حذف صفر از پول ایران شبیه جراحی پلاستیک است، فقط ظاهر تغییر میکند
تاریخ انتشار: ۲۲ دی ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۳۳۴۲۱۲
خرداد: ستاد اقتصاد دانشگاه جان هاپکینز حذف صفر از ریال را معادل جراحی پلاستیک ارز ایران خواند و گفت: هیچ تاثیری بر عناصر دیگر اقتصاد کشور نخواهد داشت.
هفته گذشته عبدالناصر همتی رییس بانک مرکزی ایران از احتمال اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی رونمایی کرد. این خبر با واکنشهای متعددی از سوی اقتصاددانها همراه بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بسیاری از کارشناسان تغییرات این چنینی در اقتصاد کشور را تغییرات صوری بیاثر میدانند که در شرایط توریمی ناشی از تحریمهای آمریکا، اجرای آن سوالات زیادی را به وجود خواهد آورد.
«استیو هنک» استاد دانشگاه اقتصاد دانشگاه جان هاپکینز که پژوهشهای متعدد او در زمینه اقتصاد و تورم ایران توجه زیادی را به خود معطوف کرده در این باره با رویداد۲۴ گفتگو کرده است.
«هنک» درباره تاثیر کاهش تعداد صفرهای ارز ملی ایران به عنوان سیاستی ضد تورمی و تاثیر آن بر عناصری نظیر نرخ تورم و نرخ برابری ارز گفته طرح حذف ۴ صفر از پول ایران مانند سپردن اقتصاد ایران به تیغ جراح پلاستیک است. ظاهر عوض میشود، اما در واقع هیچ تغییر مهمی رخ نمیدهد.
استاد اقتصاد دانشگاه جان هاپکینز گفته اتفاقی که برای ایران رخ میدهد این است؛ چهره اش عوض میشود و این تغییر چهرهها در جهان همواره با مقوله ابرتورم همراه بوده است.
«هنک» مثالی زد و گفت: ابرتورمی به مراتب بزرگتر در مجارستان رخ داده بود. آنها تورم ۲۰۷ درصدی را در ماه جولای سال ۱۹۴۶ تجربه میکردند. این تجربه با اصلاحات ارزی در آگوست ۱۹۴۶ همراه شد. بدین ترتیب ارز «پنگو» جای خود را به «فورینت» داد. در واقع ۴۰۰ اوکتیلیون «پنگو» (۴ با ۲۹ صفر روبه روی آن) معادل یک «فورینت» شد.
او گفت:مجارستان در واقع ۲۹ صفر را از واحد پولی خود حذف کرد. این بزرگترین کاهش صفر از یک ارز ملی در تاریخ جهان بوده که همچنان معتقدم یک تغییر صوری بوده است. در دورانی که پولهای ملی با پشتوانه اعتماد مردم به جای طلا و نقره اعتبار میگیرند، دولتها باید ارزش پول را برای جلب اعتماد عمومی دستکاری کنند. یکی از ابزارهای دستکاری، تورم است. دولت میتواند با افزایش قابل توجه توزیع پول بر تورم تاثیرگذار باشد.ابزار دیگر اصلاحات اقتصادی است. با این روش دولتها میتوانند پول ملی را کاملا تغییر دهند، اما این کار به دلیل مقاونت مردم زمان بر است. در نتیجه دولتها به سمت حذف صفر قدم برمیدارند. اقدامی که معمولا به واسطه هایپر تورم تثبیت میشود.
حذف صفر پول ریشه در سیاستهای داخلی دارد. دولتها به دنبال کاهش تورمند، چون به رای رای دهندگانی که با وضعیت اقتصادی آنها را ارزیابی میکنند نیاز دارند. در نتیجه زمان نزدیک شدن به انتخاباتها در اتخاذ این سیاست اهمیت دارد. این سیاست به رای دهندگان این سگنال را میدهد که دولت در تغییر وضعیت مصمم است. اما همیشه برای دولتهایی که از یک حزب تشیکل شدهاند این نگرانی وجود دارد که به شکستهای این سیاست به عنوان شکست دولت و حزب حاکم استناد شده و علیه آنها در انتخابات مورد بهره برداری قرار بگیرد.
برچسب ها: جان هاپکینز ، صفر ، پول
منبع: خرداد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khordad.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خرداد» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۳۳۴۲۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چاپ اسکناسهای درشت تورمزا است؟
به گزارش تابناک، تجارت نیوز نوشت: البته پیگیریهای اولیه از بانک مرکزی حاکی از آن است که در حال حاضر طرحی در این خصوص وجود ندارد. با توجه به کاهش ارزش اسکناسهای کنونی در مبادلات، وجود اسکناسهای درشت که قابلیت پوشش معاملات را داشته باشد، یک ضرورت محسوب میشود؛ موضوعی که در تمام اقتصادهای دنیا نیز وجود دارد و تنها در اقتصادهای با تورم چندرقمی که برای مبادلات روزانه نیاز به حجم بالایی از اسکناس است، پول کاغذی از معاملات حذف شده است. برخی منتقدان عنوان میکنند که چاپ اسکناس درشت باعث افزایش حجم پول میشود؛ درحالیکه این امر یک موضوع فنی است و هیچ اثری بر متغیرهای پولی و تورم ندارد. درحالیکه بیارزش شدن اسکناس و ایرانچکهای موجود هزینه چاپ آنها را افزایش داده، مقتضی است سیاستگذار با چاپ اسکناس و ایرانچکهای درشتتر، نسبت اسکناس در معاملات روزانه کشور را به سطح استاندارد جهانی افزایش دهد.
به دنبال برخی گمانهزنیها در رابطه با انتشار ایرانچکهای ۵۰۰ هزارتومانی از سوی بانکمرکزی، «دنیایاقتصاد» این موضوع را از این نهاد پیگیری کرد که مطابق این پیگیریها بهنظر میرسد بانکمرکزی هنوز تصمیمی برای رونمایی از اسکناسهای جدید ندارد. فارغ از درست یا نادرستبودن این خبر، به نظر میرسد اقتصاد ایران در شرایطی قرار دارد که انتشار اسکناسهای درشت در آن یک ضرورت بهشمار میرود.
روز گذشته خبری در پایگاه خبری «اقتصاد آنلاین» منتشر شد که از برنامه بانکمرکزی برای ورود ایرانچکهای ۵۰۰هزارتومانی به بازار خبر میداد. پیگیریهای «دنیایاقتصاد» از بانکمرکزی نشان میدهد سیاستگذار پولی کشور هنوز تصمیمی برای افزایش ارزش اسمی اسکناسهای موجود در بازار ندارد. بااینحال بسیاری از کارشناسان بر جای خالی اسکناسهای درشت در اقتصاد ایران تاکید میکنند. یکی از دلایل این موضوع این است که طی سالهای گذشته، با افزایش تورم، هزینه چاپ برخی از اسکناسهای موجود از ارزشریالی آنها پیشیگرفته و عملا چاپ اسکناس جدید را غیراقتصادی میکند.
افت ارزش اسکناسهای موجود
به عبارت دیگر، طی دهه۹۰ با افزایش مداوم تورم و جهشهای ارزی که رخداد، قدرت خریدریال در مقابل سایر ارزها، افت شدیدی را تجربه کرد. برای مثال در مهرماه سال۹۷ که بزرگترین شوک ارزی تاریخ اقتصاد ایران رخداد، رشد نقطهبهنقطه دلار در داخل کشور ۲۷۱درصد بودهاست، یعنی ارزش این اسکناس خارجی در مقابل ریال حدود ۳برابر شد و هر دلار از ۴هزارتومان به ۱۴هزار و ۷۰۰تومان رسید. امروز نیز با درشتترین اسکناس موجود که همان اسکناس ۱۰۰هزارتومانی است، تنها میتوان کمی بیش از یک دلار و نیم خریداری کرد. همین موضوع ضرورت چاپ اسکناسهای درشت را پررنگتر میکند. در همین رابطه یکی دیگر از مشکلاتی که ریزبودن اسکناسها در ایران بهوجود میآورد، تا حدودی جنبه اجتماعی دارد. بارها دیدهشده افرادی از خارج کشور به ایران سفر میکنند و قصد تبدیل پول خود بهریال را دارند، برای مثال به ازای یک اسکناس ۱۰۰دلاری یا ۱۰۰یورویی، حجم بالایی اسکناسریالی دریافت میکنند که همین موضوع میتواند به وجهه بینالمللی اقتصاد ایران ضربه وارد کند. بهدنبال این موضوع در صورتیکه اسکناسهای درشت چاپ شوند این مساله تا حدودی کمرنگ خواهد شد.
غیراقتصادیبودن چاپ اسکناسهای ریز
از سوی دیگر، یکی از مواردی که این مشکل در آن مشهود است، معضل تامین اسکناس خودپردازهاست. در مواقعی که تقاضاها افزایش مییابد، مانند روزهای پایانی سال، بارها پیشآمده که متقاضیان به خودپردازهای متعددی مراجعه کردهاند و با نبود اسکناس مواجه شدهاند. در بسیاری از مواقع هم اسکناسهای ریز در خودپردازها وجود نداشته و تنها اسکناسهای ۵۰ و ۱۰۰هزارتومانی موجود است. بانکمرکزی در همین رابطه تاکید کردهاست که در بسیاری از موارد، هزینه چاپ برخی اسکناسها از ارزش آنها بیشتر شده و به همین دلیل چاپ اسکناس جدید دیگر صرفه اقتصادی ندارد. در چنین شرایطی چاپ اسکناس درشت میتواند این مساله را برطرف کند. یکی از ابهاماتی که در این رابطه میتوان به آن اشاره کرد، امکان ردیابی معاملات افرادی که به قصد اخلال در بازارها فعالیت میکنند با اسکناسهای ریز است. در پاسخ به این ادعا باید گفت کسانی که در بازار فعالیتهای سفتهبازانه انجام میدهند، حجم بالایی معاملات دارند که در عمل نمیتوانند از اسکناس استفاده کرده و معاملات خود را بهصورت نقدی انجام دهند، بنابراین این ایراد به چاپ اسکناس درشت نیز بلاموضوع است.
چاپ اسکناس درشت تورمزاست؟
اما شاید بتوان مهمترین مخالفتی را که با انتشار اسکناسهای جدید مطرح میشود تورمزابودن آن عنوان کرد. در همین رابطه برخی این نگرانی را مطرح میکنند که چاپ اسکناسهای جدید میتواند اثرات تورمزا برای اقتصاد داشتهباشد. دلیل این ادعا اثر نقدینگی در افزایش تورم بهعنوان یک موتور اصلی رشد سطح عمومی قیمتها مطرح میشود. در رابطه با این موضوع باید تاکید کرد که از سال۱۳۹۹که اسکناس جدیدی در اقتصاد ایران رونمایی نشدهاست، همچنان شاهد رکوردشکنیهای تورمی بودهایم.
از سوی دیگر بسیاری از اقتصادهای پیشرفته که اسکناسهای درشتی در آنها مبادله میشود، تورمهای پایینی دارند، بنابراین نمیتوان گفت این اقدام میتواند به رشد تورم دامن بزند. بهعبارت دیگر، آنچه میتواند روند تورمی فعلی را مهار کند، توجه به بیانضباطی مالی و بودجهای دولت، کاهش هزینهها و بهطور کلی مقابله با کسریبودجه است. همچنین لازم است در همین راستا اصلاحات گسترده در نظام بانکی صورت پذیرد تا خلق نقدینگی و تشدید تورم از این مسیر کنترل شود. بهعبارت دیگر آنچه موافقان انتشار اسکناسهای جدید و درشت بر آن تاکید میکنند این است که عوامل اثرگذار بر تورم را باید در جای دیگری ردیابی کرد و این اقدام نمیتواند بر افزایش تورم اثرگذار باشد. د ر حال حاضر به نظر نمیرسد اقتصاددانان ارتباطی میان تورم با ارزش اسکناسها پیدا کرده باشند.