نامه پاپ فرانسیس به هنرمند ایرانی/خوشنویسی آیات قرآن حلقه وصل مردم ایران و فیلیپین
تاریخ انتشار: ۴ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۴۹۵۸۳۹
به گزارش حوزه فرهنگ وهنر خبرگزاری تقریب، رایزنی فرهنگی ایران در فیلیپین با توجه به فضای نسبتاً دینی موجود در جامعه این کشور که تحت تأثیر مسیحیت کاتولیک است، از حدود دو سال قبل اقدام به راه‌اندازی نمایشگاه‌هایی با موضوع دینی و با استفاده از هنر ایرانی، اسلامی خوشنویسی کرده است. این نمایشگاه که بعدها در برخی موارد با مشارکت هنرمندان فیلیپینی شکل و عنوان مشترک را به خود گرفت، با نام «گفت‌وگوی ادیان از طریق هنر» در مراکز فرهنگی، دینی و علمی فیلیپین برپا می‌شود و مخاطبان بسیار زیادی را هم به خود جلب می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مذهب در فیلیپین در عمق زندگی مردم حضور دارد/ خوشنویسی آیات قرآن حلقه وصل ایرانی‌ها با فیلیپینی‌ها شد
دلیل پرداختن به فعالیت‌های هنری در بحث ارتباطات فرهنگی و دینی با مراکز فیلیپین چیست؟
در ابتدا باید نکته‌ای را درباره جامعه، فرهنگ و مردم فیلیپین بیان کنم؛ مردم فیلیپین مردمی آرام هستند و این جامعه به عنوان کشوری در حال رشد، وابستگی شدیدی به شبکه‌های اجتماعی دنیا دارد. به طوری که در یک گردش روزانه معمولی کاملاً متوجه خواهید شد که چگونه و به چه شدتی مردم به این شبکه‌های اجتماعی وابسته هستند. همین امر سبب شده که این مردم از مطالعه کمی دور شوند و فرهنگ مطالعه در این کشور از دیگر کشورهای منطقه پایین‌تر است؛ بر این اساس با مطالعه اجمالی این مسائل به این نتیجه رسیدیم که بهترین راه و روش برای ارائه و نشان دادن یک فرهنگ غنی، حضور در بین مردم و ارائه بسته‌های فرهنگی و نمایشگاهی است. زیرا با توضیحاتی که داده شد نمی‌توانستیم از طریق فرهنگ مکتوب و نوشتاری موفقیت زیادی کسب کنیم.
نکته دیگر اینکه تعریف از فرهنگ دینی چیست؟ در خصوص کشور فیلیپین ما نباید فراموش کنیم که این کشور بعد از حضور اسپانیایی‌ها، یک کشور مسیحی شده و هم‌اکنون مهد کاتولیک جنوب شرق آسیاست و پیروان دیگر ادیان مانند مسلمانان، بودایی‌ها و ... در اقلیت هستند. بنابراین مذهب در این کشور در عمق زندگی مردم حضور دارد و پس از بررسی این دو موضوع بهترین حضور را در برگزاری نمایشگاه‌های هنری با مضمون دینی و مشترکات ادیان یافتیم.
با توجه به این موضوع ارائه نمایشگاه‌های هنری ـ فرهنگی را مدنظر قرار دادیم و در همین رابطه نیز سعی کردیم به جای برگزاری نمایشگاه‌هایی در مراکز خاص و ویژه که افراد خاصی برای دیدن آن حضور خواهند داشت، به میان مردم و در میان دانشجویان رفته و نمایشگاه‌ها را در این اجتماعات برگزار کنیم و در واقع نمایشگاه‌های کوتاه‌مدت را در جوامع فرهنگی علمی و دانشگاهی به صورت متداول و مداوم و متنوع برگزار کردیم.
در این راستا تندیس تقوی (همسر آقای محمد جعفری‌ملک) هنرمند خوشنویس و معاون انجمن دوستی زنان ایران و فیلیپین مطرح می‌کند: در سال‌های اخیر با توجه به رشته تحصیلی‌ام ـ حقوق زن در اسلام ـ و پژوهش‌های تطبیقی در خصوص ادیان، به سمت خوشنویسی موضوعی آیات قرآن روی آوردم؛ مانند چهل آیه از دعاهای قرآنی که با «رب» و «ربنا» شروع می‌شودـ چهل آیه از حقوق زن در اسلام ـ آیات مشترک بین قرآن و انجیل و تورات ـ سوره حضرت مریم(س) وخوشنویسی کل قرآن در مانیل ـ فرمان حضرت علی(ع) به مالک اشتر و مناجات‌نامه حضرت. و همچنین سری تابلوهایی از خط شکسته نستعلیق از اشعار حافظ، سعدی، مولانا، بیدل دهلوی و ... همه را تذهیب کردیم و به همراهمان آوردیم. به همراه مقدار نسبتاً زیادی کاغذهای خوشنویسی و مرکب. انگار مسیری را که از قبل برایمان روشن شده بود را طی می‌کنیم و راه دشوار به خواست خدا هموار شد. الحق و الانصاف، تمام تلاش‌های صادقانه، بر دل برادران و خواهران مذهبی و کاتولیک فیلیپینی نشست و پیام صلح قرآن که ۱۴۰۰ سال قبل بیان داشت؛ همه ادیان نور هستند، در فیلیپین آوازه صلح و دوستی شد و حضرت مریم (س) پلی شد میان خواهران و برادران مسلمان. پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان خوشنودی خود را طی نامه‌ای به من ابلاغ کرد.
دانشجویان فیلیپینی استفاده از قلم‌نی را برای نخستین‌بار می‌دیدند
ایده استفاده از هنر ایرانی ـ اسلامی خطاطی، چگونه ایجاد و عملی شد؟
با توجه به اینکه همسرم هنرمند خوشنویس است و توانسته با همکاری انجمن خوشنویسان ایران، شعبه این انجمن را در مانیل (پایتخت فیلیپین) برای دانشجویان، ایرانیان مقیم و علاقمندان به این هنر افتتاح کند، پس از برگزاری اولین نمایشگاه که همزمان با برگزاری سمینار «زنان آسمانی» برگزار شد، متوجه شدیم که خوشنویسی برای دانشجویان فیلیپینی جذابیت زیادی داشت؛ چون خوشنویسی ایرانی متفاوت از خوشنویس رایج در شرق آسیا است که از قلم‌مو استفاده می‌شود و استفاده از قلم نی را برای نخستین بار می‌دیدند و این امر برایشان جالب بود.
شاید بیش از آن برگزاری نمایشگاه‌های اقلام فرهنگی و صنایع دستی جذاب بود و احتمالاً به دلیل ترکیب تابلوهای خوشنویسی با تذهیب و همچنین مضامین دینی و عرفانی تابلوها بود که دانشجویان و در کل مخاطبان را به سوی خود جذب کرد؛ بنابراین پس از برگزاری دومین و سومین نمایشگاه خوشنویسی، قطع یقین به این نتیجه رسیدیم که نمایشگاه‌های خوشنویسی به چند دلیل برای رایزنی فرهنگی ایران به مراتب بهتر از نمایشگاه‌های صنایع‌دستی است.
ارائه نمایشگاهی که بتوان علاوه بر نمایش هنر ایرانی ـ اسلامی خوشنویسی، آثار و مفاخر ادب و هنر ایران و همچنین آثار اسلامی و مفاهیم قرآنی و اسلامی را هم برای مردم به نمایش بگذارد، نیازمند اندیشه‌ای بود که برای درک بهتر نمایشگاه، تمامی تابلوها با ترجمه و توضیحاتی به انگلیسی برای مخاطب توضیح داده شد. در واقع مخاطب پس از بازدید از هر تابلو و خواندن ترجمه و تفاسیری که در ذیل آن تابلوها قرار دارد، متوجه خواهد شد که این هنر چیست و در ورای آن با یک آیه، یک دعا و یا یک اثر ادبی ماندگار ایران اسلامی آشنا خواهد شد.
همچنین این نمایشگاه‌ها انتخابی بودند که می‌توانستیم نمایشگاه‌های موردی را با توجه به جامعه فیلیپین که یک جامعه کاتولیک در آسیای جنوب شرقی است و کلیسا در اینجا دارای نفوذ زیادی است، استفاده کنیم. در کنار این چند موضوعی که عرض کردم برخی از آثار از شعرا و ادیبان ایران نیز به نمایش درآمد که مورد توجه و نظر بینندگان در نمایشگاه قرار گرفته است؛ مانند آثار سعدی، حافظ، نظامی‌گنجوی، باباطاهر و یا خیام که بسیار مورد علاقه است.
نمایشگاه خوشنویسی سوره حضرت مریم (س) سمبل گفت‌وگوی اسلام و مسیحیت میان اسقف‌های فیلیپین
بازخورد این نمایشگاه در میان مردم فیلیپین چگونه بود؟
استقبال از این روند در فیلیپین و حتی در کلیسای کاتولیک و واتیکان و شخص پاپ فرانسیس، بسیار عالی بود و واقعاً باید خداوند متعال را شاکر باشیم که با توجه به محدودیت‌هایی که در رایزنی فرهنگی ایران در فیلیپین وجود دارد، با این اقدام توانستیم این نظرها را به سوی فرهنگ ایرانی ـ اسلامی جلب کنیم.
برپایی نمایشگاه‌های موضوعی که در واقع می‌توان گفت؛ نمایشگاه‌های موضوعی دینی با کلیسای کاتولیک و دیگر مذاهب و ادیان فیلیپین بوده است، با توجه به رویکرد تعامل و گفت‌وگوی دو طرفه بسیار مورد استقبال کلیسای فیلیپین و دیگر مذاهب قرار گرفته است؛ از جمله می‌توان به نمایشگاه خوشنویسی سوره حضرت مریم(س) به عنوان سمبل گفت‌وگوی اسلام و مسیحیت در صدوهفدهمین کنفرانس اسقف‌های فیلیپین در تابستان گذشته اشاره کرد. این نمایشگاه بسیار مورد توجه اسقف‌های فیلیپین قرار گرفت. ۵۰ نفر از حدود ۱۰۰ نفر اسقف حاضر در جلسه از برگزاری این نمایشگاه در محل اجلاس بسیار خوشنود شدند و طی یادداشت‌هایی که برای هنرمند این آثار فرستادند، علاوه بر ابراز خوشحالی و مسرت و رضایت در جملات کوتاه از اینکه سبب آشنایی آنها با سوره حضرت مریم(س) در قرآن کریم شدند، بسیار تشکر کردند و این ابتکار رایزنی فرهنگی ایران را به عنوان یک ابتکاری نو و خلاق ستودند.
با الهام از این نمایشگاه عنوان نمایشگاه‌های رایزنی به «گفت‌وگوی ادیان از طریق هنر» تغییر یافت و به عنوان برند نمایشگاه‌های رایزنی فرهنگی مورد توجه مراکز دانشگاهی، دینی و مذهبی فیلیپین قرار گرفت.
خوشنویسی و نمایش آیات مشترک کتب آسمانی و در واقع هنر و گفت‌وگوی ادیان است
این نمایشگاه‌ها تأثیری در توسعه روابط فرهنگی دو کشور داشته است؟
برخی دانشگاه‌ها مانند دانشگاه مسیحی فیلیپین، در دو سال گذشته هیچ ارتباطی با رایزنی فرهنگی ایران نداشتند؛ اما پس از برگزاری موفقیت‌آمیز این نمایشگاه در دانشگاه دولتی فیلیپین و درخواست مرکز اسلام و دموکراسی دانشگاه فیلیپین برای برپایی نمایشگاه مشترک خانم سانتانینا رسول به عنوان اولین و تنها سناتور زن مسلمان در فیلیپین با خانم تقوی، دانشگاه مسیحی فیلیپین نیز وارد دایره دانشگاه‌های همکار این رایزنی شد.
از این رو برگزاری این نمایشگاه‌ها می‌تواند به روند رو به رشد و استقبال مراکز علمی و فرهنگی و مذهبی و فیلیپین نسبت به برگزاری نمایشگاه‌های خوشنویسی با برند «گفت‌وگوی ادیان از طریق هنر» منجر شود. در این راستا، مهمترین عامل و شاید تأثیرگذارترین عامل برای مراکز دینی و دانشگاه‌های مذهبی مانند دانشگاه سانتا توماس، دانشگاه دلاسال، دانشگاه مسیحی فیلیپین و دیگر دانشگاه‌های فیلیپین که با رویکرد مذهبی شناخته شده هستند و یا مستقیم زیر نظر واتیکان اداره می‌شوند، خوشنویسی و نمایش آیات مشترک کتب آسمانی و در واقع هنر و گفت‌وگوی ادیان است.
این برنامه‌های هنری تنها یک نمایشگاه بی‌روح نیست و نخواهد بود؛ این نمایشگاه‌ها همراه با نشست موضوعی و همچنین کارگاه خوشنویسی است که هر کدام از این سه موضوع که تحت عنوان نمایشگاه‌های خوشنویسی برگزار می‌شود، جاذبه‌های مربوط به خود را برای جذب مخاطب دارد. جرقه برگزاری نمایشگاه‌های خوشنویسی به میمنت و برکت وجود بانو فاطمه زهرا (س) که در واقع در ماه‌های اول ورود ما به فیلیپین با برگزاری سمینار «زنان بهشتی» در سالروز تولد بانو فاطمه زهرا (س) و رونمایی از مرقع قرآنی ۴۰ آیه از قرآن در خصوص قوانین مربوط به زن و خانواده زده شد.
اخیراً تحرکاتی از سوی اسلام‌گرایان افراطی در فیلیپین رخ داد که سبب وارد شدن خدشه به چهره رحمانی اسلام شد. در این باره اقدامی داشته‌اید؟
با توجه به حوادثی که در جنوب فیلیپین اتفاق افتاد و اشغال شهر مراوی توسط داعش، تصمیم ما در راستای عنوان و موضوع برگزاری نمایشگاه‌ها به نمایشگاه‌های «گفت‌وگوی ادیان و صلح» تغییر کرده و موضوع صلح و همبستگی همزیستی ادیان نیز موضوع مشترکی شد که با گفت‌وگوی ادیان به هم پیوست و نمایشگاه‌های بعدی با این موضوع برگزار شد.
انتهای پیام/
منبع: تقریب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۴۹۵۸۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برخی با ماسک انقلابی از هنرمندان غیرانقلابی حمایت می‌کنند
مژگان صلائی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: به طور کلی کار هنرمند خلق اثر هنری است که این اقدام از چند موضوع نشأت می‌گیرد، گاهی خلق اثر برگرفته از مسائل شخصی فرد از جمله رنج و یا اتفاقات شخصی هنرمند یا برگرفته از ایدئولوژی حاکم بر فرد یا منطقه زندگی و یا حتی مسائل متصل با منطقه زندگی فرد است که هنرمند می‌خواهد آثار مرتبط با وطن خود را به بهترین شکل ممکن با جهانیان به اشتراک بگذارد.
این فعال فرهنگی عنوان کرد: پایه و ستون اصلی انقلاب اسلامی مردم هستند و باتوجه به این مسئله رسالت هنرمند انقلابی توجه به دغدغه مردم است که این امر به صراحت در دوران دفاع مقدس مشهود بود و ما شاهد آن بودیم که هنرمندان در حوزه‌های مختلف ورود پیدا کردند و ابزارهای هنری که در آن زمان ابزارهای جنگ آنها به شمار می‌رفت را در خدمت دفاع مقدس قرار دادند.
وی با تاکید بر اینکه آثار هنری دوران دفاع مقدس در تشریح مظلومیت مردم ایران بود ادامه داد: نکته قابل توجه این است که دشمن طی سال‌های متعدد در تلاش بوده تا به این فرآیند آسیب وارد کند، البته باید در این حوزه منظور از کلمه مردم، مردم واقعی کشور است به این معنا که افرادی که با اتفاقات میمون ملی شاد و با بروز غم ملی ناراحت می‌شوند و حس اتحاد، همدلی، همدوستی و وطن پرستی در آنها وجود دارد را در تعریف کلمه مردم بکار ببریم که وظیفه هنرمند در واقع خدمت به این مردم است.
نباید امکانات کشور در اختیار افراد زاویه دار با کشور و مردم قرار بگیرد
وی مطرح کرد: بنابراین طبق تعاریفی که از هنرمند انقلابی شد هنرمندانی که با انقلاب زاویه دارند در واقع با مردم، با آداب و رسوم آنها، وحدت، شادی و نشاط، امنیت و آرامش آنها زاویه دارند که با این تفاسیر حمایت از هنرمندانی که از مهارت‌های هنری بهرمند هستند اما هنر خود را در خدمت مردم قرار نمی‌دهند قابل قبول نیست اما در این بین شاهد این امر هستیم که برخی مسئولین با نام و ماسک انقلاب از هنرمندان غیر انقلابی حمایت می‌کنند که این امر بسیار ناراحت کننده است.
صلائی تشریح کرد: نمی‌توان فضا فکری و سلایق متنوع و متکثر مردم را نادیده گرفت و نمی‌توان انتظار داشت تفکر و تحلیل آحاد مردم به یک شکل و شیوه باشد چنانچه همواره واکنش مردم نسبت به موضوعات مختلف یکسان نیست و هرکس یک وجه موضوع را تحلیل می‌کند که هریک از این افکار و تحلیل‌ها ارزشمند است برای مثال در مسئله فلسطین اقشار مختلف مردم به جوانب متفاوتی پرداختند، برخی از مظلومیت کودکان سخن گفتند، برخی به بازتاب وجه غیر انسانی رژیم صهیونیستی پرداختند، برخی دیگر به مسئله حقوق بشر و حقوق زنان فلسطین اشاره داشتند، عده‌ای دیگر به خیزش کشورهای مختلف در راستای حمایت از مظلومان پرداختند که همه این موارد علی رغم تفاوت سلیقه ارزشمند است اما گاهی امکانات مادی و معنوی و چه بسا بیت المال که متعلق به مردم است در خدمت کسانی قرار می‌گیرد که هیچ وجه اشتراکی با مردم ایران، کشور ایران و انقلاب اسلامی ندارند که حمایت از این اشخاص صحیح نیست و تکلیف مسئولین برای حمایت مادی و معنوی از هنرمندان انقلابی دوچندان است.
وی ادامه داد: خروجی آثار فرهنگی تولید شده دستگاه‌های فرهنگی و هنری، تربیت نیرو، ایجاد بستر برای رشد هنرمند انقلابی و مسائل مختلف طی فرآیند تربیت و حمایت از هنرمندان انقلابی نشانه عملکرد دستگاه‌ها است که اگر بخواهیم طی این عوامل عملکرد دستگاه‌های فرهنگی و هنری استان را مورد بررسی قرار دهیم متأسفانه نتایج قابل قبولی از دستگاه‌ها مشاهده نمی‌شود و چه بسا در قیاس دستگاه‌ها نیز سطح عملکرد دستگاه‌ها به خوبی مشهود است، باید گفت با نگاه واقع گرایانه دستگاه‌های فرهنگی و هنری با توجه به امکانات، سرمایه‌ها، اعتبارات و زمانی که در اختیار داشتند نتوانستند عملکرد خوبی ارائه دهند.
این فعال فرهنگی و هنری مطرح کرد: از سوی دیگر با توجه به فعالیت دستگاه‌ها و آنچه که در رسانه خود آنها منعکس می‌شود نیز می‌توان عملکرد دستگاه‌های فرهنگی و هنری را مورد بررسی قرار داد که با نگاهی به این موارد نیز باز هم نمی‌توان عملکرد دستگاه‌ها را مطلوب دانست.
وی تاکید کرد: با نگاهی به فرهنگ، هنر، تاریخ و تمدن استان متوجه می‌شویم که همواره فضا برای تولیدات فرهنگی مهیا است و هنرمندان در حوزه‌های مختلف می‌توانند از ظرفیت تمدنی استان استفاده کنند اما اینکه چقدر فضا برای فعالیت هنرمندان توسط مسئولیت مهیا شده در پاسخ باید گفت دستگاه‌ها باید با سیاست‌گذاری درست از ظرفیت موجود در استان، ظرفیت هنرمندان و محتوا موجود استفاده کنند به تعبیر دیگر حلقه وصل هنرمند به ظرفیت موجود در استان، مسئولین هستند.
این فعال فرهنگی تاکید کرد: در عملکرد مسئولین نسبت به ایجاد بستر برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری نمی‌توان نگاه صفر یا صدی داشت اما تعداد دستگاه‌ها و مسئولینی که به دنبال ایجاد بستر مناسب هستند بسیار اندک است.
رانت و ویژه خواری در عرصه هنر بلای جان استان قزوین بوده است
وی ادامه داد: در وصف عملکرد حوزه هنری استان قزوین به نسبت تعاریف مطرح شده باید گفت حوزه هنری در سال‌های اخیر تمرکز خود را در مسائل روز مردم و تولید آثار فاخر منعکس کرده و در پی تربیت نیرو جوان بوده است که با نگاه به ماحصل و خروجی این دستگاه می‌توان عملکرد این دستگاه را مثبت دانست چنانچه عملکرد این دستگاه در جوامع استانی و چه بسا کشوری ملموس و قابل رؤیت است.
صلائی تاکید کرد: گاهاً تصور می‌شود ویژه خواری و رانت خواری مختص به مسئله اقتصاد است در حالی که این مسئله می‌تواند مشمول فضای فرهنگی و هنری استان نیز باشد و این دو حوزه مهم را نیز تحت تأثیر قرار دهد که این مسئله در سال‌های گذشته در استان قابل رؤیت بود و شاهد آن بودیم که تنها عده‌ای خاصی امکان بهره مندی از امکانات فرهنگی و هنری و تولید آثار هنری را داشتند و این در حالی بود که جوانان و اقشار مختلف نیز مستعد بودند تا بتوانند از فضا هنری بهرمند شوند.
وی افزود: اقدام بزرگ حوزه هنری استان قزوین در مواجه با این مسئله مبارزه با رانت و ویژه خواری در عرصه فرهنگ و هنر بود و ما شاهد آن بودیم که حوزه هنری تلاش کرد تا امکانات در اختیار همه هنرمندان در رشته‌های مختلف به ویژه نسل جوان قرار گیرد.
صلائی با تاکید بر اینکه طی این اقدام تحسین برانگیز حوزه هنری به مراتب گستره امکانات و بهره افراد ویژه خوار کم شد که اعتراضاتی را به همراه داشت بیان کرد: از دیگر اقدامات مهم حوزه هنری سرمایه گزاری طولانی مدت در قشر جوان بود که البته اقدامات انجام شده در کوتاه مدت و میان مدت نیز اثرگذاری خود را داشته است و این اثرگذاری در سطح استانی و ملی قابل رؤیت است.
وی در پایان صحبت‌هایش گفت: عملکرد حوزه هنری تنها در حوزه مسائل استانی خلاصه نمی‌شود بلکه همواره این دستگاه در موضوعات ملی و جهانی و مسائل مهمی از جمله جوانان و زنان ورود جدی داشته که انعکاس این اقدامات درخشش حوزه هنری استان را در سطح ملی به همراه داشته است.
کد خبر 6076405
مدارس شهرستان مهر فردا غیرحضوری است