به نقل از «تین نیوز»

چرا زور راه‌آهن به رقبایش نمی‌رسد؟

تاریخ انتشار: ۳۰ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۸۰۳۰۹۹

تین‌نیوز | 

با وجود اجرایی‌نشدن بسیاری از قراردادهای نهایی‌شده در برجام و البته محدودیت‌های جدی مالی دولت در حمایت از طرح‌های اقتصادی، راه‌آهن ایران در طول سال‌های گذشته در عرصه زیرساخت پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته است و می‌تواند افق بسیار روشنی را پیش روی این بخش مهم حمل‌ونقل قرار دهد.

در طول حدود شش سالی که از دو دولت روحانی گذشته، چند استان مهم باقی‌مانده به شبکه ریلی کشور متصل شده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تعداد زیادی از مسیرهای ریلی قدیمی یا نوسازی شده یا با بازسازی همه‌جانبه روبه‌رو شده‌اند و کلنگ دوخطه و چهارخطه سازی بسیاری از مسیرهای مهم به زمین خورده که می‌تواند بسیاری از دغدغه‌های زیرساختی ریلی ایران در سال‌های پیش رو را برطرف کند.

آمارهای جدید نیز نشان از آن دارد که راه‌آهن توانسته لااقل در عرصه باری بخشی از بازار ازدست‌رفته سال‌های قبل را جبران کند و در طول دو سال گذشته همواره میزان جابه‌جایی بار صورت گرفته از سوی شبکه ریلی روند افزایشی خود را حفظ کرده است. باوجودآنکه هنوز جاده نقشی محوری در انتقال محموله‌های اقتصادی ایران دارد اما ریل توانسته تلاش خود را برای به دست آوردن بخشی از این بازار در آمارهای رسمی نشان دهد.

هرچند در نگاه نخست به نظر می‌رسد عرصه ریلی راه خود برای عبور از مشکلات گذشته را پیدا کرده، اما به نظر می‌رسد مسیر آغاز شده راهی بسیاری طولانی برای رسیدن به مقصد نهایی پیش‌رو دارد.

مجید کیانپور، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، اخیرا گفته هم‌اکنون تنها از ۵ درصد ظرفیت‌های بخش مسافری ریلی استفاده می‌شود این در حالی است که با برنامه‌ریزی‌های دقیق و درست می‌توانیم ظرفیت این بخش را به ۹ تا ۱۰ درصد ارتقا دهیم. ظرفیت شبکه حمل‌ونقل ریلی در بخش بار هم‌اکنون به ۱۰ تا ۱۱ درصد رسیده این در حالی است که با استفاده و حمایت از بخش خصوصی می‌توانیم این ظرفیت را به ۲۰ تا ۳۰ درصد برسانیم.

بلااستفاده ماندن بیش از ۹۰ درصد از ظرفیت‌های خطوط ریلی نشان می‌دهد که آنچه در سر سیاست‌گذاران ریلی ایران است باید با سرعت و قدرت بیشتری دنبال شود. سرعتی که شاید حضور و محوریت بخش خصوصی بتواند راه چاره‌ای برای آن باشد.

وزارت راه‌وشهرسازی برای بالارفتن میزان استقبال از خطوط ریلی در دو بخش مسافری و باری دو برنامه مجزا را هم‌زمان جلو می‌برد. در حوزه مسافری اصلی‌ترین دغدغه باقی‌مانده، نرسیدن ریل به تعدادی از استان‌ها و مناطق کشور بود. برای مثال پیش از افتتاح راه‌آهن کرمانشاه عملا غرب کشور از راه‌آهن محروم بود و دراین‌بین استان‌های پرترافیکی مانند گیلان و آذربایجان غربی نیز نمی‌توانستند برای جابه‌جایی مسافرانشان به توان شبکه ریلی اتکا کنند. 

در این مسیر تلاش شده وضعیت دسترسی مسافران به قطار بهبود نسبی پیدا کند و البته در کنار آن برخی کج‌سلیقگی‌ها نیز جبران شود. طراحی ایستگاه‌های قطار برخی شهرها در چند کیلومتری مرکز شهر و حتی انتقال تعدادی از ایستگاه‌های قدیمی به خارج از شهر باعث شده که بسیاری از مسافران به دلیل نبود مزیت نسبی لازم در سفرهای ریلی عطای آن را به لقایش ببخشند. در عرصه بار نیز مشکل عدم دسترسی همواره یکی از اصلی‌ترین دلایل گوشه‌گیری راه‌آهن بوده است. در شرایطی که جاده‌ها در تمامی نقاط کشور فعال بوده و تا در کارخانه‌ها کشیده شده‌اند قطار فاصله‌ای طولانی تا بسیاری از این محورها دارد. ازاین‌رو در سال‌های گذشته با یک برنامه‌ریزی جدید تلاش شده برخی مراکز مهم انتقال بار از  بنادر گرفته تا کارخانه‌ها بزرگ به ریل وصل شده و امکان تردد در آنها ایجاد شود.

حمایت حلقه مفقوده حضور بخش خصوصی

با وجود تمام این برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در بسیاری از طرح‌ها محدودیت منابع اعتباری دولت عملا سرعت پیگیری طرح‌ها را کاهش داده و همین مسئله دغدغه حضور بخش خصوصی را بیش از هر زمان دیگری در این بخش پررنگ کرده است، موضوعی که البته هنوز برای مطرح‌شدن نیاز به حمایت بخش دولتی دارد.

محمد سعیدی، کارشناس مسائل ریلی، در گفتگو با «حمل‌ونقل» معتقد است که با فعالیت‌های صورت گرفته در عرصه ریلی ایران، امروز ظرفیت داخلی قابل‌توجهی در بخش خصوصی شکل گرفته که البته برای فعال‌شدن نیاز به انجام حمایت‌های لازم دارد.

به گفته او در سال‌های تحریم بسیاری از شرکت‌های داخلی در عرصه‌هایی مانند ساخت واگن یا حتی ریل ملی توانسته‌اند زیرساخت‌های لازم را فعال کنند. در سوی دیگر با خصوصی‌سازی انجام‌شده شرکت‌های مسافربری ریلی نیز به بخش غیردولتی واگذار شده‌اند که این مسئله می‌تواند بخش خصوصی ایران را توانمندتر از گذشته کند.

این کارشناس با اشاره به مشکلات به وجود آمده برای سرمایه‌گذاران عرصه ریلی در طول سال‌های گذشته، تأکید کرد: «وقتی ظرفیتی ایجاد می‌شود اما به‌طور کامل از آن بهره‌گیری نمی‌شود، قطعا نتیجه ابتدایی آن دلسردی سرمایه‌گذاران خواهد بود. 

این طبیعی است که صنایع فعال در این بخش هنوز به جایی نرسیده باشند که تمام نیازهای داخلی را پاسخ دهند اما وقتی ظرفیت داخلی بیکار بماند و همچنان برای واردات برنامه‌ریزی شود قطعا شرایط مناسبی رقم نمی‌خورد، البته در ماه‌های گذشته و با بالارفتن نرخ ارز پیگیری این سیاست‌های وارداتی دشوارتر از قبل شده است.»

سعیدی درباره بخش مسافری نیز گفت: «باید توجه داشت که سرمایه‌گذار بخش خصوصی برای تداوم حضور خود به سودآوری احتیاج دارد. اینکه برای مثال قیمت بلیت قطار برای مدتی طولانی افزایش نیابد شاید به کاهش فشار بر مسافر منجر شود اما در بلندمدت ادامه خدمات‌رسانی شرکت‌ها به مردم را متوقف خواهد کرد و این امر به صلاح صنعت ریلی نیست. ازاین‌رو می‌توان انتظار داشت که بخش خصوصی با توجه به سرمایه‌گذاری‌هایی که در سال‌های گذشته داشته فعالیت خود را افزایش دهد اما این مسئله منوط به قدرت‌گیری حمایت‌ها خواهد بود.»

 شرکت راه‌آهن در ماه‌های گذشته در یک دوراهی بسیار دشوار قرار گرفته است. از سویی بازار ریلی با توجه به حضور رقبایی قدرتمندی چون جاده، کشش افزایش قابل‌توجه نرخ بلیت را نخواهد داشت و از سوی دیگر شرکت‌های ریلی بارها اعلام کرده‌اند که باقی‌مانده قیمت بلیت در نرخ‌های امروزی عملا برای آنها صرفه اقتصادی قابل‌توجهی ایجاد نمی‌کند. ازاین‌رو به نظر می‌رسد آینده ریلی ایران و چگونگی استفاده از ظرفیت ۹۰ درصدی فراموش‌شده راهی جز اتخاذ یک تصمیم سخت در این حوزه ندارد، تصمیمی که می‌تواند مسیر توسعه راه‌آهن ایران را برای سال‌های پیش رو تعیین کند.

منبع: تین نیوز

کلیدواژه: شبکه ریلی راه آهن ایران سفر با قطار حمل بار ریلی بار ریلی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۸۰۳۰۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رشد ۱۰۷ درصدی تناژ بارگیری محمولات در راه آهن فارس

مهرداد انصاری گفت: با راه‌اندازی بارانداز ریلی مهیار که در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۲ رقم خورد، افق جدیدی به روی حمل بار در راه‌آهن فارس گشوده شد و با تلاش شبانه روزی تمامی همکاران در حوزه‌های بازرگانی، عملیاتی و پشتیبانی موفق شدیم به رشد قابل توجه ۲ برابری در تناژ بارگیری محمولات در نخستین ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته دست پیدا کنیم.

او با بیان اینکه میزان تن کیلومتر مبدأ-مقصد نیز در همین مدت رشد ۶۳ درصدی داشته است، افزود: با تلاش شبانه روزی همکاران حوزه بازرگانی در تحلیل و جذب بار‌های ریل پسند استان و زحمات همکاران عملیاتی پیش بینی می‌شود تا پایان سال حجم قابل قبولی از بار‌های ریل پسند استان از طریق ناوگان ریلی فارس حمل شود.

مدیرکل راه آهن فارس در تشریح عملکرد این اداره کل در سال ۱۴۰۲ نیز اشاره کرد و گفت: پارسال از مجموع ۴۳۰ هزار تن کالای حمل شده توسط ناوگان ریلی فارس بالغ بر ۳۷۸ هزار تن بارگیری انجام شدکه رشد ۲۳.۵ درصدی تناژ بارگیری محمولات نسبت به سال ۱۴۰۱ را می‌توان از جمله مهم‌ترین دستاور‌های این اداره کل در سال ۱۴۰۲ برشمرد.

انصاری با بیان اهم اقدامات حوزه حمل بار و مسافر و زیرساخت و بهره برداری راه آهن فارس در سال ۱۴۰۲، اظهار داشت: خدمات ریلی ایمن و بدون وقفه به صاحبان بار و نیز خدمات مسافری به شهروندان عزیز به صورت شبانه روزی در راه آهن فارس ارائه می‌شود.

او در مورد مهم‌ترین اقدامات حوزه حمل بار خاطرنشان کرد: رشد ۲۳ درصدی تناژ بارگیری محمولات، رشد ۱۵ درصدی تعداد واگن‌های بارگیری شده، رشد ۹ درصدی تناژ تخلیه، رشد ۷۴ درصدی درآمد‌های عملیاتی و خدمات ریلی ایمن و بدون وقفه به صاحبان بار از مهم‌ترین اقدامات حوزه حمل بار در سال گذشته بود. 

انصاری گفت: عملیات بارگیری شمش از فولادپاسارگاد به اروپا به مقصد صوفیه بلغارستان که از بهمن ماه ۱۴۰۲ آغاز شد گام موثری خواهد بود که در زمینه بار‌های صادراتی نیز در سال جدید رکورد جدیدی را به ثبت برسانیم.

مدیرکل راه آهن فارس اظهارداشت: محمولات پتروشیمی استان، محمولات سنگ آهن مورد مصرف فولاد مبارکه، حمل خودرو و گندم از جمله بار‌های عمده‌ای است که توسط ناوگان ریلی فارس جابجا شده است.

او افزود: بازاریابی گسترده با نگاه بر درآمد کیفی در جذب بار‌های ریل پسند و شناسایی مراکز تولید و جذب و حمل بار‌های صادراتی و عرضه بار‌های انبوه و هم چنین تعاملات صورت گرفته با این مراکز از جمله دیگر اقدامات حوزه حمل بار و بازرگانی بود.

انصاری بیان کرد: انجام پروژه‌های مکانیابی دهکده‌های لجستیک شیراز و جهرم و اخذ تأییدیه مکانیانی از ستاد عالی لجستیک کشور نیز از جمله مهم‌ترین اقدامات حوزه بازرگانی بود که در سال ۱۴۰۲ رقم خورد.

او درخصوص عملکرد حوزه مسافری راه آهن فارس گفت: در سال گذشته حمل بیش از ۵۵۰ هزار نفر مسافر توسط ۱۰۵۶ رام قطار به مقاصد تهران و مشهد و ایستگاه‌های بین راهی به صورت رفت و برگشت انجام و خدمات مسافری نیز به بهترین نحو به مسافران عزیز ارائه شد.

انصاری در خصوص اقدامات شاخص حوزه بهره برداری و ناوگان راه آهن فارس در سال گذشته یادآور شد: آغاز بارگیری محمولات سنگ آهن در ایستگاه مهیار، اعزام ۱۲۲۵ رام قطار باری، بساخت و راه اندازی بارانداز ریلی مهیار، رگزاری دوره‌های آموزشی ویژه پرسنل عملیاتی، برگزاری آزمون‌های ادواری مختص مشاغل فنی، تعویض ۵ دستگاه تراکشن موتور لکوموتیو، تعویض محور در ۹ واگن مسافری و باری، جذب پرسنل عملیاتی در قسمت‌های موردنیاز و انجام ۳۰۸ مورد تعمیرات ویژه واگن‌ها و اجرای ۶۵ مانور عملیاتی در بلاک‌ها و ایستگاه‌های راه آهن فارس از جمله اقدامات شاخص حوزه بهره برداری و ناوگان این اداره کل در سال گذشته بوده است.

او افزود: با توجه به نتایج ارزیابی مجموع عملکرد پدافند غیرعامل از ابتدای سال ۱۳۹۹ به عنوان ارزشیابی ادارات کل مناطق راه آهن در سال ۱۴۰۲، اداره کل منطقه فارس جزو ۳ منطقه برتر و حائز اهمیت در حوزه پدافند غیر عامل در میان مناطق ۲۱ گانه راه آهن جمهوری اسلامی ایران است.

مدیرکل راه آهن فارس در خصوص اقدامات حوزه فنی و زیربنایی گفت: فراهم آوردن امکانات و زیرساخت‌های ریلی برای حمل محموله‌های تولیدی استان و انتقال مواد اولیه به منظور کمک به تولیدات داخلی از جمله مهمترین برنامه‌های این اداره کل است که در کنار سایر ظرفیت‌های ریلی استان، با برنامه ریزی انجام شده در سال گذشته احداث بارانداز ریلی مهیار نیز به سرانجام رسید.

انصاری افزود: پیشرفت ۹۷ درصدی ساختمان ایستگاه مرودشت با اعتبارات واگذاری راه‌آهن تکمیل پروژه‌های فنس‌کشی محوطه سوخت ایستگاه آباده و احداث سایبان پارکینگ ساختمان کنترل شیراز، تکمیل تصفیه خانه فاضلاب شیراز، انجام بازدید‌های مستمر جهت شناسایی عیوب محور ریلی، زوال برداری ترانشه‌ها به میزان ۷۷۵ مترمکعب، ۱۲۵ مترمکعب لایروبی پلها، ۴۵۷۵۰ متر لایروبی کانالها، انجام ۶۶ بند عملیات جوشکاری، انجام سرویس دیزل ژنراتورهاف مناسب سازی مسیر نابینایان، راه اندازی و تجهیز اتاق مادر و کودک (شیردهی) و تصب و راه‌اندازی سخت‌افزاری مرکز ۱۵۰۰ شماره‌ای تحت شبکه آوا، نصب دستگاه‌های پوشش رادیویی در طول محور از جمله اهم اقدامات انجام شده در حوزه فنی و زیربنایی این اداره کل است که پس از تشکیل ۲۰ جلسه کنترل پروژه در سال گذشته به سرانجام رسیده است.

او همچنین گفت: با توجه به موقعیت ایستگاه شیراز و قرارگیری در منطقه غرب شیراز پیگیری احداث پیاده رو به طول یک کیلومتر با مشارکت شهرداری منطقه ۱۰ شیراز برای رفاه حال مسافران و مردم، مهم‌ترین برنامه خدمات مسافری بود که برای سهولت دسترسی به ایستگاه شیراز در سال ۱۴۰۲ و ایام نوروز ۱۴۰۳ به سرانجام رسید.

ضریب اشغال ۱۰۰ درصدی ناوگان ریلی فارس در ایام نوروز ۱۴۰۳

انصاری با اشاره به ورود بیش از ۱۲ هزار نفر مسافر به شیراز با خطوط ریلی گفت: در نوروز امسال بیش از ۲۴ هزار نفر مسافر بوسیله ناوگان ریلی فارس جابجا شدندکه نشان دهنده ضریب اشغال ۱۰۰ درصدی قطار‌های فارس در ایام نوروز ۱۴۰۳ است.

او اضافه کرد: این تعداد مسافر با ۹۰ رام قطار به مقاصد تهران و مشهد و ایستگاه‌های بین راهی به صورت رفت و برگشت جابه‌جا شده‌اند.

انصاری در خصوص ساعت حرکت قطار‌ها تا پایان فروردین ماه گفت: قطار‌های فارس در مسیر تهران به صورت روزانه ساعت ۱۸:۳۰ از مبدأ شیراز و ساعت ۲۰:۵۰ از مبدأ تهران و در مسیر مشهد ساعت ۱۴:۳۰ از مبدأ شیراز و ساعت ۰۶:۲۵ از مبدأ مشهد و ایستگاه‌های بین راهی به مسافران خدمات ارائه می‌دهد.

انصاری در خصوص برنامه‌های حوزه باری راه آهن فارس در سال جدید افزود: در راستای منویات مقام معظم رهبری برای دست یابی به شعار سال ۱۴۰۳، مهم‌ترین برنامه این اداره کل فراهم آوردن امکانات و زیرساخت‌های ریلی برای حمل محموله‌های تولیدی استان و انتقال مواد اولیه به منظور جهش تولید که قطعا با مشارکت مردم و مجتمع‌های صنعتی میسر خواهد شد، امیدواریم با برنامه ریزی انجام شده در سال جاری به رشد چند برابری در زمینه بارگیری دست یابیم. 

او، مهم‌ترین برنامه‌های زیربنایی سال ۱۴۰۳ را در کنار رشد قابل توجه حمل بار و مسافر در سال جدید را نیز عنوان کرد و گفت: بخشی از عملیات عمرانی ساختمان‌های نیمه تمام انجام شده است و تلاشمان را برای جذب اعتبارات لازم و به سرانجام رسیدن این برنامه در سال جدید تمام انجام خواهیم داد و تسهیل شرایط راه‌اندازی ایستگاه مرودشت در سال جاری در کنار سایر پروژه‌های زیربنایی انجام می‌شود. 

مدیرکل راه آهن فارس گفت: با جذب سرمایه‌گذاران مناطق ویژه شیراز و جهرم در صدد احداث دهکده‌های لجستیک مذکور هستیم که پس از اخذ موافقت‌های ستادی و استانی انجام خواهد شد.

او گفت: شروع عملیات اجرایی بارانداز مارال در صفاشهر، توسعه و فعال سازی گار باری مرودشت جهت حمل بار‌های پتروشیمی و فولادی استان، پیگیری اتصال پتروشیمی شیراز به شبکه ریلی پس از تأییدیه‌های هیئت مدیره راه‌آهن، پیگیری اتصال خط فرعی فولاد اقلید پارس به شبکه ریلی و پیگیری تأسیس شرکت حمل و نقل ریلی با حضور سرمایه گذاران استان از جمله مهم‌ترین برنامه‌های توسعه‌ای راه آهن فارس می‌باشد که از ابتدای سال در دست پیگیری قرار گرفته است.

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز