به نقل از «صدای ایران»

نظر حوزه علمیه درباره حرام بودن کودک همسری

تاریخ انتشار: ۲۷ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۷۶۵۱۹۶

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران با اشاره به کودک‌همسری در برخی از نقاط کشور گفت: در بعضی از قبائل ازدواج‌هایی را داریم که ۱۰ سال از آن گذشته و شخص هم دارای چند فرزند است، اما ازدواج آن‌ها در هیچ جایی ثبت نشده است.

به گزارش صدای ایران از ایلنا، معصومه ظهیری درباره حرام اعلام شدن ازدواج با کودکان و نظر حوزه علمیه در خصوص کودک‌همسری گفت: یکی از شرایط ازدواج این است که شخص باید عاقل و بالغ باشد و بدون اکراه ازدواج کند، بنابراین عملا ازدواج اجباری از بحث ما خارج می‌شود، حتی اگر کسی سن بیش از ۱۸ سال داشته باشد، زمانی شرایط ازدواج برای او محقق می‌شود که از بلوغ عقلی، عدم اجبار و اکراه برخوردار باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در ازدواج علاوه بر اینکه رشد جنسی و جسمی مدنظر است، بلوغ فکری، بلوغ اجتماعی و آگاهی نسبت به زندگی مشترک نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.

ضرورت توجه به بلوغ فکری و اجتماعی در کنار رشد جسمی
وی با بیان اینکه در ازدواج علاوه بر اینکه رشد جنسی و جسمی مد نظر است، بلوغ فکری، بلوغ اجتماعی و آگاهی نسبت به زندگی مشترک نیز باید مورد توجه قرار بگیرد، گفت: اما اگر کسی در این میان زودتر به این بلوغ‌ها رسید، می‌تواند تشکیل خانواده بدهد، البته در صورتی که به لحاظ روحی و روانی آماده باشد و در خانواده‌اش فضای اجبار و اکراه حاکم نباشد، ولی اگر شخصی چه زن و چه مرد دیرتر به این بلوغ‌ها رسید و عالمانه و عاقلانه زندگی مشترک را انتخاب کرد، در اسلام منعی برای آن نیست و مجاز است.

در شرایطی که شخصی سن بلوغ را گذرانده باشد، اما رشد و آگاهی لازم را نداشته یا اینکه خانواده او را در یک فضای اجبار و اکراه به همسری شخص دیگری در بیاورد، که در این صورت این مساله هم منع قانونی و هم منع شرعی دارد.

ازدواج اجباری منع قانونی و شرعی دارد
ظهیری با بیان اینکه باید در بحث کودک همسری، سن را دقیقا مشخص کنیم، گفت: ممکن است، شخصی سن بلوغ را گذرانده باشد، اما رشد و آگاهی لازم را نداشته یا اینکه خانواده بخواهد او را در یک فضای اجبار و اکراه به همسری شخص دیگری در بیاورد، که در این صورت این مساله هم منع قانونی و هم منع شرعی دارد.

معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران توضیح داد: در این زمینه باید به دو نکته توجه کنیم، مساله اول این است که امروزه شاهد بالا رفتن سن ازدواج در خانم‌ها و آقایان هستیم. در آقایان به دلیل اینکه باید متکفل ولایت باشند، لذا کسی که نتواند مساله اقتصاد خانواده را تامین کند، طبیعتا ازادواج هم نمی‌کند و یا ازدواجش به تاخیر می‌افتد، از طرف دیگر متاسفانه برای خانم‌ها یک سری اولویت‌ها لحاظ شده مثل تحصیل، شغل یا برخی موقعیت‌های اجتماعی که این نوع فرهنگ موجب شده ازدواج برای خانم‎ها در اولویت‌های بعدی قرار بگیرد.

در بعضی از قبائل ازدواج‌هایی را داریم که ۱۰ سال از آن گذشته و شخص هم دارای چند فرزند است، اما ازدواج در هیچ جایی ثبت نشده است.

کود‌ک‌همسری با تغییر قانون و بدون روشنگری باز هم رخ می‌دهد
وی با اشاره به اینکه مشکل دیگر این است که ما نمی‌توانیم یک قانون برای تمام سنین و برای همه فرهنگ‌ها بنویسیم، گفت: در حال حاضر مساله کودک‌‌همسری به بعضی از آداب و رسوم‌، فرهنگ‌ها و جغرافیای خاص در کشور ما بر می‌گردد. حتی اگر قانون نیز تغییر کند، در این نقاط خاص اگر اقدام فرهنگی، کار روشنگری و تنویر افکار انجام نشود، باز هم کودک‌‌همسری اتفاق می‌افتد؛ یعنی به صرف گذراندن یک قانون از مجلس یا رواج یک فتوا این مساله تغییر نمی‌کند و آنها ازدواج را با اجبار، اکراه و بدون آگاهی آن دختر انجام می‌دهند و حتی ازدواجشان را ثبت قانونی هم نمی‌کنند. در همان جغرافیای خاص کشور و در بعضی از قبائل ازدواج‌هایی را داریم که ۱۰ سال از آن گذشته و شخص هم دارای چند فرزند است، اما ازدواج در هیچ جایی ثبت نشده است.

اینکه یک دختر به سن ۹ سالگی می‌رسد، صرفا بلوغ شرعی است و نمی‎توان گفت که برای ازدواج آمادگی دارد.
ظهری اضافه کرد: بنابراین در کنار بحث قانونی و مهم‌تر از آن فرهنگ‌سازی، آگاهی‌بخشی، بالا بردن مهارت‌ها و ایجاد بلوغ و بالندگی فکری در کنار بلوغ جنسی و جسمی حائز اهمیت است، از طرف دیگر تسهیل ازدواج در جامعه به سختی محقق می‌شود، چرا که ما تسهیل‌گران خوبی نبودیم و فقط یک وام برای جوانان در نظر گرفتیم و فکر کردیم با وام مشکلات جوانان حل می‌شود. ازدواج به هنگام، آگاهانه و تسهیل در ازدواج جزو برنامه‎هایی است که ما باید برای تشکیل یک خانواده انجام دهیم.

برای امر ازدواج علاوه بر بلوغ شرعی باید رشد اجتماعی هم در نظر گرفت
وی ادامه داد: اینکه یک دختر به سن ۹ سالگی می‌رسد، صرفا بلوغ شرعی است و نمی‎توان گفت که برای ازدواج آمادگی دارد. الان یک دختر ۱۰ ساله در شرایط آب و هوایی کشور ما به بلوغ اجتماعی، فکری یا حتی رشد نمی‌رسد، و طبیعتا این دختر در جامعه ما یک کودک است. برای امر ازدواج باید علاوه بر بلوغ شرعی رشد اجتماعی را هم اضافه کنیم. ازدواج به خودی خود مستحب است، اما اگر کسی بر اثر ازدواج نکردن به گناه بیافتد، ازدواج برای او واجب است، لذا نمی‌توان یک مستحب را واجب کرد، همچنین نمی‌توان برای همه شرایط مساوی قرار داد.

کسانی که در نقاط خاص جغرافیایی کشور هستند و به کودک همسری معتقدند، افکارشان با قانون تغییر نمی‌کند، باید برای آنها بازدارنده‌های دیگری لحاظ شود.

ظهیری با بیان اینکه اجبار و اکراه در ازدواج ممنوع است و باید خود فرد به آگاهی و بلوغ نائل بیاید، گفت: ازدواج یک قرار اجتماعی نیست، بلکه تصمیمی فردی است. به طور متوسط افراد در جامعه ما بالای ۱۸ سال ازدواج می‌کنند، حتی برای پسرهای بالای ۱۸ سال نیز ازدواج ممکن نیست، زیرا آنها به سربازی می‌روند یا اینکه شرایط مناسب اشتغال را ندارند. بنابراین نباید قانونی را نوشت که به آن عمل نمی‌‌شود، زیرا کسانی که در نقاط خاص جغرافیایی کشور هستند و به کودک همسری معتقدند، افکارشان با قانون تغییر نمی‌کند، باید برای آنها بازدارنده‌های دیگری لحاظ شود.

قانون ازدواج برای پسرها و دخترها باید متفاوت باشد
معاون فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران در پایان اظهار داشت: از طرف دیگر اگر کسی بخواهد زودتر ازدواج کند و به شرایط کامل بلوغ رسیده باشد با این نوع قوانین مانع ازدواج او شده‌ایم. یعنی اگر قانونی نوشته شود که ازدواج زیر ۱۸ سال را ممنوع کرده باشد و از طرفی شخصی بخواهد در ۱۶ سالگی ازدواج کند، با این قانون برای او مانع ایجاد کرده‌ایم. همچنین باید قانونی که برای دخترها و پسرها می‌نویسیم متفاوت باشد، یعنی باید قانونی با چند تبصره باشد که سنین مختلف و شرایط مختلف اجتماعی را در نظر بگیرد.

منبع: صدای ایران

کلیدواژه: کودک همسری ازدواج ازدواج کودکان حوزه علمیه خواهران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت sedayiran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «صدای ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۷۶۵۱۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تربیت شاگرد و روحانی مبارز

  به همین علت همان‌طور که در سند ساواک هم آمده بود، امام در حوزه به تدریس فلسفه و فقه و اصول و اخلاق و تالیف مشغول گردیدند و از محضر ایشان روحانیون بسیاری برخوردار شده و درس گرفتند، روحانیون و طلابی که هریک بعدها از مبارزین و انقلابیون فعال در پیشبرد نهضت و انقلاب اسلامی بودند. امام از سال‌ها قبل درس اخلاق را به منزله مدرسه‌ای برای آماده‌ساختن طلاب جوان جهت مبارزه پیگیر و خستگی‌ناپذیر شروع کرده بودند و از این راه به سایر طبقات و اقشار اجتماعی نیز آگاهی سیاسی می‌بخشیدند. درواقع دیدگاه‌های سیاسی خود را در این درس‌ها مطرح می‌کردند. بسیاری از روحانیون مبارز ازهمین کلاس اخلاق حضرت امام، درس مبارزه و انقلاب را آموختند و بعد از آن وارد عرصه نهضت شدند.در شرایطی که اهم فعالیت حضرت امام‌خمینی(ره) درسال‌های مابین۱۳۰۰هجری شمسی که به حوزه علمیه قم آمدند وتحصیل خود راپی گرفتندتا۱۳۴۰ که به‌طورعلنی وارد مبارزات سیاسی شدند، پیرامون فراگیری و تدریس علوم مختلف اسلامی و فقهی و تربیت و پرورش شاگردان و روحانیون وطلاب مبارز می‌گذشت؛ یعنی مبارزه ریشه‌ای و مبتنی بر پایه‌های محکم ایدئولوژیک، آگاهی‌های تاریخی ــ اجتماعی و سیاسی، اما در همان دوران هم از موضعگیری‌های سیاسی در موارد تعیین‌کننده غافل نبودند.در طول نهضت ملی شدن صنعت نفت، امام بیشتر به پیگیری مسائل حوزه و کار تدریس و تالیف و مشاوره با آیت‌ا...بروجردی و تقویت دستگاه مرجعیت مشغول بودند. ایشان در اندیشه اصلاح حوزه بودند، اگرچه در کنار آن سال‌های پرحادثه‌ای می‌گذشت؛ جنجال قرارداد کنسرسیوم، درگیری‌های حزب توده، ترورها و اختلافات جناح‌های ملی و مذهبی نهضت و...ولی به‌دلیل عدم همراهی آیت‌ا...بروجردی با آیت‌ا...کاشانی، حوزه علمیه قم و روحانیونش تقریبا از این جریانات به دور بود. 
     
امام خمینی(ره) و ولایت 
حضرت امام‌خمینی(ره)با توجه به تجارب تاریخی اسلام خصوصا در تاریخ معاصر و مبارزات موثر علما و روحانیونی همچون مرجع تقلید میرزای شیرازی در نهضت تنباکو و ملا محمدکاظم آخوند خراسانی وآیات دیگردرنهضت عدالت‌خانه و انقلاب مشروطیت، همچون سیدجمال‌الدین اسدآبادی دریافته بودند مبارزات مردم مسلمان ایران علیه استبداد و استعمار تنها در زمانی به نتیجه خواهد رسید که از بنیانی دینی برخوردار بوده و با رهبری و هدایت روحانیت و به‌خصوص مرجعیت اسلام انجام پذیرد.طبعا آن روحانیتی که بتواند مردم مسلمان را هدایت کرده  و درعین‌حال از تفکر عمیق دینی و پشتوانه علمی اسلامی نیز برخوردار باشد، بایستی در حوزه‌های علمیه تربیت می‌شد و از دریای علم و معرفت اسلامی سیراب می‌گردید. پس نخستین شرط تربیت چنین روحانیتی، رشد و بقای حوزه علمیه قم در مقابل سیل بنیان‌کن تهاجم فرهنگی استعمارگران و فشار و زور رژیم پهلوی بود که از زمان تاسیس، بنا به اساس طرح صهیونیستی بنیادگذاری‌اش، انهدام حوزه‌های دینی را در دستورکار خویش قرار داده بود.در شرایطی که برنامه‌های ضداسلامی و سرکوب و اختناق رضاخانی، حوزه علمیه قم را به نهایت ضعف رسانده و در آستانه اضمحلال قرار داده بود، امام ضرورت حضور مرجعی جامع‌الشرایط را برای مرجعیت عامه و ریاست حوزه علمیه قم احساس می‌کردند. ضرورتی که پس از درگذشت آیت‌ا...العظمی حاج‌شیخ‌عبدالکریم حائری‌یزدی، تقریبا بدون پاسخ مانده بود و حضور مراجع ثلاث یعنی آیت‌ا... سیدمحمد حجت و آیت‌ا...سیدصدرالدین صدر و آیت‌ا... سیدمحمدتقی خوانساری نتوانسته بود وحدت حوزه را دربرابر هجوم بی‌امان دشمنان دین و کشور حفظ نماید.امام بحق می‌دانستند که با حوزه‌ای متزلزل، آسیب‌پذیر و ضعیف نمی‌توان با توطئه‌های اسلام‌زدایی استعمار و رژیم شاه مقابله نمود و فقیه جامع‌الشرایط، باشهامت و آگاهی را می‌طلبد تا با تبدیل آن حوزه علمیه آشفته به پایگاهی استوار برای پرورش اندیشمندانی وارسته و اسلام‌شناسانی فرهیخته و پاکباز، کانون گرم نهضت اسلامی را جهت رویارویی با خطرهایی که اسلام و استقلال کشور را تهدید می‌کند، برپا سازد.از همین رو بود که حضرت امام(ره)درسال۱۳۲۳ به‌عنوان یکی از شخصیت‌های مطرح حوزه علمیه قم، برای یکپارچه کردن حوزه تحت‌زعامت مرجعی واحد، در دعوت آیت‌ا... بروجردی به قم نقش اصلی را ایفا کردند و پس از درگذشت آیت‌ا... سیدابوالحسن اصفهانی (مرجع تقلید شیعیان در کاظمین) در۱۳آبان۱۳۲۵ و حاج‌آقا حسین قمی‌طباطبایی (سرپرست حوزه علمیه نجف) در ۱۷ بهمن همان سال، بیشترین تلاش را جهت مرجعیت عامه آیت‌ا... بروجردی به عمل آوردند.سابقه مبارزاتی آیت‌ا...بروجردی علیه رضاخان و حرکتش از بروجرد به‌منظور سرنگونی حکومت ضداسلامی رضاخان از نگاه امام پنهان نبود و این‌که خود مرحوم بروجردی به مناسبتی اظهار کرده بود: «من هرگز در قبال خلافکاری‌ها و قانون‌شکنی‌های دستگاه حاکمه ساکت نمی‌نشینم.» 
وهمین موضوع به زندان افتادن ایشان منجر شد، مد نظر امام قرار داشت. ازهمین رو حضرت امام(ره) اطمینان داشتند حضور آیت‌ا...‌بروجردی در صدر حوزه علمیه قم می‌تواند وحدت و یکپارچگی لازم را در حوزه علمیه قم پدید آورده، قوام و استحکام لازم را به آن ببخشد و در برابر هجمه شاه و اعوان و انصارش بیمه‌اش سازد.امام‌خمینی(ره) در تمام دوران زعامت آیت‌ا... بروجردی بر حوزه علمیه قم، کوشش فراوانی به خرج دادند که علی‌رغم موانع و دشواری‌های متعددی که پیرامون آیت‌ا... بروجردی قرار داشت، حقایق را به گوش آن مرحوم برسانند، اوضاع و شرایطی را که در کشور جریان دارد و نقشه‌های گوناگونی که از سوی رژیم شاه و اربابان خارجی‌اش علیه اسلام و استقلال ایران طرح می‌شود را به ایشان اطلاع دهند و تا آنجا که ممکن است او را از جریان امور آگاه سازند. آیت‌ا... بروجردی نیز به نظرات و پیشنهادات امام توجه می‌کرد و به ایشان اعتماد و اطمینان ویژه‌ای داشت و در مواقع حساس با امام تماس گرفته و مشورت می‌کرد.حاج‌آقا روح‌ا...(عنوانی که امام در آن زمان در حوزه علمیه به آن معروف بودند) به مثابه نماینده و مشاور سیاسی آیت‌ا... بروجردی، یکی از مورد اعتمادترین علمای حوزه نزد ایشان به‌شمار می‌آمدند. چنانچه بارها از سوی آیت‌ا... بروجردی به‌عنوان نماینده تام‌الاختیار به ماموریت‌های مهمی رفتند ازجمله هنگامی که رژیم قصد برپایی مجلس موسسان و تغییراتی در قانون‌اساسی همچون تفویض اختیار انحلال مجلسین به شاه را داشت، حضرت امام به‌عنوان نماینده آیت‌ا... بروجردی علاوه‌براین‌که با منوچهر اقبال، نخست‌وزیر وقت دیدار نمودند، ماموریت یافتند با شاه ملاقات کرده و نگرانی‌های حوزه علمیه قم را از این تغییرات اعلام کنند.حتی در سفری که آیت‌ا...بروجردی به مشهد داشت، امام را به‌جای خود، مسئول اداره حوزه کردند، درحالی‌که افراد مسن‌تر و معروف‌تری همان زمان در حوزه علمیه قم حضور داشتند. سندی از ساواک نشان می‌دهد که وقتی خبرنگار مجله ترقی در سال ۱۳۳۱ (دوران صدارت دکتر مصدق) سراغ آیت‌ا... بروجردی می‌رود تا از ایشان درباره کشته‌شدگان تظاهرات همان سال بپرسد، آیت‌ا... بروجردی در پاسخ اظهار می‌دارد که بروید از نماینده رسمی من، آیت‌ا... خمینی سؤال کنید که خبرنگار نشریه یادشده با حضرت امام تماس می‌گیرند.امام ضمن این‌که در آن شرایط و علی‌رغم تاکید آیت‌ا... بروجردی بر کناره‌گیری از مسائل سیاسی، جهت حفظ وحدت حوزه علمیه قم تحت زعامت مرجعیتی واحد، نهایت سعی خود را برای حفظ احترام و روش‌های آیت‌ا...بروجردی مبذول می‌داشتند، اما درعین‌حال به‌دنبال برنامه درازمدت خویش جهت سامان‌یافتن حوزه علمیه قم در سال ۱۳۲۸ با همراهی برخی دیگر از مدرسین حوزه، طرح اصلاح حوزه را با هدف ایجاد نظم و تشکیلات، به آیت‌ا... بروجردی ارائه کردند که به علت مخالفت برخی از اطرافیان ایشان، به انجام نرسید. 
اما سؤال مهم که اغلب در ذهن برخی پرسشگران مطرح می‌شود، آن است که چرا امام‌خمینی(ره) در دوران حیات آیت‌ا... بروجردی، نهضت خود را آغاز نکردند (چنانچه نخستین موضعگیری‌های علنی سیاسی امام علیه رژیم شاه پس از وفات آیت‌ا... بروجردی اعلام می‌شود). چرا علی‌رغم ناسازگاری برخی مواضع سیاسی و اجتماعی امام‌خمینی با آیت‌ا... بروجردی، هیچ‌گاه آن مواضع را آشکار نساختند.