به نقل از «فردا»

دو گروه روحانیونی که امام را یاری کردند +عکس

تاریخ انتشار: ۲ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۴۷۷۰۷۷

 

خبرگزاری فارس: دو دسته روحانیون امام را در انقلاب یاری کردند؛ دسته نخست روحانیون عملگرای انقلابی بودند و دسته دیگر در بعد فرهنگی زمینه انقلاب را فراهم کردند. حجت‌الاسلام رسول جعفریان در کتاب جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی سیاسی بین سال‌های ۱۳۲۰ – ۱۳۵۷ با تقسیم بندی اقدامات روحانیونی که دل به انقلاب اسلامی به رهبری امام دادند می‌نویسد: «کسانی بودند که ساواک از آنان با عنوان روحانیون افراطی یا ناراحت یاد می‌کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این افراد به رغم داشتن فعالیت‌های علمی و عمدتاً شاگردی امام و دیگر مراجع قم، به لحاظ رفتار سیاسی، عملگرا بودند. در رأس اینان آیت‌الله منتظری و عبدالرحیم ربانی شیرازی بودند. ربانی شیرازی به لحاظ تشکیلاتی، قوت فکر انقلابی، مقاومت برابر انحرافات فکری حرف اول را می‌زد. مرحوم ربانی با شهامت بی‌نظیر و مبارزات پردامنه خود، یکی از پرنقش‌ترین افراد در نهضت اسلامی ایران بود. وی نخستین کسی بود که از زمان حیات آیت‌الله بروجردی مرجعیت امام خمینی را مطرح و  آن را دنبال کرد.»

آیت‌الله عبدالرحیم ربانی شیرازی

 

وی همچنین محرک اصلی بسیاری از رویدادهای نهضت امام در فاصله سال‌های ۴۱ تا ۴۳ بود؛ امری که به خوبی از اسناد ساواک نیز به دست می‌آید. از وی به عنوان «مخ و مغز نهضت روحانیت» یاد شده که چندان بی‌راه نیست. این قبیل افراد که سخت پایبند مبارزه عملی بوده و در این راه هراسی نداشتند بیشتر سال‌های جوانی خویش را بین زندان و تبعید و آزادی به سر برده و می‌کوشیدند تا ضمن مبارزه، از اقداماتی که دیگر گروه‌های مذهبی داشتند؛  حمایت کنند. در این گروه چهره‌های زیادی  حضور داشتند که مرور بر مبارزات آنان دشوار است. یکی از همین چهره‌ها شهید محمدرضا سعیدی خراسانی یک روحانی شیفته امام و از مبارزان برجسته بود.

امام در نامه‌ای به او نوشته بودند: «من از افرادی مثل شما آنقدر خوشم می‌آید که شاید نتوانم عواطف درونی را آنطور که هست ابراز کنم.» وی نیز به طور متقابل در سخنرانی خود در سال ۱۳۴۹ گفته بود: «اگر پاره پاره‌ام کنید، هر قطره خونم ندا می‌دهد خمینی، خمینی.»

نمونه‌های دیگر این گروه علی‌اکبر هاشمی رفسنجانی، فضل‌الله محلاتی، مهدوی کنی، ابوالقاسم خزعلی، محمد یزدی، صادق خلخالی، محمدعلی گرامی، حسن لاهوتی، محمدعلی موحدی کرمانی، علی مشکینی، عبد‌الکریم هاشمی‌نژاد، سیدعلی خامنه‌ای، سیدعلی اندرزگو، غلامحسین جعفری، مهدی شاه‌آبادی، علی موحدی ساوجدی، علی‌اصغر مروارید، جعفری گیلانی، محمدتقی عبدوست، محمد‌رضا فاکر، عبد‌المجید معادیخواه و ... هستند که نقش مهمی در سیاسی کردن حوزه و محیط‌های تبلیغی خود ایفا کردند.

گروه دوم نیروهایی بودند که پس از سال‌ ۴۲ نقطه ثقل فعالیت‌شان را روی تشریح مبانی فکری اسلام متمرکز کرده و به کارهای فرهنگی پرداختند. بنیادگذاری نهادهای فرهنگی اسلامی، پاسخگویی به شبهات ضد دین و مقابله با تبلیغات متجددین که وسائل ارتباط جمعی را در اختیار داشتند.

آیت الله مرتضی مطهری در اقتدا به امام خمینی در دهکده نوفل لوشاتو در پاریس

همچنین تلاش فکری غیرمستقیم برای نامشروع نشان دادن حکومت پهلوی، از نکاتی بود که مورد توجه این گروه قرار داشت. آقای مطهری در رأس این گروه از روحانیون بود. استاد مطهری همیشه طرف اعتماد امام بوده، از ایشان رهنمود می‌گرفت و می‌کوشید تا اوضاع فرهنگی ایران را به ایشان منعکس کند.

الویری می‌گوید وقتی که در سال ۱۳۵۶ برای دیدار امام به نجف رفتم و از ایشان پرسیدم که در مسائل فکری از چه کسی استفاده کنیم؟  امام فرمودند: «آقای مطهری یا کسی که ایشان معرفی نمایند» این امر سبب تعجب الویری شد.

در کنار این جریان که مبارزه فرهنگی را در اولویت قرار داده بود باید از کسانی مانند شهید بهشتی و به ویژه محمدتقی فلسفی یاد کرد که یک تاریخ ۴۰ ساله از نقش برجسته منبرهای جدی و فرهنگی در ایران است.

همچنین می‌توان از مرحوم محمدتقی جعفری، امامی کاشانی، محمدجواد باهنر و حلقه وابسته به آنان که سال‌های در آموزش و پرورش به کار فرهنگی و عمدتاً تدوین کتاب‌های دینی برای آموزش و پرورش اشتغال داشتند یاد کرد که بیشتر افراد این گروه در سال ۵۶ به طور صریح وارد عرصه مبارزه شده و ممنوع‌المنبر شدند. برخی از آنان مانند شهید باهنر در سال ۱۳۵۰ نیز از منبر رفتن ممنوع شده بودند.

تأسیس مدرسه «دین و دانش» در قم توسط شهید بهشتی در سال ۱۳۳۰ یکی از اقدامات مهم فرهنگی بود که در امتداد سیاست تأسیس مدارس ملی و مذهبی دنبال می‌شد. در قم آقای محمد تقی مصباح نیز که تا سال ۱۳۴۴ سخت مشغول فعالیت‌های سیاسی مطبوعاتی بود به کار فرهنگی روی آورد. شهید محمد مفتح از دیگر چهره‌های فرهنگی این دوره بود که در تهران پایگاهش مسجد قبا بود.»

منبع: فردا

کلیدواژه: روحانیونی یاری امام

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۴۷۷۰۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نیت خاص آیت‌الله امامی‌کاشانی در تشرف ۴۰ هفته‌ای به جمکران با پای پیاده!

مراسم معارفه و تکریم حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالعلی توجهی؛ تولیت مدرسه عالی و مسجد شهید مطهری صبح امروز (سوم اردیبهشت) در مدرسه عالی شهید مطهری برگزار شد.

در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام و المسلمین محمد بهرامی؛ استاد دانشگاه شهید مطهری اظهار کرد: تاریخچه این مدرسه به میرزاحسین خان سپهسالار برمی‌گردد. ایشان در سال ۱۲۹۶ ساخت این بنا را شروع کرد. از لابه‌لای نوشته‌های وقفنامه می‌توان استفاده کرد ایشان شخصیتی معتقد به اسلام بوده و به توسعه دانش اسلامی علاقه زیادی داشته است. بعد از انقلاب اسلامی آیت‌الله امامی کاشانی نام مدرسه را شهید مطهری گذاشت و مقام معظم رهبری در این رابطه فرمودند مدرسه سپهسالار عاقبت به خیر شد و تبدیل به مدرسه شهید مطهری گردید و این تحول اسمی یک تحول معنوی را هم نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: از ارکان مدرسه مطهری ۱۲۰ حجره برای اسکان طلاب و دو شبستان برای عبادت و یک کتابخانه که گنجینه کتب خطی را در خود جای داده می‌توان نام برد. در شهر مشهد، یزد و اصفهان دانشگاه‌هایی به نام این مدرسه ایجاد شد که محل رفت و آمد طلاب و محصلین است. مدرسه شهید مطهری دارای دو وقفنامه است یک وقفنامه مختصر و یک وقفنامه مفصل که در آن وظایف تولیت، اساتید و طلاب مشخص شده است. در این وقفنامه بیان می‌شود هر حادثه‌ای رخ دهد که اعیان از بین برود باید از منافع موقوفات استفاده شود تا مدرسه‌ای به تراز همین مدرسه بنا شود یعنی از نظر واقف این مدرسه برای ابد باید باقی باشد. همچنین در این وقفنامه قید شده است طلاب باید هر روز یک حزب از قرآن تلاوت کنند و اگر روزی ترک شود قضای آن را در وقت دیگر به جای آورند.

در ادامه مراسم سیدمحمدصادق موسوی؛ استاد دانشگاه شهید مطهری بیان کرد: دغدغه اصلی آقای امامی کاشانی دین و دفاع معقول از دین بود. ایشان می‌فرمود در اینجا مطابق وقفنامه و سیره حوزه‌های علمیه باید دروس معقول و منقول خوانده شود. به همین خاطر می‌گفتند منقول باید کنار معقول باشد و معقول کنار منقول. لذا محور برنامه‌ها این بود شرح لمعه و اصول و فلسفه کنار هم خوانده شود و ایشان می‌فرمودند مگر می‌شود کسی اصول بخواند ولی فلسفه بلند نباشد. ما با چنین عقبه‌ای داریم راه جدیدی را شروع می‌کنیم.

وی افزود: مرحوم آیت‌الله امامی کاشانی تمام همتش این بود خروجی و فارغ التحصیلان مدرسه معقول و منقول بلد باشند و مدرک را فرع می‌دانست. عنوان دانشگاه و دکتری برایشان به تعبیر خودشان در حد خوردن چایی است. اساتیدی که ایشان اینجا جمع کرد بسیار ارزشمند بودند که به برکت اخلاق خوب ایشان اینجا جمع شدند. ایشان امین بود، رازدار بود، حتی یکبار راز کسی را فاش نکرد. ایشان پیرو امیرالمومنین(ع) بود هم به لحاظ فکری و معنوی و هم به لحاظ اخلاقی. دکتر توجهی نیز برنامه‌های جدیدی برای مدیریت خواهند داشت البته توجه دارند که باید مدیریت و مرکزیت علمی مدرسه عالی حفظ شود چون بانی این مدرسه در نظر داشت مرکزی در حد الازهر ایجاد شود.

موسوی تاکید کرد: عزیزترین انبیا که مرکز حکمت و حقیقت بود چنین به علی(ع) فرمود: اگر همه مردم دنبال برّ و نیکی بودند تا با آن به خدا نزدیک شوند، تو با عقل بر دیگران سبقت بگیر. ما منابع استنباط احکام را چهار مورد ذکر می‌کنیم قرآن و سنت و اجماع و عقل. برخی از فقها گفتند وقتی سه دلیل اول نباشد باید سراغ عقل برویم. بنابراین ما در این مرکز قرار داریم که تکیه آن بر عقل و نقل است.

در ادامه این برنامه حجت‌الاسلام و المسلمین محمدی گلپایگانی؛ رئیس دفتر مقام معظم رهبری سخنرانی کرد و گفت: آیت‌الله امامی کاشانی به معنای واقعی کلمه معلم اخلاق بود. در توصیف ایشان زیاد حرف زده شده و می‌شود. چطور می‌شود یک انسان اینقدر مخلص باشد و همه کارهایش توام با اخلاص باشد. ایشان از دنیا رفت گرچه در حقیقت از دنیا نرفته است. پیامبر(ص) فرمودند یک عالم از دنیا برود برای من سخت‌تر از مرگ یک قبیله است. در روایت دیگری فرمودند عالمی که از علمش استفاده شود؛ چون برخی درس می‌خوانند ولی مثل چشمه دربسته هستند و دیگران از او استفاده نمی‌کنند، منتهی عالمی که دیگران از علمش استفاده می‌کنند مقامش از هفتاد هزار عابد بالاتر است. علتش هم معلوم است چون همه چیز در گرو علم است و بدون علم بشر چیزی ندارد.

وی افزود: دین اسلام و قرآن در مقام تعلیم دعا به پیروانش می‌فرماید: «قل رب زدنی علما» یعنی اگر خواستید دعا کنید و چیزی از من بخواهید بگویید خدایا علم مرا زیاد کن. در میان علمای اسلام کسانی بودند که هر چه ما داریم از آنها داریم. زحمت کشیدند، رنج بردند، کلمات و فرمایشات ائمه را به ما منتقل کردند. وقتی امام خمینی درس اخلاق برگزار می‌کردند تمام مستمعین اشک می‌ریختند. باید قدرشناس وجود این عالمان بود. آقای امامی چهل شب چهارشنبه در زمان طلبگی پای پیاده به جمکران مشرف شدند. نیت‌شان این بود که خدایا به من توفیق بده به اسلام خدمت کنم و خدا ایشان را در این مسیر قرار داد. ایشان شاگرد امام بودند، شاگرد علامه طباطبایی بودند وقتی بهره کافی از این بزرگواران گرفت به تهران آمد و اقامه نماز می‌کرد تا زمانی که امام خمینی ایشان را به عنوان امام جمعه موقت تهران منصوب کردند. ایشان در خطبه نماز جمعه مسائل اخلاقی مطرح می‌کردند. این نیاز امروز ماست چون آنچه جایش خالی است مسائل اخلاقی است.

محمدی گلپایگانی ادامه داد: مردم ایران کم نگذاشتند و با همه مشکلاتی که گرفتارش هستیم هر وقت لازم باشد  حضور دارند. اگر آن روز امام حسین(ع) فرمود آیا کسی هست از حرم رسول خدا حمایت کند و کسی جواب نمی‌داد امروز مقام معظم رهبری لب تر کند هزاران نفر حاضر هستند. در همین عملیات اخیر چه کردند؟ اسرائیل در سه پوشش از کشورش حمایت می‌کرد ولی در همان شب عملیات صد هواپیما پیرواز می‌کردند و آنجا را پوشش می‌دادند تا اگر از طرف ایران چیزی آمد بزنند. سی تا برای اسرائیل بود، هفتاد تا برای آمریکا بود ولی موشک‌های ایران از این همه پوشش گذشتند. ما طالب جنگ نیستیم ولی کم هم نمی‌آوریم.

محمدی گلپایگانی در ادامه متن حکم مقام معظم رهبری را قرائت کرد: «جناب حجت‌الاسلام آقای حاج شیخ عبدالعلی توجّهی دامت توفیقاته؛

با یاد نیک از مرحوم آیت‌الله امامی کاشانی و طلب مغفرت و رضوان برای ایشان، جنابعالی را به سِمَت تولیت مدرسه و مسجد شهید مطهری و متعلقات آن منصوب می‌کنم.

با توجه به شایستگی‌های آن جناب، انتظار می‌رود ارتقای سطح علمی آن موسسه، و شناسایی استعدادهای درخشان در مراکز وابسته و برنامه‌ریزی برای تربیت افراد برجسته‌ی علمی، و نیز سامان‌دهی به دیگر امور آن مجموعه، مورد توجه کامل قرار گیرد.

توفیقات شما را از خداوند متعال مسئلت می‌کنم.»

در پایان این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالعلی توجهی؛ تولیت مدرسه مطهری سخنرانی کرد و گفت: حقیقتا جای خالی استاد را دیدن دشوار است و این یک مصیبت سنگین است. ننقصها من اطرافها؛ در تفاسیر آمده این نقص در زمین است نقص علما و فقها است. حقیقتا بنده احساس نقص می‌کنم که روزی در همین مدرسه مطهری از میان اساتید اخلاق انتخاب می‌کردیم که پای درس چه کسی برویم ولی الآن اینگونه نیست. این از نقیصه‌هایی است که اگر خون گریه کنیم جا دارد. یکی از مصیبت‌هایی که در اسفند گذشته در جامعه ما واقع شد ارتحال این استاد بزرگ است. استاد متخلقی که فرمودند ذوابعاد بود، در توانبخشی به فکر جسم کودکان معلول بود، در حوزه علمیه به فکر ارتقای جان افراد بود.

وی افزود: ایشان هم مبدع و هم موسس این شیوه بودند که مفاهیم اسلامی و تراث با عظمت را در یک قالب جدید پایه‌ریزی کنند. ایشان در این خصوص هم موسس هستند و هم فصل تقدم داشتند یعنی سایر دانشگاه‌ها این سبک را از ایشان الگو گرفتند. ایشان موفق شدند استادان متعددی را از مناطق مختلف و از مکاتب مختلف گرد هم بیاورند. ایشان چنین هنری داشتند و به تبع این هنر توانستند نزدیک ۵ هزار فارغ‌التحصیل تحویل جامعه بدهند. فارغ‌التحصیلانی که واقعا موفق بودند. این خدمات تا الآن انجام شده است و نیت ایشان هم این بود که اسلام‌شناس تربیت کند و ایشان دنبال تربیت مدیر و مسئول نبود. تا اینجا باید واقعا به روان این فرد درود فرستاد و طلب علوّ درجات کرد و تا زنده‌ایم نام و یاد ایشان را زنده نگه داریم.

توجهی در پایان گفت: اگر آقای امامی امروز مجدد منصوب می‌شدند به وضع موجود قانع نبودند و طرح نو درمی‌افکندند. چرا طرح نو؟ اینکه اجتناب‌ناپذیر است طرح نو درافکنیم دلیلش این است که ظرفیت بالایی در مجموعه ایجاد شده است. این همه فارغ‌التحصیل یک ظرفیت فوق العاده‌ای است. اگر کسی به خوبی از آن استفاده نکند دلیل بر ناتوانی و ضعف است. دوم اینکه ما در این مدرسه یک سرمایه معنوی داریم و آن ۲۰ شهیدی است که این مدرسه تقدیم انقلاب کرده است. نکته سوم نیازهای جامعه و اقتضائات زمان است. ما نمی‌توانیم نسبت به این نیازها و توقعات بی‌تفاوت باشیم. تمدن اسلامی را چه کسی می‌خواهد ایجاد کند. می‌خواهم عرض کنم به خاطر همان ظرفیت و استعداد و نیازهای جامعه تردید ندارم مطالبه امروز آقای امامی از ما ایجاد طرح نو است. این مدرسه باید مرجعیت علمی خودش را پیدا کند و در کنار آن به برنامه تهذیب نیز بپردازد.

منبع: خبرگزاری شبستان