به نقل از «شبستان»

روان‌شناسی طراز جمهوری اسلامی باید قابلیت تامین نیازها را داشته باشد

تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۰۴۹۰۵۰

عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه مطرح کرد: اگر بخواهیم علم روان شناسی را در طراز جمهوری اسلامی و سطح انقلاب اسلامی مطرح کنیم این علم باید قابلیت تامین نیازهای جامعه را داشته باشد.

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: به نقل از طلیعه،‌ حجت الاسلام «محمد کاویانی» در چهارمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی با موضوع «روانشناسی اسلامی»، با ارائه چارچوب اولیه برای روان ‌شناسی اسلامی (قرآن بنیان)، به عنوان یک مکتب روانشناختی بیان کرد: اگر بخواهیم علم روان شناسی را در طراز جمهوری اسلامی و سطح انقلاب اسلامی مطرح کنیم این علم باید قابلیت تامین نیازهای جامعه را داشته باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه روان شناسی اسلامی صرفا به روش تجربی اکتفا نمی‌کند اظهار کرد: روان‌شناسی اسلامی رشته‌ و بخشی از علم تجربی است که با رویکرد دینی به بررسی رفتارها می‌پردازد.

 

 

وی با بیان اینکه فرآیند اجتهاد سهم اساسی در فراهم سازی روانشناسی اسلامی دارد و خطوط کلی و اصلی آن را ترسیم می‌کند، اظهار کرد: اصلی‌ترین و مهمترین نکته این است که مفاهیم اسلامی یکدیگر را نفی نمی‌کنند، بلکه همه بر محور خداشناسی قرار دارند.

 

کاویانی با اشاره به اینکه روان شناسی اسلامی می‌خواهد در حیطه «معرفتی اسلام» و «سیستم مفهومی جامع اسلام» کار کند، تصریح کرد: اگر شرایط به گونه‌ای باشد تا محققان بتوانند در این زمینه به تحقیق بیشتری بپردازند رشد قابل‌توجهی در روان شناسی اسلامی صورت خواهد گرفت.

این محقق در پایان سخنانش با اشاره به اینکه فراهم سازی و تدوین روان شناسی اسلامی در بلند مدت صورت می‌گیرد و در کوتاه مدت امکان‌پذیر نیست افزود: برای پاسخ گوئی به نیازهای روان شناختی جامعه اسلامی، باید به لحاظ نظری و مفهومی یک نقشه راه ترسیم شود که انسجام مفهومی و نظری را در خود داشته باشد.

 

قلب نقطه‌ای میان نفس انسان و روح است/ سهم مهم ایمان در پیش‌برد سلامت روان

 

همچنین در ادامه این نشست «محمد باقر کجباف» طی سخنانی اظهار کرد: امروزه مطالعات متعددی توسط اندیشمندان و صاحبنظران در رابطه با مذهب و اهمیت آن در تأمین بهداشت روانی در کل دنیا صورت گرفته که بر اساس نظرات و یافته‌های آنها مذهب نقش اثرگذار و انکارناپذیری بر سلامت جسم، روان و دیگر ابعاد زندگی بشر دارد.

 

استاد گروه روان شناسی دانشگاه اصفهان ادامه داد: بر اساس این تحقیقات نشان داده شده مذهب سهم مهمی در کیفیت زندگی برای بسیاری از مردم در سراسر جهان دارد و معنای زندگی، ایمان و اتصال به یک موجود روحانی، سهم قابل توجهی را در بالا بردن کیفیت زندگی و فراتر بردن سلامت روان دارد. 

 

کجباف در ادامه افزود: سلامت روح و نفس انسان با ذکر تقویت می‌شود، اما اگر هوای نفس بر نفس انسان غلبه کند، آثار پیروی از آن انسان را گمراه و موجب بیماری قلب می‌کند که در اثر آن قلب ارتباط خود را با فطرت از دست می‌دهد و تنها با «نفس مسوله» خویش در ارتباط خواهد بود.

 

وی با بیان اینکه مفاهیم اسلامی، قلب مفهومی متافیزیکی است که حقیقت انسان‌ها را تشکیل می‌دهد، اظهار کرد: قلب نقطه‌ای میان نفس انسان و روح است؛ بدین شکل که قلب هر آنچه محصول نفس انسان است را جذب می‌کند و از سوی دیگر الهاماتی را از روح انسان دریافت می‌کند.

 

استاد گروه روان شناسی دانشگاه اصفهان با اشاره به شباهت تقوا با «گسلش شناختی» تصریح کرد: شباهت این دو در این است که تقوا دارای بعد شناختی است و در مواقعی به کار می‌رود که هنوز گناهی صورت نگرفته و درواقع با جدایی شناختی فرد از احادیث نفس، مانع از ارتکاب به گناه می‌شود.

 

کجباف ادامه داد: الگوی نظری پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی و فرآیند‌های روان شناختی، قلب سلیم را در مرکز قرار می‌دهد که ذیل آن فطرت، تقوا، شرح صدر، ذکر، ایمان و عمل صالح ارائه شده است.

 

وی افزود: الگوی نظری و مقدماتی آسیب شناسی روانی «اکت» مطابق با مفاهیم اسلامی نیز قلب مریض را در مرکز قرار می‌دهد و «نفس مسوله»، پیروی از هوای نفس، ضیق صدر، خوف و حزن، ضلالت و فجور را از جمله مفاهیم شش ضلعی آسیب شناسی هستند که منجر به بیمار شدن قلب می‌شوند.

 

استاد گروه روان شناسی دانشگاه اصفهان در پایان اذعان کرد: پژوهش حاضر با هدف مقایسه مفاهیم نظری رویکرد روان‌شناختی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با مفاهیم اسلامی (قرآن کریم، تفسیر المیزان و اصول کافی) و ارائه الگوی نظری و مقدماتی پذیرش و تعهد بر اساس مفاهیم اسلامی است مطرح شده است.

 

پرداختن روان‌شناسان به مفهوم و قلمرو دین ضروری است

 

همچنین در ادامه این نشست،‌ حجت الاسلام «عباسعلی شاملی» در چهارمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی با موضوع «روان شناسی اسلامی»، اظهار کرد: از ابتدای انقلاب اسلامی موضوعاتی که در باب روان شناسی اسلامی مطرح شده به نظریات پیشگامان این حوزه اکتفا شده و با توجه به اینکه نظریات این علم نشات گرفته از مبانی غرب است بنابراین قابل عرضه جهانی نیست و نیاز است تا در این زمینه تحقیق و بررسی بیشتری انجام شود.

 

رئیس انجمن روان‌شناسی اسلامی پرداختن به اصل دین، شناسایی مفهوم و قلمرو دین را برای همه روان شناسان ضروری دانست و گفت: به نظر می‌رسد اساتید حوزه و دانشگاه در نظریه با کمبود مواجه هستند از این رو پرداختن به متون دینی و اسلامی سازی روان شناسی یکی از ضروریات این حوزه به شمار می‌آید.

 

وی  تاکید کرد: تلاش برای اسلامی سازی دانش روان شناسی یا تولید دانش روان شناسی اسلامی از جمله محورهای مهم پژوهش است که از آغاز انقلاب اسلامی و شکل‌گیری انقلاب فرهنگی در کشور از دغدغه‌های‌ اصلی صاحبان اندیشه و قلم در عرصه‌های علوم انسانی و اجتماعی بوده است.

 

شاملی ادامه داد: همگرایی یا واگرایی دین و علم در موضوع و مسائل، یگانگی یا دوگانگی زبان بیان مسائل در دین و علم، یگانگی یا دوگانگی روش پژوهش در دین و علم و چگونگی انتساب علم به دین برخی از چالش‌های اصلی این نهضت است.

 

وی با بیان اینکه استفاده از اندیشه‌های عالم بزرگ شهید محمد باقر صدر در حوزه روانشناسی دینی بسیار راهگشا خواهد بود، اضافه کرد: در اندیشه این فقیه بزرگ قرآن پژوهی و استخراج آیات و مفاهیم قرآن پیش نیاز همه علوم به شمار می‌آید.

 

رئیس انجمن روان‌شناسی اسلامی تصریح کرد: نقد مبانی و بنایی، عرضه روش پژوهش ویژه در منابع دین برای استخراج و تولید علم دینی، راه‌اندازی پژوهش‌های زمان مند خُرد و مسأله محور، تلاش برای تدوین و تبیین نظریه یا نظریات اسلامی روان شناختی با هدف تجمیع خوشه‌ای یافته‌ها در پژوهش‌های مسأله محور، برخی از پیش نیازهای طولی یا عرضی این جریان فکری در جمهوری اسلامی ایران است.

 

وی مطرح کرد: این نهضت بزرگ، هنوز دوران کودکی و بلکه نوزادی خود را پشت سر می‌گذارد و چه بسا ایرانیان همانند غربی ها، ناچار باشند یک رنسانس جدیدی را تجربه و پشت سر بگذارند تا موفق به تولید علوم دینی در عرصه‌های علوم انسانی و اجتماعی شوند.

 

حجت الاسلام شاملی علامه مصباح یزدی را از پیشگامان این نهضت بزرگ در حوزه علمیه قم ذکر کرد و گفت: اسلامی سازی علوم بیش از آن که یک نهضت درون دینی در راستای تولید علوم با وصف و صبغه اسلامی باشد یک زاویه انحرافی است که اندیشمندان مسلمان را از مشارکت در توسعه و تعمیق علوم در سطح جهانی و برون دینی باز می‌دارد.

 

وی در پایان سخنانش گفت: مفهوم شناسی و قلمروسنجی دین، بازخوانی همگرایی یا واگرایی دین و علم، بازخوانی واگرایی یا همگرایی دین و فلسفه یا عقل و وحی، گذراندن واحد معرفت شناسی اسلامی و انسان شناسی اسلامی ویژه دانشجویان از جمله پیش نیازهای جدی برای مشارکت جوانان حوزوی و دانشگاهی در این نهضت بزرگ است.

  پایان پیام/248

منبع: شبستان

کلیدواژه: شب یلدا مجلس هرمزگان خبرگزاری شبستان آداب و رسوم کمیته امداد امام خمینی ره اصفهان شب چله کمیته امداد مراجع و علماء روان شناسی اسلامی علوم انسانی اسلامی نشست

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۰۴۹۰۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حکمت الله ملاصالحی مؤسس فلسفه باستان شناسی است

به گزارش خبرنگار مهر، مراسم بزرگداشت حکمت الله ملاصالحی، استاد تمام دانشگاه تهران و مدرس مدعو دانشگاه آتن عصر دیروز (سه شنبه ۴ اردیبهشت ماه) در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

فرزند صالح و برومند ایران

اولین سخنران این مراسم ژاله آموزگار پژوهشگر ایرانی فرهنگ و زبان‌های باستانی بود. وی گفت: دلیل قبول حضور من در این نشست بخاطر یک زیربنای عاطفی است و وقتی برای این نشست دعوت شدم با خودم فکر کردم اگر دعوت میزبان را قبول نکنم فرزندانم را رنجانده‌م.

وی افزود: آشنایی من با حکمت‌الله ملاصالحی به سال‌های دور برمی‌گردد زمانی‌که ایشان دانشجوی من بود و از آنجایی که من همیشه سعی داشتم معلم خوبی باشم، ایشان را مادرانه دوست داشتم. ملاصالحی دانشجوی جوان، با استعداد و با انگیزه بود و با اشتیاق تمام واحدها را می‌گذراند. او آنچه را آموخته بود به بقیه یاد داد و هیچ گاه از آموختن بازنایستاد.

متخصص فرهنگ و زبان‌های باستانی ادامه داد: مجد و بزرگی این سرزمین کعبه آمال ملاصالحی است و او همواره سعی می‌کند اندیشه‌ای عمیق فرهنگ ایران را در آثارش بیاورد. ملاصالحی فرزند برومند و صالح این سرزمین است و سوالی که من دارم این است که آیا شما استادان هم مثل ایشان نسل چنین فرزندانی را به این سرزمین تحویل خواهید داد؟

درد و دل صدوقی سها با ملاصالحی

منوچهر صدوقی سها محقق و پژوهشگر حوزه فلسفه و عرفان سخنران بعدی این مراسم گفت: به عقیده من روزی که پدر و مادر آقای ملاصالحی این اسم و فامیل را برای ایشان گذاشتند بی وجه نبوده است و اینکه فامیلی ایشان ملاصالحی است به نوعی نشان دهنده این هم هست که ایشان واقعاً یک ملای صالح هستند.

وی افزود: درست است که ایشان باستان شناسی خوانده اما به نوعی مؤسس فلسفه باستان شناسی هستند. آقای دکتر صالحی در یونان درس خواندند و فلسفه اسلامی هم کمال ارتباط با فلسفه یونان را دارد.

این عرفان پژوه ادامه داد: یک مورخ فلسفه در آلمان که او را پدر تاریخ فلسفه در هیأت جدید می‌دانند سه ادعا درباره فلسفه اسلامی دارد که هر سه واهی هستند. این سه مدعا عبارتند از:

۱- فلسفه اسلامی همان فلسفه یونانی است و فرقش این است به جای اینکه از چپ به راست نوشته شود از راست به چپ نوشته می‌شود.
۲- اگر چیزی به عنوان فلسفه اسلامی وجود داشته باشد، کلام است نه فلسفه اسلامی.
۳- فلسفه اسلامی با مرگ ابن رشد تمام و جنازه اش هم با جنازه ابن رشد تشییع شد.
این سه مدعا هیچ تطابقی با واقعیت ندارد و درست است که فلسفه یونانی یک قدمت تاریخی دارد اما انتقال فلسفه یونانی به فلسفه اسلامی در دوران مامون یعنی قرن سوم صورت گرفته است. در حالی که در قرآن مجید به مباحث اصلی فلسفه اسلامی اشاره شده است. پس فلسفه اسلامی از قبل از فلسفه یونان وجود داشته است.

صدوقی سها ادامه داد: من در کتاب «تاریخ فلسفه اسلامی» هم اسناد و متونی آوردم که نشان دادم متون بنیادین فلسفه اسلامی متأثر از فلسفه یونان است اما عین آن نیست.
خلاصه که من فقط خواستم در این جلسه در حضور اساتید این درد و دل که در همه جا هم بیان می‌کنم بگویم. امیدوارم که افاضات جناب آقای ملاصالحی برقرار باشد.

پاسدار باستان شناسی ایران

کامیار عبدی، انسان‌شناس ایرانی و عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی دیگر سخنران این مراسم گفت: اگر نگاهی به جامعه شناسی باستانی شناسی بکنیم می‌بینیم که سه دسته افراد وجود دارند. دسته اول افراد سیاهی لشکر هستند که بود و نبودشان فرقی ندارد. دسته دوم افرادی هستند که فکر می‌کنند مهم هستند اما نیستند. دسته سوم هم باستان شناسانی که واقعاً مهم و تأثیرگذار هستند و هر روز نسل و تعدادشان کاهش می‌یابد.

وی افزود: افرادی مثل عزت الله نگهبان، یوسف مجیدزاده و آقای ملاصالحی که تعدادشان هم انگشت شمار است جزو دسته سوم هستند و گل سرسبد این دسته هم آقای ملاصالحی است. به خاطر اینکه ایشان علاوه بر باستان شناسی، شعر، ادبیات، فلسفه و فقه هم می‌دانند.

عبدی ادامه داد: به قول خود ایشان باستان شناسی مادی ترین رشته علوم انسانی است اما با این حال ایشان توجه دارند که باستان شناسی فقط توصیف مواد نیست و باید وارد حوزه‌های دیگر هم شد. بنابراین آقای ملاصالحی استاد بزرگی هستند که اندیشه‌های مهمی را در نسل جوان و دانشجو به وجود آوردند. بزرگترین خدمتشان هم پاسداری از باستان شناسی ایران بوده است. باستان شناسی تاکنون بارها تا لب پرتگاه رفته اما ایشان اجازه سقوط آن را ندادند.

این استاد دانشگاه در پایان گفت: در این کشور خیلی‌ها باستان شناس هستند اما کیان باستان شناسی ندارند. آقای ملاصالحی این دغدغه و این افق بلند را در نگاه خودشان دارند.

کد خبر 6087472 سارا فرجی