همبستگی ملی در سیل اخیر الگویی برای رونق تولید است/ ناسازگاری تأمین مالی بانک‌محور با اقتصاد اسلامی
تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۳۷۱۹۷۷
حجت‌الاسلام والمسلمین عباس شفیعی‌نژاد، کارشناس اقتصاد اسلامی، مدیرگروه فقه اقتصادی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و استاد دانشگاه قم، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره لوازم و موانع تحقق شعار «رونق تولید» در سال جاری و همچنین نقش هر یک از بازارها در قبال تحقق این شعار اظهار کرد: یکی از مسائل اساسی که در اقتصاد نیازمند آن هستیم، مباحث مربوط به انگیزه‌ها است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: همچنین در اقتصاد کلان، انتظارات، ناشی از انگیزه‌ها است، بنابراین قرار دادن یک شعار و مشخص کردن یک هدف برای سازماندهی همه واحدهای مرتبط با فعالیت‌های اقتصادی در کشور می‌تواند انسجامی ایجاد کند که همه به سمت هدف مشخصی حرکت کنند و برنامه‌ریزی‌ها در راستای آن هدف مشخص صورت گیرد.
اهمیت نامگذاری سال‌ها
شفیعی‌نژاد اظهار کرد: بنده اعتقاد دارم که موضوع نامگذاری سال‌ها دارای اهمیت بسیاری است و نباید آن را دست‌کم بگیریم. گاهی مطرح می‌شود که در سال گذشته که سال حمایت از کالای ایرانی بود مگر چه اتفاقی برای کالای ایرانی افتاد؟ اما بنده معتقدم اگر این نامگذاری صورت نمی‌گرفت، حتماً همین مقدار حمایتی که از تولید و کالای ایرانی انجام شد هم انجام نمی‌شد بنابراین چنین شعارهایی که برای هر سال انتخاب می‌شود، تأثیرگذاری خاص خود را دارد.
استاد دانشگاه قم یادآور شد: در علم اقتصاد مشهور است که دارای چهار بازار شامل بازار سرمایه، بازار پول، بازار کالا و بازار کار هستیم. رونق پیدا کردن تولید در داخل کشور منوط به این است که این بازارها رونق پیدا کرده و هر کدام در مسیر خودشان حرکت کنند. بازار سرمایه باید بتواند سرمایه لازم را برای سرمایه‌گذاری در امر رونق تولید جذب کند. بازار پول هم باید در سازماندهی نظام پولی کشور و تأمین نقدینگی مورد نیاز واحدهای اقتصادی و هدایت نقدینگی به سمت تولید واقعی در کشور نقش خود را ایفا کند.
این کارشناس اقتصاد اسلامی تأکید کرد: در برخی از مصاحبه‌های مسئولان رده‌بالای کشور دیده‌ام که مطرح کرده‌اند نقدینگی قابل هدایت کردن نیست بلکه به هر سمتی که سوددهی در آنجا باشد حرکت خواهد کرد. موضوع مهم این است که هرچند این سخن ممکن است درست باشد اما خود ما هم باید از قبل، برخی از زمینه‌ها را فراهم کنیم و برخی از قوانین را اصلاح کنیم تا نقدینگی به این سمت حرکت نکند.
رونق تولید منجر به افزایش ارزش پول ملی می‌شود
شفیعی‌نژاد گفت: اگر در بازار سکه و دلار، مالیات بر عایدی سرمایه قرار دهیم و صاحب پول بداند که اگر قرار است در آن بخش سرمایه‌گذاری کند باید مالیات زیادی پرداخت کند، طبیعتاً نقدینگی به آن سمت هدایت نمی‌شود. درست است که نقدینگی به سمتی می‌رود که بالاترین میزان سود وجود دارد اما خود ما نباید با ایجاد قوانین غلط یا عدم تصویب قوانین درست در مواردی که نیازمند قانون مناسب هستیم، مسیر را برای هدایت نقدینگی به سمت بازارهای غیرمولد فراهم کنیم.
مدیرگروه فقه اقتصادی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) بیان کرد: اگر می‌خواهیم شاهد رونق تولید باشیم، یکی از لوازم رونق تولید این است که هر کدام از بازارهای چهارگانه ما در جای خود و در مسیر خود قرار گیرند و در این مسیر، نقش خود را به خوبی ایفا کرده و رونق خوبی داشته باشند تا سرمایه به سمت بازارهای مولد هدایت شود.
عضو هیئت‌مدیره انجمن اقتصاد اسلامی حوزه یادآور شد: وقتی بازار سرمایه و بازار پول در مسیر درست قرار گرفتند، در بازار کالا هم تورم بی‌جهت ایجاد نمی‌شود لذا این بازار هم مسیر خود را پیدا کرده و قیمتی عادلانه در این بازار تعیین می‌شود. همچنین بازار کار هم رونق خواهد گرفت و مشکلات بسیاری از واحدهای تولیدی برطرف خواهد شد؛ موضوعی که در فرمایشات رهبر معظم انقلاب هم به آن اشاره شده است.
وی افزود: وقتی تولید رونق بگیرد، صادرات هم رونق خواهد گرفت و نیاز ما به ارز خارجی برطرف و توان داخلی ما بیشتر خواهد شد. در چنین شرایطی شاهد افزایش ارزش پول ملی هم خواهیم بود لذا باید بازارهای چهارگانه در مسیر واقعی خود جرکت کنند.
ناسازگاری تأمین مالی کنونی با اقتصاد اسلامی
شفیعی‌نژاد اظهار کرد: شعار سال در اینکه همه واحدها و فعالان اقتصادی و همه امکانات کشور را به سمت هدف مشخص شده برای اقتصاد بسیج کند، بسیار مؤثر است. اگر گفتمانی ایجاد شود و همه به این باور برسیم که در شرایط جنگ اقتصادی هستیم، در موفقیت ما در عرصه اقتصاد مؤثر است و در این راستا، نامگذاری سال‌ها می‌تواند به میزان زیادی به ما کمک کند.
استاد دانشگاه قم یادآور شد: اخیراً در کشور ما سیل با عنوان یک بحران اتفاق افتاده و اکثریت مردم، این مسئله را با جان و دل باور کردند که نیازمند همبستگی هستیم و بین مردم و مسئولان هم این همبستگی ایجاد شده که آلام این بلایی که نازل شده، کاهش پیدا کند و مردم به آرامش برسند. در سایر موارد هم اینگونه است و وقتی درباره یک موضوع در جامعه همبستگی ایجاد شود، مسیر رسیدن به هدف هموارتر خواهد شد و امیدواریم شاهد این اتفاق باشیم و همه در جایگاه خود برای رونق تولید در کشور تلاش لازم را داشته باشند.
این کارشناس اقتصاد اسلامی با اشاره به اینکه بار اصلی تأمین مالی در شرایط کنونی بر عهده نظام بانکی است و سایر بازارها نقش چندانی در تاأمین مالی تولید ندارند، بیان کرد: بحث در مورد ساختار تأمین مالی در کشور بسیار مفصل است اما باید گفت که نظام تأمین مالی در کشور ما، یک نظام تأمین مالی بانک‌محور است و این شیوه تأمین مالی با اقتصاد اسلامی هم سازگاری چندانی ندارد چراکه تأکید در عقود اسلامی بر این است که مشارکت افراد در فعالیت‌های اقتصادی را به دنبال داشته باشد اما شیوه کنونی تأمین مالی این هدف را محقق نمی‌کند.
چالش‌های تأمین مالی بانک‌محور
مدیرگروه فقه اقتصادی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) بیان کرد: به یاد دارم که یکی از اساتید ما که حدود 15 سال در هندوستان تحصیل کرده و دکترای اقتصاد گرفته بود وقتی به ایران برگشته بودند، آن‌گونه که خودشان تعریف می‌کردند، آشنایی چندانی با اقتصاد اسلامی نداشتند اما می‌گفتند همین که به مسائل اقتصاد اسلامی ورود کرده‌اند، در همان ابتدا برای ایشان روشن شده که اسلام آمده است تا همه را تاجر کند یعنی افراد، ریسک سرمایه خود را بپذیرند و این فرهنگ در میان آن‌ها جا بیفتد که وقتی وارد سرمایه‌گذاری می‌شوند ممکن است سود یا زیان در پی داشته باشد اما باید ریسک را بپذیرند.
عضو هیئت‌مدیره انجمن اقتصاد اسلامی حوزه اظهار کرد: اما متأسفانه مبنای نظام تأمین مالی بانک‌محور بر این است که افراد وارد ریسک نمی‌شوند بلکه افراد پول را به بانک می‌سپارند و سود علی‌الحسابی اعلام می‌شود که تلقی اکثر جامعه این است که این سود قطعی هم هست بنابراین این ناسازگاری بین اهداف اقتصاد اسلامی و عقود اسلامی که برای تأمین همان اهداف اقتصاد اسلامی طراحی شده‌اند با یک نظام تأمین مالی بانک‌محور، چالش بسیار بزرگی را در کشور ایجاد کرده و تأمین مالی توسط نظام بانکی بسیار ناکارآمد است.
وی افزود: اگر بخواهیم همانند بسیاری از کشورهای دیگر، بخش مهمی از تأمین مالی به سمت بازارهایی همانند بورس و بیمه برود، نیازمند تغییراتی اساسی در قوانین نظام بانکی و همچنین تغییراتی اساسی در نظام مالیاتی کشور هستیم. نظام مالیاتی کنونی ما کارآمدی لازم را ندارد چراکه وقتی یک پول وارد بازارهای غیرمولد می‌شود، از صاحبان آن مالیات نمی‌گیرد.
امکان بررسی دقیق میزان تحقق شعار سال وجود ندارد
شفیعی‌نژاد اظهار کرد: وقتی مردم مشاهده کنند در بازارهای غیرمولد که مالیاتی هم از آن‌ها گرفته نمی‌شود، سود هنگفتی می‌برند بنابراین پول‌های خود را در بانک سپرده‌گذاری می‌کنند و به محض اینکه یک فرصت سرمایه‌گذاری در بازار غیرمولد همانند زمین، ارز و طلا برای آن‌ها اتفاق می‌افتد، وجوه خود را به آن سمت هدایت کرده و هم باعث خرابی آن بازارها و هم ایجاد نوسان در همه اقتصاد می‌شوند.
استاد دانشگاه قم یادآور شد: با این اوصاف برای هدایت نفدینگی و سپردن بخشی از تأمین مالی کشور به بازار بورس و شرکت‌های سرمایه‌گذاری و لیزینگ نیازمند وضع قوانین جدی در نظام مالیاتی خودمان هستیم. همچنین باید برخی از قوانین خود در زمینه امور بانکی را اصلاح کنیم.
این کارشناس اقتصاد اسلامی در ادامه به ارزیابی خود از میزان تحقق شعار «حمایت از کالای ایرانی» در سال گذشته پرداخت و تأکید کرد: وقتی می‌خواهیم ارزیابی انجام دهیم، چون دقیقاً بررسی نمی‌کنیم که اگر آن سال با عنوان «حمایت از کالای ایرانی» نامگذاری نمی‌شد، چه اتفاقی می‌افتاد؟ و داده‌هایی در این زمینه وجود ندارد بنابراین امکان مقایسه دقیق برای ما وجود ندارد.
ضعف اقدامات در راستای حمایت از کالای ایرانی
شفیعی‌نژاد گفت: معتقدم این نامگذاری‌ها به طور نسبی اثرات خود را بر جای می‌گذارد اما عواملی در سال 97 وجود داشت که این شعار به صورت کم‌رنگ محقق شود و در واقع آن‌گونه که باید و شاید، حمایت از کالای ایرانی صورت نگیرد. یکی از این مسائل اساسی در سال گذشته نوسانات شدید در نرخ ارز بود و این نوسانات گسترده، تأثیری منفی بر بخش تولید داخلی و ارزش پول ملی ما داشت و تولید داخلی را تضعیف و وابستگی ما به خارج را بیشتر کرد.
مدیرگروه فقه اقتصادی مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) بیان کرد: در مجموع عملکرد مثبتی را در این حوزه در سال گذشته شاهد نبودیم چراکه این نوسانات در نرخ ارز و همچنین تورم باعث شد شرایط لازم برای رونق تولید و حمایت از کالای ایرانی فراهم نشود. یکی دیگر از عوامل ناکارآمدی که در سال گذشته وجود داشت، نقص در سیستم مالیاتی و نظام بانکی بود. در مقطعی بخش زیادی از نقدینگی کشور متوجه بازار ارز شد و هم نوسانات در این بخش را تشدید و هم اینکه نقدینگی از مسیر تولید خارج شد.
وی در پایان تأکید کرد: نداشتن یک نظام مالیاتی کارآمد چنین پیامدی را به دنبال داشت. همچنین در زمینه نظام بانکی هم این درد مزمن سال‌هاست که وجود داشته و دارد و امیدواریم برای تحقق حداقلی شعارهای اقتصادی سال، به ویژه سال جاری حرکتی جدی را از نظام بانکی شاهد باشیم و اقدامی برای تغییر ساختارهای موجود در نظام بانکی صورت گیرد تا مجدداً شاهد نوسانات و ناکارآمدی سال‌های گذشته نباشیم.
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: خبرگزاری ایکنا سیاست و اقتصاد شعار سال رونق تولید تأمین مالی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۳۷۱۹۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بدهی‌های ایران تا سال ۱۴۰۲ را به صفر رساندیم
وزیر اقتصاد گفت: تا امروز بیش از ۴۰ میلیون یورو بازپرداخت جدید برای تکمیل پروژه‌ها دریافت کردیم و امیدواریم هفته آینده در ریاض نیز بتوانیم مجوز پرداخت‌های بیشتر و پروژه‌های دیگری را بگیریم. - اخبار سیاسی -
به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری تسنیم، احسان خاندوزی وزیر اقتصاد و دارایی در حاشیه نشست هفتگی هیئت دولت در جمع خبرنگاران گفت: یکی از مهم‌ترین مراجع بین‌المللی که برای تامین مالی پروژه‌ها استفاده می‌شود، بانک توسعه اسلامی است و هفته آینده پنجاهمین سالگرد تأسیس این بانک در عربستان سعودی با حضور 47 کشور برگزار می‌شود.
وی افزود: متأسفانه در سال‌های گذشته تأمین مالی از سوی این بانک صورت نمی‌گرفت و یکی از اولویت‌های ما رفع موانع پرداخت اقساط کشور بود تا کاری کنیم این بانک برای 11 پروژه عمرانی ما تأمین مالی کند.
خاندوزی خاطرنشان کرد: این اتفاق رخ داده و ما مسیر دور زدن تحریم در پرداخت بدهی ایران به این بانک را پشت سر گذاشتیم و بدهی‌های ایران را تا سال 1402 به صفر رساندیم و فرآیند بازپرداخت اقساط 11 پروژه عمرانی آغاز شده است.
وزیر اقتصاد گفت: تا امروز بیش از 40 میلیون یورو بازپرداخت جدید برای تکمیل پروژه‌ها دریافت کردیم و امیدواریم هفته آینده در ریاض نیز بتوانیم مجوز پرداخت‌های بیشتر و پروژه‌های دیگری را بگیریم.
خبر در حال تکمیل است...
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت