به نقل از «اکوفارس»

عبور از بحران بازار کشاورزی از طریق بورس

تاریخ انتشار: ۱ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۸۲۴۶۰۹

اما در شرایطی که قانون‌گذار بورس کالا را یک بخش از بهبود ساز‌و کارتجارت و توزیع به شمار آورد و حتی در فاز بهره‌وری محصولات کشاورزی از این بازار رسمی به‌عنوان یک ابزار استفاده شده است چرا در حال فاصله‌گرفتن از آن هستیم. تجربیات جهانی، اصول علمی اقتصادی، منافع و مزایا همگی از اهمیت بازارهای رسمی حکایت دارد ولی مدتی است که این بازار نه تنها جدی نگرفته نشده بلکه نادیده گرفتن این بازار بیش از حد مشهود است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مشخص نیست که چه توجیهی پشت سر فاصله‌گرفتن از بورس کالا در بازار محصولات کشاورزی و دامی است آن‌هم در شرایطی که وضعیت بازار به صراحت نشان می‌دهد مدیریت دستوری راه به جایی نبرده است. عدم معامله در بورس کالا و معامله در بازار غیرشفاف فعلی تنها موجب می‌شود تا از واقعیت‌های معاملاتی بی‌خبر بمانیم گویی با دست خود قصد داشته باشیم برخی آمارها را مخفی کرده و با پرده‌پوشی‌های حرفه‌ای صورت مساله را پاک کنیم اما این به معنی مدیریت بازار نیست.  بورس‌های کالایی در جهان به‌خصوص در کشورهای پهناور و پرجمعیت، اغلب بر پایه محصولات کشاورزی شکل گرفته و همچنین مهم‌ترین‌ بخش هنوز هم در بازارهای کالایی رسمی در جهان به محصولات کشاورزی اختصاص دارد.

محصولاتی که از غلات گرفته تا دام زنده، انواع گوشت و محصولات باغی، حبوبات و پنبه و پشم تا آب پرتقال، چای، پنیر، روغن پالم، کائوچو و برخی کالاهای خاص ژنتیکی دامی را شامل می‌شود. همه اینها در بورس‌های کالایی مورد معامله قرار می‌گیرند و شاید بتوان گفت بزرگ‌ترین بازارهای کالایی در جهان را همین گستره معاملاتی تشکیل می‌دهد. بورس کالایی شیکاگو بهترین معرف این قبیل بازارهاست و در فاز بعدی می‌توان به بازارهای کالایی در چین و هند و آفریقای جنوبی اشاره کرد. اهمیت عرضه امن مواد غذایی و محصولات کشاورزی در اقصی نقاط جهان که لازمه آن حمایت واقعی از بخش کشاورزی و دامپروری است موجب شده تا توسعه بازارهای رسمی محصولات کشاورزی در دستور کار اغلب کشورهای بزرگ قرار بگیرد و از همین مسیر شاهد هستیم که کشورهای توسعه‌یافته سال‌هاست که با تکانه‌های عرضه محصولات کشاورزی به‌صورت جدی روبه‌رو نشده‌اند و نوسان قیمت‌ها در این بازارها یا بازارهای منطقه‌ای در تعاملی واقعی با نرخ‌های بین‌المللی باشد. این تجربه موفق جهانی امکان بازتولید و بازتعریف در بازارهای داخلی دارد و می‌توان از ظرفیت بورس کالای ایران در این زمینه بهره برد. این انتظار در شرایطی امکان بررسی دارد که به‌صورت نامحسوس و ناملموسی بازار محصولات کشاورزی بورس کالا در حال از بین رفتن است. آمارهای بورس کالا نشان می‌دهد حجم داد‌و‌ستد محصولات کشاورزی در بورس کالا در سال جاری تاکنون به نسبت مدت مشابه سال قبل ۲۹ درصد کاهش داشته است. این در حالی است که مثلا حجم معامله محصولات پتروشیمی در همین میزان ۱۴ درصد افزایش داشته است. به‌عنوان یک نمونه مشخص و عینی حجم معاملات جو در سال جاری به نسبت مدت مشابه سال قبل ۹۴ درصد افت داشته و این شرایط برای معاملات ذرت کاهشی ۹۵ درصدی را نشان می‌دهد. این دو کالا مهم‌ترین خوراک دام در کشور است که کاهش این حجم داد و ستد در کنار افزایش غیرمنتظره بهای گوشت قرمز این ذهنیت را ایجاد می‌کند که گویی این دو رخداد بی‌تاثیر بر یکدیگر و بی‌ارتباط با هم نباشند. وخیم‌تر از این شرایط را باید در معاملات کنجاله و مرغ منجمد تعقیب کرد که در هر دو بازار شاهد افت ۱۰۰ درصدی حجم معاملات هستیم؛ یعنی در سال جاری اصلا کنجاله یا مرغ منجمد در بورس کالا داد‌و‌ستد نشده است. این دو کالاها هم از لحاظ فنی و هم تجاری با یکدیگر مرتبط هستند. همچنین در سال جاری نزدیک به یک میلیون قطعه جوجه یک روزه گوشتی مورد معامله قرار گرفته ولی این رقم در سال قبل ۶ میلیون و ۴۱۵ هزار قطعه بوده است یعنی داد و ستد جوجه یک روزه در سال جاری در بورس کالا به یک‌ششم کاهش یافته است. حتی گندم که عرضه آن در بورس کالا در چارچوب قیمت تضمینی پشتوانه قانونی دارد هم دچار کاهش حجم معاملات شده است و شاهد افت ۸ درصدی حجم معاملات سالانه هستیم آن‌هم در شرایطی که معاملات امسال تنها ۶۶۷/ ۱ میلیون تن را شامل می‌شود که تنها نزدیک به ۱۳ درصد از معاملات امسال را شامل شده است.

مدت‌ها اهمیت و جذابیت‌های معاملاتی در بورس‌های کالایی گوشزد شده است و بر پایه همین موارد می‌توان به صراحت عنوان کرد که حتی در شرایط پیچیده فعلی هم مسیری بهتر از بورس کالا برای مدیریت بازار وجود ندارد. به‌عنوان یک نمونه می‌توان مواد غذایی وارداتی را ملزم به عرضه در بورس کالا کرد آن هم در شرایطی که با ثبت داد‌و‌ستد در این بازار حتی به‌صورت پیش‌فروش توسط صادرکننده، امکان اعطای تسهیلات ارزی و حمایت‌های گمرکی و عدم نیاز به مجوزهای خاص و البته مرسوم در امر واردات مواد غذایی هم وجود خواهد داشت.البته این ساده‌ترین مسیری است که می‌تواند هم به شفافیت قیمتی و هم به توزیع شفاف منتهی شود و اما و اگرهای موجود در امر توزیع و قیمت‌گذاری را به کل مرتفع می‌سازد. البته این مطلب ساده‌ترین شیوه اجرایی در این بازار است.در گذشته مدت‌ها به بررسی صندوق‌های کالایی استراتژیک پرداختیم و حتی صندوق‌های کالایی مرسوم را هم از مسیرهای مختلفی مورد بررسی قرار دادیم.

نگاهی به آرشیو «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد که تاکنون در ۱۲ گزارش مختلف به‌صورت مبسوط زیر و بم اجرای این رویکرد حمایتی از بازار را مورد بررسی بسیار دقیق قرار داده‌ایم ولی گویی هیچ نهادی در کشور توجهی به این گزارش‌ها نکرده و از این امکان بهره‌برداری نشد. گزارش‌های پیشین در شرایطی به رشته تحریر درآمده بود که نه تحریم جدیدی اعمال شده بود و نه نگرانی خاصی در مورد تامین ذخایر این صندوق‌ها وجود داشت. در همان دوران حدس احتمال گذار به شرایط فعلی مطرح شده بود و این نگرانی حداقل در فاز رسانه‌ای به دقت پاسخ داده شده بود. اگر در گذشته از این ابزارها بهره‌برداری کرده بودیم که البته هزینه خاصی هم ‌نداشت هم‌اکنون هیچ نگرانی در مورد خوراک دام، گوشت یا سایر حبوبات و موادغذایی مورد نیاز وجود نداشت. باید در پایان به مدیران و مسوولان تنظیم بازار مواد غذایی و محصولات کشاورزی گفت که اگرچه دیر شده ولی هنوز هم بورس کالا راهگشای بسیاری از نگرانی‌هاست به شرطی که شفافیت را بپذیریم.

      

منبع: اکوفارس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ecofars.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اکوفارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۸۲۴۶۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

با ورود مستقیم کشاورزان به بورس برنج، دست سودجویان قطع می‌شود

استاندار مازندران با اشاره به تشویق کشاورزان جهت ورود به سامانه بورس برنج به‌طور مستقیم، از قطع شدن دستان دلالان و سودجویان با این اقدام خبر داد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از مازندران، سیدمحمود حسینی‌پور شامگاه_پنجشنبه سی‌ام فروردین _ در مراسم اولین نشای مکانیزه مازندران واقع در روستای فیروزکلای علیای آمل با اشاره به فعالیت خانواده اولیایی در حوزه کشت مکانیزه اظهار کرد: این خانواده اولین کشت صنعتی را به نام خود ثبت کردند و این از افتخارات استان است و پس از فوت پدر و یکی از فرزندان، سایرین راه مؤثر و مهم پدر را ادامه دادند.

وی با بیان اینکه کشاورزی با فرهنگ و تمدن و ارزش‌های مازندران به عنوان یک فرهنگ ثابت و پایدار عجین شد، افزود: مردم این استان علی‌رغم سختی‌ها و گرفتاری‌ها در امر کشت برنج وجود داشته، این تولید برنج را معنوی و عبادت می‌دانند؛ هرگز از برنامه کاری خود جدا نکردند.

استاندار مازندران با تاکید بر اینکه آن‌ها برای امنیت غذایی جهت فروش و تغییر کاربری مقاومت می‌کنند و دولت نیز در قبال این گام معنوی حرکتی را تنظیم کند، اظهار داشت: علی‌رغم تلاش مردم مازندران در تولید برنج برای رساندن به مرحله صادرات و مواجهه با رقابت‌های جدید کشورهای اطراف در زمینه کیفیت و کمیت دچار مسئله شدیم اگرچه از اهداف دولت برای تضمین تولیدات کشاورزان ارائه راهکارهایی است.

حسینی‌پور از انجام بیشترین تلاش دولت در امر صادرات و ارزش‌گذاری برنج عنوان و بیان کرد: برنج ثروت کشور است و باید به خوبی دیده شود؛ عده‌ای در زمان تولید به خریداری و ذخیره برنج می‌پردازند و سپس در زمان دیگر به فروش می‌رسانند که در تغییر قیمت‌ها دخالت می‌کنند.

وی تصریح کرد: این مسئله شناسایی شده و تیمی جهت رسیدگی به این موضوع گذاشته شد و به‌زودی این مشکل کامل رفع می‌شود؛ باید دستان ناپاک سودجویان و متخلفان قطع شود چرا که این‌ها در جهت حمایت کشاورزان هیچ کاری نکردند.

نماینده دولت عالی در مازندران با اعلام اینکه برای افزایش ارزش برنج رئیس سازمان بورس به مازندران آورده شد، گفت: تیمی را جهت ورود مستقیم کشاورزان به سامانه بورس تشکیل دادیم تا این زحمت‌کشان محصول خود را مستقیم به فروش برسانند البته برنج به عنوان ارزش واقعی برای کشاورزان نیز ثبت می‌شود.

حسینی‌پور با بیان اینکه همین جا به کشاورز کمک شده تا پایان تولید دستش به سمت واسطه‌گران دراز نشود، افزود: کشاورزان نیاز هست همکاری لازم را داشته باشند و اتحادیه‌ها و شرکت‌های تعاونی نیز پایه کار بیایند چرا نقش مهمی دارند و می‌توانند با برند مؤسسه خود وارد بورس بیایند و این باعث رقابت واقعی خواهد شد.

وی وظیفه مجموعه جهاد کشاورزی، آب منطقه‌ای را بسیار سنگین دانست و گفت: باید از تکنولوژی جدید و به روز مورد استفاده قرار داد که در غیر این صورت مطمئناً کشاورزی جایگاه خود را از دست می‌دهد.

استاندار مازندران با اعلام اینکه یکی از راهبردهای اساسی ورود شرکت‌های دانش‌بنیان و دستگاه‌های متولی در جهت کاهش مصرف آب است، عنوان کرد: امسال با همکاری و همدلی در جهت مصرف آب مشکلی مواجه نخواهیم شد اگرچه رویکرد جهاد کشاورزی باید متحول شود و در جهاد کشاورزی پای دانش‌بنیان باز شده و از رفتارهای سنتی دوری و از تکنولوژی جدید استفاده ببریم.

وی ادامه داد: آمل با وجود پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های موجود می‌تواند الگوی هلند شود و آنچه از تکنولوژی هلند در این شهرستان پیاده شود در رونق اقتصادی به جایگاه مهمی می‌رسیم.

این مسئول با تاکید بر اینکه در شهرستان آمل سرمایه‌گذارانی هستند که یک برند ویژه و شناخته شده تکنولوژی هلند را به کار گرفتند، خاطرنشان کرد: دولت این آمادگی لازم را دارد تا آمل را تبدیل به پایتخت صنعت کشاورزی هلند کنیم البته باید حرکتمان به جلو باشد و نباید متوقف شویم.

کد خبر 745870