به نقل از «جنوب نیوز»

کاهش 40 درصدی تیراژ خودروهای سواری

تاریخ انتشار: ۱۹ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۰۵۷۷۶۳

در مجموع تیراژ خانواده تندر۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی ۱۱ ماه امسال به ۴۷ هزار و ۸۰۹ دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵/ ۶۷ درصد کاهش را به خود می‌بیند.

با اعلام آمار تولید خودرو در کشور توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، مشخص شد سه خودروساز بزرگ کشور تیراژی ۷۲۴ هزار و ۵۹۷ دستگاهی را در بخش محصولات سواری طی ۱۱ ماه امسال به ثبت رسانده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش جنوب نیوز، روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: با توجه به این آمار، تولید سواری‌ها در ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو طی ۱۱ماه امسال، ۴۰ درصد نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته کاهش یافته است. این البته در حالی است که تولید ماهانه خودروسازان افزایشی بوده و آنها توانسته‌اند در بهمن و نسبت به دی، تیراژ بیشتری را به ثبت برسانند. طبق آمار، ایران‌خودرو و سایپا و پارس‌خودرو در یازدهمین ماه امسال ۵۲ هزار و ۳۲۵ دستگاه محصول سواری را تولید کرده‌اند که این آمار نشان از افزایش بیش از ۲۱ درصدی تیراژ نسبت به دی‌ماه دارد.

تداوم ریتم منفی تولید خودرو

در بین خودروسازان بزرگ کشور، ایران‌خودرو به‌عنوان بزرگ‌ترین خودروساز داخلی، با تولید ۳۷۶ هزار و ۹۲۹ دستگاه محصول، ۳/ ۴۱درصد کاهش تولید را در ۱۱ ماه امسال و نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته به خود می‌بیند. ایران‌‌خودرو در بهمن‌‌ماه و نسبت به دی، ۵/ ۲۱درصد افزایش تولید داشته که ناشی از تیراژ ۲۶ هزار و ۹۵۱ دستگاهی این شرکت بوده است. طبق آمار، سایپایی‌ها با تولید ۲۲۲هزار و ۴۴۰ دستگاه خودرو سواری در ۱۱ماه امسال، ۶/ ۳۴ درصد نسبت به ۱۱ ماه مشابه سال گذشته کاهش تولید را تجربه کرده‌اند. پارس‌خودرو هم که ۱۲۵ هزار و ۲۲۸ دستگاه تیراژ تا پایان بهمن‌‌ماه داشته، متحمل کاهش تولید ۶/ ۴۲ درصدی شده است. در مجموع گروه خودروسازی سایپا (سایپا و پارس‌خودرو) در بهمن‌‌ماه امسال ۲۵هزار و ۳۷۴ دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده تا نسبت به دی، ۲۴درصد افزایش را تجربه کند.

تداوم ریتم منفی تولید خودرو در کشور نشان از مشکلات مربوط به تامین قطعات از داخل و خارج دارد. با توجه به تحریم خودروسازی ایران از سوی آمریکا و خروج بسیاری از شرکت‌ها از کشور و همچنین مشکلات مربوط به نقل‌و‌انتقال پول، تامین قطعات به سختی و کند صورت می‌گیرد و نتیجه این ماجرا خود را در آمار تولید نشان داده است. روند نزولی تولید از ماه‌ها قبل حتی پیش از تحریم رسمی صنعت خودروی ایران آغاز شد و هنوز هم ادامه دارد. هرچند آمار ماهانه تولید افزایشی بوده، اما به نظر می‌رسد این روند مقطعی است و شاید ادامه نیابد. نکته دیگر اینجاست که بخشی از تولیدات خودروسازان به‌صورت ناقص است و بنابراین امکان تجاری شدن آنها تا زمان تامین قطعات کسری، وجود ندارد. خودروسازان کشور با توجه به فرصت سه ماهه‌ای که از خروج آمریکا از برجام تا برقراری تحریم داشتند، اقدام به ذخیره قطعات کردند و از همین رو چراغ تولید آنها فعلا روشن مانده است. با این حال مشخص نیست پس از اتمام ذخایر قطعه‌ای، چه سرنوشتی در انتظار تولید است و خودروسازان با چه روشی و از کدام منابع، قطعات موردنیازشان را تامین خواهند کرد. البته با توجه به کمک‌های مالی دولت به قطعه‌سازان، احتمالا روند تولید قطعات داخلی افزایش خواهد یافت، منتها این روند نیز مقطعی است و علاوه‌بر آن، مشکل تامین قطعات از خارج نیز به‌دلیل تحریم و مشکلات نقل‌و‌انتقال پول، کماکان پابرجاست.

تداوم کاهش تولید سواری‌ها

بررسی جزئیات آمار تولید محصولات سواری خودروسازی کشور در ۱۱ ماه امسال نشان می‌دهد غول‌های جاده مخصوص در بیشتر محصولات خود با کاهش تیراژ مواجه شده‌اند و حتی برخی خودروها که روندی مثبت داشتند نیز از افت در امان نمانده‌اند. آمار منتشره ازسوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد در بین محصولات ایران‌خودرو، خانواده پژو ۲۰۶ تیراژی ۱۰۵ هزار و ۹۸۰ دستگاهی را تا پایان بهمن‌ماه امسال از خود به‌جا گذاشته و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۵ درصد کاهش را تجربه کرده است. در آمار مربوطه، تولید ۱۴هزار و ۹۳۲ دستگاه پژو ۲۰۶ اتومات نیز به ثبت رسیده که البته منظور از آن، پژو ۲۰۶ پلاس یا همان پژو ۲۰۷‌آی اتومات است. تولید این محصول طی ۱۱ ماه امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته نیم درصد کاهش یافته است. این محصول در آمارهای قبلی روندی رو به رشد داشت، اما در پایان بهمن، ریتم تولیدش منفی شد.

در بین دیگر محصولات خانواده پژو، پژو۴۰۵ با کاهش تولید در ۱۱ ماه امسال مواجه شده است. بر این اساس، ۴۰۵ با تیراژی ۶۷ هزار و ۵۳۰ دستگاهی، بیش از ۵۰ درصد کاهش تولید را نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته به خود می‌بیند. در کنار ۴۰۵، دیگر محصول پژویی ایران‌خودرو به نام پارس نیز در ۱۱ ماه امسال کاهش تولید داشته و تیراژ آن، ۵/ ۳۸درصد پایین آمده است. ایران‌خودرویی‌ها تا پایان بهمن‌‌ماه امسال ۶۷ هزار و ۹۶۰ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. از پارس که بگذریم، آبی‌های جاده مخصوص در تولید سمند هم با کاهش تولید مواجه شده‌اند. بنابر آمار منتشره، این شرکت طی ۱۱ ماه امسال، ۴۹ هزار و ۱۷۰ دستگاه سمند را به تولید رسانده‌ و این آمار سبب کاهش ۵۰ درصدی تیراژ این محصول نسبت به مدت مشابه سال گذشته شده است. در حال‌حاضر سمند تنها در سایت‌های مرکزی و مازندران ایران‌خودرو تولید می‌شود، هرچند تیراژ در سایت مرکزی طی ۱۱ ماه امسال، فقط ۳۳۹ دستگاه بوده است. اما آن‌طور که آمار تولید روایت می‌کند، ایران‌خودرو در تولید دنا نیز روندی کاهشی را به ثبت رسانده است. طبق آمار منتشره، در ۱۱ ماه امسال، ۳۲ هزار و ۵۵۴دستگاه دنا (شامل مدل معمولی و پلاس) در ایران‌خودرو تولید شده که کاهش ۱/ ۱۳ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال گذشته در پی داشته است. دیگر محصول ایران‌خودرو یعنی رانا نیز کماکان با افت تولید همراه بوده و تیراژ آن تا پایان بهمن‌‌ماه امسال، ۱/ ۴۶ درصد نزول را نشان می‌دهد. بنابر آمار منتشره، ایران‌خودرویی‌ها در ۱۱ ماه امسال تنها سه هزار و ۳۶۹ دستگاه رانا به تولید رسانده‌اند.

نگاهی هم بیندازیم به محصولات مونتاژی ایران‌خودرو، محصولاتی که تحت تاثیر تحریم‌ها، تیراژشان در حال کاهش است. آن‌طور که آمار می‌گوید، آبی‌های جاده مخصوص تا پایان بهمن‌‌ماه امسال دو هزار و ۶۳۷ دستگاه سوزوکی گرند ویتارا مونتاژ کرده‌اند. این آمار نشان می‌دهد شاسی‌بلند مونتاژی و ژاپنی ایران‌خودرو در مقایسه با ۱۱ ماه سال گذشته، ۴۲ درصد کاهش تولید داشته است. ایران‌خودرو همچنین توانسته ۱۲ هزار و ۲۴۸ دستگاه هایما را تا پایان بهمن‌‌ماه امسال مونتاژ کند؛ بنابراین تیراژ این شاسی‌بلند چینی، ۵/ ۶ درصد نسبت به ۱۱ ماه سال گذشته افزایش داشته است. این در شرایطی است که تولید دیگر محصول چینی ایران‌خودرو به نام دانگ‌فنگ در بازه زمانی تحت‌بررسی کاهش داشته است. دانگ‌فنگ آماری ۱۷ هزار و ۸۹۳ دستگاهی را در ۱۱ ماه امسال از خود به‌ جا گذاشته و بر این اساس، نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸/ ۳۵ درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. سری هم به پژو ۲۰۰۸ بزنیم، خودرویی که فعلا در مدار رشد تولید قرار دارد و روند صعودی تولید آن در بهمن‌‌ماه نیز ادامه یافته است. بنابر آمار اعلامی، ایران‌خودرویی‌ها طی۱۱ ماه امسال شش هزار و ۷۸۵دستگاه پژو ۲۰۰۸ را به تولید رسانده‌اند. با این حساب، تولید این خودرو نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدودا ۷/ ۳ برابر شده است. مشخص نیست تولید ۲۰۰۸ در آینده ادامه پیدا کند یا متوقف شود، زیرا پژویی‌ها تحت‌تاثیر تحریم‌های آمریکا از ایران رفته‌اند و ایران‌خودرو نیز برنامه‌ای برای داخلی‌سازی آن اعلام نکرده است.

به سایپا برویم و ببینیم این شرکت چه آماری را در تولید محصولات خود طی ۱۱ ماه امسال به‌جا گذاشته است. طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، سایپایی‌ها در تولید سراتو که محصولی مونتاژی و تحت‌لیسانس کیاموتورز کره است، با کاهش تولید مواجه شده‌اند. بر این اساس تا پایان بهمن‌‌ماه امسال ۱۳ هزار و ۲۲۸ دستگاه سراتو مونتاژ شده که در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۷/ ۴۷ درصد کاهش را نشان می‌دهد.در بین دیگر محصولات سایپا، تیبا دوباره از پراید عقب افتاد تا به دومین خودروی پرتیراژ داخلی تبدیل شود. این محصول ۱۲۳ هزار و ۱۷۹ دستگاه تیراژ در ۱۱ ماه امسال داشته و در مقایسه با بازه زمانی مشابه سال گذشته، ۶/ ۲۶ درصد کاهش تولید را تجربه کرده است. در آمار منتشره، نامی از ساینا دیگر محصول سایپا به چشم نمی‌آید، با این حال از آنجا که تیبا و ساینا روی یک پلت‌فرم ساخته شده‌اند، احتمالا آمار ۱۲۳ هزار و ۱۷۹ دستگاهی تیبا، ساینا را نیز در بر می‌گیرد.

اما براساس آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید پراید نیز در ۱۱ ماه امسال نزول کرده و سایپایی‌ها تنها ۱۲۳ هزار و ۹۶۷ دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند. این رقم نشان می‌دهد تولید پراید نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۲/ ۳۹ درصد کاهش پیدا کرده است. از تیبا و پراید بگذریم و نگاهی هم به محصولات مونتاژی چینی سایپا بیندازیم. طبق آمار اعلامی ازسوی وزارت صنعت، پارس‌خودرو به‌عنوان زیرمجموعه سایپا، توانسته ۳۲ هزار و ۹۴۱دستگاه برلیانس را طی ۱۱ ماه امسال مونتاژ کند. با توجه به این آمار، برلیانس در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۱/ ۱۹ درصد کاهش تیراژ را تجربه کرده است. شنیده می‌شود ادامه همکاری سایپا و برلیانس تحت‌تاثیر تحریم‌ها به مشکل خورده است. سایپایی‌ها اما دو محصول چینی دیگر را نیز مونتاژ می‌کنند که در این بین، چانگان تیراژی ۱۰ هزار و ۲۷۵ دستگاهی را در ۱۱ ماه امسال از خود به‌جا گذاشته است. این خودروی مونتاژی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، حدود یک درصد کاهش تولید داشته است. هنوز خبری مبنی بر ادامه یا قطع همکاری سایپا و چانگان منتشر نشده و مشخص نیست این خودروساز چینی می‌ماند یا می‌رود. دیگر محصول چینی سایپا آریو نام دارد که آمار اعلامی از مونتاژ شش هزار و ۵۵۲ دستگاهی آن تا پایان بهمن‌ماه امسال حکایت می‌کند. با توجه به تیراژ اعلامی، آریو نسبت به ۱۱ ماه سال گذشته ۵/ ۲۵ درصد کاهش تولید را به خود می‌بیند. طبق آمار اعلامی اما سایپا در بازه زمانی تحت بررسی فقط ۱۳دستگاه رهام را تولید کرده است. رهام محصول جدید سایپا به شمار می‌رود که اوایل امسال در یکی از نمایشگاه‌های داخلی رونمایی شد.

چراغ رنو، رو به خاموشی

نگاهی هم به اوضاع تولید خانواده ال۹۰ تا پایان بهمن‌‌ماه امسال بیندازیم تا مشخص شود این محصول رنو چه کارنامه‌ای را در بازه زمانی امسال به ثبت رسانده است. آن‌طور که آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت می‌گوید، در مجموع تیراژ خانواده تندر۹۰ (شامل تندر معمولی، پارس‌تندر، تندر اتومات و ساندرو) طی ۱۱ ماه امسال به ۴۷ هزار و ۸۰۹ دستگاه رسیده است. با این حساب، تیراژ این خانواده نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵/ ۶۷ درصد کاهش را به خود می‌بیند. اگر آمار تولید خانواده تندر۹۰ را به‌صورت جداگانه بررسی کنیم، مشخص می‌شود هر دو شرکت ایران‌خودرو و پارس‌خودرو با کاهش تولید این محصول مواجه شده‌اند. بر این اساس، ایران‌خودرویی‌ها با توجه به تیراژ ۱۰ هزار و ۸۰۳ دستگاهی خود تا پایان بهمن ، با افتی ۷۶ درصدی مواجه شده‌اند. این خودروساز، تندر۹۰ را در مدل‌های معمولی و اتومات به تولید می‌رساند. در پارس‌خودرو نیز آمار‌ها خبر از کاهش تیراژ خانواده تندر۹۰ می‌دهند.

طبق آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت، ۳۷هزار و شش دستگاه انواع تندر۹۰ و ساندرو در این شرکت طی ۱۱ ماه امسال به تولید رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۵/ ۶۳درصد کاهش را نشان می‌دهد. در این بین، پارس‌خودرویی‌ها تیراژ ساندرو (یکی از اعضای خانواده تندر۹۰) را در ۱۱ ماه امسال به ۱۹ هزار و ۱۱۹ دستگاه رسانده‌اند که این آمار از کاهش تولید ۶۲ درصدی این خودرو حکایت دارد. پارس‌خودرو با انبوهی از ساندروهای معوق روبه‌رو است و تصمیم گرفته در ازای آنها، سود انصرافی ۴۵ درصدی یا محصولاتی جایگزین را به ثبت‌نام‌کنندگان ارائه دهد. در بین دیگر محصولات رنو، پارس‌تندر تیراژی ۹ هزار و ۶۱۲دستگاهی را طی ۱۱ ماه امسال به ثبت رسانده که این آمار از کاهش تولید حدود ۶۱درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد. تندر معمولی هم با تیراژی هشت هزار و ۲۷۵ دستگاهی تا پایان بهمن‌ماه، ۷۰درصد افت تولید را تجربه کرده است.

منبع: جنوب نیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jonoubnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جنوب نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۰۵۷۷۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سود بازار 1100 هزار میلیاردی خودرو

به این اعداد دقیق نگاه کنیم. زیان انباشته تلفیقی گروه ایران‌خودرو در انتهای شهریور 1402 به 100 هزار میلیارد تومان و زیان خالص این گروه در نیمه نخست پارسال به بیش از 15 هزار میلیارد تومان رسیده است.

به گزارش ایران جیب، این ارقام در گروه سایپا به ترتیب 89 هزار میلیارد تومان و 12 هزار میلیارد تومان بوده است. اغلب کارشناسان اقتصادی و کارشناسان حوزه خودرو متفق‌القولند گرچه خودروسازی دولتی با هزینه‌های سرباز چشمگیر، بهره‌وری ناچیزی داشته و هزینه‌های اداره سیاسی آنها بالاست، اما قیمت‌گذاری پایین موجب‌شده خودروسازان دولتی علاوه‌بر زیان‌سازی عجیب‌وغریب، رانت گسترده‌ای را نیز به افرادی بدهند که برنده قرعه‌کشی‌های آنها می‌شود.

موضوع آنجا جذاب‌تر می‌شود که بدانیم در بازار خودرو طی سال 1402 بیش از 1100 هزار میلیارد تومان خرید و فروش انجام شده است. اینکه چرا در این بازار 1100 هزار میلیارد تومانی خودروسازان دولتی باید زیان سنگینی متحمل شوند، جای بحث و تأمل دارد اما اینکه برندگان این لاتاری‌ها چه کسانی هستند، خود می‌تواند منبع تالیف ده‌ها جلد کتاب و پژوهش باشد. پرواضح است بخشی از این گردش مالی 1100 هزار میلیارد تومانی رانت تفاوت قیمت کارخانه و بازار خودروهای نو است که باید رقم آن قابل‌توجه باشد.

مالیات خودرو چگونه تعیین می‌شود؟

براساس بخشنامه سازمان امور مالیاتی درخصوص اعلام مأخذ محاسبه مالیات و عوارض شماره‌گذاری، عوارض سالانه و مالیات نقل‌وانتقال انواع خودروهای سبک و سنگین و موتورسیکلت‌های تولید داخل یا وارداتی موضوع مواد (28)، (29) و (30) قانون مالیات بر ارزش‌افزوده مصوب سال 1400 و ماده (17) قانون مالیات‌های مستقیم 1400، مالیات خودروها به شکل زیر تعیین می‌شود:

الف) به استناد ماده (28) قانون مالیات بر ارزش‌افزوده مصوب سال 1400، شماره‌گذاری انواع خودروهای سبک و سنگین و موتورسیکلت، براساس رتبه انرژی آنها که به تایید سازمان ملی استاندارد ایران رسیده است، طبق نرخ‌های مندرج در جدول موضوع این ماده، مشمول مالیات و عوارض سبز می‌باشد.

ب) طبق مقررات ماده (30) قانون مارالذکر، نقل‌وانتقال انواع خودرو و موتورسیکلت به‌استثنای ماشین‌های راه‌سازی، کارگاهی، معدنی، کشاورزی و شناورها، به ترتیب مشمول مالیات نقل‌وانتقال به میزان یک درصد (1%) برای خودروهای تولید داخل و دو درصد (2%) برای خودروهای وارداتی است.

مأخذ محاسبه مالیات موضوع این ماده تا 6 ‌سال پس از سال تولید، سالانه ده درصد (10%) همان مأخذ کاهش می‌یابد و برای سال‌های ششم به بعد، چهل درصد (40%) مأخذ یاد شده است. به‌عبارت ساده‌تر، نقل‌وانتقال‌دهندگان انواع خودرو و موتورسیکلت، به‌جز موارد استثنای مذکور، درصورتی‌که تولید داخل باشند، به پرداخت یک درصد و درصورتی‌که وارداتی باشند،

به پرداخت دو درصد مأخذ محاسبه مالیات سال تولید، ملزم خواهند شد. همچنین تا 6 سال اول ساخت خودرو، سالانه 10 درصد مأخذ محاسبه مالیات تعویض پلاک، کاهش می‌یابد و از 6 سال اول تولید به بعد، 40 درصد مأخذ مذکور در جدول مقرر می‌باشد.

درمجموع، ۳ عامل میزان مالیات هنگام نقل‌وانتقال خودرو را مشخص می‌کند: 1- نوع خودرو: هرچه قیمت خودرو بیشتر باشد، طبیعتا باید مالیات بیشتری برای معامله خودرو بپردازید. این موضوع درباره قیمت خودرو دست‌دوم هم صادق است. 2- سال تولید: برای خودروهای مدل‌بالاتر، مالیات بیشتری تعیین می‌شود. 3- داخلی یا خارجی بودن ماشین: مالکان خودروهای وارداتی باید مالیات بیشتری نسبت به مالکان خودروهای داخلی بپردازند.

29 همت مالیات پرداختی خودروها در سال 1402

براساس داده‌های سازمان مالیاتی کشور، در سال 1402 مالکان خودرو در سه‌پایه فرعی مالیاتی شامل 1- مالیات خودروهای لوکس، 2- مالیات بر نقل وانتقالات اتومبیل و 3- مالیات شماره‌گذاری خودرو، حدود 29 هزار و 182 میلیارد تومان مالیات به دولت پرداخته‌اند که شامل 1743 میلیارد تومان مالیات خودروهای لوکس، 14 هزار و 867 میلیارد تومان مالیات نقل‌وانتقالات خودرو و 12 هزار و 571 میلیارد تومان مالیات شماره‌گذاری خودرو بوده است. به‌عبارتی با کسر مالیات خودروهای لوکس، مالیات خریدوفروش خودرو جمعا در دو پایه فرعی مالیاتی نقل‌وانتقال و شماره‌گذاری خودرو به 27 هزار و 438 میلیارد تومان می‌رسد.

بررسی‌های مفصل از داده‌های سازمان امور مالیاتی نشان می‌دهد در سال 1403 سهم دو مالیات پرداختی یعنی مالیات بر نقل‌وانتقالات اتومبیل و مالیات شماره‌گذاری خودرو از درآمدهای مالیاتی دولت بدون در نظر گرفتن مالیات بر واردات، حدود 3.4 درصد بوده که این مقدار بالاترین سهم درآمد خریدوفروش خودرو از کل درآمدهای دولت در چهار دهه اخیر است.

طبق این آمارها بین سال‌های 1369 تا 1400 سهم مالیات نقل‌وانتقال و شماره‌گذاری خودرو حول‌وحوش 1.5 تا 2 درصد بوده و حتی تا سال 1400 به 1.3 درصد از کل درآمدهای دولت رسیده اما این مقدار در سال 1401 به 3.3 و در سال 1402 به 3.4 درصد از درآمدهای دولت رسیده است.

نگاهی به وضعیت نقل‌وانتقال خودرو در جهان نیز نشان می‌دهد کشورها معمولا این مالیات‌ها را براساس شاخص‌های مصرف انرژی و آلایندگی دریافت می‌کنند و طبیعتا خودروی با مصرف بالا و آلایندگی بیشتر باید مالیات بیشتری پرداخت کند که درنتیجه روی قیمت تمام‌شده مصرف‌کننده نیز تاثیر زیادی دارد و با این سیاستگذاری مالیاتی، تمایل مردم به خرید خودروهای پرمصرف و آلاینده کمتر شده و خودروسازان نیز مجبورند خودروهای کم‌مصرف‌تر و با آلایندگی کمتری وارد بازار کنند.

البته در قوانین مالیاتی کشورمان نیز از مالیات نقل‌وانتقال خودرو با عنوان «مالیات و عوارض سبز» یاد شده اما به‌نظر می‌رسد این موضوع بدون هدف‌گذاری عملی برای پرمصرفی و آلایندگی، رفتار مالیاتی یکسانی با همه خودروها دارد و عملا به اهداف خود که کنترل مصرف انرژی و کاهش آلایندگی نرسیده است.

 

گردش مالی 1100 هزار میلیارد تومانی خریدوفروش خودرو

براساس داده‌های سازمان امور مالیاتی رقم درآمد مالیاتی دولت از خرید و فروش خودرو از یک میلیارد تومان در سال 1369 به 35 میلیارد تومان تا سال 1380، به 550 میلیارد تومان تا سال 1390، به 3900 میلیارد تومان تا سال 1400، به 15 هزار و 631 میلیارد تومان تا سال 1401 و به 27 هزار و 438 میلیارد تومان تا سال 1402 رسیده است.

همان‌طور که در بخش قبل گفته شد، این ارقام مربوط به دو بخش مالیات بر نقل و انتقال خودرو و مالیات شماره‌گذاری است و رقم مالیات بر خودروهای لوکس در جدول اعمال نشده است. طبق این آمارها، در سال 1402 سهم مالیات بر نقل وانتقالات اتومبیل حدود 14 هزار و 867 میلیارد تومان و سهم مالیات شماره‌گذاری خودرو نیز 12 هزار و 571 میلیارد تومان بوده است.

گرچه تاکنون داده‌ای از میزان گردش مالی خرید و فروش خودرو در ایران از سوی نهادهای رسمی ارائه نشده، اما به نظر می‌رسد بتوان براساس داده‌های مالیاتی برآوردهایی از وضعیت خرید و فروش خودرو در کشور داشت.

در این گزارش براساس نرخ مالیات نقل و انتقال خودرو (یک درصد ارزش کل خودروی تولید داخل و دو درصد ارزش خودروهای وارداتی) و جداول ماخذ محاسبه مالیات و عوارض خودرو که از سوی سازمان امور مالیاتی ارائه می‌شود، برآوردهایی از رقم گردش مالی خرید و فروش خودرو در کشور ارائه شده است.

طبق این داده‌ها، با در نظر گرفتن رقم 14 هزار و 867 میلیارد تومانی هزینه نقل و انتقال خودرو و در نظر گرفتن ضریب 1.3 درصدی (میانگین نرخ مالیات کل خودروهای کشور اعم از تولید داخل و وارداتی) ارزش کل خودروهای خریدوفروش‌شده در سال 1402 به حدود هزار و 144 هزار میلیارد تومان خواهد رسید.

خرید و فروش 4.5 میلیون خودرو طی یک سال

گفته شد که گزارش رسمی از تعداد و ارزش خرید و فروش خودرو در ایران از سوی نهادهای رسمی منتشر نمی‌شود. با این حال پلتفرم خرید و فروش خودرو «باما» در گزارش سال ۱۴۰۰ خود به بررسی وضعیت بازار خودرو پرداخته است. طبق گزارش این پتلفرم، در سال 1400 حدود ۷۸‌درصد خودروهای معامله‌شده در بازار خودروی ایران کارکرده و ۲۲‌درصد نو بوده‌‌‌اند.

همچنین طی سال 1400 تعداد 4.5 ‌میلیون دستگاه خودرو معامله شد که حدود یک‌میلیون از آنها نو بوده است. براساس گزارش باما، سالانه به‌طور کلی به ازای هر خودروی نو، 3.5 خودروی کارکرده معامله می‌شود. اگر این آمار را در نظر بگیریم، در سال 1402 نیز با احتساب تولید یک میلیون و ۳۰۰ هزار خودرو در کشور، بیش از 4.5 میلیون خو درو در کشور خرید و فروش شده که حول‌وحوش 20 درصد از آنها مربوط به خودروهای نو و 80 درصد مابقی مربوط به خودروهای کارکرده بوده است.

کانال عصر ایران در تلگرام