تحلیل‌ها از بیانیه گام دوم انقلاب؛ از رویکرد عملیاتی تا تفسیرهای خاص
تاریخ انتشار: ۲۶ اسفند ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۳۱۴۲۲۸۲
تهران- ایرناپلاس- راهبردی و عملی بودن، نقطه‌نظر مشترک بسیاری در تحلیل بیانیه «گام دوم» رهبر معظم انقلاب اسلامی است. با این حال، برخی تلاش دارند مسیر دیگری را در تفسیر این بیانیه در پیش بگیرند و با قدسی‌سازی مسیر دلخواه خود را برای آن انتخاب کنند.
رهبر انقلاب اسلامی ماه گذشته همزمان با چهلمین سالگرد پیروزی، «بیانیه گام دوم انقلاب» را خطاب به جوانان و مسئولان، با هفت محور و برای ادامه راه، صادر کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
هرچند اهمیت منبع صدور بیانیه گام دوم انقلاب به عنوان شخص اول جمهوری اسلامی و ولی امر و همچنین اهمیت متن بر کسی پوشیده نیست، اما در این میان، برخی تعابیر و تمجیدها به نظر می‌رسد به جای آنکه راه را بر دقیق شدن در این بیانیه و اعلام دیدگاه‌های مختلف و تضارب آرا حول آن باز کند و این بیانیه را به متنی قابل نقد و بررسی و زمینه‌ای برای راهگشایی با کمک همه نیروهای درون نظام و انقلاب در آستانه چهل سال دوم نظام جمهوری اسلامی تبدیل کند، تلاش دارد، یا آن را به متنی قدسی تبدیل کرده، یا آن را به متنی که باید برایش ستادی صوری تشکیل داد یا آن را قاب کرد تبدیل کند یا از آن وسیله‌ای برای خط کشی‌ها و راندن‌ها بسازد؛ این درست تجربه‌ایست که پیش از این نیز در قبال برخی فرمان‌ها، نامه‌ها و بیانیه‌های رهبر انقلاب با آن مواجه بوده‌ایم که روشن‌ترین و ملموس‌ترین تجربه در این زمینه را می‌توان در نحوه مواجهه با نامگذاری‌های سالیانه دید.
رهبر انقلاب: روی این بیانیه کار کنید
بعد از انتشار بیانیه گام دوم، نقل قولی از رهبر انقلاب مطرح شد که قابل تأمل بود. آیت‌الله شب‌زنده‌دار در جلسه درس خارج فقه خود در 28 بهمن 97 با اشاره به دیدار اخیرش با رهبر انقلاب، روایتی را از آنچه ایشان درباره 'بیانیه گام دوم انقلاب' گفته بودند نقل کرد. جوان آنلاین نوشت: ایشان فرمودند «من روی این بیانیه خیلی زحمت کشیدم ... من بنای بر این ندارم که اگر چیزی نوشتم یا مطلبی می‌گویم از دیگران درخواست کنم که روی آن کار کنند ولی راجع به این می‌گویم این کار را بکنند.» این درخواست و مطالبه را ایشان دارند.
حال باید دید میان کار کردن روی یک بیانیه تا نوع پرداختن چهره‌هایی که در رسانه‌ها به ولایتمداری اشتهار دارند، چه تناسبی برقرار است و آنان چه نوع کارکردنی را روی این بیانیه انتخاب کرده‌اند:
آیت‌الله شب‌زنده‌دار خود در این باره در درس خارجه فقه افزوده است: من دیروز در مشهد به طلاب عرض کردم این بیانیه را مثل کتب درسی به مباحثه بگذارید و بعد در راه نشر و تبیین و پیاده‌سازی آن تلاش کنید. خود ما هم هر روز یک بخشی از بیانیه را همین‌جا قرائت خواهیم کرد.
از خیانت به تعجیل در فرج تا درک سخت شخصی
اما آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی، امام‌جمعه مشهد، بیانیه گام دوم را «برنامه‌ای راهبردی در چهل سال آینده و در راستای ایجاد تمدن نوین اسلامی و زمینه‌سازی جهان برای طلوع خورشید حضرت بقیت‌الله (عج)» خوانده و تأکید کرده است: «هرکسی از این سند و آرمان تخلفی کند و برخلاف این سند، مسیر، جریان و حزب دیگری را تعیین کرد، خائن به ظهور حضرت امام زمان (عج) است. رهبری قدم آخر را مشخص کردند و آن، زمینه‌سازی برای طلوع خورشید ولایت عظمی است و اگر مسئولیتی به دست گرفته شود و مسیر عوض شود، شما در مسیر تعجیل فرج خیانت کردید.» البته او پیش از این نیز درباره «گام دوم» گفته بود: «رهبری حجت امام زمان (عج) است. ایشان میگوید در چله دوم باید آماده بشوید، زیرا آقا را می‌بینید. این تعبیر از یک آدم معمولی نیست، بلکه از سوی حجت امام زمان صادر شده است.»
سردار محمدرضا نقدی معاون فرهنگی و اجتماعی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در جلسه‌ای در دانشگاه امیرکبیر سرودی درباره گام دوم می‌خواند: «دلبر ما هفت شهر عشق را خود رفته بود/ داستان تا به آخر او از اول رفته بود/ نقل ما با او گپ آیینه است و خشت خام/ آنچه را امروز می‌بینی از اول گفته بود/ در بیان گام دوم حرف نو بسیار هست/ می‌سرایم من فقط آن را کز اول گفته بود/ .... تا سحر پایان نیابد بوستان شعر من/ گرچه بخوانم هرچه را از روز اول گفته بود/ مطلع خورشید مولامان بود فرجام گام/ فاش می‌گویم دلم این را از اول گفته بود...»
حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدمهدی میرباقری، رئیس فرهنگستان علوم اسلامی و عضو مجلس خبرگان رهبری در توصیف این بیانیه گفته است: «بیانیه گام دوم به یک معنا حتی قابل مقایسه با «تَنْبیهُ‌الْاُمَّه» مرحوم نائینی و رساله «حرمت مشروطه» شیخ فضل‌الله نیست؛ چراکه آنها در مقیاس راهبری حوادث ملّی هستند؛ امّا «گام دوم» در مقیاس راهبری انقلاب اسلامی به‌عنوان یک حقیقت تأثیرگذار بر جامعه جهانی است.»
حجت‌الاسلام کاظم صدیقی نیز در خطبه‌های جمعه 17 اسفند تهران با اشاره به بیانیه مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب بیان کرد: «پاسخگویی به همه شبهات در این بیانیه است و یک تصویر کلی از نظام دینی است که چهل سال آن گذشته است. شناخت نقطه ضعف‌ها و ارتباط آینده به گذشته و تکیه به جوانان و اظهار عاطفه و عشق به جوانان در این بیانیه بی‌نظیر است. وی ادامه می‌دهد: «خدا می‌داند عاری از هر چیزی ما دل به مقام رهبری دادیم. جز امام زمان نظیری مانند ایشان نمی‌توان یافت.»
آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری، تولیت آستان عبدالعظیم حسنی نیز در سخنرانی با محوریت این بیانیه، عمل به آن را موجب «رضایت امام زمان(عج) و منتهی شدن انقلاب اسلامی به ظهور ایشان» عنوان کرد.
حجت‌الاسلام محمدجواد علی‌اکبری رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه در نشست «قرارگاه محوری» که در مرکز اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزی خراسان‌رضوی برگزار شد٬ درباره بیانیه گام دوم میگوید: هنر انجمن‌های اسلامی در این است که بتواند با ابتکار و انگیزه٬ درک و عمل به بیانیه گام دوم انقلاب را برای هم‌نسلی‌های خود٬ تسهیل کند. وی در این باره به خوانش با تدبر بیانیه گام دوم از سوی جمع جوان انجمن‌های اسلامی تأکید می‌کند و میگوید: «تبیین پیام بیانیه گام دوم انقلاب به مراتب از درک شخصی آن سخت‌تر است. در تشکیلات سازماندهی شده مثل انجمن اسلامی باید امکان برای خوب خواندن و خوب به دیگران فهماندن رهنمودهای رهبری نظام٬ فراهم شود.»
بیانیه گام دوم و سرنوشت وصایای امام
البته این پایان تحلیل‌ها از بیانیه رهبری نیست و عده‌ای از ضرورت تدریس آن در دانشگاه و حوزه‌های علمیه سخن می‌گویند. آیت‌الله عباس کعبی، نماینده خوزستان در مجلس خبرگان رهبری در نشست «نقش حوزه در گام دوم انقلاب» تأکید می‌کند: «الزامات فقهی بیانیه گام دوم انقلاب در حوزه‌های علمیه تدریس شود؛ چراکه حوزه نقش مهمی در اداره نظام در چارچوب فقه دارد.» او راهکار عملی آن را نیز «جدی‌تر شدن رابطه روحانیت با نظام، برداشتن گام‌های بلند و اساسی با تفکیک وظایف، در جهت بالندگی نظام و نقدپذیری و عدم انفعال حوزه‌های علمیه» معرفی کرده است. علاوه بر این، سیدکمال رفیعی، رئیس مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها اعلام کرده است: «مرکز آموزش مجازی دانشگاهیان، درس جدیدی را با عنوان گام دوم ویژه مخاطبان دانشگاهی ارائه خواهد کرد.»
برخی بیانیه گام دوم را همردیف «نامه امام (ره) به گورباچف» یا «حکم جهاد به مسلمانان جهان» می‌دانند که هرگز سرنوشتی چون تدریس در دانشگاه‌ها نداشتند اما تجربه تدریس وصایای امام در دانشگاه پیش روست و می‌توان میزان توفیق افزوده شدن این واحد درسی را به دانشگاه‌ها از اساتید وصایای امام و اساتید انقلاب اسلامی پرسید.
برنامه مدون به جای حمایت
در میان اظهارنظرها پیرامون بیانیه گام دوم انقلاب، اگر از تمجیدهای صرف، شعرخوانی‌ها، قدسی‌سازی‌ها و راهکارهای غیرقابل تأمل بگذریم، فراوان است سخنانی که از حد حمایت فراتر نرفته‌‌اند، هرچند مواردی هم هست که نویدبخش استفاده از ظرفیت همه نخبگان برای برداشتن گام دوم انقلاب هستند.
علی لاریجانی در صحن علنی 12 اسفند 97، در پاسخ به تذکر حسینعلی حاجی‌دلیگانی نماینده مردم شاهین‌شهر گفت: بنده قبلا هم اعلام کردم به مرکز پژوهش‌ها مأموریت دادیم به جای اینکه در این راستا حمایت کنند، برنامه‌ای مدون کرده و کارهایی که در این راستا کمیسیون‌ها باید انجام دهند را به آنها بسپارد تا کار درست انجام شود.
همچنین حسن روحانی به عنوان رئیس دولتی که جشن چهل سالگی انقلاب اسلامی را برگزار کرد، 25 بهمن 97 در نامه‌ای خطاب به رهبر معظم انقلاب نوشت: دولت دوازدهم... با قدرشناسی از تدابیر مقام معظم رهبری و با استعانت از الطاف الهی، همراهی ملت بزرگ ایران، هماهنگی همه قوا و بهره‌گیری از ظرفیت‌های انسانی کشور به خصوص نخبگان، جوانان، زنان، اقوام و نهادهای مدنی، وظیفه خود می‌داند نسبت به اجرای توصیه‌های راهبردی حضرت مستطاب‌عالی اقدام نماید؛ به همین منظور شوراهای عالی کشور و هیئت دولت را موظف می‌کنم تا سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی مناسب برای تحقق منویات آن‌حضرت را در اولویت کار خود قرار‌دهند.
امام هم جلوی قدسی‌سازی‌ها ایستاد
حجت‌الاسلام محسن غرویان، عضو جامعه مدرسین و محققین حوزه علمیه قم درباره قدسی‌سازی این بیانیه و تأثیر آن بر ظهور حضرت ولی عصر(عج) و پیامدهای این نوع تفاسیر به ایرناپلاس میگوید: به نظرم ائمه جمعه توجه داشته باشند، درباره مسأله ظهور امام زمان و زمان آن، علما همواره تأکید داشته‌اند باید تعیین زمان آن را تکذیب کنید. در روایت آمده است کسانی که برای ظهور وقت تعیین می‌کنند، کاذب‌اند. حتی گفته‌اند کسانی که ادعای قداست می‌کنند و خود را به ظهور امام زمان وصل می‌کنند، نیز کاذب‌اند.
وی ادامه می‌دهد: بنابراین قدسی‌سازی‌ها در طول تاریخ، سبب سوءاستفاده بوده و به عقاید مردم ضربه زده است. حتی اوایل انقلاب نیز عده‌ای گفتند چهره امام را شب‌ها می‌توان در ماه دید که خود امام با آن مقابله کردند و فرمودند این اظهارنظرها را قبول ندارم.
این پژوهشگر دینی با بیان اینکه امروز نیز رهبری این اظهارات را رد و انکار می‌کنند، تأکید می‌کند: این قداست‌سازی‌ها ضربه‌ساز است و ائمه جمعه نباید کاری کنند که اگر اتفاقی افتاد و تغییراتی حاصل شد، مردم بگویند چرا آنچه مقدس بود این‌گونه شد؟ بنابراین، این نوع تقدس‌سازی‌ها به‌هیچ‌وجه مورد پذیرش رهبری و علما نیست و باید از آن پرهیز شود.
**اداره کل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**
منبع: ایرنا
کلیدواژه: سياسي بيانيه گام دوم رهبر معظم انقلاب دولت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۱۴۲۲۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مشکلات باقیمانده مناطق زلزله‌زده خوی حل شوند
امام جمعه ارومیه در پایان، حل مشکلات باقی مانده در مناطق زلزله زده خوی را خواستار شد و گفت: امیدواریم با فعالیت جهادی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، به زودی شاهد جشن اتمام بازسازی مناطق زلزله زده خوی باشیم.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجان‌غربی، حجت الاسلام سیدمهدی قریشی امروز _چهارشنبه پنجم اردیبهشت_ در دیدار با «غلامرضا صالحی» رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی کشور اظهار کرد: کار جهادی و خدمت به مستضعفان چراغ راه عملکردی در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی باشد و لازم است.
وی با بیان اینکه در این راه نباید از مشارکت مردم نیز غافل شد، افزود: تشویق مردم جهت مشارکت در حساب ۱۰۰ امام راحل یکی از مهمترین نکاتی است که باید با اطلاع رسانی صحیح و بهبود بسترهای لازم، فرهنگ‌سازی کرد.
نماینده ولی فقیه در آذربایجان‌غربی و امام جمعه ارومیه با تاکید بر لزوم اشاعه دین در مسیر خدمت به جامعه گفت: در دین اسلام، خداوند همه انسان‌ها را به انتخاب مسیر درست تشویق می‌کند و شاه کلید موفقیت در امور را تقوا معرفی کرده است.
قریشی ادامه داد: تقوا را سرلوحه زندگی خویش قرار دهید تا در مجموعه مدیریتی نیز این نگرش با بعد معنوی پایدار باشد بنابراین ضروری است افرادی برای مدیریت‌های داخلی ادارات انتخاب شوند که خدا ترس باشند.
وی تصریح کرد: بنیاد مسکن مزین به نام حضرت امام خمینی (ره) است بنابراین از شما عزیزان انتظار می‌رود تا حساسیت بیشتری در امورات داشته و در حل مشکلات مردمی، پیشتاز باشید.
قریشی عنوان کرد: بنیاد مسکن در راستای اهداف انقلابی حرکت می‌کند و باید همگان به این نهاد کمک کنند.
وی ضمن تشکر از عملکرد بنیاد در زلزله خوی، گفت: بنیاد مسکن انقلاب اسلامی از اولین ساعات زلزله در مناطق زلزله زده حضور فعال داشته و تا به امروز بسیاری از منازلی را که تخریب شده بودند، بازسازی کرده است ولی متأسفانه نتوانسته فعالیت‌های خود را بیان کند.
امام جمعه ارومیه در پایان، حل مشکلات باقی مانده در مناطق زلزله زده خوی را خواستار و تصریح کرد: امیدواریم با فعالیت جهادی شما عزیزان، بزودی شاهد جشن اتمام بازسازی مناطق زلزله زده خوی باشیم.
کد خبر 747628
محکومیت بدوی توماج صالحی به اعدام