به نقل از «ایرنا»

چرا انجمن‌های علمی برای دانشجویان جذابیت ندارند؟ -2

تاریخ انتشار: ۳۰ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۸۱۱۰۵۲

تهران- ایرنا- در بخش دوم میزگرد «فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی انجمن های علمی» دانشجویان حاضر به نقد و بررسی دو دهه فعالیت انجمن های علمی-دانشجویی پرداختند و از این نکته گفتند که چرا این انجمن ها برای دانشجویان جذابیت ندارند.

در قسمت اول میزگرد «فرصت‌ها و چالش‌های پیش‌روی انجمن های علمی»، سید محمدعلی بلادی نژاد، دبیر اتحادیه‌ انجمن‌های علمی معماری، شهرسازی و مرمت و احسان طالبیان دبیر سابق اتحادیه انجمن‌های علمی فیزیک به ارائه دیدگاه خود درباره دو دهه فعالیت انجمن های علمی-دانشجویی پرداختند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در قسمت دوم میزگرد ایرنا، علی ولی زاده دبیر اتحادیه‌ انجمن‌های علمی مهندسی صنایع و امیرحسین ابراهیمی دبیر اتحادیه‌ انجمن‎های علمی علوم سیاسی هم به ارائه نظرات خود می پردازند.

* اهمیت انجمن‌های علمی در خیلی از دانشگاه‌ها فهم نشده است
**علی ولی زاده: اگر بخواهیم انجمن‌های علمی را بررسی کنیم، انجمن‌های علمی بزرگ‌ترین، جوان‌ترین و علمی‌ترین تشکل رسمی در سطح دانشگاه‌ها هستند. انجمن‌های علمی از نظر کمیتی تعدادشان بالا است اما باید بررسی کنیم که چه تعداد از آن‌ها واقعی است. مشکلی که در قدم اول در مورد انجمن‌های علمی داریم، شاید این باشد که این انجمن‌ها در طول این 20 سال خوب معرفی نشدند. اگر از فارغ التحصیلان یک دانشگاه بپرسید شاید تعداد قابل توجهی از آنان، با انجمن‌های علمی دانشگاه خود آشنا نباشند و ندانند که در فلان دانشکده این دانشگاه، انجمن علمی‌ای وجود داشته که این فعالیت‌ها را داشته است.
ابتدا ما باید بیاییم جایگاه انجمن‌های علمی در دانشگاه‌ها را از منظر خود دانشجویان و مسئولان مورد بررسی قرار دهیم که به انجمن علمی با چه دیدی نگاه می‌کنند، واقعیت این است که اهمیت انجمن‌های علمی در خیلی از دانشگاه‌ها فهم نشده است. قبل از اینکه به جایگاه انجمن‌های علمی در اسناد بالادستی بخواهیم ورود کنیم اول باید ببینیم در دانشگاه چه دیدی نسبت به انجمن علمی وجود دارد؟
20 سال فرصت مناسبی است تا انجمن‌های علمی به جایگاه مناسبی برسند. بخشی از این عدم وجود شناخت کافی به خود ما انجمن‌ها باز می‌گردد. ما برای ارائه خود چه کرده‌ایم؟ تا برای خودمان ارزش قائل نشویم از دیگران هم نمی‌توان انتظار داشت.
برای انجمن‌های علمی در وهله‌ اول یک سری وظایف روتین تعریف شده است. مسیر اصلی دانشگاه مسیر علمی است، حالا یک سری تشکل‌های جنبی در دانشگاه‌ها هستند برای کسانی که علاقه دارند، در آن‌جا فعالیت کنند. یک تشکل داریم به اسم انجمن علمی که شما هم این ویژگی‌های کار تیمی، ارتباط برقرار کردن و تجربه کسب کردن را دارد مثل بقیه تشکل‌ها و هم به خط مشی اصلی دانشگاه یعنی مسیر علمی هم نزدیک‌تر است. پس دانشجویی که وارد دانشگاه می‌شود و می‌خواهد یک فعالیت جنبی داشته باشد به نظر می‌رسد اگر دغدغه‌های سیاسی برایش در اولویت نباشد، اگر شرایط برایش خوب ارائه شود، علاقه‌مند می‌شود که وارد انجمن علمی شود. اگر می‌بینیم استقبال کم‌تر است و آن شور و اشتیاق کم‌تر شده دو بحث است. یکی بحث جو عمومی کشور است که تفکر دانشجویان معطوف به جای دیگری است و یک بحث مربوط به خودمان است که ما چقدر توانستیم انجمن علمی را به دانشجویان و مسئولان دانشگاه معرفی کنیم و بعد بخواهیم وارد اجتماع و بحث حاکمیتی شویم.
در گام اول انجمن‌های علمی آن کارهایی که خودشان باید انجام بدهند را بیایند به خوبی ارائه کنند. یعنی چه اموری در انجمن انجام می‌شود و انجمن‌های علمی چه توانمندی‌هایی دارند؟

*زیرساخت‌ها برای انجمن های علمی فراهم نیست
آقای دکتر غلامی در افتتاحیه جشنواره حرکت گفتند، که انجمن‌های علمی حلقه‌ مفقوده‌ ارتباط صنعت و دانشگاه هستند، باید ببینیم این تا چه حد با واقعیت انطباق دارد؟ باید بپرسیم که آیا انجمن‌های علمی واقعا حلقه‌ واسط هستند؟ ما در تعریف ارتباط دانشگاه با صنعت مشکل داریم؟ ارتباط صنعت با دانشگاه یعنی چی؟ دانشگاه باید بیاید مشکلات صنعت را حل بکند؟ خب صنعت چه کاری باید انجام بدهد؟ یک سری مکتوباتی هست ولی واقعا مساله این است که آیا انجمن‌های علمی ظرفیت برقراری این ارتباط را دارند؟ به نظر من انجمن‌های علمی شاید به تنهایی آن حلقه نباشند و بحث فراتر از انجمن‌های علمی است و ما هنوز به بحث‌های زیرساختی در انجمن‌های علمی نرسیدیم که بخواهیم در گام بعد، وارد ارتباط دانشگاه با صنعت شویم.
نقش انجمن علمی در ارتباط دانشگاه با صنعت یعنی اینکه انجمن علمی بیاید برای صنعت پروژه انجام دهد؟ آیا می‌تواند؟ آیا در ساختارش این کار تعریف شده است؟ چه کاری باید بکند؟ ما در بیان به یک سری از موارد از قبیل همین نقش انجمن‌های علمی در ارتباط بین صنعت و دانشگاه می‌پردازیم ولی در واقعیت باید ریشه‌ای تر بر روی انجمن‌های علمی کار کنیم.

*انجمن‌های علمی باید مسأله‌محور شوند
**بلادی: من اینجا با شما قدری مخالفم، شما می‌گویید ما چه کار کردیم؟ من به عنوان دبیر انجمن، اتحادیه و دبیر دو دوره قبل جشنواره حرکت، می‌گویم اگر در ساختار انجمن‌های علمی در ایده‌آل‌ترین حالتش فعالیت بکنید، ارزش به وجود نیاوردید و کمکی به حل مسائل نکردید، صدها نفر هستند که فعالیت در چارچوب آیین‌نامه را به بهترین شکل ممکن انجام داده‌اند و در جشنواره حرکت هم رتبه کسب کرده‌اند، اما با همه‌ این‌ها مطمئن نیستید متناسب با وقت و انرژی که برای آن کار گذاشتید توانسته باشید ارزشی تولید بکنید. برای همین بود که برای اولین بار در دیدار اختصاصی با رهبری ایده‌ انجمن‌های مساله محور را مطرح کردم که البته وزارت علوم به صورت دست و پا شکسته دنبال آن را گرفته ولی از آن مسیرمدنظر ما دارد دور می‌شود.
در ادامه گفتید که دانشگاه‌ها به جایگاه انجمن‌های علمی احترام نگذاشتند، این ساختار متناسب با همان هفت موردی که در ابتدا گفتم، این نتوانسته و در مواجهه با انجمن‌های علمی مشکل دارد. دانشگاه مقصر نیست و ساختارمشکل دارد. حالا که ساختار مشکل دارد باید مشکل آن را بفهمیم و برای آن راهکار ارائه بدهیم.

* با نادیده گرفتن انجمن‌های علمی، سرمایه اجتماعی کشور از بین می‌رود
** ابراهیمی: در ابتدایی که وارد انجمن‌های علمی شدم، انتظار دیگری از این مجموعه داشتم و تصور می‌کردم قرار است چه حرکت بزرگی از دل انجمن‌ علمی صورت بگیرد. اما هرچه جلوتر رفتم، متوجه شدم یک فاصله عمیق بین اینکه چه انتظاراتی از انجمن‌های علمی وجود دارد و در عمل به چه کارکردی از انجمن‌های علمی می‌توان رسید، وجود دارد و نمی‌شود به اهداف آرمانی رسید. تمام افرادی که وارد انجمن‌های علمی شدند با یک هدف و چشم‌اندازی وارد انجمن‌های علمی شدند اما بعد از مدتی تلاش و تجربه واقعیات از نزدیک، متوجه شدند در یک دور باطل تلاش می‌کنند. علی‌رغم تلاش و برگزیده شدن در جشنواره‌ها، واقعا اجر و قرب و تشویقی صورت نمی‌گیرد.
آنطوری که من خودم بررسی کردم متوجه شدم با گذشت دو دهه از تاسیس انجمن‌های علمی، آن چیزی که خودم انتظارش را داشتم این بود افرادی که در بالاترین سطح انجمن‌های علمی یعنی اتحادیه‌های انجمن‌های علمی هستند، حداقل در مقام مشاور به مسئولان ذیربط در آن رشته و وزارتخانه کمک کنند و با مشورت‌های جزئی حضور خود را اعلام کنند و بگویند چه کارهایی می‌توانند بکنند، چون تمام دانشجویانی که وارد انجمن‌های علمی می‌شوند، آمده‌اند دستاوردی از خود به یادگار بگذارند؛ بعضی‌ها اختراعی دارند و برخی هم پژوهشی به جای می‌گذارند. اما با نادیده گرفتن انجمن‌های علمی، سرمایه‌ اجتماعی این کشور که دانشجویان هستند، از بین می‌روند در حالی که این سرمایه‌ اجتماعی در وضعیت فعلی کشور می‌تواند به کار گرفته شود و در حل بحران‌ها نقش آفرین باشد. انجمن‌های علمی نه تنها بزرگ‌ترین تشکل‌های دانشگاه هستند، بلکه نخبگان به آنجا وارد می‌شوند. کسانی که فارغ از دل‌بستگی‌های سیاسی هستند، کسانی که آمده‌اند اقدام مثبتی انجام دهند.

*تلاش ما در جایی دیده نمی‌شود
چیزی که خودم دیدم، این است که بسیاری از مسئولان حتی یک بار نگاهی به نشریات علمی انجمن‌های علمی نیانداخته‌اند و بررسی نکرده‌اند و اگر هم در همایشی شرکت می‌کنند صرفا در عکس یادگاری آن حضور پیدا می‌کنند و نسبت به خروجی جلسات انجمن‌های علمی بی‌تفاوت هستند و عملا محتوای این جلسات را به کار نمی‌گیرند. به نظر من امروز که در دهه‌ پنجم انقلاب هستیم، باید شرایط حاکم بر ساختارها از آن نگاه بدو انقلاب فاصله بگیرد و آن چیزی که دقیقا برای من آشکار است تمامی تحولات و رخدادهای امروز کشور ما نشان‌دهنده یک اقتصاد بیمار است و این اقتصاد بیمار در طول این چهاردهه از طریق سیاست‌های غلط ایجاد شده است.
اگر مشاورین درستی داشتیم، اگر در تصمیم‌گیری‌ها از کسانی که متخصص بودند و به شرایط آگاه بودند، مشورت می‌گرفتیم این شرایط به وجود نمی‌آمد که امروز یک جامعه ملتهب داشته باشیم. جامعه‌ای که هر روز در حال جوشش و غلیان است و عملا ترس این را داریم که فردا بدتر از امروز نشود. من همیشه این مثال را با خودم تکرار می‌کنم که ژاپنی‌ها می‌گویند: «به خاطر میخی نعلی افتاد، به خاطر نعلی اسبی افتاد، به خاطر اسبی سواری افتاد، به خاطر سواری جنگی شکست خورد، به خاطر شکستی مملکتی ویران شد و همه‌ این‌ها به خاطر شخصی بود که میخی را بد کوبیده بود.»
این مثال نشان می‌دهد که چقدر در کوچکترین زمینه‌ها باید با یک رویکرد و مدیریت درست جلو برویم اما در کشور ما متاسفانه مدیریت شایسته صورت نمی‌گیرد و خروجی این سو مدیریت منجر به وخامت وضع اقتصادی شده که منجر به سقوط اخلاقی شده و سقوط اخلاقی به این معناست که جامعه‌ ما دچار یک فروپاشی اخلاقی می‌شود. تا دیر نشده باید یک اقدام سریع انجام بپذیرد و آن کسانی که می‌توانند کمک کنند، نسل امروزی است که تقریبا چندین و چند سال است که تلاش می‌کنند ولی تلاش‌شان در جایی دیده نمی‌شود.
انجمن‌های علمی وقتی می‌بینند که به کارشان توجهی نمی‌شود باید با یک نگاه انتقادی به مسائل نگاه کنند و تمامی مسائلی را که در رشته‌ خود با آن دست و پنجه نرم می‌کنند اعلام کنند. به عنوان مثال رشته علوم سیاسی در دفترچه آزمون استخدامی سال جاری فقط یک نفر اعلام نیاز شد آن هم برای رشته‌ شیلات و معنای آن هم برای ما دانشجویان و فارغ التحصیلان علوم سیاسی این است که کشور به یک فرد متخصص در حوزه سیاستگذاری و روابط بین‌الملل احتیاجی ندارد و این می‌گوید خیلی از مسئولان عمق فاجعه را درک نکرده‌اند که واقعاً قرار است چه اتفاقی بیفتد.

** ایرنا: به نظر می‌رسد، فضای عمومی دانشجویان نسبت به فعالیت داوطلبانه کمرنگ شده است، در حال حاضر چه برنامه‌ای برای جذب بیشتر دانشجویان به فضای انجمن‌های علمی دارید؟ جایگاه نخبگانی را در فضای فعالیت‌های انجمن‌های علمی چگونه تعریف می‌کنید؟

** ابراهیمی: در رشته‌های علوم انسانی بر خلاف رشته‌های فنی و مهندسی، فرد عملا امکان اختراع یا کارآفرینی در یک حوزه فناورانه را ندارد، نهایت کاری که می‌تواند بکند که کار سختی هم هست، می‌تواند تولید ایده کند، این تولید ایده هم باید عملیاتی شود و در بوته آزمایش قرار بگیرد که متاسفانه هیچوقت در کشور ما این ایده‌ها اجرایی نمی‌شوند و ما به یک سمتی داریم می‌رویم که عملا اجازه فکر کردن را از افراد می‌گیریم و افراد را از فکر کردن زده می‌کنیم. خیلی از افراد هستند که ایده‌هایی را مطرح می‌کنند اما با تمسخر مواجه می‌شوند. این خود سبب دلزدگی دانشجویان از فعالیت داوطلبانه می‌شود.

** ایرنا: به عنوان دبیر اتحادیه انجمن‌های علمی علوم سیاسی تا به حال شده در مراکز تصمیم گیری برای همفکری و مشورت از اتحادیه‌ی شما دعوتی صورت بگیرد؟

**ابراهیمی: خیر، اصلا.
*به جای فرد باید روی جمع تاکید شود

** بلادی: خیلی سوال خوبی پرسیدید. معتقدم در تعریف نخبه باید یک تجدیدنظری شود. نخبه فرهنگی چیزی از نخبه‌ علمی کم‌تر ندارد. شاخص‌های شناسایی نخبگان باید تغییر پیدا کند. یکی از علت‌ها هم این است که معاونت علمی و فناوری رییس جمهوری رییس بنیاد ملی نخبگان است و این یکسان بودن جایگاه‌ها باعث شده سیاست‌های بنیاد ملی نخبگان، عطف به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری باشد. ما اخیرا متن سخنرانی خودمان در سال 95 در حضور رییس جمهوری را بررسی کردیم و آنجا گفتیم بنیاد نخبگان تعریف قائم به فرد از نخبه داشته و عاجز از این بوده که گروه نخبگانی را تعریف کند، بنیاد ملی نخبگان این نقد را جدی گرفت و سال بعد هسته‌های نخبگانی را شکل داد اما باز هم عضویت در این هسته‌ها مشروط به داشتن همان آیتم‌های فردی نخبگانی شده است.

این تاکید بر فردیت خیلی به مفهوم نخبگی ضربه زده و این در صورتی است که قبح نخبه فردی در دنیا شکسته شده و جوایز نوبل را هم گروه‌های تحقیقاتی می‌گیرند. اما نهادهای سیاستگذار ما در حوزه نخبگی تاکیدشان بر روی آیتم‌های فردی است و ضربه‌هایش را می‌بینم. این تاکید بر فردیت یک رقابت ناسالم را در فضای آموزش عالی ایجاد کرده. حتی اثراتش را در فضای اقتصادی کشور می‌بنییم و اقبال به فعالیت‌های شراکتی کمرنگ شده است. این‌ها ریشه‌اش از همین تاکید بر فردیت نشات گرفته است.

آموزش و پرورش اصلاحاتی را انجام داده و توجه به کار گروهی را در دستور قرار داده اما آموزش عالی هیچ کاری نکرده است. شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان یک متولی تاکنون نشده یک بار از اتحادیه‌های انجمن‌های علمی دعوت کند برای اینکه دغدغه‌های آن‌ها را بشوند. در مورد همان نقشه جامع علمی کشور خیلی حرف می‌توان زد و عملا نظرات بدنه علمی دانشجویی در سطوح سیاستگذاری وارد نمی‌شود.

یک سوال هم در مورد عدم اقبال دانشجویان به انجمن‌های علمی مطرح کردید. این جذب نشدن معلول است. چند عامل را باید در کنار هم ببینیم تا بتوانیم به یک پاسخ برای این وضعیت برسیم. شما تقارن 40 سالگی انقلاب را با اولویت‌های پژوهشی سازمان‌ها در نظر بگیرید. خیلی حرف‌ها برای گفتن دارد. در همه سازمان‌ها، بحث سرمایه‌ی اجتماعی به عنوان یک اولویت و بحران دارد مطرح می‌شود. وقتی ما سرمایه‌ اجتماعی را از دست می‌دهیم و به عنوان اولویت پژوهشی مطرح می‌شود یعنی ما تازه این را به عنوان بحران حس کرده‌ایم و از پژوهشگران دعوت می‌شود که بیایند و روی آن کار بکنند، تقارن این موضوع با 40سالگی انقلاب آدم را به فکر فرو می‌رود.

انجمن‌های علمی با ساختار فعلی جذابیتی برای دانشجویان ندارد چرا چون تاکید بر فردیت کردیم و اگر فرد احساس کند برایش رزومه نمی‌شود وارد انجمن نمی‌شود. در فضایی که ارزش‌های جامعه دستخوش تحول است باید دید چقدر این فعالیت دلی داوطلبانه می‌تواند جذابیت داشته باشد.
**9221**1601**

منبع: ایرنا

کلیدواژه: علمي آموزشي انجمن هاي علمي فرصت ها و چالش ها دانشجويان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۸۱۱۰۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نخستین کنگره بین‌المللی«اربعین و آینده علمی فرهنگی جهان اسلام»

گروه اندیشه: نخستین کنگره بین‌المللی«اربعین و آینده علمی فرهنگی جهان اسلام» به همت انجمن علمی مطالعات جهان اسلام و تعدادی از مراکز علمی و دانشگاهی ایران و عراق برگزار می‌شود.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از روابط عمومی انجمن مطالعات جهان اسلام، این کنفرانس دو روزه سه‌شنبه و چهارشنبه ۲۸ و ۲۹ فروردین ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۷ در پنل‌های متعدد و با حضور صاحبنظران، استادان و محققان حوزه مطالعات جهان اسلام در محل تالار اشراق مجموعه فرهنگی هنری ایوان شمس برگزار خواهد شد. علاقه‌مندان می‌توانند برای حضور در این کنفرانس به آدرس تهران-میدان فاطمی- خیابان شهدای گمنام- ابتدای کردستان(جنوب به شمال)- مجموعه فرهنگی هنری ایوان شمس- سالن اشراق مراجعه کنند.»

گفتنی است این کنفرانس از صفحه اسکای روم انجمن به نشانی b۲n.ir/aiws به‌صورت مجازی پخش خواهد شد.

216216

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1894984