از سپیده تا فریاد؛ روایت شبکه افق از زندگی استاد شجریان
تاریخ انتشار: ۱۰ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۲۶۲۸۹۶
«شجریان از سیپده تا فریاد» مستندی است که به روایت بخشهایی از زندگی محمدرضا شجریان هنرمند ایرانی میپردازدو فراز و نشیبهای زندگی هنری و سیاسی او را در گفت: وگو با هنرمندان و موسیقی دانان صاحب نامی همچون حسین علیزاده، داریوش پیرنیاکان و حمید نوربخش مورد بررسی قرار میدهد.
به گزارش خبرآنلاین، سالهاست که پخش صداوتصویر محمدرضا شجریان در تلویزیون ممنوع است و حتی با وجود آنکه مردم خاطرات زیادی با یکی از معروفترین آثار او، «ربنا» دارند و هر سال چهرههای مختلفی در آستانه ماه رمضان تقاضای پخش این دعا را با صدای او دارند، اما تلویزیون بر رویه مخالفت با خواست مردم که در چند سال اخیر پیش گرفته پافشاری میکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
عصر روز شنبه ۱۰ فروردین ماه، اما در اتفاقی نادر و جالب توجه شبکه افق سیما مستندی تحت عنوان «از سپیده تا فریاد» را با محوریت زندگی هنری محمدرضا شجریان و فعالیتهایش را روانه آنتن کرد که با تصاویر جوانی و صدای این هنرمند آغاز شد تا پس از سالها شاهد نقش بستن تصویر او بر قاب تلویزیون باشیم. نام این مستند نیز برگرفته از آلبوم «سپیده» و «فریاد» که از آثار معروف شجریان هستند برگرفته شده است.
این مستند در ابتدا به تضعیف موسیقی اصیل ایرانی در پیش از انقلاب و رواج هنر غربی میپردازد و سپس به نخستین اقدامات هنرمندان فعال حوزه موسیقی سنتی برای دمیدن روحی دوباره به کالبد این سبک موسیقی همچون محمدرضا لطفی (نوازنده تار و سهتار) و هوشنگ ابتهاج (شاعر) اشاره میکند و به محمدرضا شجریان میرسد که در آن سالها جوان و در آغاز راه بود.
در این میان چهرههایی، چون داریوش پیرنیاکان (نوازنده تار و سه تار)، حسین علیزاده (آهنگساز و نوازنده)، حمیدرضا نوربخش (خواننده و مدیرعامل خانه موسیقی) ... نیز در سخنانی نظر خود را درباره شجریان بیان میکنند.
بخش اول این مستند بر پیش از انقلاب متمرکز است و به تمجید هنر شجریان پرداخته و به تاثیرش بر موسیقی اصیل ایرانی، همکاری با رادیو و تلویزیون و حضورش در کانون فرهنگی و هنری چاوش، همکاریاش با محمدرضا لطفی و پرویز مشکاتیان اشاره دارد که بعدها به دو گروه شیدا و عارف تقسیم شد.
در ادامه نوبت به روزهای پیش از انقلاب اسلامی میرسد و بر استعفای گروه شیدا از رادیو در اعتراض به کشتار مردم توسط حکومت پهلوی تاکید میشود که در ادامه گروه عارف نیز از رادیو استعفا داده و به هم صنفان خود میپیوندند تا فعالیت حلقه چاوش رنگ و بوی انقلابی به خود بگیرد. در بخش دیگر مستند «از سپیده تا فریاد» به تصنیفهای انقلابی شجریان اشاره میشود که با اقبال خوبی نیز همراه شد. در این میان البته به واکنشهای تندی که با برخی از آثار این هنرمند پس از انقلاب هم شد اشارهای میشود.
بخش دوم این مستند، اما به اتفاقات چند سال اخیری که برای شجریان پس از انتخابات سال ۸۸ رخ داده اشاره دارد و رویه مستند به گونهای بسیار ظریف از بیطرفی بخش اول فاصله گرفته و جانبدارانه میشود و به همراهی این هنرمند با مردم و اجرای قطعاتی، چون «تفنگت را زمین بگذار» اشاره میکند.
همچنین اظهارنظرهایی که این هنرمند درباره مسایل مختلف داشته است مورد بررسی قرار میگیرد و در نهایت گوینده مستند بیان میکند که کار شجریان به نقطه پایانی میرسد و به این ترتیب ادامه میدهد: «او که به خاطر مواضع سیاسیاش در کانون توجه رسانهها قرار گرفته است، حال به مواضعی ضد مذهب میرسد و برخی از طرفداران سابقش با اندوه به روند قربانی شدن او نگاه میکنند. او حالا یک شخصیت پرهیاهوی سیاسی است که عدهای برایش هورا میکشند و مخالفانش تحملش نمیکنند.»
در این میان مصاحبههای او با شبکههای خارجی فارسی زبان نیز پخش میشود و حتی از چهرههایی، چون پیرنیاکان و علیزاده درباره سخنان او پرسیده میشود که علیزاده میگوید: «تن به این مصاحبه نمیدهم که به نتیجه سیاسی برسیم و همه تقصیرها را گردن شجریان بیندازیم.» در مقابل پیرنیاکان با تاکید بر اینکه سخنان شجریان تند بوده است، معتقد است: «باید به سراغ عاملی که باعث شده است او این سخنان را به زبان بیاورد رفت که از نظر او همان اذیت و آزاری است که او را کردند.» نکته مشترک سخن کارشناسان حاضر در مستند سیاست زده شدن هنر در ایران است.
در ادامه مصاحبهای از محمدرضا لطفی پخش میشود که درباره اعتراضهای شجریان میگوید: «علت اعتراضهای او را نمیفهمد چرا که او پس از انقلاب بیشترین تولید موسیقی را داشته است.»
بخش پایانی مستند که به نظر میرسد میخواهد حسن روحانی، رییس جمهور را متهم به استفاده ابزاری از شجریان در فیلم تبلیغاتیاش برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ کند، در توصیف این اتفاق این جمله از زبان گوینده شنیده میشود: «جایگاه شجریان به یک سلبریتی رایساز تنزل پیدا میکند و هیچکس اعتراضی نمیکند.»
سپس ویدئوی تبریک سال نوی شجریان با ظاهری متفاوت که نشان دهنده ابتلای او به سرطان است پخش شده و گوینده مستند اینچنین میگوید: «این یک شوک تمام عیار است، موافقان و مخالفانش حیرت زدهاند و با اندوه به آینده او چشم میدوزند که از گذشتهای طولانی بیرون آمده است.»
گفتوگوی او با حمیدرضا نوربخش در خرداد سال ۹۵ برگ دیگری از این مستند است که اشاره به تغییر موضع شجریان دارد.
منبع: فرارو
کلیدواژه: محمدرضا شجریان شبکه افق
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۲۶۲۸۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
از روز جهانی کتاب و حق مولف تا نقش کتاب در سبد خانوادهها
زهره صارمی، استاد زبان و ادبیات پارسی و مدرس دانشگاه درمورد روز جهانی کتاب و حق مولف بیان کرد: کتاب همواره همچون بارقهای از نور در تاریکی دورههای مختلف تاریخی نجاتبخش نوع بشر بوده است. زیرا کتاب با ایجاد نگرش مثبت در افراد جامعه باعث توسعه و بهبود شرایط جامعه شده است؛ بهطوری که سطح دانش و تجربه زیستهی افراد را بالا برده و پنجرهای گشوده است به جهان بینیهای مختلف و زندگیهایی که امکان زیستن آنها وجود ندارد. زیرا تنها با خواندن کتاب میتوان آن زندگیها را تجربه کرد.
این استاد زبان و ادبیات پارسی اظهار کرد: کتاب همواره به انسان کمک کرده است تا اهداف زندگی را برای خود مشخص و پیدا کند و به همین دلیل، انسان با خواندن کتاب میتواند درمورد اهدافی که تعیین و پیدا کرده است راه حل مناسب و دانش و اطلاعات کافی بدست آورد و علاوه بر این، کتاب توانسته است انسان را در راستای اهداف و راه حلهایی که میخواهد در پیش بگیرد راهنمایی کند و برای او روشنگر باشد. زیرا کتاب خواندن همواره باعث احساس آرامش و لذت بیپایان میشود و همین لذت بیپایان، مفهومی به نام کتاب را ماندگار کرده است.
صارمی گفت: هر ساله در ۲۳ آوریل که همزمان با درگذشت نویسندهی بزرگ «ویلیام شکسپیر» است روز جهانی «کتاب و حق مولف» گرامی داشته میشود و ایده اولیهی این مناسبت از برنامهای بوده است که در کاتالونیای اسپانیا برگزار میشده که همواره در این روز به خرید و فروش و اهدای کتاب پرداخته میشده است و هر کسی که کتابی خریداری میکرده یک شاخه گل رز هم، هدیه میگرفته است و پس از آن، این موضوع مورد توجه قرار گرفت و سازمان یونسکو این روز را به نام «روز جهانی کتاب» و حق مولف پایهگذاری کرد که اهمیت و توجه بیشتری به دست اندرکاران چاپ یک کتاب اعم از نویسندگان، مولفان، ناشران و معلمان و... شود.
این استاد زبان و ادبیات پارسی ادامه داد: در طول تاریخ مشاهده کردیم افراد برای کسب دانش و بینش بیشتر و گستردهتر، همواره با هر زحمتی که بوده است به منابع و کتابهای مختلف دسترسی پیدا میکردند. اما در سالهای اخیر شاهد تحولی در این زمینه هستیم و آن هم، انتشار کتابهای دیجیتالی و صوتی در فضاهای مجازی و گروهها و اپلیکیشنهای مختلف است و این اقدام مثبتی است که میتوان آن را به فال نیک گرفت. اما نکتهای که نباید فراموش شود حق مالکیت معنوی و حق مولف و تألیف و حق ناشر است؛ بهطوری که وقتی قصد داریم کتابی را خریداری کرده و مطالعه کنیم نباید با دانلود کردن کتابهای دیجیتالی به صورت رایگان حق مولف و مالکیت معنوی و انتشارات را نادیده بگیریم و در مقابل، باید با خریداری از اپلیکیشنهای معتبر و گروههایی که با ناشر یا مولف ارتباط دارند کتابهای صوتی و دیجیتالی را در فضای مجازی از راه درست و دقیق تهیه کنیم و این کار خوبی است چراکه میتوانیم با مبلغ بسیار کمتر.
او افزود: کتابی را در کتابخانه مجازی خودمان؛ آن هم در محیط تلفن همراه، تبلت و رایانه برای همیشه داشته باشیم و حتی این کتابها در حساب کاربری اپلیکیشنهای کتابفروشیها ماندگار خواهند شد. بنابراین، بهتر است که این کتابها را با مبلغ بسیار ناچیز تهیه کنیم و برای همیشه داشته باشیم و با پرداخت هزینه، دِین خود را به مولف و ناشر ادا کنیم.
صارمی با اشاره به سرانه مطالعه کشور گفت: سرانه مطالعه در کشور ما در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار پایین است و باید به این نکته اشاره کرد که تا قبل از این، شاید بعضی از افراد، دسترسی فیزیکی نداشتن برای خرید کتاب در همه نقاط کشور و هزینه خرید را مطرح میکردند که البته به نظر بنده، این مسئله خیلی منطقی و دقیق به نظر نمیآید. چون در تناسب با هزینههای دیگر زندگی میتوان کتاب را در سبد خرید خانوادهها قرار داد. از طرفی، با وجود کتابهای مجازی، هزینههای خرید این نوع کتابها کمتر و دسترسی به آنها بسیار راحتتر و گستردهتر شده است.
این استاد زبان و ادبیات پارسی یادآور شد: از همه عزیزان و دست اندرکاران درخواست میکنم برای ترویج و فرهنگسازی مطالعه تلاش بیشتری انجام دهند و هر کسی در هر جایی که فعالیت میکند مطالعهاش را به منظور افزایش دانش، بیشتر کرده و در آیندهی نه چندان دور اثر مطالعه را در زندگی خود مشاهده کند و این یک امر بدیهی است که بارها به تجربه اثرش دیده شده است. همچنین، توصیه میکنم در زمینهی کتابخوانی کودکان تبلیغات بیشتر و گستردهتری صورت بگیرد.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیات