعالیت‌های بیشتر در حوزه نهج‌البلاغه اخذ شود.
از دیگر مصوبات مربوط به این دستور تشکیل کانون نهج‌البلاغه در دانشگاه‌ها بود که بر اساس این مصوبه مقرر شد هر دانشگاه یک کانون نهج‌البلاغه داشته باشد.
در بخش دیگری از این نشست گزارش دستگاه‌ها از جشنواره‌های داخلی قرآن و عترت و نیز گزارشی از تمهیدات در نظر گرفته شده برای برگزاری جشنواره ملی قرآن و عترت ارائه و پس از طرح مباحث مختلف مقرر شد زمان و مکان اختتامیه سی و هشتمین دوره جشنواره ملی قرآن و عترت که به میزبانی وزارت بهداشت برگزار می‌شود، در نشست آینده مجمع مشورتی اعلام شود.
تصمیم‌گیری برای اضافه شدن یا اضافه نشدن بخش اساتید و کارکنان به جشنواره قرآن و عترت دانشگاهیان نیز به جلسه آینده مجمع مشورتی موکول شد.
فرایند مشاهده و تأیید سوابق تحصیلی داوطلبان کنکور آغاز شد