علتها، علائم و درمان کم خونی همولیتیک خود ایمن
تاریخ انتشار: ۴ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۸۶۰۵۹۶
کم خونی همولیتیک به هنگامی بروز میکند که گلبولهای قرمز به دلیل تخریب زودتر از موعد آنها توسط بدن، به میزان کافی در بدن وجود نداشته باشند. کم خونی همولیتیک خود ایمن (AIHA) یا کم خونی همولیتیک ایمنی موقعی به وجود میآید که سیستم ایمنی به خوبی کار نکند. این گلبولهای قرمز خون با مواد ناخواسته اشتباه گرفته شده و به آنها حمله میشود و موجب مرگ زودرس آنها میشوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در حالت طبیعی، گلبولهای قرمز در بدن به مدت ۱۰۰ تا ۱۲۰ روز زندگی میکنند. البته در موارد شدید AIHA، گلبولها ممکن است تنها برای چند روز زنده بمانند. در کودکان، این یک بیماری نادر است که به طور مرتب عود میکند. کم خونی همولیتیک میتواند به سرعت یا به مرور زمان بروز کند.
علتهای کم خونی همولیتیک خود ایمنگلبولهای خون در مغز استخوان ساخته میشوند. سه نوع اصلی از این سلول وجود دارد:
گلبولهای سفید به بدن کمک میکنند تا با عفونتها مبارزه کنند پلاکتها به لخته شدن خون و جلوگیری از خونریزی کمک میکند گلبولهای قرمز اکسیژن را در سراسر بدن از طریق هموگلوبین انتقال میدهندگلبولهای سفید آنتی بادی تولید میکنند. آنتی بادیها به گلبولهای قرمز متصل میشوند و در سراسر بدن منتقل میشوند، با میکروبها مبارزه میکنند و سایر عوامل خارجی که نباید وجود داشته باشند. در AIHA، بدن آنتی بادیهایی میسازد به گلبولهای قرمز حمله میکند به خاطر اینکه فکر میکند آنها موادی ناخواسته یا خارجی هستند.
این حالت ممکن است به دلایل زیر اتفاق افتاده باشد:
قرار گرفتن در معرض سموم خاص یا مواد شیمیایی به عنوان مثال در داروها یک بیماری عفونی تزریق خونی که با گروه خونی شخص سازگار نباشد گروه خونی جنین متفاوت از مادر باشد بعضی از انواع سرطان انواع و عوامل خطردو طبقه بندی برای کم خونی همولیتیک خود ایمن وجود دارد: گرم در مقابل سرد و اولیه در مقابل ثانویه. طبقه بندی گرم یا یا سرد بستگی به نوع آنتی بادی آن دارد.
کم خونی همولیتیک گرمهمولیزیز گرم شامل آنتی بادیهای IgG است. اینها به گلبولهای قرمز در دمای ۳۷ درجه سلسیوس یا دمای عادی بدن، متصل میشود. این برای ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد به حساب میآید. علائم معمولا به تدریج، طی یک دوره چند هفتهای تا چند ماهه ظاهر میشوند. با این وجود گاهی اوقات هم میتوانند ناگهانی طی چند روز ظهور کنند.
این علائم عبارتند از:
رنگ پریدگی یا زردی پوست خستگی سرگیجه تپش قلب کم خونی همولیتیک سرداین وضعیت همولیز سرد هم نامیده میشود. در این نوع، آنتی بادیهای IgM یا آگلوتینین سرد به هنگامی که به دماهای سرد بخصوص ۰ تا ۴ درجه سلسیوس قرار بگیرد به گلبولهای قرمز متصل میشود. این حالت برای ۱۰ تا ۲۰ درصد موارد است.
دماهای سرد یا یک عفونت ویروسی میتواند علائم را ایجاد کند که این علائم عبارتند از:
خستگی و سرگیجه پوست زرد رنگ یا رنگ پریده سردی دست و پا درد در قفسه سینه و پشت ساق پا استفراغ یا اسهال درد و آبی رنگ شدن دستها و پاها بیماری رینود مشکلات قلبی شامل آریتمی، سوفل قلب، بزرگ شدن قلب یا نارسایی قلب کم خونی همولیتیک اولیه یا ثانویهکم خونی همولیتیک میتواند اولیه یا ثانویه باشد.
کم خونی همولیتیک اولیه به هنگامی که هیچ نشانهای از بیماری زمینهای وجود ندارد کم خونی همولیتیک ثانویه موقعی ست که با بیماری زمینهای دیگر ارتباط داشته باشدبیماریهای خود ایمنی که با کم خونی همولیتیک ثانویه ارتباط دارند عبارتند از:
آرتریت روماتوئید لوپوس سندرم شوگرن کولیت اولسراتیو بیماری تیروئید تیروئیدیت هاشیموتو بیماری کلیه طولانی مدت سایر بیماریهای که سیستم ایمنی را ضعیف میکنندبعضی از ویروسهای شایع ممکن است کم خونی همولیتیک را موجب شوند. اغلب اوقات، آنتی بادیها و کم خونی وقتی از بین میروند که عفونت هم از میان رفته باشد.
ویروسهایی که با AIHA ارتباط دارند عبارتند از:
مایکوپلاسما پنومونی ویروس اپشتین بار سرخک اوریون سرخجه واریسلا که موجب آبله مرغان میشود سیتومگالو ویروساین ویروسها موجب تغییر آنتی بادیها میشوند که منجر به کم خونی همولیتیک میشود. انواع داروهایی که در موارد نادر ممکن است موجب تغییرات منجربه کم خونی خود ایمن شوند، عبارتند از:
پنی سیلین سفالوسپورین تتراسایکلین اریترومایسیناستامینوفن
ایبوپروفن
ممکن است کسی آنتی بادیها را از مادرش به هنگام تولد به ارث ببرد البته این حالت نادر است.
علائم کم خونی همولیتیک خود ایمنعلائم شایع این بیماری عبارتند از:
تب با درچه پایین ضعف و خستگی مشکل فکر کردن و تمرکز رنگ پریدگی تپش قلب سریع تنگی نفس زردی پوست یا یرقان ادرار تیره دردهای عضلانی سردرد تهوع، استفراغ و اسهال سبکی سر به هنگام ایستادن آفت زبان تپش قلب یا تند شدن نبض تشخیصپزشک از بیمار سوالاتی در مورد بیماری میپرسد و معاینه انجام میدهد. معمولا آزمایش خون و تست ادرار را برای کمک به تشخیص بهتر، تجویز میکنند.
آزمایش کامل خون (CBC)آزمایش محاسبه کامل خون (CBC) بخشهای متفاوت سازنده خون را اندازه گیری میکند. این آزمایش شامل اندازه گیری هموگلوبین و هماتوکریت است.
همو گلوبین پروتئینی ست که اکسیژن را به سراسر بدن حمل میکند هماتوکریت نشان میدهد که گلبولهای قرمز چه فضایی را میگیرندکاهش هر دو نشان دهنده کم خونی است.
تست کومبساین آزمایش خون به آنتی بادیهایی که بر گلبولهای قرمز اثر میگذارند، توجه میکند.
تست رتیکولوسیتاین آزمایش خون سطح ریتکولوسیت را اندازه میگیرد که گلبولهای قرمز نابالغ به میزان جزئی هستند. این میتواند اندازه گیری کند که آیا مغز استخوان در حال ساختن گلبولهای قرمز در یک نسبت متناسب است یا خیر. اگر میزان هموگلوبین به دلیل خونریزی یا تخریب گلبولهای قرمز پایین باشد، این مقدار بالاتر است. تولید بالای گلبولهای قرمز میتواند یکی از علائم کم خونی باشد.
تست بیلی روبینکبد بیلی روبین را تولید میکند که مادهای زرد رنگ موجود در صفرا است. یک نوع آزمایش خون میتواند مقدار بیلی روبین در خون را اندازه گیری کند. وقتی سلولهای خون میمیرند، هموگلوبین وارد جریان خون میشود. هموگلوبین به نوبه خود به بیلی روبین تجزیه میشود. این منجر به زردی میشود که در این حالت چشمها و پوست زرد رنگ میشوند. بیلی روبین بالا یکی از علائم کم خونی، صدمه به کبد یا بیماری دیگر است.
تست هاپتوگلوبینهاپتوگلوبین پروتئینی ست که کبد تولید میکند. داخل بدن، این ماده به یک نوع خاصی از هموگلوبین داخل خون متصل میشود. مقدار هاپتوگلوبین در خون نشان میدهد که گلبولهای قرمز با چه سرعتی تخریب میشوند.
تست آگلوتینین سردبیماری آگلوتینین سرد یک نوع نادر کم خونی همولیتیک است که علائم آن به هنگامی که شخص در دمای بین ۰ و ۱۰ درجه سلسیوس باشد، بدتر میشود. آگلوتینینها آنتی بادیهایی هستند که موجب میشوند گلبولهای قرمز به هم بچسبند. آگلوتینینهای سرد در دماهای سرد فعال هستند و آگلوتینینهای گرم در دماهای نرمال بدن فعال هستند. تعیین اینکه آگلوتینین سرد است یا گرم گاهی اوقات میتواند به اظهار علت رخ دادن این اختلال کمک کند.
آگلوتینینهای گرم میتوانند با موارد زیر بوجود میآیند:
عفونتهای خاص همانند مایکوپلاسما پنومونی بعضی داروها همانند پنی سیلین درمانگزینههای درمان کم خونی همولیتیک بستگی به تعداد عوامل دارد. اگر کم خونی خفیف باشد اغلب اوقات بدون درمان رفع میشود. بین ۷۰ تا ۸۰ درصد افراد نیازی به هیچ درمان یا مداخله حداقلی ندارند.
البته بعضی از افراد به دارو، جراحی یا تزریق خون نیاز دارند.
عوامل موثر بر نیاز به درمان عبارتند از:
سن شخص، وضعیت سلامتی و سابقه پزشکی شدت کم خونی چقدر است علت بیماری تحمل شخص برای درمانهای مختلف انتظار کارشناسان درمان از بهبود علائم داروممکن است پزشکان داروهای کورتیکواستروئیدی یا شبه کورتیزون تجویز کنند تا پاسخ سیستم ایمنی را تضعیف کنند. این کار معمولا نخستین نوع درمان برای افراد مبتلا به کم خونی همولیتیک اولیه است و میتواند به بهبود علائم در بسیاری از انواع شایع کم خونی هولیتیک کم کند. در موارد شدید، و اگر این داروها موثر نباشند پزشک داروهای دیگری را تجویز میکند که سیستم ایمنی را سرکوب میکنند که به عنوان درمان سرکوب کننده ایمنی شناخته میشود.
این درمان دارویی به کاهش پاسخ ایمنی بدن کمک میکند. این داروها به جلوگیری از حمله سیستم ایمنی بدن به مغز استخوان کمک میکند. این امر به سلولهای ساقه استخوان اجازه رشد میدهد و میتواند تعداد گلبولهای قرمز را افزایش دهد. البته هم داروهای کورتیزون و هم سرکوب کننده ایمنی عوارض منفی دارند.
جراحیاگر درمان دارویی موثر نباشد، پزشکان جراحی را توصیه میکنند. طحال مسئول از بین بردن گلبولهای قرمز جریان خون است از جمله آنهایی که متصل به آنتی بادی هستند. برداشتن طحال به بدن این امکان را میدهد که آن گلبولهای قرمز را حفظ کند. این روش به پیشگیری از کم خونی کمک میکند.
انتقال خوناگر علائم شدید باشد و گزینههای دیگر درمانی موثر نباشند، بیمار نیازمند تزریق خون است.
کم خونی همولیتیک خود ایمن در کودکانکم خونی همولیتیک در کودکان هم بوجود میآید. البته طبق گفته دانشگاه شیکاگو کمتر از ۰/۲ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر قبل از ۲۰ سالگی کم خونی همولیتیک خودایمن دارند. این بالاترین نرخ در کودکان سنین پیش از دبستان است. وقتی کم خونی همولیتیک در کودکان بوجود آید، معمولا ناشی از یک ویروس یا عفونت است. اغلب اوقات نیازی به درمان ندارد و علائم بدون مداخله پزشکی از بین میروند. کودکانی که نیازمند درمان هستند همان روشهایی درمانی که برای بزرگسالان استفاده میشود، شامل حالشان میشود. این بیماری به دلیل خستگی زندگی روزمره کودک را تحت تاثیر قرار دهد و در این صورت نیازمند حمایت درمانی است از جمله انجام آزمایش. والدین باید توجه کنند که این موارد در مورد کودک انجام میشود:
داشتن یک رژیم غذایی متعادل استراحت و مصرف مایعات به میزان کافی برنامه ریزی فعالیتها به روشی که کودک قادر به کنترل بیماریش باشدپزشک در مورد انجام یک برنامه درمانی خاص تصمیم خواهد گرفت.
پیشگیریبرای بعضی از انواع کم خونی همولیتیک خودایمن امکان پیشگیری وجود ندارد اما پزشکان میتوانند شخصی را که عفونت ویروسی دارد یا کسی که از داروهای خاصی استفاده میکند، کنترل کنند تا مطمئن شوند که این بیماری بوجود نمیآید. کم خونی شدید با بسیاری از مشکلات از جمله بیماریهای قلبی و ریوی بدتر میشود. اگر کسی هر یک از علائم نشان دهنده AIHA را داشته باشد باید به پزشک مراجعه کند.
کنترل سبک زندگیاگر کسی کم خونی همولیتیک دارد باید پزشک خود برای کاهش علائم و شانس ابتلا به این مشکلات، همکاری کند. ترفندهایی برای کاهش خطر بدتر شدن علائم یا بیماریها وجود دارد از جمله:
اجتناب از تماس با افراد مبتلا به عفونت یا بیمار شستن دستها و مسواک زدن به طور منظم برای کاهش خطر عفونتهای دهانی و سایر عفونتها تزریق واکسن آنفولانزای سالیانهافراد مبتلا به AIHA سرد باید خودشان را گرم نگه دارند چون محیط سرد میتواند موجب تغییر گلبولهای قرمز شود.
چشم اندازچشم انداز درمان برای کم خونی همولیتیک خودایمن معمولا خوب است. این بیماری معمولا زمان کوتاهی دارد. اگر به هنگام نوجوانی بوجود آید میتواند یک بیماری طولانی مدت شود. البته درمان پزشکی به کاهش این اثر کمک میکند.
ترجمه اختصاصی توسط مجله قرمز
منبع: پارسینه
کلیدواژه: سیستم ایمنی بدن گلبول قرمز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۸۶۰۵۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایمن سازی ۲۲۰ هزار راس دام در تربت حیدریه علیه بیماری شاربن
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز خراسان رضوی، رییس شبکه دامپزشکی شهرستان تربت حیدریه با بیان اینکه بیماری شاربن (سیاه زخم) از بیماریهای مشترک و خطرناک بین انسان و دام است گفت: این بیماری در حیوانات اغلب با مرگ ناگهانی همراه است و در انسان نیز به طور عمده به شکل جلدی وقوع پیدا میکند ولی به شکلهای گوارشی و تنفسی نیز دیده میشود.
دکتر سیدین با تاکید بر زنده ماندن عامل بیماری شاربن به مدت طولانی در خاک و انتقال به دامها در هنگام چرا در مراتع آلوده افزود: واکسیناسیون منظم سالانه دامها و پایش و مراقبت بیماری توسط کارشناسان دامپزشکی نقش بسیار مهمی در کنترل، پیشگیری و نهایتا ریشه کنی بیماری دارد.