به نقل از «ایرنا»

گویندگی در برنامه زنده، شبیه راه رفتن روی لبه تیغ است

تاریخ انتشار: ۳۰ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۸۰۲۷۱۶

تهران- ایرنا- احسان همتی گوینده رادیو در گفت وگو با «قانون» می گوید: در برنامه زنده شما مسئول آنچه هستید که می گویید و این استرس را چند برابر می‌کند چراکه گویندگی در برنامه زنده شبیه به راه رفتن روی لبه تیغ است.

فروغ شعر ایران در سال 52 و در مجموعه شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصلی سرد» ،جمله ای را به کار برد که حال بعد از سال ها این کلام همچنان زنده و جاری‌است ؛ «صدا، صدا، صدا، تنها صداست که می ماند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

..»

صدا و آوا ماندگار ترین و تاثیرگذار ترین موهبت‌های الهی به آدمی هستند. در این میان عده ای به خاطر داشتن صدایی خاص و به قول اهل فن،صدایی «مخملی»، سمت و سوی متفاوتی از دیگران پیدا کرده و شاید سرنوشت کاری آن‌ها در مسیر دیگری رقم بخورد. در این میان شاید رادیو را بتوان به عنوان خانه انسان‌های خوش صدا معرفی کرد زیرا در این رسانه تنها عنصر ماندگار همان صداست!اما طی این سال ها گویندگان متفاوتی ساکن «رادیو» شدند و از این طریق برای مردم ماندند و صدایی خاطره ساز شدند.

افرادی همچون مرحوم منوچهر نوذری، احمد شاملو، حسین منزوی و ... که اگر در این وادی ورود نمی کردند،رادیو ایران هیچ‌گاه به جایگاهی که امروز دارد نمی رسید و در امتداد آن نیز از گویندگان خوش صدای دیگری همچون جعفر خسروی ، مریم نشیبا و منوچهر والی زاده خبری نبود.در این میان رادیو به عنوان یک رسانه گرم که با مخاطبان پایه ثابت خود رفاقتی دیرینه دارد،بستری برای گویندگان جوان نیز فراهم کرده تا صدای خود را از امواج رادیویی به سمع شنوندگان‌شان رسانده و در گوش تاریخ ثبت کنند.
احسان همتی،جوانی دهه شصتی است که کار خود را از اجرا در تلویزیون آغاز کرده و در حال حاضر نیزجزو گویندگانی به شمار می آید که برنامه‌های حساس و پرمخاطبی را اجرا می‌کند. برنامه هایی در حوزه ها و فضاهای متفاوتی همچون صباهنگ از رادیو صبا، برنامه سیاسی بررسی رسانه‌های بیگانه در رادیو ایران و مروارید شرق از رادیو فرهنگ که خودِ همتی آن را «برنامه چینی» می نامد، از جمله برنامه‌هایی است که او این روزها به عنوان گوینده در آن‌ها حضور دارد.احسان همتی در گفت ‌وگو با «قانون» از فراز و فرود های عرصه رادیو برای‌مان می گوید که البته بسیاری از آن‌ها را وقتی که ضبط خاموش است عنوان می کند، فراز و فرود هایی که اجرا در رادیو را حتی سخت تر از اجرا در تلویزیون برای‌مان ملموس می کند.

**به عنوان سوال اول به ما بگویید که یک تحصیلکرده در رشته حسابداری در رادیو چه کار می‌کند؟این علاقه از کجا شکل گرفت ؟
شاید به واسطه استعدادی که خداوند در وجودم نهادینه کرده است، سرنوشت کاری من جدا از آنچه در دوران تحصیلات گذراندم رقم خورد. البته باید اضافه کنم که برادرم، کیوان همتی از گوینده های قدیمی رادیو است که تشویق ها و راهنمایی هایش، ترغیب شدن من را برای ورود به این رشته، دو چندان می کرد.

**آیا در این رشته اساتیدی هم داشتید یا افرادی که الهام بخش شما باشند؟
در ابعاد کاری ما هرچه متفاوت تر باشی ماندگار‌تر خواهی بود. تقلید کردن از شیوه اجرا یا حتی الگو برداری موضوعی بود که اساتید ما از همان ابتدا نسبت به آن نهی مان کردنداما برای تجربه کسب کردن،به اجراهای بسیاری گوش دادم که می توان گفت الهام بخش سبک کاری من بوده‌اند. بنابراین سعی کردم تا جایی که می توانم خودم باشم و احسان همتی را دارای یک سبک منحصر به فرد به مخاطب معرفی کنم.

**از سال های اول ورودتان به رادیو بگویید. با چه کسانی همکار بودید و به طور کلی فضای رادیو از آن سال تا حالا که در آستانه سال 98 هستیم برای شما چه فراز و فرودهایی داشته است؟
من از سال 84 فعالیتم را در حوزه گویندگی رادیو آغاز کردم. برخلاف بسیاری از مجریان تلویزیون که ابتدا در رادیو بودند و بعد به تلویزیون آمدند، من قبل از ورود به رادیو و در سال 82، در یک برنامه تلویزیونی برای گروه اجتماعی شبکه سه به نام «اشاره»،که یک برنامه علمی بود، کار اجرا را تجربه کرده بودم. تا آن زمان خیلی جدی به این مقوله نگاه نمی کردم ولی بعد از آن به خاطر علاقه ای که به رادیو داشتم، تست دادم و کارم را از رادیو ایران شروع کردم.فضای گرم رادیو را نمی‌توانم با هیچ کجا عوض کنم. آنجا بعد از 14 سال دیگر خانه من شده است.شاید اصلی ترین معضل تمام رادیویی ها از جمله من طی این فراز و فرود ها، نداشتن امنیت شغلی باشد. برای کسی که نزدیک به 15 سال در این حوزه در حال کار است شاید این کمترین توقع است که حداقل استخدام شود!

**در این راستا به دنبال استخدام در صدا و سیما نبودید؟
داشتن امنیت شغلی و جایگاهی ثابت و مشخص از حقوق اولیه همه کسانی است که در این حوزه کار می کنند. من هم از این قائده مستثنا نیستم.ناگفته نماند که رادیو در شرف تغییر و تحولاتی است که امیدوارم به ثمر بنشیند چراکه افراد بسیاری در این حوزه هستند که هنوز استخدام نشده اند و وضعیت مشخصی ندارند.

**شما در کنار گویندگی چند کار دوبله هم انجام داده‌اید.پیشتر هم که اجرا در تلویزیون را در کارنامه داشتید،اما در کارنامه کاری‌تان بیشتر گویندگی رادیو به چشم می‌خورد،علت این ارجحیت و ترجیح چیست؟
رادیو از نظر من فضای حرفه ای‌تر،هیجان انگیز تر و صدالبته سخت تری دارد و این برای من چالشی شد که خود را محک بزنم و در ادامه نیز به رادیو پایبندم کرد. در اجراهای تلویزیونی مجری برای تاثیر گذاری دستاویز های بسیاری دارد،مهم‌ترین آن هم دوربین و ارتباط تصویری است. می تواند از میمیک صورت، دست ها و ... برای بیان احساسات کمک بگیرد اما گوینده رادیو تنها یک خروجی صدا را دارد و تمام احوالات اجرای خود را وابسته به متن یا فضای برنامه باید از طریق همان صدا به سمع مخاطبانش برساند و آن‌ها را نگاه دارد. این تفاوت ضمن سخت بودن برای من بسیار جذاب بود.

**اجرا در سال های اول که هم‌زمانِ آموختن بود و هم کسب تجربه چگونه می‌گذشت؟
من هنوز هم در حال یادگیری هستم چون فضای رادیو شبیه یک اقیانوس است و هنوز هم بعد از 14 سال برایم ابعادی ناشناخته دارد.اولین برنامه رادیویی من «ساده مثل صبح» بود که از شبکه رادیویی ایران، پخش می شد.من دو سال در رادیو ایران بودم. بعد از آن و در سال 86 در رادیو جوان نیز به اجرا پرداختم. البته در خلال آن‌ها،برنامه هایی دیگر در شبکه هایی چون آوا، پیام، اقتصاد، صدای آشنا، کتاب و خانواده نیز بود که در آن‌ها اجرا می‌کردم. می توان گفت در تمام حوزه ها اجراهایی انجام دادم. حالا هم که در رادیو فرهنگ مشغول به کارم.

**آیا در این سال ها برنامه‌ای در رادیو اجرا کردید که با چالشی همراه شودو آیا از این نوع جریان سازی‌ها استقبال می کنید؟
در حال حاضر یک برنامه به نام میدان آزادی دارم که از رادیو فرهنگ پخش می‌شود و یک برنامه چالشی در حوزه های اجتماعی،فرهنگی،علمی و حتی سیاسی است.ترجیح من نیز این است که برنامه هم برای خودم و هم مخاطبانم با ایجاد چالش همراه بوده و ریتم تندی داشته باشد. برنامه ای که بتواند همصدا با خواسته های مردم و همزمان با پاسخگویی مسئولان همراه باشد.

**درباره برنامه تماشاخانه فجر و جزییات آن کمی توضیح دهید؟
تماشاخانه فجر ویژه برنامه سی و هفتمین جشنواره تئاتر فجر است که از 22 بهمن آغاز شده و از رادیو فرهنگ پخش می شود.در این برنامه با مسئولان برگزاری جشنواره و هنرمندان و فعالان حوزه تئاتر گپ و گفت می کنیم. فضای بسیار گرمی است به خصوص به این دلیل که من تئاتر را به سینما ترجیح می دهم.

**این روزها فضای مجازی روز به روز فراگیرتر می‌شود. از طرفی داغ شدن بازار پادکست‌ها به نظرتان چه تاثیری بر رادیو و مخاطبان جوان آن دارد؟
متاسفانه با وسعت گرفتن و جای گرفتن فضای مجازی میان زندگی مردم،رسانه های قدیمی تر مثل روزنامه و رادیو کمی عقب رانده شده‌اند. بنابراین نمی توان از تاثیر آن چشم پوشید. در این میان مشکلات هر حوزه نیز به حاشیه نشین‌تر شدن آن‌ها دامن زده است. برای مثال ما در برنامه میدان آزادی که پیشتر توضیحی از آن ارائه کردم، تحلیل و بررسی پیرامون مشکلات حوزه مطبوعات داشتیم که اصلی ترین آن،معضل قیمت کاغذ است که از اردیبهشت 97 تا به حال سه برابر افزایش پیدا کرده است.البته باید اضافه کنم که رادیو نیز امکاناتی دارد.شاید به اینترنت و فضای مجازی نتوان در هر کجا دسترسی داشت اما رادیو با توجه به اینکه رسانه ای گرم و قدیمی است مشتریان ثابت خود از جمله رانندگان را دارد. در همین خصوص برنامه شبانه رو ویژه راننده ها را دارم که توانسته تعامل بسیار خوبی با راننده ها داشته باشد.

**تا به حال از عادی شدن اجرا و صدای خود نزد شنوندگان احساس خطر کرده‌اید؟
نگران عادی شدن صدا نیستم اما شیوه اجرا چرا.در هر برنامه باید شیوه اجرا متناسب با فضای آن برنامه باشد و این نیاز به تجربه و یادگیری دارد. باید توجه شود برنامه در چه ساعتی از شبانه روز پخش می شود، در چه حوزه ای ساخته شده است و چه دغدغه هایی را دنبال می کند. برای مثال ما یک برنامه قدیمی با تجربه 34 ساله درباره رسانه های بیگانه داریم که فضایی سیاسی دارد و لحن تند و پرهیجانی را می‌طلبد.

**فضای ورود به رادیو را برای علاقه‌مندان به این حوزه در شرایط کنونی چگونه می‌بینید؟
با وجود استعداد های درخشانی که در حوزه صدا داریم، متاسفانه فضای ورود در حال حاضر بسیار سخت شده است چراکه شما با ورود به رادیو دیگر زبان مرجع هستید.به ادبیات درست،بیان صریح و صحیح و در نهایت صدای گیرایی احتیاج دارید.در این میان باید خط مشی های سازمان را نیز در نظر گرفت. در حال حاضر سیاست این است که اول نیروهای قدیمی را ساماندهی کند و بعد اگر نیروی مازاد خواست،افراد تازه راجذب کند.این پروسه نیز یک سال است که آغاز شده و باید دید چه نتیجه ای دارد.استعدادها اما بی نظیرند و شیوه های منحصر به فردی در اجرا برای خود دارند.باوجود اینکه اکثر این افراد تجربه اجرا در استودیو را ندارند.چون می دانید که استودیو شرایطی متفاوت را می طلبد. به خصوص در برنامه‌های زنده، شما در آنِ واحد باید حواس‌تان به چند نقطه باشد، به تهیه کننده که همزمان با اجرا، در گوش‌تان حرف می زند و نکاتی را یادآور می شود، به ساعت که طبق برنامه باید تغییراتی در فضا حاصل شود و همچنین به متنی که می خوانید و پیامک هایی که در خلال برنامه ارسال می شود. ضمن اینکه در برنامه زنده شما مسئول آنچه هستید که می گویید و این استرس را چند برابر می‌کند چراکه گویندگی در برنامه زنده شبیه به راه رفتن روی لبه تیغ است.

**به عنوان کلام آخر، احسان همتی ساختار شکن است یا بر اساس آیین نامه ها و قوانین اجرا می کند؟
احسان همتی سعی می کند میانه‌رو باشد و بر محور اعتدال برنامه ها را اجرا کند. من می‌گویم می توان همزمان با فعالیت در شعاع قانون صدای مردم هم بود.

منبع: روزنامه قانون؛ 1397.11.30
گروه اطلاع رسانی**9370**2002

منبع: ایرنا

کلیدواژه: اجتماعي قانون راديو گويندگي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۸۰۲۷۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چند نکته درباره رادیو در ۸۴ سالگی

چهارم اردیبهشت‌ماه ما را به یاد رادیو و تلاش رادیویی‌ها می‌اندازد؛ روزی که اولین فرستنده عمومی رادیو در ایران نصب شد. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ساعت نوزده چهارم اردیبهشت‌ماه  82 سال پیش اولین فرستنده عمومی رادیو در ایران نصب شد. اولین‌باری که رادیو در ایران شنیده شد به دلیل فقدان دسترسی و ابزارهای ارتباطی آن زمان، با نام "رادیو تهران" شناخته شد.  در بدو تأسیس، رادیو تهران که دارای دو فرستنده یکی برای موج متوسط و دیگری برای موج‌کوتاه بود، برای پخش برنامه‌های خود از یک استودیو در محل اداره بی‌سیم استفاده می‌کرد.

در سال 1327 یک فرستنده در اختیار رادیو قرار گرفت و یک استودیوی کوچک در میدان ارگ برای پخش اخبار ساخته شد. در سال 1336 نام «رادیو تهران» به «رادیو ایران» تبدیل و بعدها در جنب رادیو ایران فرستنده دومی بنام رادیو تهران نیز مشغول به کار شد که در آغاز امر تنها موسیقی از آن پخش می‌شد. حالا که 83 سال از اولین حضور رادیو در ایران می‌گذرد رادیو از 16 شبکه رادیویی بهره می‌برد.

چند چالش و چند نکته

1. دستمزد پایین و مشکلات معیشتی برای رادیویی‌ها: 

بارها پیشکسوتان رادیو در گفت‌وگوهایشان به دستمزد پایین و البته تبعیض‌هایی اشاره می‌کنند که معمولاً نسبت به حقوق و دستمزد رادیویی‌ها و تلویزیونی‌ها وجود دارد. نکته‌ای که بعضاً از آن به عنوان تبعیض هم نام می‌برند. مصداق بارز آن گفت‌وگویی که منوچهر آذری پیشکسوت رادیو با خبرنگار تسنیم داشت.

او گفت: «من فکر می‌کنم بیشتر باید هوایِ پیشکسوتان را داشته باشند. آنها سال‌ها در عرصه کارهای فرهنگی و هنری استخوان خُرد کردند و از هیچ کوششی دریغ نداشتند. تبعیض که همیشه وجود داشته است می‌توان در تولید آثار رادیویی و تلویزیونی دنبال آنها گشت.این درخواست را داریم که پیشکسوتان و کاربلدهای حوزه رادیو و تلویزیون را دریابند. »

البته بخشی‌زاده معاون صدا در گفت‌وگوی اخیری که با خبرنگار تسنیم داشت به این نکته اشاره کرد: «رادیو دچار یک عقب‌ماندگی تاریخی در حوزه بودجه است. ما یک نگاه تطبیقی در بحث پرداخت‌ها داشتیم در بخشی از قسمت‌ها، شغل‌های مشابه در سازمان صداوسیما داریم. یک وقت‌هایی تا 7 برابر و 6 برابر عقبیم و در بخش‌هایی 16 برابر هم این عقب‌ماندگی وجود دارد. خوشبختانه آقای جبلی رئیس رسانه ملی به این موارد کاملاً اشراف دارند. خودشان بحمدالله بعد از جلسات مکرری که داشتیم به بنده عرض کردند من ان‌شاءالله خودم می‌خواهم با خود شما و عوامل ستادی درباره بودجه رادیو تصمیم بگیریم. 

خودمان به تبعیض و مشکلات در دستمزدهای اهالی نجیب رادیو اشراف داریم؛ از طرفی هم می‌دانیم با 20، 30 درصد اضافه کردن به پرداخت‌ها کاری پیش نمی‌رود. چون یکسری توقعات منطقی است. همکار صدابردار من در استودیوی صدا هم حضور دارد و به فاصله‌ای کمتر از 10 متر در پخش هم فعالیت دارد. اما تفاوت در پرداخت چند برابر می‌شود. این اتفاق خودش عاملی برای پایین آوردن انگیزه و یک مقداری تبعیض می‌شود که آزاردهنده است. نمی‌توانم قول بدهم صددرصد امسال این اتفاق می‌افتد اما با حمایت‌های رئیس رسانه ملّی به دنبال پایان دادن به این تفاوت‌ها و به نوعی تبعیض‌ها در دستمزدهای هنرمندان رادیو هستیم.»

خبر معاون صدا از راه‌اندازی رادیو بانوان تا سهم کودکان

2. آگهی‌های آزاردهنده

چندی پیش اولین جشنواره آگهی‌های بازرگانی در صداوسیما برگزار شد. بسیاری از مدیران به خصوص رئیس صداوسیما به نظام‌مندی و توجه به سبک زندگی و خیلی از موارد دیگر در این حوزه تأکید کرد. در میانِ این هیاهو اما یک نکته شاید مغفول ماند و آن وقت‌نشناسی‌های تبلیغاتی در رادیو و البته بی‌توجهی به ساختِ آگهی رادیویی بود که البته از علی بخشی‌زاده معاون صدا درباره آن سؤال کردیم.

او به این نکته اشاره کرد: «می‌دانید که آگهی‌بازرگانی که درست و اصولی ساخته شود حتماً اتفاقاتی را ایجاد می‌کند که حتی یک سریال و برنامه نمی‌توانند آن پیام و اتفاقات را به منصه ظهور برسانند. همان‌طور که شهید آوینی در کتاب آیینه جادو دارند تصویر همه‌ مولفه‌های پیام را منتقل می‌کند. می‌بینیم وقتی یک آگهی‌بازرگانی با تعداد بالایی از فرزندان کالا یا بنگاه اقتصادی را معرفی می‌کند در عینِ تبلیغ آن بنگاه و محصول حتماً به تحکیم خانواده هم فکر کرده است. در عین‌حال تجمل و اغواگری هم می‌تواند پیام‌هایی باشد که در صورتِ ساخت چنین آگهی‌ها و تبلیغاتی ایجاد شود. 

ما در رادیو دغدغه داریم که هنوز بین آگهی‌های بازرگانی تلویزیونی و رادیویی تفاوتی به وجود نیامده است و الان متأسفانه همین طور است که هرچه در تلویزیون پخش می‌شود صدایِ آن به رادیو می‌رسد. چقدر خوب است که آنونس ویژه‌ای در رادیو ساخته شود. 

بخشی‌زاده تأکید کرد: شاید یکی از دلایلی که بایستی میانِ پخش آگهی تلویزیونی و آگهی رادیویی تفاوت ایجاد شود به این خاطر باشد که رادیو کششِ پخش آگهی‌ها را همچون تلویزیون ندارد. عنصر در تلویزیون بحث بصری و تصویر است و خیلی از خلأهای تبلیغی را می‌‌پوشاند اما در رادیو همواره عنصر خیال را داریم که محتوامحور است، از این جهت همان تبلیغاتی که روی آنتنِ شبکه‌های تلویزیونی می‌رود و بحث تبلیغی را از دریچه تصویر به مخاطب القا می‌کند، نباید در رادیو پخش شود، اشکال ما این است همان آگهی پخش‌شده از طریق تلویزیون، بعضاً در رادیو تکرار می‌شود.»

اما در کنارِ این مشکل و ایراد که معاون صدا به خوبی به آن اشاره کرد پخش وقت و بی‌وقت یا همان وقت‌نشناسی تبلیغات در رادیو کماکان وجود دارد و با انتقاداتی همراه است. شاید یکی از انتقادهای جدّی به آگهی‌های بازرگانی رادیو در برنامه‌های پرشنونده‌ای باشد که شنونده در حال پیگیری برنامه یا برنامه‌هایی پرشنونده است با نوعی از تبلیغات و آگهی بازرگانی مواجه می‌شود که نمی‌تواند آن را درک کند، چون نمی‌تواند در فضای رادیو این نوع تبلیغ و فضای اسپانسری (مشارکتی) را بپذیرد، این نکته اشکال بسیار جدّی است که نوعِ جنس و فرم و محتوای تبلیغ را باید براساس فضای رادیو و تلویزیون درست انتخاب کنند.

کنار این اظهارنظرها و نکاتی که وجود دارد اما مدیران در رادیو و تلویزیون باید به‌سمت آگهی‌هایی بروند که هم تبلیغ را به‌درستی انجام دهد و هم تبدیل به بدسلیقگی نشود، این عبارت وقت‌نشناسی یا به‌قولی تبلیغات آزاردهنده، گاهی باعث می‌شود مخاطب محتوا و آن جذابیت برنامه‌ای را که پیگیری می‌کرد در پی این تعدد آگهی‌ها و طولانی‌شدن‌شان، اصطلاحاً «گم» کند.

بارها اتفاق افتاده است در تلویزیون و پخش سریال‌ها و برنامه‌های پربیننده این اتفاق بیفتد و حالا این اشکال به رادیو هم سرایت کرده است.

3: راه‌اندازی چند شبکه رادیویی

معاون صدا در گفت‌وگوی اخیر با خبرنگار تسنیم از راه‌اندازی رادیو بانوان خبر داد که از طریق رئیس صداوسیما پیگیری می‌شود. در کنار ضرورت این راه‌اندازی شبکه رادیویی، خلأ جدّی رادیو کودکان و حتی بعضاً رادیو سرگرمی هم وجود دارد.  باید دید در سالِ 1403 و روزگار جدید رادیویی‌ها مشکل دستمزدها و آگهی‌های آزاردهنده برطرف خواهد شد یا خیر؟ آیا شبکه رادیویی جدید به چرخه شبکه‌های رادیویی موجود اضافه خواهند شد؟

انتهای پیام/