عوارض سوء مصرف مكمل‌ها/ بلاهايى که استفاده زياد ویتامین‌ها سرتان می‌آورد+ حد مجاز مصرف
تاریخ انتشار: ۵ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۲۰۸۰۲۶
به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، ویتامین‌ها ترکیبات آلی هستند که به مقدار جزئی برای سوخت و ساز مواد غذایی و اعمال حیاتی بدن لازم هستند، متأسفانه امروزه شاهدیم که برخی افراد خودسرانه از ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی در برنامه غذایی روزانه خود استفاده می‌کنند تا دچار کمبود این مواد نشوند و این مصرف را تا جایی ادامه می‌دهند که علائم مسمومیت با مقادیر بالای این ویتامین‌ها در آنها بروز پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
برای آشنایی با علائم ناشی از مسمومیت با مقادیر بالای ویتامین‌ها و حد مجاز مصرف ویتامین‌ها با هادی اسماعیلی متخصص فارماکوتراپی و عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و نرگس جوزدانی متخصص تغذیه و رژیم درمانی گفت‌وگو کردیم که در ادامه مشروح آنها را می‌خوانید.
آزادانه بودن توزیع و فروش ویتامین‌ها در کشورهادی اسماعیلی متخصص فارماکوتراپی و عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به آزاد بودن توزیع و فروش ویتامین‌ها در کشور اظهار کرد: توزیع و فروش ویتامین‌ها در کشور آزاد است، اما افراد در زمینه مصرف ویتامین‌ها باید آگاهی لازم را پیدا کنند.
بیشتر بخوانید: علائم هشدار دهنده‌ای که به شما می‌گویند کمبود ویتامین دارید
وی بیان کرد: اینکه بدن ما غیر از مصرف مواد غذایی روزانه، نیازمند ویتامین‌ها و مکمل‌ها است یا خیر، پرسشی است که هنوز فردی پاسخی قطعی برای آن پیدا نکرده است، برخی اشخاص بر این باورند که مواد غذایی در کشور‌هایی که مردم تغذیه مناسب دارند به اندازه کافی حاوی ویتامین‌ها و املاح معدنی است.
کدام ویتامین‌ها RDA دارند؟این متخصص فارماکوتراپی افزود: ما برای برخی ویتامین‌ها مانند B۱، B۲، B۳، B۴، B۹، B۱۲ پارامتری به نام RDA را تعریف می‌کنیم که این پارامتر به میزان مجاز مصرف روزانه اشاره دارد، RDA برای فردی بالغ، مذکر، سفید پوست و دارای وزن ۸۰ کیلوگرم تعریف می‌شود.
اسماعیلی تاکید کرد: اگر شرایط فرد تغییر پیدا کند مانند اینکه او باردار یا شیرده باشد، RDA با مقدار عادی متفاوت می‌شود، رژیم غذایی ایرانیان به گونه‌ای است که در آن مقدار فیبر و کربوهیدرات فراوان و میزان پروتئین‌های حیوانی مانند گوشت کم است بنابراین ما در کشور با کمبود آهن، روی و ویتامین D بیشتر مواجه هستیم.
وی تصریح کرد: برخی اشخاص بر این باورند که افرادی که تغذیه‌ای مناسب دارند، بیشتر هم مکمل مصرف می‌کنند، که این گفته از نظر اقتصادی منطقی است، به طور کلی ما باید ویتامین‌ها را به شکل درست و اصولی مصرف کنیم تا با عوارض ناشی از سوء مصرف آنها روبرو نشویم.
این متخصص فارماکوتراپی گفت: ما برای گروهی دیگر از ویتامین‌ها مانند بیوتین و ویتامین B۵، مقدار مصرف مناسب (Adequate Intake) را تعیین می‌کنیم بنابراین برای این دسته از ویتامین‌ها RDA مطرح نمی‌شود، زیرا ما هیچ بیماری مشخص شده را نداریم که بر اثر کمبود ویتامین‌های این گروه ایجاد شود.
اسماعیلی اظهار کرد: میزان مجاز مصرف روزانه ویتامین B۱ برای بزرگسالان روزانه حدود ۲ میلی‌گرم است، ولی امروزه در بازار فرآورده‌های این ویتامین به شکل ۱۰۰ یا ۳۰۰ میلی‌گرمی وجود دارد، در گذشته دوز‌های ۴۰۰، ۶۰۰ و ۸۰۰ واحدی این ویتامین هم در بازار موجود بود، اما امروزه با توجه به مطالعات انجام شده مشخص شد که مصرف روزانه مقادیر بیشتر از ۴۰۰ واحد ویتامین B۱ همه عوامل مرتبط با مرگ و میر را در افراد افزایش می‌دهد؛ بنابراین اکنون این ویتامین در مقادیر بیشتر از ۴۰۰ واحد تولید نمی‌شود.
بیشتر بخوانید: فقر ویتامین ب۱۲ چه بلایی سر بدن می‌آورد؟
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ویتامین‌های محلول در آب ایمن هستند، بیان کرد: ویتامین‌های محلول در آب نسبت به ویتامین‌های محلول در چربی ایمنی بیشتر دارند، یعنی اگر ویتامین‌های محلول در آب در مقادیری حدود ۱۰ تا ۱۰۰ برابر RDA مصرف شوند، باز هم علائم سمی را در افراد ایجاد نمی‌کنند، اما ما ویتامین‌های محلول در آب را هم داریم که اگر بیشتر از حد مجاز مصرف شوند، عوارضی ناگوار را به همراه دارند.
عوارض سوء مصرف ویتامین Cاین متخصص فارماکوتراپی افزود: امروزه ثابت شده است که اگر بزرگسالان روزانه بیشتر از هزار میلی‌گرم ویتامین C را مصرف کنند احتمال بروز سنگ‌های کلیوی از جنس کلسیم اگزالات در آنها افزایش پیدا می‌کند، ویتامین C در مسیر متابولیسم خود اگزالات تولید می‌کند که این اگزالات باید از طریق ادرار دفع شود، اما وقتی غلظت اگزالات از حدی بالاتر می‌رود به شکل کلسیم اگزالات در ادرار رسوب می‌کند.
بیشتر بخوانید: مصرف بیش از اندازه "ویتامین C "با بروز اسهال در ارتباط است
عوارض سوء مصرف ویتامین B۶اسماعیلی تاکید کرد: زنان باردار برای جلوگیری از بروز حالت تهوع و استفراغ روزانه مجاز هستند که حداکثر ۱۰۰ میلی‌گرم ویتامین B۶ را دریافت کنند، در ایران دوز ویتامین B۶ نجویز شده ۴۰ میلی‌گرم است که زنان باردار باید روزانه سه عدد از این ویتامین را مصرف کنند بنابراین میزان مصرف روزانه ویتامین B۶ در زنان باردار ۲۰ میلی‌گرم از حد مجاز بیشتر است.
وی بیان کرد: مصرف مقادیر بیشتر از صد میلی‌گرم ویتامین B۶ در روز عوارضی مانند حساسیت به نور و نوروپاتی را به همراه دارد، از سوی دیگر ثابت شده است که مصرف روزانه بیش از صد میلی‌گرم ویتامین B۶ نیاز بدن به اسیدفولیک را افزایش می‌دهد.
این متخصص فارماکوتراپی گفت: مصرف اسید فولیک به میزان مناسب در دوران بارداری در پیشگیری از نقص تکامل لوله عصبی جنین موثر است، بنابراین اگر زنان باردار همراه با مصرف مقادیر بالایی ویتامین B۶ میزان اسیدفولیک دریافتی خود را افزایش ندهند در معرض خطر قرار می‌گیرند.
وی تصریح کرد: حد مجاز مصرف فولیک اسید یا ویتامین B۹ روزانه ۴۰۰ میکروگرم است، برخی افراد معتقدند که مصرف مقادیر زیاد ویتامین B۹ احتمال ابتلا به سرطان سینه و کولون را در افراد افزایش می‌دهد، اما این گفته هنوز اثبات نشده است.
این متخصص فارماکوتراپی گفت: دوز سمی استامینوفن چهار گرم است، طبق مطالعات انجام شده مصرف مقادیر زیاد ویتامین A احتمال ابتلا به سرطان‌ها را در افراد افزایش می‌دهد، همچنین استفاده دوز‌های بالای این ویتامین برای زنان باردار نقص خلقتی را در جنین به همراه دارد، از دیگر عوارض مصرف مقادیر بالای ویتامین A می‌توان به خشکی و ترک خوردن پوست، افزایش آنزیم‌های کبدی و بی‌اشتهایی اشاره کرد.
اسماعیلی اظهار کرد: خوشبختانه می‌توانیم دوز ویتامین D را در خون افراد اندازه‌گیری کنیم و بر اساس آن بگوییم که آیا فرد دچار کمبود این ویتامین است یا خیر؟
وی بیان کرد: اگر در آزمایش خون، میزان ویتامین D کمتر از ۳۰ واحد باشد فرد به کمبود این ویتامین دچار است، ولی اگر میزان این ویتامین بین ۳۰ تا ۵۰ باشد، این ویتامین در محدوده عادی قرار دارد، مقادیر بالاتر از ۵۰ واحد ویتامین D می‌تواند اشخاص را در معرض مسمومیت قرار دهد و مقادیر بالاتر از ۱۰۰ واحد این ویتامین با ظاهر شدن علائم سمیت در اشخاص همراه است.
اسماعیلی یادآوری کرد: مصرف مقادیر بالای ویتامین D احتمال شکستگی استخوان‌ها را در افراد افزایش می‌دهد همچنین استفاده دوز‌های بالای این ویتامین سبب می‌شود که کلسیم در عروق رسوب کند، به طور کلی ویتامین‌های محلول در چربی اگر بین یک تا ۱۰ برابر RDA مصرف شوند علائم سمیت در افراد بروز پیدا می‌کند.
همچنین در ادامه نرگس جوزدانی متخصص تغذیه و رژیم درمانی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: از جمله عوارض ناشی از سوء مصرف این ویتامین می‌توان به حالت تهوع یا استفراغ و درد‌ها و گرفتگی‌های معده اشاره کرد، دریافت زیاد روی (زینک) هم علائمی مانند سوء مصرف ویتامین C را در افراد ایجاد می‌کند.
وی بیان کرد: دریافت مقادیر زیاد سلنیوم نقشی مؤثر در ریزش مو و بروز خستگی و اختلالات عصبی در افراد دارد.
علائم ناشی از مسمومیت با ویتامین Dاین متخصص تغذیه و رژیم درمانی افزود: به طور کلی افرادی که دچار کمبود ویتامین D هستند باید به مدت هشت هفته، هفته‌ای یک عدد قرص ۵۰ هزار ویتامین D را مصرف کنند، این اشخاص پس از این مدت باید آزمایش بدهند تا اگر علائم کمبود در آنها برطرف شده است تنها ماهی یک عدد قرص ۵۰ هزار ویتامین D را استفاده کنند.
جوزدانی یادآوری کرد: از عوارض شایع مصرف مقادیر فراوان ویتامین‌ها می‌توان به اختلال در خواب و تمرکز و بی‌قراری اشاره کرد، مصرف دوز‌های بالای اسید فولیک در زنانی که اقدام به بارداری می‌کنند ولی پس از گذشت چند ماه باردار نمی‌شوند و همچنان مصرف مقادیر بالای اسید فولیک را ادامه می‌دهند کمبود ویتامین B۱۲ را در آنها پنهان و کم خونی نهفته ایجاد می‌کند.
انتهای پیام /
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: اخبار پزشکی اخبار سلامت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۰۸۰۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معجزه انبه برای سلامت بدن
به گزارش تابناک مهر نوشت:«کارلی سدلاچک»، متخصص تغذیه در کلینیک «کلیولند» فواید برجسته این میوه شیرین برای سلامت بدن را با توجه به ویتامین‌ها و نحوه هضم و جذب آن در بدن توضیح می‌دهد. انبه سرشار از ویتامین و مواد معدنی و فیبر است.
این میوه مقدار زیادی مواد مغذی و در عین حال کالری کمی دارد. یک فنجان انبه خردشده ۹۹ کالری و ۲.۶ گرم فیبر دارد. همچنین با خوردن این مقدار انبه، این میزان از مصرف توصیه‌شده روزانه ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم برای بدن تامین می‌شود:
- ۶۷ درصد ویتامین سی (C)
- ۲۰ درصد مس
محتوای ۳۰۰x۲۵۰ - متحرک
tavoos.net
- ۱۰ درصد ویتامین آ (A)
- ۱۰ درصد ویتامین ای (E)
انبه همچنین منبع خوبی از فولات (ویتامین ب۹)، منیزیم، پتاسیم، ویتامین ب۶ و ویتامین ک (K) است.
فواید انبه برای سلامت بدن
انبه به تنهایی هیچکدام از مشکلات سلامت را برطرف نمی‌کند اما قطعا ارزش غذایی فوق‌العاده‌ای دارد. وقتی این میوه را به عنوان بخشی از رژیم غذایی سالم می‌خورید، فواید زیر را برای شما به ارمغان خواهد آورد:
۱. سلامت روده‌تان را بهبود می‌بخشید
انبه منبع خوبی از هر دو نوع فیبر محلول و نامحلول است. فیبر، کربوهیدراتی در غذاهای گیاهی است که نمی‌توانید آن را هضم کنید. فیبر نامحلول در دستگاه گوارش تجزیه نمی‌شود و به حجم مدفوع می‌افزاید و در نتیجه اجابت مزاج راحت‌تر می‌شود.
دکتر سدلاچک می‌گوید: رژیم غذایی با فیبر زیاد راهی موثر برای مبارزه با یبوست و نفخ است. فیبر همچنین باکتری‌های مفید در روده را تغذیه و به حفظ تعادل میکروبیوم روده کمک می‌کند.
۲. وزن مناسب را حفظ می‌کنید
فیبر فقط برای روده مفید نیست بلکه برای حفظ اندازه دور کمر و جلوگیری از بزرگ شدن شکم نیز می‌تواند مفید باشد. یک مطالعه نشان داد که انبه ممکن است به کنترل گرسنگی کمک کند که این خود می‌تواند به شما کمک کند به برنامه تغذیه سالم خود پایبند بمانید.
دکتر سدلاچک می‌گوید: در مقایسه با غذاهای کم‌فیبر، هضم انبه بیشتر طول می‌کشد. بنابراین، پس از خوردن غذاهای فراوری‌شده یا غذاهایی که ممکن است از نظر تغذیه‌ای متراکم نباشند مانند چیپس، با خوردن انبه کمتر متوجه ضعف و گرسنگی می‌شوید. با مصرف انبه، بدون نیاز به مصرف کالری زیاد برای مدتی طولانی‌تر احساس سیری بیشتری می‌کنید و در این فرایند مواد مغذی بیشتری نیز دریافت می‌کنید.
۳. تقویت سلامت مو و پوست
ویتامین‌های آ، ث، و ای (A، C، E) آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که وجودشان برای سلامت مو و پوست ضروری است. این ویتامین‌ها به مقابله با آسیب‌هایی کمک می‌کنند که هر روز از محیط به پوست شما وارد می‌شود. مصرف مستقیم این ویتامین‌ها روی پوست می‌تواند مفید باشد به همین دلیل است که بسیاری از محصولات مراقبت از پوست حاوی این موادند اما شما به این مواد مغذی در رژیم غذایی‌تان نیز نیاز دارید. انبه می‌تواند بخشی از این ویتامین‌های لازم را تامین کند.
سدلاچک می‌گوید: همه ما برای سلامت پوست خود به ویتامین‌های آ و ث و ای نیاز داریم اما بهتر است آنها را از غذاهای کامل دریافت کنیم نه مکمل‌های غذایی. مصرف زیاد این ویتامین‌ها به صورت مکمل‌های غذایی می‌تواند مضر و با داروهایی که مصرف می‌کنیم تداخل داشته باشد. همچنین مدت بیشتری طول می‌کشد که این مکمل‌ها در بدن تجزیه شوند. ویتامین‌ها به صورت مکمل به راحتی جذب نمی‌شوند. خوردن انبه دز خوبی از این مواد مغذی را بدون خطرهای موجود در مکمل‌ها به بدن شما می‌رساند.
۴. کمک به کاهش کلسترول
فیبر محلول موجود در انبه می‌تواند به کاهش کلسترول کلی و کلسترول ال‌دی‌ال (LDL) کمک کند (این همان کلسترول بد است که باعث ایجاد پلاک در رگ‌های خونی می‌شود که جریان خون و اکسیژن را مسدود می‌کند).
سدلاچک می‌گوید: میزان فیبر محلول در انبه به اندازه آنچه در غلات کامل یا میوه‌های پوست‌دار یافت می‌شود نیست، با وجود این، مفید است.
۵. کمک به تنظیم فشار خون
به بدن بسیاری از مردم پتاسیم کافی نمی‌رسد. پتاسیم ماده‌ای معدنی است که به مقابله با اثر سدیم (موجود در نمک خوراکی) در بدن کمک می‌کند. سدیم بیش از حد و پتاسیم ناکافی ممکن است به فشار خون بالا یا «هایپرتنشن» منجر شود.
سدلاچک می‌گوید: فشار خون بالا هیچ علامتی ندارد، بنابراین، بدون معاینه نمی‌توانید متوجه شوید که فشارتان بالا است. به همین دلیل است که همیشه باید معاینه سالانه شوید. پتاسیم به مبارزه با فشار خون بالا کمک می‌کند که عامل خطرناک اصلی در ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته است. خوردن انبه و سایر غذاهای سرشار از پتاسیم در روز به تقویت سلامت قلب و عروق شما کمک می‌کند.
افرادی که بیماری مزمن کلیوی (CKD) دارند یا داروهای خاصی مصرف می‌کنند، ممکن است نیاز به محدود کردن مصرف پتاسیم داشته باشند. در مورد میزان پتاسیمی که در روز باید مصرف کنید با پزشک خود مشورت کنید.
۶. کمک به پیشگیری از ابتلا به برخی از انواع سرطان
انبه سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها است که موادی طبیعی‌اند که از سلول‌های شما در برابر آسیب محافظت می‌کنند. انبه حاوی نوع خاصی از آنتی‌اکسیدان به نام «مانگیفرین» است که در برابر آسیب‌هایی که منجر به سرطان می‌شود از سلول‌ها محافظت می‌کند. مشخص شده است که مانگیفرین احتمالا خطر ابتلا به سرطان‌های مغز، پستان، دهانه رحم، روده و پوست را کاهش می‌دهد.
دکتر سدلاچک می‌گوید: هیچ غذایی نمی‌تواند به طور کامل از شما در برابر سرطان محافظت کند اما انبه قطعا حاوی مواد مغذی ضدسرطان است. خوردن انبه و دیگر محصولات به‌جای غذاهای فراوری‌شده، راهی موثر برای کاهش خطر کلی ابتلا به سرطان است.
حساسیت به انبه
همیشه قبل از خوردن انبه آن را کاملا بشویید و پوست بگیرید. اگرچه پوست انبه خوراکی است اما بهتر است از خوردن آن خودداری کنید، زیرا حاوی «اوروشیول» است، روغنی طبیعی که مسوول خارش‌های ناشی از پیچک سمی و بلوط است.
سدلاچک هشدار می‌دهد: بعضی از افراد بر اثر تماس با پوست انبه دچار واکنش آلرژیک می‌شوند اما برخی دیگر هیچ واکنشی نشان نمی‌دهند. اگر هنگام پوست کندن انبه دچار خارش دست می‌شوید، برای شستن و پوست کندن آن دستکش به دست کنید.
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت