دو مواجهه با "موشک یا دوچرخه؟!" صادق زیباکلام
تاریخ انتشار: ۲۷ دی ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۴۰۵۹۰۵
محمد فاضلی عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در روزنامه ایران نوشت:
صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، صنایع هستهای و موشکی را با دوچرخهسازی مقایسه کرده و گفته بود «ای کاش به جای صنایع هستهای، به جای ماهواره و به جای موشک، جمهوری اسلامی میتوانست یک دوچرخه بسازد که با دوچرخه ترکیه یا دوچرخه هند رقابت کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
من، هجده سال پیش، وقتی سالهای اولیه ورودم به عرصه علوم اجتماعی را طی میکردم، کتابی را با عنوان «راهبردهای عملی توسعه فرهنگی» (1379) از مجموعه متون یونسکو درباره دهه جهانی توسعه فرهنگی، ترجمه کردم که دفتر چهارم آن عنوان «افق فرهنگی طرحهای توسعه» را بر خود داشت و عنوان دومین بخش از این فصل بود: «شاخصهای توسعهای که از لحاظ فرهنگی مناسب است» (ص. 300-291). نویسنده درباره طرحهای توسعهای که تناسب فرهنگی دارند آورده است «طرح باید دارای چنان ماهیتی باشد که مردم بتوانند برایش جشن بگیرند، بتوانند اجزایش را به هم مربوط سازند، بتوانند دربارهاش آواز بخوانند، نمایشنامه بنویسند، شعر بسرایند و موسیقیای بسازند که لذت و شادیشان را از پیشرفت طرح نشان دهد.» (ص. 294) و در ادامه شش سؤال درباره نسبت طرحهای توسعه و فرهنگ طرح شده بود که چهار سؤال آن برای بحث حاضر اهمیت دارد:
- چه کسانی خالق و اجراکننده موسیقی، نقاشی، مجسمهسازی و صنایع دستی محلی هستند؟
- آیا آوازهای جدید و شیوههای هنری نو ابداع میشوند؟
- درباره چه چیزهایی آواز میخوانند؟ درباره چه چیزی حکاکی و نقاشی میکنند؟
- آیا طرح به همان اندازه که در خدمت افراد تحلیلگر، عقلانی و منطقی است در خدمت افراد معمولی، دارای علائق شهودی و اشخاص خلاق هم هست؟
در آن دهه در جهان توسعه فرهنگی به معنای تلاش برای توسعه صنایع فرهنگی نبود، بلکه منظور ترویج شکلی از توسعه بود که فرهنگها (به معنای شیوه زیست، الگوهای ترجیحات و ادراکات و معناها و نمادهای زندگی مردم) در آن مشارکت عمیق داشته باشند و توسعهای با مشارکت همه اقشار و گروهها باشد. چهار پرسش فوق در اصل میپرسند آیا همه مردم طرح توسعه را بخشی از زندگی خود تلقی میکنند و از آن به گونهای لذت میبرند که برایش شعر و موسیقی بسازند؟ و آیا همه اقشار، آنها که مردم خوانده میشوند، در این فرآیند آفرینش جمعی درباره توسعه مشارکت میکنند؟
این پرسشها ما را به جایی میبرند که از خود بپرسیم اگر جامعه به نقطهای رسیده است که یک نگاه و رویکرد غیرقابل انکار و دارای معنا و اثر اجتماعی، دوچرخه را با موشک و صنعت هستهای مقایسه میکند، چه معنایی دارد. آیا همه یا اکثریتی از جامعه، چنان به این شکل از توسعه دلبسته است و اثر آن بر کیفیت زندگی خود را درک میکند که این شور و اشتیاق سبب آفرینش هنری بر محور توسعه محققشده شود؟ آیا جامعه به وجه مثبت درگیری عاطفی خود با موضوع توسعه را بروز میدهد؟ یا بخشی از جامعه نیروی عاطفی و خلاقیت خود را صرف میکند تا آنچه را توسعه خوانده میشود بیمعنا و بیاثر جلوه دهد؟
بد نیست سری به تاریخ بزنیم و مصداقی از رویکرد تحلیلی این نوشتار را بازخوانی کنیم. تولید خودروی پیکان در سال 1346 آغاز شد و سه سال بعد در 1349 مراسمی در ورزشگاه آزادی برگزار شد و آهنگ «تولدت مبارک» که به سفارش شرکت ایران ناسیونال (ایران خودرو فعلی) توسط انوشیروان روحانی ساخته شده بود، رونمایی شد. شعر خیلی ساده بود: «مبارک، مبارک، تولدت مبارک/ لبت شاد و دلت خوش، چو گل پرخنده باشی/ بیا شمعها رو فوت کن، که صد سال زنده باشی/ مبارک، مبارک، تولدت مبارک.» آهنگ ماندگار شد و شاید اکثریت ایرانیان امروز اصلاً نمیدانند این آهنگ چگونه و چرا ساخته شده است، اما فراگیری و فرانسلی شدن آن نشان میدهد پیکان در عمق وجود فرهنگی ایرانیان رسوخ کرده بود و امروز نیز بخشی از خاطره جمعی است. پیکان اگر اهمیتی نداشت و با مقاومت فرهنگی ایرانیان مواجه شده بود، آهنگ تولدت مبارک نیز جایی در میان ایرانیان نمییافت و به احتمال قوی آهنگسازی نظیر انوشیروان روحانی نیز به ساختن آهنگی چنین ماندگار برای آن تن نمیداد.
فناوری، چیزی فراتر از انتخابی راهبردی، ابزاری برای قدرت یا تأمینکننده کیفیت زندگی است؛ همه اینها هست و از همه آنها فراتر میرود. اگر مردم، خودجوش و از همه اقشار، برای چیزی شعر نمیسرایند، آهنگ نمیسازند و پرسشهایی میپرسند که استراتژیستها یا تحلیلگران را خوش نمیآید، مسأله فراتر از نفهمیدن یا تحت تأثیر بیگانه بودن است. چیزی در نظام اقتصادی و سیاسی هست که از پیوند اجتماعی و فرهنگی میان مردم و فناوری، جلوگیری میکند.
یونسکو. (1379) راهبردهای عملی توسعه فرهنگی. ترجمه محمد فاضلی. مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان.
منبع: فرارو
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۴۰۵۹۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ببینید | موشک ها و پهپادهای ایرانی در نمایشگاه بینالمللی امنیت و دفاع در عراق
تعداد بازدید : 0 کد ویدیو دانلود فیلم اصلی
با شرکت ۱۸ کشور و بیش از ۱۰۰ شرکت داخلی و بین المللی، نمایشگاه بین المللی امنیت و دفاع و صنایع نظامی در بغداد برگزار شد. شرکت کنندگان در این نمایشگاه، به نمایش سلاحها و تجهیزات و فناوریهای نوین خود در زمینه امنیت سایبری پرداختند.
ثامر الحسینی، فرمانده یگان واکنش سریع عراق به شبکه خبری العالم گفت: شرکتهای داخلی و منطقهای و بین المللی دستاوردهای نظامی و امنیتی خود را در این نمایشگاه به نمایش گذاشتند. در این بین، مجموعه بزرگی از انواع پهپادها مورد توجه قرار گرفتند. به اعتقاد من مبادله تجربیات در این زمینه تأثیرات بسیاری بر روابط بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بر جای خواهد گذاشت.
این نمایشگاه با شعار «با وحدتمان پیروز شدیم» در راستای توجه عراق به متنوع سازی منابع تأمین اسلحه آنهم در سایه چنبره آمریکا بر بازار اسلحه عراق برگزار شد.
علی الخزعلی، مدیر توسعه فعالیتهای شرکت «سمر الخیر» به خبرنگار العالم گفت: شرکت ما به عنوان یک شرکت خصوصی، وظیفه خود میداند که پا به پای شرکتهای منطقهای و بین المللی به رشد و توسعه خود ادامه دهد. این شرکت کار خود را با تولید نسخههای اولیه سلاح سبک یعنی هفت تیر بابل آغاز کرد.
وزارت دفاع ایران با تولیدات مختلفی از جمله پهپادهای دوربرد «مهاجر» و «غزه» و موشکهای ضد زره دهلاویه و سامانه پدافند هوایی و سلاحهای انفرادی و صنایع جنگ الکترونیک در این نمایشگاه شرکت کرده است.
ثابت العباسی، وزیر دفاع عراق هم طی سخنانی در این نمایشگاه گفت: بار دیگر اعلام میکنیم که سعی ما بر این است که ارتش عراق را به تمام سلاحهای جدید و مدرن برای تقویت قدرت نظامی و دفاعی مجهز کنیم.
هدف از برگزاری این نمایشگاه، توسعه دامنه تجارت بین المللی و نشان دادن علاقه مندی عراق به توسعه روابط نظامی و نوسازی توانمندیهای امنیتی و نظامی خود است.