کسانی که به قسم خوردن عادت کردهاند بخوانند
تاریخ انتشار: ۳ دی ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۰۹۰۴۵۹
قسم دروغ که جای خودش را دارد؛ قسم راست خوردن هم از لحاظ دین اسلام کار نادرستی است، چراکه در روایتهای زیادی تأکید شده است که قسم راست هم به جز در شرایط ضرورت نباید به کار برود.
به گزارش شریان نیوز،روایتهای اسلامی بسیاری وجود دارد که در آنها تأکید شده است که قسم را خوار و بیارزش نکنید ولو برای اثبات حرف راست و حقیقت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما کسی که دیگران به حرفهایش اعتماد نمیکنند مجبور میشود که قسم بخورد، گاهی به این کار عادت میکند و برای هر حرفی خدا و پیغمبر صلیالله علیه و آله را شاهد میگیرد.
در خصوص قسم دروغ و آثار و عواقب آن گفتگویی با حجتالاسلام مهدی نیلی، کارشناس دینی، انجام داده است. این کارشناس دینی در این باره تأکید کرده است که:
«وقتی کسی به یکی از اسمهای خداوند متعال قسم یاد میکند، چه اسمی باشد که به غیر ذات مقدس او اطلاق نمیشود مثل «خدا» و «الله» و چه اسمی که به غیر او هم گفته میشود ولی از قرائن معلوم است که منظور خداست، بنا بر احتیاط واجب باید به آن قسم عمل کند و اگر قسمش دروغ است باید کفاره آن را پرداخت کند.»
او همچنین یادآوری کرده است: « این تصور غلطی است که کسی تصور کند میتواند در موقعیتی بر علیه مسلمانی از نظر مالی یا غیر مالی قسم دروغ بخورد و بعد از آن توبه کند. درواقع چنین توبهای قبول نمیشود، چون در این شرایط حقالناسی پایمال شده که تا وقتی که صاحب حق نبخشد و حلال کند، توبه او قبول نمیشود. بر همین اساس است که یکی از انواع قسم دروغ، نوعی است که نتیجه آن بدون تخفیف، ورود به آتش جهنم است. یعنی این که کسی بر علیه فرد مسلمانی از نظر مالی یا غیر مالی قسم بخورد، چنین قسم دروغی در عالم آخرت تبدیل به آتشی در جهنم میشود و البته در این دنیا هیچ کفارهای هم ندارد تا کسی که قسم دروغ یاد کرده، بتواند با پرداخت کفاره خودش را از آتش جهنم نجات بدهد.»
* بعضی از مردم عادت کردهاند که به اسم جلاله الله قسم بخورند. تصور عدهای هم این است که چون حین صحبتها قسمی را تکرار میکنند، اشکالی ندارد و گناهی مرتکب نمیشوند. نظر اسلام در این باره چیست؟
متأسفانه بعضی افراد عادت کردهاند که برای هر کاری به اسمهای خدا قسم بخورند. قسم خوردن به اسمهای جلاله «والله» و «بالله» و « تالله» هم عادت بدی است که همان طور که در سؤال اشاره کردید، بعضی افراد به آن خو گرفتهاند. شاید بعضیها تصور کنند که وقتی چنین نامهای جلاله ای ورد زبان شود، دیگر عادی است و حکم قسم را ندارد.
اما باید بدانیم که شاید اصطلاحاتی مثل «به جان خودم قسم» یا «به جان تو» وقتی ورد زبان فر باشد و مدام در حرفهای عادی او تکرار شود حکم قسم را ندارد، اما قسم خوردن به اسمهای جلاله چیزی نیست که به سادگی بشود از کنار آن گذشت.
احکام قسم دروغ
* با این توضیح، کسی که قسم جلاله را عنوان میکند حتی اگر نیت قسم هم نداشته باشد، حکم شرعی را متوجه خود کرده است؟
بله. افرادی که به قسم دروغ به اسمهای جلاله عادت کردهاند باید تلاش کنند که این عادت بد خود را ترک کنند، چون در غیر این صورت مرتکب گناهی میشوند که اصلاح کردن آن نه تنها ساده نیست بلکه گاهی غیر قابل جبران میشود.
در هر صورت، وقتی کسی به یکی از اسمهای خداوند متعال قسم یاد میکند، چه اسمی باشد که به غیر ذات مقدس او اطلاق نمیشود مثل «خدا» و «الله» و چه اسمی که به غیر او هم گفته میشود ولی از قرائن معلوم است که منظور خداست، بنا بر احتیاط واجب باید به آن قسم عمل کند و اگر قسمش دروغ است باید کفاره آن را پرداخت کند.
حتی اگر کسی به اسمهایی قسم یاد کند که بدون قرینه خدا به نظر نمیآید اما منظور او اشاره به ذات خداوند متعال است، باز هم باید به قسمش عمل کند.
به جنگ خدا نرو
*به هر حال عدهای در طی کسب و کار روزانه، قسم را به عنوان بخشی از تکه کلام خود میدانند. حکم این کار در منظر اسلام چیست و چطور باید آن را حل کرد؟
یکی از راه روشهای خوب برای جلوگیری از قسم دروغ این است که فرد بداند این کارش به منزله جنگ با خدا محسوب میشود. به این دلیل که در روایتهای زیادی تأکید شده است کسی که میخواهد برای ادعای دروغ خودش قسم یاد کند، درواقع در مقابل امر خدا قد علم کرده و به میدانی وارد شده که طرف جنگ او خدای متعال است.
* یعنی قسم دروغ و لفظی حکم جنگ با خدا را دارد؟ نتیجه وارد شدن به چنین جنگی چیست؟
چنین کسی باید بداند که به طور قطعی در این میدان جنگ شکست خواهد خورد و این شکست چیزی نیست که با یکی دو روز تحمل و صبر قابل جبران باشد. به این دلیل که محاربه با خدا در اثر قسم دروغ، هم زندگی دنیایی فرد را تحت تأثیر قرار میدهد و هم زندگی آخرتی او را تغییر میدهد.
بر همین اساس است که امام صادق علیهالسلام فرموده است : «مَنْ حَلَفَ عَلَى یَمِینٍ وَ هُوَ یَعْلَمُ أَنَّهُ کَاذِبٌ فَقَدْ بَارَزَ اللَّهَ؛ هر کس سوگند یاد کند در حالی که میداند دروغ است با خدا مبارزه کرده است.»
این مبارزه با خدا تا اندازهای مهم است که در کتاب کافی نوشته شده که اثر قسم دروغ تا چهل شب گریبان فرد را میگیرد. این نکته را هم امام صادق علیهالسلام تأکید فرموده که: « کسى که قسم دروغ میخورد تا چهل شب نتیجه شر آن را خواهد دید.»
* یکی از احکام کسب و کار هم پرهیز از قسم خوردن و به خصوص قسم دروغ در مقابل خریدار است. چرا این امر در کسب و کار تا این اندازه مورد توجه قرار گرفته است؟
درست است. پیغمبر اسلام صلیالله علیه و آله هم یکی از آثار قسم دروغ را در حدیثی بیان فرموده که شرح آن در جلد نهم کتاب وسائل الشیعه نوشته شده است : « سه گروه هستند که خداوند با ایشان سخن نمیگوید: کسى که منت گذارنده است و چیزى را نمیدهد مگر با منت، و کسى که لباس خود را در زمین میکشد و تکبر میکند و کسى که کالای خود را با سوگند دروغ میدهد.»
بنابراین فروشندگانی که کالا یا ملکی را به دروغ خوب و مرغوبتر از چیزی که هست جلوه میدهند و برای این کار خود قسم دروغ میخورند، نباید انتظار داشته باشند که خداوند متعال به دعاهایش توجه داشته باشد.
به همین دلیل است که راهکار درمانی برای جلوگیری از قسم دروغ این است که فرد با خودش فکر کند که قسم دروغ او نه تنها گرهای از مشکلاتش باز نمیکند، بلکه مانند خوره به جان خودش و زندگیاش میافتد و آسایش را حداقل تا چهل شب از او سلب میکند، و بدتر از همه اینکه مطرود درگاه خدا میشود و چنین کسی دیگر دعاهایش به استجابت نمیرسد.
دنیایت را نگه دار
* بعضی افراد تصور میکنند که وقتی برای اثبات حرف خودشان به دروغ قسم میخورند، خودشان را از بلاها و سختیها نجات میدهند. چنین تصوری درست است؟ درواقع میخواهیم بدانیم آثار و عواقب قسم دروغ تنها متوجه آخرت ما میشود و یا در زندگی دنیاییمان هم عواقبی دارد؟
کسانی که به دروغ قسم میخورند تا کار خودشان را انجام بدهند و به هدف موردنظرشان برسند، غافل هستند از این که همین قسم دروغ آتشی میشود به جان زندگی خودشان و خیلی از تلاشهایشان را بیثمر میکند.
* مگر قسم دروغ چه عواقبی در زندگی ما دارد؟
یکی از اثرهای قسم دروغ بر زندگی، فقر و تنگدستی است. درواقع آدمی که برای هر حرفی به دروغ قسم یاد میکند و خدا و پیغمبر صلیالله علیه و آله را شاهد ادعای دروغش قرار میدهد، هر قدر هم که برای فراهم کردن زندگی سعادتمند و پر رونق تلاش کند، باز هم میبیند که تلاشش به جایی نمیرسد و فقیر و نیازمند باقی میماند.
همین نکته را امام محمدباقر علیهالسلام به طرز شیوایی بیان فرمودهاند که شرح آن در جلد بیست و سوم کتاب وسائل الشیعه هم نوشته شده است. آن حضرت فرمودهاند: «إِنَّ فِی کِتَابِ عَلِیٍّ علیهالسلام أَنَّ الْیَمِینَ الْکَاذِبَةَ وَ قَطِیعَةَ الرَّحِمِ تَذَرَانِ الدِّیَارَ بَلَاقِعَ مِنْ أَهْلِهَا وَ تُثْقِلُ الرَّحِمَ یَعْنِی انْقِطَاعَ النَّسْلِ؛ در کتاب علی علیهالسلام آمده است: قسم دروغ و قطع رحم موجب میشود که خانهها از اهلش خالی شوند (کنایه از ویرانی خانهها یا فقر و تنگدستی صاحبان آنها است؛ یعنی خانهها خالی از رزق و برکت میشوند) و موجب سنگینی رحم میشود، یعنی انقطاع نسل.»
امام صادق علیهالسلام هم در این باره تأکید فرموده است که : «سوگند دروغ براى بازماندگان فقر به بار میآورد.»
امام محمدباقر علیهالسلام در روایت دیگری فرموده است: «در کتاب امام علی علیهالسلام آمده است: سه خصلت است که صاحبان آنها نمیمیرند مگر اینکه وبال خود را بیند: ستمکارى و از خویشان بریدن و قسم دروغ که نبرد با خداست.»
راه دررو ندارد...
*این تصور هم برای عدهای وجود دارد که با خود میگویند «برای رسیدن به هدف قسم دروغ میخورم و بعد توبه میکنم.»
این تصور غلطی است که کسی تصور کند میتواند در موقعیتی بر علیه مسلمانی از نظر مالی یا غیر مالی قسم دروغ بخورد و بعد از آن توبه کند. درواقع چنین توبهای قبول نمیشود، چون در این شرایط حقالناسی پایمال شده که تا وقتی که صاحب حق نبخشد و حلال کند، توبه او قبول نمیشود.
بر همین اساس است که یکی از انواع قسم دروغ، نوعی است که نتیجه آن بدون تخفیف، ورود به آتش جهنم است. یعنی این که کسی بر علیه فرد مسلمانی از نظر مالی یا غیر مالی قسم بخورد، چنین قسم دروغی در عالم آخرت تبدیل به آتشی در جهنم میشود و البته در این دنیا هیچ کفارهای هم ندارد تا کسی که قسم دروغ یاد کرده، بتواند با پرداخت کفاره خودش را از آتش جهنم نجات بدهد.
برای درمان قسم مداوم، روزه بگیرید
*راهکار درمان قسم خوردن مداوم برای کسانی که به این کار عادت کردهاند، چیست؟
بعضی از افراد عادت کردهاند که برای هر حرف سادهای مدام قسم بخورند. گاهی افراد به اسمهای جلاله «والله» و «بالله» و «تالله» قسم میخورند و برای این کار هم عادت کردهاند. یکی از راههای درمانی برای چنین افرادی این است که روزه بگیرند. موقع نیت برای روزه گرفتن هم به ترک چنین عادتی توجه داشته باشند.
چون کسی که روزه است نباید مرتکب گناهی شود که روزهاش را بشکند، مشخص است که قسم خوردن دروغ به اسمهای جلاله روزه را باطل میکند. به همین دلیل است که گفته شده روزه گرفتن راهی برای ترک گناهانی مانند قسم دروغ است. چنین فردی بعد از مدتی زبانش را از هر قسم دروغی نگه میدارد و بیشتر از قبل متوجه زشتی گناه خود میشود، به این صورت است که توبه او حقیقی خواهد شد.
* در این شرایط، تکلیف حق الناس چه میشود؟
مسلم است که باید حقالناس را جبران کرد. پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله در حدیثی در این باره فرموده است: «کسی که به واسطه سوگند دروغ مال برادرش ر ا قطع کند، خداوند را ملاقات میکند در حالی که غضبناک است مگر اینکه توبه کند و برگردد.» یعنی توبهای که نه تنها موجب ترک عادت بد قسم خوردن میشود، بلکه باعث میشود فرد رفتار زشت قبلی خود را جبران و اصلاح کند و تلاش کند که حق پایمال شده برادرش را به او برگرداند.
وقتی قسم خوردن، واجب میشود
* در احکام دینی موردی وجود دارد که مجوز قسم داده شده باشد؟
قسم خوردن فقط و فقط در یک مورد مجاز است: نجات جان مسلمان. به همین دلیل است که در جلد دوم کتاب توضیح المسائل مراجع نوشته شده است که اگر کسی برای اثبات کردن یا رد چیزی قسم بخورد، اگر حرف او راست و عین حقیقت باشد قسم خوردنش مکروه است اما اگر حرفش دروغ و خلاف واقعیت باشد حرام و گناه کبیره است، اما کفاره قسم را ندارد. ولی استثنای این حکم آن است که کسی برای نجات دادن خودش یا مسلمان دیگری از شر ظالم قسم دروغ بخورد که چنین قسمی اشکال ندارد، حتی گاهی واجب میشود. البته اگر بتواند به شیوهای نیت کند و قسم بخورد که دروغ نباشد، باید این کار را انجام بدهد. به عنوان مثال اگر فرد ستمکاری بخواهد کسى را اذیت کند و از انسان بپرسد که آیا او را ندیدهای؟ و فرد یک ساعت قبل او را دیده باشد، میتواند بگوید او را ندیدهام و این قصد را داشته باشد که از پنج دقیقه پیش ندیدهام.
منبع: تسنیم
منبع: شریان
کلیدواژه: قسم خوردن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت shariyan.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «شریان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۰۹۰۴۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اظهارات سردار رادان درباره چرایی طرح حجاب: چشم مردم به بیحیایی عادت کند، غیرت گرفته میشود
فرمانده کل انتظامی کشور در اجتماع بزرگ مردم قم به ویژه بانوان در حرم حضرت معصومه (س) در حمایت از طرح نور گفت: حجاب و عفاف موضوعی کاملاً فرهنگی و اجتماعی است و دشمن در تلاش است موضوع حجاب را به مسئله امنیتی تبدیل کند.
به گزارش ایسنا، سردار احمدرضا رادان در اجتماع ۶ هزار نفری مردم قم در صحن آئینه حضرت معصومه (س) در حمایت از طرح نور فراجا حضور یافت و بیان داشت: فراجا طرح نور را با قوت ادامه میدهد.
وی در ابتدای صحبتهای خود گفت: سپاسگزار و قدردان محبت شما عزیزان خواهران، برادران، علماء، فضلا، رزمندگان و آحاد مردم هستیم. خدا را شاکریم که قدم در راهی گذاشتهایم در راه سخت پرپیچ و پر فراز و نشیبی که مردم انقلابی این راه پر فراز و نشیب را درک کردند و در حمایت از پلیس به میدان آمدند.
فرمانده کل انتظامی در ادامه گفت: دشمن تلاش فراوان کرد که در این معرکه به گونهای جلوه کند که پلیس تنها است، اما مردم این خط بطلان را بر افکار پلید دشمن کشیدند که مردم در کنار پلیس، با پلیس، برای پلیس و همراه و همگام با پلیس هستند.
سردار رادان افزود: بدانیم در معرکههای مختلف دشمن به این نتیجه رسیده است که نبرد رویارو با ایران اسلامی به جز شکست هیچ چیز در بر ندارد و از همین رو وارد جنگ فرهنگی شده است. دشمنان تلاش دارند دو بال از ما گرفته بشود اولین بال، بال حیا و عفت است و دومین بال، بال غیرت است.
وی گفت: چشم مردم وقتی به بی حیایی عادت کند، آرام آرام غیرت گرفته میشود، محیط برای فرد بیننده عادی میشود وقتی محیط برای مردان و زنان باغیرت ما عادی شد یعنی یک ارزش شکل میگیرد در جایی که بی ارزش ترین، ارزشها از منظر دین و قرآن و اسلام است.
سردار رادان گفت: آیا این دختران وطن، دشمنان ما هستند، هرگز، اینها دختران ما هستند که مورد هدف هجمه دشمن قرار گرفتند تا بتوانند سرباز بی جیره و مواجب آنان باشند ما در حقیقت داریم حفظ و صیانت از دختران میهن اسلامی مان را انجام میدهیم از دخترانی که مادران آینده این مرز و بوم هستند، از مادران آیندهای که بایستی رزمنده پرور، شجاع پرور، میهن دوست پرور و اسلام دوست باشند.
وی با بیان این که عدهای قصد دارند عفاف و حجاب را یک مسئله امنیتی جا بیندازند، بیان داشت: بنده رسماً اعلام میکنم، رسماً بدانید ما موضوع حجاب و عفاف را یک موضوع کاملاً فرهنگی و کاملاً اجتماعی میبینیم، اصلاً انتظامی و امنیتی نمیبینیم.
فرمانده کل انتظامی اظهار داشت: در برابر هجمهای که به حیا، عفت و غیرت ایران اسلامی و مردم ایران اسلامی ما وارد شده فقط انتظامی نباید وارد میدان دفاع باشد. همه برای صیانت از دختران وطن در برابر دشمن ماموریم و در آینده نزدیک پشت پردههای این جریان را از قاب تلویزیون خواهید دید کسانی که میآیند دختران ما را خارج میبرند و رایگان آموزش میدهند تا در جامعه طوری باشند که قبح بی شرمی و بی حیایی و بی غیرتی را بگیرند. دشمن با برنامه ریزی وارد شده است.
وی افزود: ۳۱ دستگاه مسئول راهکارهای اجرایی حجاب و عفاف بوده که اگر به تکالیف خودشان عمل میکردند امروز شاهد چنین صحنههایی در خیابان نبودیم.
فرمانده کل انتظامی گفت: از حمایت دستگاه قضا و رئیس جمهور محترم برای حمایت از انتظامی در اجرای این طرح تشکر میکنم. معمولاً هیچ رئیس جمهوری این کار را نمیکند، چون اعتقاد دارد بایستی کاری کند که رای داشته باشد، ولی رئیس جمهور محترم واقعاً حساب این را نکرده و ایستاده تا حیا، دین، عفت در جامعه ساری و جاری شود.
فرمانده کل انتظامی در ادامه از حمایت وزیر کشور نیز تقدیر کرد و گفت: از صداوسیمایی که به میدان آمده، از اصحاب رسانه و قلم به دستانی که بر علیه مزدوران قلم میزنند نه برای مزدوران تشکر میکنم.
وی افزود: کسانی هستند که برای مزدوران قلم میزنند و به این قلم زدشان هم افتخار میکنند و توجه ندارند که فردای قیامت، کلمات و حرفهای این مقالات، این جملاتی را که میآورند بایستی پاسخگوی آن باشند در محضر پروردگار، چگونه میشود بی حیایی را ترویج کرد با ادبیاتی زیبا و بعد انتظار داشت قیامتی امین داشت.
فرمانده کل انتظامی بیان داشت: چنین است که بایستی عزم و اراده مان را در برابر صیانت از دختران میهنمان قرار بدهیم، من اینجا در حرم حضرت معصومه (س) در برابر متدین و انقلابیونی که برخی از آنها امروز اینجا هستند و در برابر خانواده شهدا، خانواده جانبازان، خانواده رزمندگان، علماء، صلحاء و در حرم خانم حضرت معصومه (س) قسم یاد میکنم تمام توان را برای احیای دین و ارزشهای میهن اسلامی مان خواهیم گذاشت و از این راه عقب نشینی نخواهیم داشت و هیچ اراده ای، تهمتی، افترایی، هیچ سرزنشی و شماتتی ما را از این راه پر فیضی که حضرت حق در برابرمان قرار داده به عقب نخواهد راند.
وی در بخش پایانی سخنان خود گفت: اگر در طرح نور به دنبال حجاب و عفاف و صیانت از دختران و خواهران خودمان هستیم علیه اراذل و اوباش، سارقان و برهم زنندگان نظم و امنیت عمومی جامعه هم تلاش میکنیم.