به نقل از «خبرگزاری آریا»

چرا خاورميانه؟؟!! - کيومرث يزدان پناه درو**

تاریخ انتشار: ۴ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۸۵۰۵۴۰

خبرگزاري آريا - چرا خاورميانه تا اين حد ناامن است؟چه عواملي باعث برهم زدن نظم منطقه و آرامش مسلمانان اين حوزه بزرگ و حساس ژئوپليتيکي است؟!اين گرفتاري ها ريشه چقدر ريشه داخلي دارد و نقش قدرت هاي خارجي در آن چه ميزان است؟ و آيا چشم اندازي براي برون رفت از اين وضعيت متصور است؟اين ها پرسش هايي است که ذهن نخبگان و ناظران مسائل خاورميانه را سال هاست درگير خود کرده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

واقع امر اين است که خاورميانه گرفتار بلاهت هاي فراواني درعرصه هاي مختلف است که درک آن نياز به کالبد شکافي رفتاري حکومت هاي منطقه و سيستم هاي غلط امنيتي حاکم در آن دارد.براي اينکه بدانيم چه عواملي باعث کشاندن اين کشورها به وضعيت کنوني شده است؟ بايد دو رويکرد را مد نظر قرار دهيم.رويکرد اول؛ بيش از آنکه متوجه مسائل و عوامل داخلي باشد، بيشتر عوامل بيروني را دخيل مي داند.‏ مفاهيمي مانند استعمار، استثمار درمرکز تحليل اين رويکرد قرار دارد.استعماري که تئوري سلطه جهاني خود را در نظريه نفوذ دائمي در مناطق خاص مي بيند و بر مبناي اين رويکرد همواره به دنبال وابسته کردن ديگران است.کساني که اين رويکرد را در کانون رهيافتهاي خود قرار مي دهند اعتقاد دارند کشورهاي توسعه يافته با استعمار و استثمار کشورهاي کمترتوسعه يافته منابع آنها را استخراج و غارت مي کنند و اتفاقا همين منابع زمينه ساز خيز اقتصادي و دگرگوني اجتماعي و توسعه سياسي اين کشورها شده است. از سوي ديگر دگرگوني اجتماعي وتوسعه سياسي و اقتصادي باعث شده شکاف ميان کشورهاي توسعه يافته و کشورهاي کمتر توسعه يافته افزايش يابد وکشورهاي کمتر توسعه يافته دست شان براي کمک به سوي کشورهاي سلطه گر با محوريت امريکا دراز باشد.با اين حال کشورهاي ثروتمند منطقه خاورميانه تا به امروز متوجه عمق فاجعه از سوي قدرت هاي بزرگ نشده اند وهمچنان گرفتار استراتژي `طعمه ترسوي` آنها هستند.اين کشورها هيچ گاه نتوانستند به دولتي قوي تبديل شوند و بتوانند حاکميت خود را در قلمرو خود گسترش دهند. نتيجه اينکه امروزه کشورهاي واقع در اين منطقه گرفتار معضلات عميق امنيتي و درگير مسائل ومشکلات داخلي خود هستند.اين يک سوي ماجراست؛برخي از نخبگان سياسي اين نظريه را ابزاري ساختگي براي گريز از پذيرش مسئوليت ها مي دانند. بويژه نخبگاني که در هرم قدرت جايي ندارند، اعتقاد دارند حکومت هاي خاورميانه با سوء استفاده ازاين نظريه، ضعف هاي مديريتي خود را مي پوشانند.‏رويکرد دوم که بيشتر انتقادي است، ريشه رخدادهاي امنيتي، سياسي، اقتصادي، نظامي، اجتماعي و فرهنگي را در داخل کشورها مورد جستجو قرار مي دهد.ساخت اجتماعي، توان مديريتي نخبگان سياسي، سطح آگاهي مردم و... از عناصر اساسي اين رويکرد است.در واقع اين رويکرد بيش ازآن که رويدادها را به بيرون کشور نسبت دهد، نگاهي انتقادي به درون جامعه داشته و ريشه اکثر رويدادها ومصائب را داخلي مي پندارد.اين رويکرد؛ ساختار قبيله ‏اي و حاکميت نگرش پوپوليستي، ناتواني نخبگان درمديريت و هدايت کشورهاي خود را ازعوامل اساسي آسيب ها و مشکلات منطقه مي داند. طبعا هر کدام از اين دو رويکرد بهره اي از واقعيت را به خود اختصاص مي دهند و نمي توان به طور مطلق يکي از اين رويکردها را مبنا و معيار کامل و جامع قرار داد. با اين حال و با در نظرداشت اين رويکردها وضعيت کشورهاي خاورميانه براي آينده کماکان غبارآلود است. در منطقه خاورميانه تنها ترکيه است که با وجود مسائل اقليت ها ومشکلات داخلي، توانسته پوست اندازي حداقلي داشته باشد و به يک رشد اقتصادي نسبي دست يابد. عراق وليبي فعلي قربانيان بزرگ`بي درکي ژئوپليتيکي`رهبران خود شده اند. مطابق رويکرد اول، بروز بحران در کشورهاي خاورميانه اتفاقي نيست، بلکه قويا ريشه در رفتارهاي غيرمتعارف رهبران کشورهاي منطقه دارد.‏ در چنين شرايطي کشورهاي غربي مثل گرگ هاي درنده مترصد خطاي چوپان اند تا بي محابا به گله بزنند.اينکه امروزه عربستان محور توجه غرب وآمريکا واسرائيل قرار گرقته وسران اين کشورها در سالهاي اخير اخير بارها به عربستان آمده اند تا مثلا بن بست امنيتي منطقه را حل کنند، نشانه پختگي يا متمايز بودن رياض نيست. اين رويه را شاه ايران، صدام عراق، قذافي ليبي، حسني مبارک و...نيز تجربه کردند. تمام تحولات منطقه ما که درحال حاضرعربستان درآن يکه تازي مي کند، نشان مي دهد که افتادن در وضعيت کنوني ريشه بيروني اوليه ندارد. دست کشورهاي توسعه يافته دراين وضعيت به شکل ثانوي دخيل است و قبل ازهر چيز وضعيت کنوني درخاورميانه ريشه در داخل خود همين کشورها دارد که رهبران آن نمي توانند واقعيات دروني خود را به درستي درک کنند. بسياري ازکشورهاي منطقه خاورميانه براي خروج ازوضع موجود پنج سال آينده نيازبه پوست اندازي دارند. عربستان در راس اين هرم قرار دارد. جمهوري اسلامي ايران هم اگرچه صاحب اصولي متفاوت نسبت به اعراب منطقه است و از موقعيتي مستقل به مسيرخود ادامه مي دهد، اما براي پرهيز از مواجهه با گسل هاي ژئوپليتيکي نياز به پوست اندازي دروني درابعاد مختلف دارد.** استاديار جغرافياي سياسي دانشگاه تهران انتهاي پيام /* برچسب ها سياسي روابط خارجي خاورميانه ژئوپلتيك ارسال ديدگاه ها براي ارسال ديدگاه از فرم پايين صفحه استفاده کنيد فرستنده * پست الکترونيک کد امنيتي ارسال يادداشت ارسال نظر   موضوع از شما گزارش از ما سخن شما با مسئولين ديدگاه شما با موفقيت ارسال شد. ارتباط با سردبير newsroom@irna.ir تماس بي واسطه با مسئولين گالري تصاوير پربيننده ايرنا گزارش مي کند چرا تخفيف بيمه شخص ثالث حذف شد؟ استقبال بانک مرکزي ازتصميم گروه ويژه اقدام مالي مرتضي الويري : درصورت نپذيرفتن FATF بايد همکاري با اروپا را فراموش کنيم اشتباهي که باعث ذوق زدگي تروريست هاي سوري شد اف اي تي اف بار ديگر به ايران فرصت داد جديدترين مطالب سايت چرا خاورميانه؟؟!! - کيومرث يزدان پناه درو** قطعه سازان زير چرخ خودروسازان چهارم اسفند 1383 - زلزله زرند کرمان صعود هر سه شمشيرباز ايران به جدول اصلي جايزه بزرگ مصر فراتر از يک زندگي موضوعات مرتبط سياسي سياست خارجي و هسته اي دسترسي سريع صفحه اصلي RSS آخرين خبرها پيوندها عناوين کل اخبار عناوين برگزيده خبرها سياسي اقتصادي اجتماعي فرهنگي علمي خبرها ورزشي بين الملل استانها پژوهش عکس چند رسانه اي عکس فيلم صدا داده نما ارتباط با ايرنا درباره ما ارتباط با ما شناسنامه خدمت سوالات متداول سايت روابط عمومي ايرنا فارسي |English |العربية |Türkçe |Español |Pусский |اردو |Deutsch |Français بالاي صفحهخبر گزاري جمهوري اسلامي       پست الکترونيک : irna@irna.ir © کليه حقوق اين سايت متعلق به خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران بوده و استفاده از مطالب با ذکر منبع آزاد است.

چرا خاورميانه تا اين حد ناامن است؟چه عواملي باعث برهم زدن نظم منطقه و آرامش مسلمانان اين حوزه بزرگ و حساس ژئوپليتيکي است؟!اين گرفتاري ها ريشه چقدر ريشه داخلي دارد و نقش قدرت هاي خارجي در آن چه ميزان است؟ و آيا چشم اندازي براي برون رفت از اين وضعيت متصور است؟اين ها پرسش هايي است که ذهن نخبگان و ناظران مسائل خاورميانه را سال هاست درگير خود کرده است.
واقع امر اين است که خاورميانه گرفتار بلاهت هاي فراواني درعرصه هاي مختلف است که درک آن نياز به کالبد شکافي رفتاري حکومت هاي منطقه و سيستم هاي غلط امنيتي حاکم در آن دارد.براي اينکه بدانيم چه عواملي باعث کشاندن اين کشورها به وضعيت کنوني شده است؟ بايد دو رويکرد را مد نظر قرار دهيم.
رويکرد اول؛ بيش از آنکه متوجه مسائل و عوامل داخلي باشد، بيشتر عوامل بيروني را دخيل مي داند.‏ مفاهيمي مانند استعمار، استثمار درمرکز تحليل اين رويکرد قرار دارد.استعماري که تئوري سلطه جهاني خود را در نظريه نفوذ دائمي در مناطق خاص مي بيند و بر مبناي اين رويکرد همواره به دنبال وابسته کردن ديگران است.
کساني که اين رويکرد را در کانون رهيافتهاي خود قرار مي دهند اعتقاد دارند کشورهاي توسعه يافته با استعمار و استثمار کشورهاي کمترتوسعه يافته منابع آنها را استخراج و غارت مي کنند و اتفاقا همين منابع زمينه ساز خيز اقتصادي و دگرگوني اجتماعي و توسعه سياسي اين کشورها شده است.
از سوي ديگر دگرگوني اجتماعي وتوسعه سياسي و اقتصادي باعث شده شکاف ميان کشورهاي توسعه يافته و کشورهاي کمتر توسعه يافته افزايش يابد وکشورهاي کمتر توسعه يافته دست شان براي کمک به سوي کشورهاي سلطه گر با محوريت امريکا دراز باشد.با اين حال کشورهاي ثروتمند منطقه خاورميانه تا به امروز متوجه عمق فاجعه از سوي قدرت هاي بزرگ نشده اند وهمچنان گرفتار استراتژي `طعمه ترسوي` آنها هستند.اين کشورها هيچ گاه نتوانستند به دولتي قوي تبديل شوند و بتوانند حاکميت خود را در قلمرو خود گسترش دهند. نتيجه اينکه امروزه کشورهاي واقع در اين منطقه گرفتار معضلات عميق امنيتي و درگير مسائل ومشکلات داخلي خود هستند.
اين يک سوي ماجراست؛برخي از نخبگان سياسي اين نظريه را ابزاري ساختگي براي گريز از پذيرش مسئوليت ها مي دانند. بويژه نخبگاني که در هرم قدرت جايي ندارند، اعتقاد دارند حکومت هاي خاورميانه با سوء استفاده ازاين نظريه، ضعف هاي مديريتي خود را مي پوشانند.‏
رويکرد دوم که بيشتر انتقادي است، ريشه رخدادهاي امنيتي، سياسي، اقتصادي، نظامي، اجتماعي و فرهنگي را در داخل کشورها مورد جستجو قرار مي دهد.
ساخت اجتماعي، توان مديريتي نخبگان سياسي، سطح آگاهي مردم و... از عناصر اساسي اين رويکرد است.در واقع اين رويکرد بيش ازآن که رويدادها را به بيرون کشور نسبت دهد، نگاهي انتقادي به درون جامعه داشته و ريشه اکثر رويدادها ومصائب را داخلي مي پندارد.اين رويکرد؛ ساختار قبيله ‏اي و حاکميت نگرش پوپوليستي، ناتواني نخبگان درمديريت و هدايت کشورهاي خود را ازعوامل اساسي آسيب ها و مشکلات منطقه مي داند.
طبعا هر کدام از اين دو رويکرد بهره اي از واقعيت را به خود اختصاص مي دهند و نمي توان به طور مطلق يکي از اين رويکردها را مبنا و معيار کامل و جامع قرار داد. با اين حال و با در نظرداشت اين رويکردها وضعيت کشورهاي خاورميانه براي آينده کماکان غبارآلود است. در منطقه خاورميانه تنها ترکيه است که با وجود مسائل اقليت ها ومشکلات داخلي، توانسته پوست اندازي حداقلي داشته باشد و به يک رشد اقتصادي نسبي دست يابد. عراق وليبي فعلي قربانيان بزرگ`بي درکي ژئوپليتيکي`رهبران خود شده اند. مطابق رويکرد اول، بروز بحران در کشورهاي خاورميانه اتفاقي نيست، بلکه قويا ريشه در رفتارهاي غيرمتعارف رهبران کشورهاي منطقه دارد.‏ در چنين شرايطي کشورهاي غربي مثل گرگ هاي درنده مترصد خطاي چوپان اند تا بي محابا به گله بزنند.
اينکه امروزه عربستان محور توجه غرب وآمريکا واسرائيل قرار گرقته وسران اين کشورها در سالهاي اخير اخير بارها به عربستان آمده اند تا مثلا بن بست امنيتي منطقه را حل کنند، نشانه پختگي يا متمايز بودن رياض نيست. اين رويه را شاه ايران، صدام عراق، قذافي ليبي، حسني مبارک و...نيز تجربه کردند.
تمام تحولات منطقه ما که درحال حاضرعربستان درآن يکه تازي مي کند، نشان مي دهد که افتادن در وضعيت کنوني ريشه بيروني اوليه ندارد. دست کشورهاي توسعه يافته دراين وضعيت به شکل ثانوي دخيل است و قبل ازهر چيز وضعيت کنوني درخاورميانه ريشه در داخل خود همين کشورها دارد که رهبران آن نمي توانند واقعيات دروني خود را به درستي درک کنند.
بسياري ازکشورهاي منطقه خاورميانه براي خروج ازوضع موجود پنج سال آينده نيازبه پوست اندازي دارند. عربستان در راس اين هرم قرار دارد. جمهوري اسلامي ايران هم اگرچه صاحب اصولي متفاوت نسبت به اعراب منطقه است و از موقعيتي مستقل به مسيرخود ادامه مي دهد، اما براي پرهيز از مواجهه با گسل هاي ژئوپليتيکي نياز به پوست اندازي دروني درابعاد مختلف دارد.
** استاديار جغرافياي سياسي دانشگاه تهران
انتهاي پيام /*

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۸۵۰۵۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

وزیر خارجه فنلاند در گفتگو با امیر عبداللهیان : ادامه تنش در خاورمیانه به نفع هیچ کس نیست

در تماس تلفنی امشب (یکشنبه) دوم اردیبهشت خانم الینا والتونن وزیر امور خارجه فنلاند با حسین امیرعبداللهیان، آخرین تحولات روابط دوجانبه و اوضاع منطقه مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
 
به گزارش ایسنا، رئیس دستگاه دیپلماسی ایران با اشاره به اینکه ایران به دنبال تنش در منطقه نیست، ریشه بحران در منطقه را در تجاوزات و جنایات رژیم صهیونیستی در غزه خواند و تاکید کرد: ایجاد صلح در منطقه نیازمند اتخاذ رویکردی درست و عدم اعمال رویه‌های دوگانه و متناقض است و همه باید برای توقف فوری جنگ در غزه تلاش کنند.
 
وی افزود: در این راستا برخی دولت‌های اروپایی نیز باید برای کمک به ثبات و امنیت پایدار منطقه و توقف جنگ در غزه، فروش تسلیحات به رژیم متجاوز و اشغالگر اسرائیل را که در کشتار زنان و کودکان فلسطینی مورد استفاده قرار می‌گیرد، فورا متوقف کنند. 
 
خانم الینا والتونن وزیر امور خارجه فنلاند نیز در این گفت‌وگوی تلفنی اظهار داشت: ادامه تنش در خاورمیانه به نفع هیچ کس نیست و هرگونه اقدامی را در راستای افزایش تنش در منطقه محکوم می‌کنیم و بسیار از ادامه این تنش‌ها در منطقه نگران هستیم، زیرا معتقدیم هرگونه تداوم تنش می‌تواند احتمال کشته شدن غیرنظامی‌ها را افزایش بدهد.
 
وزبر خارجه فنلاند همچنین از همه طرف‌ها و بازیگران خواست که از هرگونه افزایش تنش در منطقه بپرهیزند.
 
وی ضمن تأکید بر نیاز منطقه به صلح و آرامش، به نگرانی‌ها در خصوص افزایش کشته شدن غیرنظامیان در غزه اشاره کرد و وضعیت انسانی اسفناک غزه و نیاز به برقراری هر چه سریع‌تر آتش بس بدون هیچ پیش شرطی را یکی از اولویت‌های اصلی فنلاند برشمرد. 
 
طرفین در پایان مجددا خواستار ارتقا و گسترش بیش از پیش مناسبات دو کشور شدند.

کانال عصر ایران در تلگرام