Web Analytics Made Easy - Statcounter

صراط:  

ظریف در بخش نخست سخنان خود به بررسی تازه ترین مسائل مربوط به توافقنامه هسته ای و خروج آمریکا از آن، تعهدات اروپایی ها پس از خروج آمریکا از این توافقنامه و همچنین همراهی برخی از کشورهای منطقه با سیاست های خصمانه آمریکا پرداخت.

به گزارش خبرآنلاین، وزیر امور خارجه در گفتگو با شبکه تلویزیونی المیادین؛ بیان داشت: اروپایی ها تعهد دادند زیان خروج آمریکا از برجام را جبران کنند یکی از این تعهدات ایجاد سازوکارهای مالی و بانکی است، اما آنها در اجرای تعهدات خود کُند هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مشروح این گفتگو را به نقل از خبرگزاری صدا و سیما از نظر می گذرانید:


وضعیت ساز و کار مالی اروپا

مجری المیادین در ابتدا پرسید: اجازه دهید سؤالاتم را با ساز و کارهای مالی آغاز کنم که اروپا برای تعامل با ایران باید آنها را فراهم کند، به ویژه که سال میلادی چند روز دیگر به پایان می رسد. به نظر شما اروپا چه زمانی این ساز و کارهای مالی را عملیاتی می کند؟

ظریف در پاسخ گفت: طبق توافقنامه هسته ای، جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود که در ابتدا پذیرفته پایبند بوده است و در مقابل آمریکا و اروپا نیز باید به تعهدات خود پایبند باشند، اما آمریکا به این تعهدات پایبند نبود و از توافقنامه هسته ای خارج شد.

اروپا نیز پس از خروج آمریکا متعهد شد تدابیر مشخصی را اتخاذ خواهد کرد و جمهوری اسلامی از آن زمان تا کنون زمینه را برای تماس و ارتباط با همه کشورها فراهم کرده و اولویت ما در این زمینه با کشورهای همسایه بوده است، چرا که بزرگترین میزان مبادلات تجاری ما با کشورهای همسایه است.

یکی دیگر از اولویت های اقتصادی ما تعامل با چین و روسیه است و برنامه های ما در همه زمینه ها در حال پیشروی است. اروپایی ها همچنین تعهد دادند زیان خروج آمریکا از توافقنامه هسته ای را جبران کنند. یکی از این تعهدات ایجاد ساز و کارهای مالی و بانکی است، اما متأسفانه آنها در اجرای تعهدات خود کُند هستند و بیشتر از حد معمول جانب احتیاط را مراعات می کنند.

اروپایی ها در اظهارات خود تصریح می کنند توافقنامه هسته ای به لحاظ امنیتی و راهبردی از اهمیت زیادی برخوردار است و تمایل دارند از مزایای آن استفاده کنند، ولی به قول معروف نمی توان بدون خیس شدن شنا کرد؛ این مسئله حیثیت و اعتبار اروپا را در جهان مخدوش می کند.

مسئله مهم این است که جمهوری اسلامی به انتظار اروپا نمی نشیند و تدابیر لازم را در این زمینه اتخاذ خواهد کرد. از این رو هنگامی که آمریکا مرحله دوم تحریم های خود را اعلام کرد تأثیر اندکی بر ما داشت و زیان ها بیشتر روانی بود، ما این زیان ها را چند ماه تا ماه نوامبر گذشته تحمل کردیم و پس از آن اوضاع به روال معمول خود بازگشت و توانستیم از تأثیر تحریم ها بر شهروندان ایرانی بکاهیم. اروپایی ها مختارند بین اینکه شرکای قابل اعتماد باشند و یا احتیاط بیشتری به خرج بدهند یکی را انتخاب کنند.

انتخاب های متعدد ایران

مجری: نکته ای که شما مطرح کردید مهم است، ولی ایران تا چه زمانی منتظر می ماند؟

ظریف: ما به هیچ عنوان منتظر اروپا نمی مانیم و روابط خود را با کشورهای همسایه، چین و روسیه تقویت کرده ایم و روابط خود را با همه کشورهای مهم جهان پی گرفته ایم. این اروپایی ها هستند که از اجرای تعهدات خود عقب هستند و ما انتخابهای متعددی داریم.

بندهای 26 و 36 توافقنامه هسته ای به طور واضح بر انتخاب ها و حقوق جمهوری اسلامی و نرفتن مستقیم به سوی این انتخاب ها پس از خروج آمریکا از توافقنامه تأکید شده است. این بدین معنا نیست که ما حق نداریم حقوق خود را حفظ کنیم، ما طبق مصلحت ملی و به اقتضای زمان از این انتخاب ها سود خواهیم برد و هرگز منتظر اروپایی ها نمی مانیم مگر در صورتی که گام های عملی بردارند و به تعهداتشان عمل کنند.

مهلت ایران به اروپا

مجری: آیا مهلت ایران به اروپایی ها تا پایان سال میلادی است؟

ظریف: نه ما مهلتی تعیین نکرده ایم، چرا که ما فقط اروپا را طرف خود نمی دانیم. ما با همه کشورها در تعامل هستیم و اروپایی ها باید برای حفظ اعتبار خود به تعهداتشان عمل کنند. اما ما هنگامی که مصلحت وطن و ملت اقتضا کند اقدامات لازم خود را انجام خواهیم داد و اروپایی ها باید بدانند تعامل با ایران باید از روی احترام و بر اساس قوانین بین الملی باشد در غیر این صورت نتیجه آن را مشاهده خواهند کرد.
 
قضیه شنا کردن و خیس نشدن

مجری: به نظر شما آیا اروپا با وجود اعمال فشارهای آمریکا می تواند ساز و کارهای مالی را عملیاتی کند یا خیر؟

ظریف: این به همان قضیه شنا کردن و خیس نشدن ارتباط دارد، حتما شما نمی توانید بدون هزینه دادن دستاوردی داشته باشید. یک ضرب المثل آمریکایی می گوید اگر سختی ها را تحمل نکنید به چیزی دست نمی یابید. آیه شریفه قرآن نیز می فرماید "لن تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون" بدون هزینه دادن، آدم نمی تواند به نتیجه برسد.

اگر اروپایی ها می خواهند از مزایای توافقنامه هسته ای استفاده و امنیت خود و منطقه را حفظ کنند، ولی در عین حال نمی خواهند چیزی در ازای آن بپردازند بلکه هزینه ها را فقط بر جمهوری اسلامی تحمیل کنند، آنان حتما اعتبار خود را از دست خواهند داد و نخواهند توانست از مزایای توافقنامه هسته ای بهره ببرند.

 

پشیمان کردن آمریکایی ها از سیاست تهدید

مجری: در توئیت های مسئولان آمریکایی به ویژه ترامپ و پمپئو که در این روزها زیاد شده است، شاهد هستیم تهدیدات سیر نزولی به خود گرفته است. این مسئله در مورد به صفر رساندن صادرات نفت ایران به وضوح قابل مشاهده است و آنها به تدریج از مواضع خود عقب نشینی کردند. به نظر شما آیا آمریکا به این نتیجه رسیده است که عملی کردن تهدیداتش علیه ایران اصلا امکان پذیر نیست؟
ظریف: من معتقدم آمریکا هنوز کاملا به این نتیجه نرسیده است ولی حتما به آن خواهد رسید. ما از ابتدا می دانستیم آمریکایی ها بدون اینکه محاسبات خود را انجام دهند در حال تهدید کردن هستند و هنگامی که گفتند صادرات نفت ایران را به صفر می رسانیم ما می دانستیم این تهدید قابل اجرا نیست.

ولی آمریکایی ها دیر به این نتیجه رسیدند و اوضاع حاکم بر جهان و منطقه را پس از گذشت مدت زمانی درک کردند. ما همچنان معتقدیم مهمترین مشکلی که دولت کنونی و همه دولت های پیشین آمریکا گرفتار آن بوده و هستند مشکل درک واقعیت هاست.

آمریکایی ها درک درستی از آنچه در منطقه ما در جریان است ندارند و از این رو گزینه های آنها برای منطقه ما اشتباه است. حضور آمریکا در منطقه ما خطرناک است، نه فقط برای منطقه بلکه برای خود آمریکا نیز خطرناک است. آقای ترامپ خودش گفت ما هفت تریلیون دلار در منطقه هزینه کردیم و چیزی در مقابل آن دریافت نکردیم. چرا چنین اتفاقی رخ داده است؟ زیرا آمریکا در محاسبه های خود اشتباه می کند.

من با توجه به پیگیری سیاست های آمریکا به شخصه به یاد ندارم این کشور حداقل در طول 40 سال گذشته یک تصمیم درست یا به موقع در منطقه اتخاذ کرده باشد. آمریکایی ها چند تصمیم درست مانند توافقنامه هسته ای ایران اتخاذ کردند، اما اتخاذ این تصمیم درست نیز پس از آزمایش همه راه های اشتباه پیش از آن بود. گمان می کنم آنها اکنون نیز همان راه را تکرار می کنند و در حال آزمایش همه تصمیمات اشتباه هستند.

آمریکا نیروهای خود را به سوریه می فرستد و به این کشور حمله می کند و الان تصمیم به خروج از این کشور می گیرد. حضور آمریکا در سوریه از ابتدا غیرقانونی و ویرانگر بود. حضور آمریکا از همان اول باعث ترویج خشونت در منطقه شد و از این رو من گمان می کنم آمریکایی ها فقط درمورد تحریم ها علیه ایران دچار اشتباه نشده اند بلکه در همه سیاست های خود دچار اشتباه شده اند.

متأسفانه مقداری طول می کشد تا آمریکایی ها بفهمند دچار اشتباه محاسباتی شده اند. به ادبیات مورد استفاده در داخل آمریکا در مورد کودتای نظامی در ایران در سال 1953 نگاه کنید، همه مسئولان آمریکایی اذعان کردند اشتباه کرده اند. در مورد پرونده حمایت آمریکا از صدام همه می گویند اشتباه کردیم. به حمله آمریکا به عراق نگاه کنید، همه مسئولان آمریکایی می گویند اشتباه کردیم. اما متأسفانه 20 یا 30 سال دیرتر به این اشتباهات پی بردند. آنها به 20 یا 30 سال نیاز دارند تا واقعیت را بپذیرند.
 
ضرورت گفتگوی منطقه ای و مقابله با دخالت های آمریکا

مجری: این مسئله درست است، اما آمریکا حتی اکنون نیز برای انعقاد توافقنامه هسته ای دیگری که شامل برنامه هسته ای و موشکی و حضور ایران در منطقه باشد تلاش می کند. ما درک می کنیم چرا ایران نمی خواهد در مورد برنامه موشکی خود گفتگو کند، اما چرا نمی خواهد درباره مسائل منطقه در چارچوب توافقنامه هسته ای گفتگو کند؟

ظریف: اولا در توافقنامه هسته ای به مسائل منطقه ای اشاره ای نشده است.

دوم: منطقه ما به آمریکا ربطی ندارد و این منطقه ماست و ما خودمان باید با سایر کشورهای منطقه به توافق برسیم و ایران همیشه برای این کار آماده است.

معتقدیم آمریکا و غرب جز ضرر رسانی به منطقه کاری انجام نداده اند. به گذشته نگاه کنید، از زمان استعمارگری تا کنون غرب چه کار مفیدی در منطقه انجام داده است؟ غربی ها آمدند و رژیم صهیونیستی را در منطقه به وجود آوردند و ساکنان منطقه چیزی جز ضرر از آنان ندیده اند.
آنها چه چیز مفیدی برای منطقه به ارمغان آوردند؟ آیا ثروت های منطقه را به تاراج نبردند؟ کشورهای غربی چه کاری مفیدی برای منطقه ما انجام داده اند که اکنون با آنها درباره منطقه خود گفتگو کنیم؟ کشورهای منطقه باید با یکدیگر درباره مسائل منطقه گفتگو کنند. آن چیزی که ما را در منطقه به هم متصل می کند و آن چیزی که ایران را به همسایه هایش متصل می کند انواع پیش زمینه های تاریخی، مذهبی و جغرافیایی است. اما چه چیزی ما را به غرب متصل می کند تا برای حفظ امنیت خود به آنان تکیه کنیم یا با آنان برای فراهم کردن امنیت خود گفتگو کنیم؟
این منطقه ماست و آنها در منطقه ما بیگانه هستند. آنها در منطقه ما دخالت کرده اند و این آنها هستند که باید رفتار خود را در منطقه تغییر دهند. آنها باید بگویند چه کار مفیدی برای منطقه انجام داده اند تا در مقابل از ما انتظار داشته باشند درباره قضایای منطقه با آنان مذاکره کنیم.

 
تأمین امنیت بر پایه احترام مشترک کشورهای منطقه

مجری: شما در مورد حضور آمریکا در منطقه به یک نکته مهم اشاره کردید، آیا سایر کشورهای منطقه ایران را در این خصوص همراهی می کنند؟

ظریف: به نظر من نخستین مشکلی که ما همیشه در منطقه با آن مواجه بوده ایم این است که گمان کنیم می توان امنیت را خرید.

مشکل دوم این است که برخی از کشورها گمان می کردند به همان میزانی که سایر کشورها را بی ثبات کنند در امان خواهند بود.

می توانیم در تأیید این مسئله نمونه هایی ذکر کنیم. حکومت سعودی خودش ادعا می کند در جریان جنگ تحمیلی علیه ایران 75 میلیارد دلار به نظام صدام حسین کمک کرده است.
حکومت سعودی گمان می کرد می تواند امنیت خود را با تقدیم پول به صدام خریداری کند، اما پس از پایان جنگ و شکست صدام در محقق ساختن اهدافش علیه ایران، چه اتفاقی برای آن 75 میلیارد دلار افتاد؟

صدام با همان تسلیحاتی که به وسیله این پول خریداری کرده بود به سوی عربستان و کویت حمله ور شدند، این در حالی است که این دو کشور بیشترین کمک را به صدام کرده بودند. این اتفاق اکنون نیز در حال تکرار شدن است، آنها تصور می کنند پرداخت صدها میلیارد دلار به آمریکا در ازای خرید تسلیحات، امنیت را برای آنان به ارمغان می آورد و از این رو با هم برای خریدن مقادیر بیشتری از تسلیحات آمریکایی مسابقه می دهند.

با این وجود، آنها با این همه تسلیحات در یمن چه کاری توانستند انجام دهند؟ آنها با این تسلیحات به رویارویی با مردمی رفتند که گرفتار تأمین ابتدایی ترین نیازهای زندگی خود بودند. آنها صدها میلیاردها دلار تسلیحات همراه داشتند و چه بسا ده ها میلیارد دلار را نیز در داخل یمن هزینه کردند، با همه این اوصاف به کجا رسیدند؟ معتقدم برادران و همسایگان مسلمان ما در منطقه باید تجدید نظر کنند که چه چیزی می تواند امنیت را برای آنان تأمین کند؟

ما به این نتیجه رسیده ایم که تنها راه تأمین امنیت ما این است که به همان اندازه که برای امنیت خود اهمیت قائل هستید برای امنیت همسایگان خود نیز اهمیت قائل باشید. ما باید آماده تأمین امنیت همه باشیم نه اینکه به بهای تأمین امنیت خود امنیت دیگران را سلب کنیم. هرگز امکان ندارد بتوانیم امنیت را از طریق ناامن کردن دیگران تأمین کنیم. من امروز به مناسبت سال میلادی جدید بار دیگر به همسایگان ایران می گویم ایران خواستار امنیت و زندگی برادرانه با شماست.

کسانی که بیرون از منطقه آمده اند و به شما می گویند نمی توانید یک هفته بدون حمایت ما دوام بیاورید، ثبات و امنیت شما را نمی خواهند، اینها کل منطقه ما را گاو شیرده ای می بینند که می خواهد از آن استفاده و در واقع سوء استفاده کنند. همه ما در این منطقه هستیم و به حکم جغرافیا در کنار هم خواهیم بود، ما دین و تاریخ و فرهنگ واحد داریم و این مسائل به حدی ما را به هم وصل می کند که شما حجم دوستی بین دو ملت ایران و عراق را با وجود جنگ هشت ساله بین دو کشور مشاهده می کنید.

ممکن است شما دیده باشید چگونه عراقی هایی که ممکن است به اجبار نظام حاکم علیه ایران اسلحه به دست گرفته باشند، اکنون از ایرانی ها در مراسم اربعین امام حسین (ع) در خانه های خود پذیرایی و با آنها با محبت و سخاوت برخورد می کنند. این واقعیت منطقه ماست، ما نباید این برادری بین ملت های منطقه را با برانگیختن دشمنی های ساختگی و دروغین تخریب کنیم. کشورهای منطقه نباید روابط خود را با نتانیاهو که دستان کثیفش با خون هزارها فلسطینی آغشته شده است عادی کنند و نباید با او برای ایستادن در مقابل دیگر کشورهای منطقه همکاری کنند. اینها اموری هستند که برای ما تأسف آور است.

وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اینکه حضور آمریکا در سوریه از ابتدا غیرقانونی بوده است تأکید کرد نظامیان آمریکایی هیچگاه در سوریه با داعش مبارزه نکرده و از کردهای این کشور برای تحقق اهداف سیاسی خود بهره برداری کرده اند.

ملحم ریا مجری شبکه تلویزیونی المیادین در بخش دوم گفتگوی اختصاصی با محمد جواد ظریف گفت:

ترامپ طبق معمول از طریق پیام های توئیتری اعلام کرد قصد دارد نیروهای آمریکایی را از سوریه خارج کند. ارزیابی شما از این مسئله چگونه است و موضع شما در این خصوص چیست؟ آیا فکر می کنید این یک تصمیم جدی است و عملی می شود و یا یک بلوف و نیرنگ است؟
ظریف در پاسخ گفت: ما هنوز اطلاعات کاملی درباره برنامه های آمریکا در سوریه اختیار نداریم تا در این خصوص موضعی اتخاذ کنیم. اما حضور آمریکا در سوریه از ابتدا غیر قانونی بوده و در راستای منفعت ملت سوریه نبوده است. آمریکا با وجود مخالفت دولت سوریه در این کشور حضور دارد و باعث ایجاد تنش های قومیتی شده است. آمریکا ملت های منطقه و برادران کرد ما را قربانی سیاست های خود کرد.

آمریکا بر خلاف ادعاهایش تمایلی به تأمین منافع کردهای سوریه ندارد و فقط از آنها برای محقق شدن اهداف سیاسی خود سوء استفاده می کند. ما از ابتدا به این واقعیت ها آگاه بودیم ولی اکنون شکل روشن تری یافته است. اما درباره برنامه و اهداف آمریکا در منطقه و اینکه آیا در آمریکا در این خصوص توافق یا اختلاف نظری وجود دارد، معتقدم هنوز زود است درباره اینکه در روزها و هفته های گذشته چه اتفاقی افتاده است تحلیل جامعی داشته باشیم.

مجری: ترامپ می گوید نیروهای آمریکایی از سوریه خارج می شوند زیرا نمی خواهند هزینه مقابله با داعش را به جای ایران و روسیه بپردازند.

ظریف: آمریکا هیچگاه با داعش نجنگیده است. امریکا ادعا می کند با داعش جنگیده، خطر آن را از منطقه و غرب دور و به مردم سوریه و عراق برای مبارزه با داعش کمک کرده است، ولی آمریکا چه زمانی با داعش جنگیده است و چه کاری برای مبارزه با داعش انجام داده است؟ مگر آمریکا ادعا نمی کند موشک های ما که داعش را در سوریه هدف قرار داد، در فاصله 30 کیلومتری مواضع آمریکا سقوط کرده است؟ سؤال این است که داعش در فاصله 30 کیلومتری نیروهای آمریکایی چکار می کرده و یا نیروهای آمریکایی در فاصله 30 کیلومتری داعش در سوریه چکار می کرده اند؟ هر کسی که از اوضاع منطقه ما آگاه باشد می داند ادعای امریکا در مبارزه با داعش یک ادعای خنده آور است.


مجری: چند روز پیش در مورد حل سیاسی بحران سوریه اتفاق مهمی رخ داد و شما همراه با وزرای امور خارجه ترکیه و روسیه درباره حل این بحران به ویژه تشکیل کمیته تدوین قانون اساسی به توافق رسیدید. اما متأسفانه سازمان ملل نظر دیگری در این خصوص دارد، به نظر شما چرا سازمان ملل همکاری نمی کند، آیا به دلیل اعمال فشار آمریکاست؟

ظریف: همه ما می دانیم اخیرا سه کشور غربی که من نمی خواهم از آنها اسمی بیاورم به همراهی آمریکا در خصوص سوریه نامه هایی نوشتند و مداخلاتی کردند و تصمیم هایی گرفتند و نظرات خود را به سازمان ملل دیکته کردند.

متأسفانه روند آستانه از همان ابتدا به مذاق این کشورها خوش نیامد، ولی موضوع مهم به نظر ما این است که روسیه و ترکیه به این نتیجه رسیدند که ملت سوریه تنها طرفی است که در نهایتا سرنوشت خود را تعیین می کند. ما نباید درباره فهرست کمیته تدوین قانون اساسی با هم توافق می کردیم، بلکه این ملت، دولت و گروه های معارض سوری هستند که باید درباره این لایحه به توافق برسند.

آنچه ما از آن باخبریم این است که دولت سوریه از طریق روسیه و ایران و معارضان سوری از طریق ترکیه به یک توافق دست یافتند که می تواند به معنای اعلام آغاز روند تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه باشد.

اما مسئله مهم به نظر برخی از کشورهای غربی این است که به جای فراهم کردن زمینه برای ملت سوریه برای تعیین سرنوشت، خودشان سرنوشت مردم سوریه را تعیین کنند. اوضاع از همان آغاز بحران سوریه به این شکل بوده است و اگر آنها از همان ابتدا بر خواسته های خود اصرار نمی کردند اکنون نیز چنین موضعی نمی گرفتند.

طرحی که اکنون مطرح است تحقق آتش بس و تشکیل کمیته قانون اساسی است و این بخشی از همان پیشنهاد چهار ماده ای است که من در ماه سپتامبر سال 2013 مطرح کردم.

اگر این پیشنهادها در آن زمان عملیاتی می شد چه اتفاقی می افتاد؟ غربی ها در آن زمان در پاسخ به پیشنهاد ما که گفتیم باید آتش بس برقرار و یک حکومت فراگیر تشکیل شود و قانون اساسی اصلاح و انتخابات بر اساس قانون اساسی اصلاح شده برگزار شود، چه گفتند؟ آنها به ما می گفتند آینده بشار اسد چه خواهد شد؟ ما در پاسخ می گفتیم ملت سوریه تنها مرجعی است که آینده بشار اسد را تعیین می کند، اما آنها بر خواسته های خود اصرار کردند و به دلیل همین اصرارهای اشتباه جنگ پنج ساله را بر ملت سوریه تحمیل کردند. غربی ها باید در این خصوص پاسخگو باشند.

آمریکا و کشورهای اروپایی که ادعا می کنند از ملت سوریه دفاع می کنند باید پاسخگو باشند چرا آن هنگام که ما در سپتامبر 2013 طرح صلح را ارائه کردیم با این طرح مقابله کردند و به بهانه آینده بشار اسد اجازه ندادند این طرح عملیاتی شود؟ اکنون پس از گذشت پنج سال و صدها هزار آواره و کشته و مجروح می خواهند این طرح را اجرا کنند. آنها تا امروز هم از تجربه های گذشته درس نگرفته اند و همچنان اصرار دارند خودشان کمیته تدوین قانون اساسی را تعیین کنند نه مردم سوریه.


مجری: آیا امیدوار هستید گفتگوهای سه جانبه ایران، روسیه و ترکیه به نتایج واقعی در سوریه منجر شود؟

ظریف: تا حالا که رسیده است. از روز اول اعلام نشست های ما در آستانه تا امروز کسی از ما حمایت نکرده است. پس از نشست آستانه من در نشست داووس شرکت کردم و از میان وزرای امور خارجه سه کشور تنها وزیر حاضر در این نشست بودم.

همه کشورهای غربی یا با زبان و یا در عمل با ما اعلام مخالفت کردند. هیچ کسی باور نداشت نشست آستانه به نتیجه خواهد رسید، اما من به دوستان مان گفتم شما تا کنون به نتیجه ای برای پایان دادن به جنگ سوریه دست نیافته اید، پس اکنون فرصت دهید من طرحی ارائه دهم و زمینه را برای عملیاتی شدن آن فراهم کنیم. امروز پس از گذشت دو و نیم سال از آن ماجرا، آستانه به تنها راهی تبدیل شده که توانسته است از حجم زیان ها و تلفات ملت سوریه بکاهد و امیدی برای حل و فصل سیاسی بحران سوریه ایجاد کند.

من معتقدم آستانه با وجود اعمال فشار کشورهای اروپایی ادامه می یابد و ما می توانیم ساختاری را برای کمیته تدوین قانون اساسی سوریه ارائه دهیم و به راه حلی در سوریه برسیم. کشورهای اروپایی باید بپذیرند ملت سوریه خود تصمیم بگیرد سرنوشت خود را رقم بزند نه آنها.

مجری: اما ترکیه قصد دارد به عملیات نظامی در سوریه دست بزند. آیا این تصمیم بر روند مذاکرات سه جانبه تأثیر منفی ندارد؟
ظریف: ما همواره گفته ایم معتقدیم چنین اقداماتی با هماهنگی دولت سوریه انجام شود. ما نگرانی ترکیه را درباره عملیات تروریستی علیه خود درک می کنیم، اما همیشه به دوستان ترکیه ای خود گفته ایم و اکنون نیز بر آن تأکید می کنیم که عملیات نظامی بدون موافقت دولت سوریه هیچ کمکی به حل بحران نمی کند و هر گونه عملیاتی باید با هماهنگی دولت سوریه باشد. ما آماده ایم از طریق هماهنگی با دولت سوریه به ترکیه برای رفع نگرانی این کشور کمک کنیم.

مجری: نقش ایران در مذاکرات یمنی - یمنی که در سوئد برگزار شد، چه بود؟

ظریف: ایران کمک کرد تا مذاکرات یمنی -یمنی شکل گیرد. ما نگرانی هایی در خصوص سفر هیئت ملی یمنی به استکلهم داشتیم و در این زمینه کمک هایی ارائه دادیم و اتحادیه اروپا و سوئد از این موضع و کمک ما استقبال کردند. ما معتقدیم یمن نیز مانند سوریه است و چهار سال پیش طرحی را برای برقراری صلح در این کشور ارائه دادیم و اکنون این همان طرحی است که در حال عملیاتی شدن است. سه سال مردم یمن کشته شدند، چرا؟ فقط به خاطر اینکه سعودی ها گمان می کردند می توانند در طول دو یا سه هفته مردم یمن را سرکوب کنند.

مجری: آخرین سؤال درباره وضعیت مرزبانانی که چند وقت پیش در مرز پاکستان ربوده شدند و در حال حاضر در داخل خاک پاکستان هستند. آخرین اطلاعات شما در این زمینه چیست و آیا دولت پاکستان به صورت جدی برای آزادی آنان همکاری می کند؟
ظریف: ما به طور مستمر با دولت پاکستان در تماس هستیم و انتظار داریم آنها بیشتر از گذشته در این خصوص همکاری کنند. دولت پاکستان با همراهی ما به جستجوی برخی گروه های تروریستی در بخش هایی از این کشور پرداخت. ما می دانیم دولت پاکستان به تنهایی توان کنترل این گروه ها را ندارد و از این رو آمادگی خود را برای همکاری با این کشور اعلام کردیم. تحولات چند هفته گذشته پاکستان ثابت کرد هنگامی که امنیت در کشوری مختل شود بر کشورهای دیگر نیز تأثیر می گذارد. متأسفانه ما شاهد بودیم این گروه های تروریستی و گروه های تروریستی مشابه آنها به اقداماتی در پاکستان دست می زنند که تا کنون به زیان هایی منجر شده است. ما این اقدامات را محکوم می کنیم و برای ادامه همکاری با پاکستان آماده ایم تا از بروز چنین اقداماتی در مرزها جلوگیری کنیم و مرزهای ایران و پاکستان به مرزهای صلح، دوستی، تجارت و ارتباطات مردمی تبدیل شود.

منبع: صراط نیوز

کلیدواژه: ظریف توافق هسته ای آمریکا اروپا صراط

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.seratnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «صراط نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۱۰۳۱۷۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بازگشت اسد به دنیای عرب

در حالی که جنگ غزه توجه‌ها را به خود جلب کرده، بشار اسد با چراغ سبز امارات و عربستان در حال بازگشت به دنیای عرب است. این بازگشت معامله‌ای پنهان در پس خود دارد که منافع متعددی را برای طرفین درگیر به دنبال خواهد داشت.

به گزارش ایسنا، اکو ایران نوشت:‌ در حالی که توجه زیادی به جنگ اسرائیل در غزه و تأثیرات آن در سراسر خاورمیانه معطوف شده، دولت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه علی‌رغم طردشدن توسط غرب، به طور پیوسته در حال بازگشت به دنیای عرب است. از زمانی که اسد در مه سال ۲۰۲۳ برای سخنرانی در اجلاس سران اتحادیه عرب در جده به عربستان سعودی سفر کرد و بازگشت سوریه به این سازمان کامل شد، احیای روابط منطقه‌ای دمشق آغاز گردید. کشورهای ثروتمند شورای همکاری خلیج فارس (GCC) پیشگام بازگرداندن اسد به جمع دیپلماتیک جهان عرب شده‌اند.

به نوشته جورجیو کافیرو برای وبگاه داون‌مِنا، در ماه ژانویه، یک هیئت سعودی جهت آماده‌سازی بازگشایی سفارتخانه این پادشاهی در سوریه که به مدت ۱۲ سال گذشته تعطیل بوده، از دمشق بازدید کرد. آشتی با سوریه به دنبال امارات متحده عربی و پیشروی تلاش‌های عربی برای عادی‌سازی روابط با حکومت اسد، در دستور کار عربستان قرار گرفت. ابوظبی رسماً سفارت خود در دمشق را در سال ۲۰۱۸ بازگشایی کرد و در سال ۲۰۲۲، امارات میزبان سفر نمادین اسد بود که اولین سفر او به یک کشور عربی از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه محسوب می‌شود.

بازگشت به آغوش عموزاده‌ها

چند روز پیش از سفر هیئت سعودی به سوریه در اوایل امسال، سفیر جدید امارات به دمشق رفت و جایگزین کاردار این کشور شد که از زمان بازگشایی مأموریت دیپلماتیک امارات، آن را اداره می‌کرد. فیصل مقداد، وزیر خارجه سوریه به همراه حسن احمد الشیخ، سفیر جدید امارات در مراسمی در دمشق حضور یافته و هر دو بر روابط «عمیق و قوی» بین سوریه و امارات متحده عربی تأکید کردند.

روابط کنونی امارات با دمشق به طور چشمگیری با سیاست اولیه این کشور عربی در قطع روابط با دولت اسد و تسلیح ارتش آزاد سوریه در اوایل جنگ داخلی در تضاد است. شیخ محمد بن راشد آل مکتوم، حاکم دوبی و معاون رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر امارات در سال ۲۰۱۴ در مورد اسد گفت: «اگر مردم خود را می‌کشید، نباید در قدرت بمانید. در نهایت، اسد رفتنی است». اما بر خلاف قطر و ترکیه، امارات نسبت به مخالفان سوری، به ویژه پس از اینکه شبه‌نظامیان تندرو در میان نیروهای ضداسد در سوریه قدرت بیشتری پیدا کردند، تردید بیشتری داشت.

تحریم‌های جاری علیه سوریه توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا همچنان امارات و سایر کشورهای ثروتمند خلیج فارس را از برقراری مجدد روابط اقتصادی با سوریه باز داشته، به ویژه سرمایه‌گذاری در بازسازی متوقف‌شده سوریه که اسد شدیداً به دنبال آن است. با وجود این، ابوظبی اقدامات زیادی از طرق دیگر برای تقویت حکومت اسد انجام داده است.

خواب امارات برای سوریه

سفارت امارات در دمشق یک سال پس از بازگشایی، میزبان جشن روز ملی امارات بود. در این رویداد، عبدالحکیم نعیمی، کاردار امارات ابراز امیدواری کرد که «امنیت و ثبات جمهوری عربی سوریه تحت سایه رهبری حکیمانه دکتر بشار اسد برقرار باشد». در نوامبر ۲۰۲۱، شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر خارجه امارات با اسد در دمشق دیدار کرد. چهار ماه بعد، اسد سفری نمادین به ابوظبی و دوبی انجام داد. از آن زمان، شیخ عبدالله دوباره به دمشق رفته و اسد نیز به امارات سفر کرده است.

علی باقر، استادیار مرکز ابن خلدون برای علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه قطر می‌گوید: «امارات متحده عربی نقشی محوری در احیای جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی حکومت اسد ایفا کرد. امارات با فشار بر کشورهای دیگر برای عادی‌سازی روابط با اسد، به پایان‌دادنِ انزوای دیپلماتیک او کمک کرد». باقر افزود: «در نتیجه، این کشور به منافع مشترک زیادی با سوریه، نه تنها در سطح اقتصادی بلکه امیدوار است در سطح سیاسی، اطلاعاتی و دفاعی دست یافت».

معادله اخوان‌المسلمین
با توجه به اینکه رهبری ابوظبی و دمشق دارای هم‌افزایی ایدئولوژیکی خاصی هستند، بُعد دیگری نیز مطرح است. هر دو دولت از سال ۲۰۱۱ تاکنون تلاش زیادی برای حمایت از یک وضعیت اقتدارگرایانه در خاورمیانه و شمال آفریقا انجام دادند که اغلب به عنوان یک برنامه سیاست خارجی ضدانقلابی توصیف می‌شود. امارات و سوریه که اخوان‌المسلمین را یک سازمان تروریستی می‌دانند، مدت‌هاست که این جنبش اسلام‌گرا را تهدیدی جدی برای اقتدار خود تلقی می‌کنند.

آن‌ها در کنار بازیگران مختلف جهان عرب که سعی در تضعیف اخوان‌المسلمین دارند، قرار گرفته‌اند. اما دشمنی اسد با اخوان‌المسلمین مانع حمایت سوریه از حماس که به عنوان شاخه فلسطینی اخوان در اواخر دهه ۱۹۸۰ فعالیت خود را آغاز کرد، نشد. 

نفوذ روسیه
تلاش‌های امارات متحده عربی برای تقویت حکومت سوریه منعکس‌کننده منافع ژئوپلیتیکی گسترده‌تری در بافت چندقطبی‌شدن نظام بین‌المللی است. با کاهش تدریجی هژمونی آمریکا، اعضای شورای همکاری خلیج فارس، خصوصاً امارات را به تنوع‌بخشیدن به متحدان و شرکای خود در سراسر جهان سوق داد و باعث نزدیکی ابوظبی به روسیه شد.

مداخله نظامی روسیه در سوریه از سال ۲۰۱۵ تا حد زیادی برای ترغیب کشورهای خلیج فارس به پذیرش «مشروعیت» اسد و کنارآمدن با حکومت او بود. در عین حال که امارات متحده عربی از روایت‌هایی درباره پیشگامی روسیه در مبارزه با تروریسم جهانی حمایت می‌کرد، با دستور کار مسکو در سوریه همراه شد. از سال ۲۰۱۸، تلاش‌های دیپلماتیک ابوظبی برای احیای جایگاه دولت سوریه در میان کشورهای عربی به تثبیت بیشتر جایگاه امارات به عنوان نزدیک‌ترین شریک روسیه در شورای همکاری خلیج فارس کمک کرده است.

نادیده‌گرفتن واشنگتن

از زمان آغاز جنگ غزه، بازگشت اسد به عرصه منطقه‌ای سرعت گرفته است. حمایت قاطعانه دولت بایدن از اسرائیل، با توجه به تعداد سرسام‌آور کشته‌های غزه و رنج غیرنظامیانی که به نظر می‌رسد پایانی ندارد، جایگاه آمریکا را در جهان عرب متزلزل ساخت. در حالی که ایالات متحده تلاش می‌کند تا دمشق را در سطح بین‌المللی منزوی نگه دارد، کشورهای حاشیه خلیج فارس، به جز قطر و کویت که هنوز روابط خود با اسد را برقرار نکرده‌اند، تمایل بیشتری به نادیده‌گرفتن مخالفت واشنگتن در قبال برقراری روابط دیپلماتیک با سوریه نشان داده‌اند.

جاشوا لندیس، کارشناس سوریه و مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه اوکلاهاما می‌گوید: «طی سال گذشته و با کاهش شدید وجهه آمریکا در منطقه به دلیل حمایت بایدن از حمله اسرائیل به غزه، منطق عادی‌سازی روابط با سوریه قوت گرفته است». در زمانی که خشم مردم خاورمیانه، خصوصاً خلیج فارس، علیه آمریکا در حال تشدید است، رهبران شورای همکاری خلیج فارس با اطمینان بیشتری خود را از دولت بایدن دور می‌کنند. بخشی از این مسئله به نفع دولت اسد است که می‌خواهد مقامات کشورهای شورای همکاری خلیج فارس فشار آمریکا برای منزوی‌نگه‌داشتن دمشق را نادیده بگیرند.

همچنین با گذشت بیش از یک دهه از جنگ داخلی سوریه، بازگشت به عرصه منطقه‌ای کمک زیادی به اسد در راستای احیای مشروعیتش می‌کند. اما کشورهای حاشیه خلیج فارس در ازای تلاش برای برقراری ارتباط مجدد با دمشق چه چیزی به دست آورده‌اند؟

به گفته کریم امیل بیطار، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه سن ژوزف بیروت، به نظر می‌رسد تقریباً هیچ. او در مصاحبه‌ای گفت: «به نظر می‌رسد همانطور که در چند دهه گذشته بارها اتفاق افتاده، حکومت سوریه توانسته بدون اینکه لزوماً چیز مهمی در قبال آن ارائه دهد، امتیازات قابل توجهی را از کشورهای حاشیه خلیج فارس اخذ کند».

حمایت ایران به عرب‌ها می‌چربد

بیطار افزود که اگر رهبران خلیج فارس فکر می‌کنند که می‌توانند با برقراری مجدد روابط با اسد، شکافی بین سوریه و ایران ایجاد کنند، به احتمال زیاد به هدفشان نخواهند رسید. هیچ دلیلی وجود ندارد که دولت سوریه از روابط نزدیک خود با ایران یا محور مقاومت، از جمله حزب‌الله لبنان، امتیازی به امارات متحده عربی یا عربستان سعودی داده باشد. بیطار نزدیک‌شدن ابوظبی به دمشق را «تمدیدی بر استراتژی حکومت سوریه برای تلاش جهت بازکردن درب‌های مذاکره، کسب زمان و گرفتن امتیاز بدون دادنِ چیز زیادی در مقابل» می‌داند.

بیطار بر این باور است که اسد تنها در صورتی به کشورهای حاشیه خلیج فارس امتیازات قابل‌توجهی اعطا می‌کند می‌دهد که آن‌ها «واقعاً برای تزریق مبالغ هنگفتی به روند بازسازی سوریه آماده باشند» که این تنها در صورتی امکان‌پذیر است که تنش‌زدایی سعودی-ایرانی به یک نزدیکی پایدار و بادوام تبدیل شود. او تأکید دارد که دمشق بدون تأیید تهران به ابوظبی یا ریاض نزدیک‌تر نخواهد شد.

بیطار گفت: «فکر نمی‌کنم سوریه برای نزدیک‌شدن به کشورهای حاشیه خلیج فارس آماده باشد. اکثر تحلیلگران استراتژیک سوریه همچنان بر این باورند که دمشق از اتحاد استراتژیک خود با تهران سود زیادی برده و این اتحاد بوده که عملاً به اسد اجازه داده تا مدت زیادی در قدرت باقی بماند. به هر خبر بازگشت سوریه به آغوش عرب‌های سُنی با دیده شک نگاه می‌کنم».

انتهای پیام

دیگر خبرها

  • ظریف: روسیه، ایران را فدای آمریکا می‌کند
  • روایت محمدجواد ظریف از آغاز روند آستانه درباره سوریه/ از دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی دستور دادند دکتر دهقان در نشست ها با روسیه و ترکیه شرکت نکند/ بخش نظامی ما از ابتکاری که ایران آغاز کرد، کنار گذاشته شد
  • پنتاگون حمله هوایی آمریکا به شرق سوریه را رد کرد
  • استفاده طالبان از بالگردهای آمریکا پیام ضعف واشنگتن است
  • ظریف: روسیه، ایران را برای مطامع خود فدای آمریکا می‌کند/ دچار خیالبافی هستیم/ لاوروف به روشنی یک موضوع را بازگو کرد
  • ظریف: روسیه، ایران را برای منافع خود فدای آمریکا می‌کند/ برخی می‌خواهند روس‌ستیزی و یا روس‌پرستی خود را ثابت کنند
  • جزئیات حملات آمریکایی‌ها به مناطق مسکونی در غرب استان دیرالزور + نقشه میدانی و عکس
  • حملات هوایی آمریکا به چند منطقه درشرق سوریه چند شهید و زخمی بر جا گذشت
  • ظریف: بعید می دانم بتوانیم اختلاف‌های خود را با آمریکا حل کنیم / ما باید مدیریت اختلافات داشته باشیم (فیلم)
  • بازگشت اسد به دنیای عرب