مصاحبه| کارشناس مسائل آسیای مرکزی: رفتار ترکمنستان در سیل گلستان، جای گلهمندی ندارد
تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۴۱۷۶۵۰
در تحلیل روابط ایران و ترکمنستان و در مواردی مانند اظهار همدردی با سیل زدگان گلستان، انتظارات نا به جا معنایی ندارد. باید همه بدانیم که دولتها بر اساس احساسات مردم یک کشور دیگر تصمیم نمیگیرند. ۲۵ فروردين ۱۳۹۸ - ۰۹:۱۴ بین الملل ترکیه و اوراسیا نظرات - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم، در هفتههای گذشته که مناطق مختلف ایران دچار سیل و آبگرفتگی شد، بسیاری از کشورها و نمایندگان خارجی با دولت ایران و آسیب دیدگاه این حوادث اظهار همدردی کردند و حتی برخی از آنان ارسال کمکهای انساندوستانه را در دستور کار خود قرار دادند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
تسنیم: در ابتدا بفرمائید، نظر شما درباره انتقاداتی که در حوادث اخیر از جانب فعالان و نویسندگان استان گلستان، بهویژه ایرانیان ترکمن به ترکمنستان اظهار شده است چیست؟
قزل:در ابتدا و قبل از هر پاسخی، باید مرور کنیم که اصل ماجرای این انتقادات چه بوده است. آیا این اظهارنظرها حقوقی و موجه بوده است و یا اینکه انتقاداتی از جنس احساسات و هیجان. پس از آن است که میتوانیم درباره ماهیت و پیامدهای واقعی آن صحبت کنیم. باید توجه داشته باشیم که در سیاست بین الملل و روابط بین کشورها، نمیتوان از دولت دیگری به این دلیل که حسن نیت خود را به کشور ما ابراز نکرده و یا دیر ابراز کرده گلهمند بود. یعنی اساسا چنین چیزی در روابط رسمی و حقوقی بین دولتها موجه نیست. البته، در ابعاد غیررسمی، هر دولتی ممکن است از سایر دولتها که روابط حسنهای با آنها دارد، انتظاراتی داشته باشد که همدردی در حوادث بزرگ و اعلام آمادگی برای یاریرسانی در مقاطع بحرانی، از جمله آنها است. همچنین در چارچوب حسن همجواری، غالبا دولتها از همسایگان خود انتظارات بیشتری دارند. با وجود این، صرفا به این دلیل که دولتی دیگر یا یکی از همسایگان ما در حد انتظارات غیررسمی ما ظاهر نشده است، نمیتوان رسما از آنان گله کرد.
در قضیه سیل گلستان و حوزه ترکمنی هم، آنچه بهعنوان انتقاد اظهار شده، بیش از آنکه ابعاد سیاسی یا سیاست خارجی داشته باشد، ماهیتی اجتماعی دارد. اگر اشتباه نکنم، وزارت امور خارجه ترکمنستان چند روز پس از اوج گیری سیل پیام همدردی نیز به وزارت امور خارجه کشورمان ارسال کرد. اما در لایههای اجتماعی حوزه ترکمنی، بحث بر سر این بود که اولا چنین پیامی چرا با تأخیر و دیرتر از بسیاری از کشورها و نهادهای دیگر صادر شده است و چرا در آن پیام، هیچ اشارهای به مناطق ترکمن نشین ایران نشده است؟ همچنین به نظر میرسد ترکمنهای ساکن در استان گلستان انتظار ویژهتری از دولت ترکمنستان برای کمکرسانی داشتهاند. اما همانطور که بیان کردم، اینها، مسائلی اجتماعی بوده و مربوط به سیاست خارجی نیستند و الزاما ارتباطی به روابط ایران و ترکمنستان ندارند. ترکمنستان دولتی مستقل است که هر زمان که بخواهد میتواند با مردم کشوری دیگر ابراز همدردی کند و یا نکند و ایران هم دولتی مستقل است که مسائل آن وابسته به حسن نیت ترکمنستان و هیچ کشور دیگری نیست.
تسنیم: در پاسخ خود، به ابعاد اجتماعی این پدیده اشاره کردید، میتوانید بفرمائید دقیقا منظورتان چیست؟ و چرا برخی از لایههای اجتماعی در مناطق ترکمن نشین چنین انتظاری از دولت ترکمنستان داشتهاند؟
قزل: بله، به نظرم اصل قضیه هم همین است. نیازی به تصریح نیست که ایرانیان ترکمن از نظر قومیت، زبان، فرهنگ و مذهب با مردم ترکمنستان همانند هستند. در بسیاری از مقاطع قبلی، برخی از رسانههای محلی حوزه ترکمنی با آب و تاب مسائل و تحولات ترکمنستان را منعکس کردهاند. پیشرفتها و تحولات مثبت ترکمنستان بهویژه در حوزه عمرانی، ورزشی و مانند آن، به تکرار در فضای رسانهای و فضای مجازی منطقه ترکمننشین ایران منعکس شده است. موج فزایندهای هم در بازنشر تولیدات فرهنگی رسمی و غیررسمی ترکمنستان در فضای مجازی منطقه وجود داشته است. در بسیاری از عرصههای فرهنگی و ادبی، هماکنون هم نام ترکمنستان در کنار حوزه ترکمنی ایران میآید و این البته ذاتا پدیده ناپسندی هم نیست. همه این همانندیها و روابط رسمی و غیررسمی، به نظرم برای برخی از فعالان استان گلستان این شائبه را ایجاد کرده است که عرصه سیاسی و سیاست خارجی هم مانند عرصه فرهنگی و ادبی است و چون اخبار و مسائل ترکمنستان در حوزه ترکمنی ایران توسط برخی رسانهها و افراد انعکس دارد، ترکمنستان هم باید در سطح دولت و سیاست خارجی خود، رفتاری مشابه را نشان بدهد و نسبت به مسائل منطقه ترکمننشین ایران حساس و پیگیر باشد. اما به نظر میرسد که این انتظاری نابهجا است. در مقاطع مختلفی ترکمنستان نشان داده است که در تصمیمگیریهای سیاسی و سیاست خارجی کاملا مستقل عمل میکند و چون ایرانیان ترکمن، ه مقوم و همزبان آنان هستند، الزاما در تصمیمگیری و رفتار آنان تأثیر مثبت و همگرایانهای ندارد.
در چنین شرایطی، بههر حال، هیجاناتی هم بروز میکند و برخی افراد که هنوز در فضای غیرواقعگرایانه سیاست سیر میکنند و درک مناسبی از ماهیت روابط بین دولتها ندارند، ممکن است تحت تأثیر قرار گرفته و چنین اظهاراتی هم بکنند. این اظهار نظرها، اشکالی به ترکمنستان و دولت آن وارد نمیکند و ایراد واقعی آن، متوجه انتظاراتی است که برخی افراد حوزه ترکمنی از یک دولت مستقل خارجی داشتهاند. ترکمنستان، یک کشور دوست، همسایهای امن و باثبات، و دارای اشتراکات فراوانی با فرهنگ و تاریخ ایران است. حضور قومیت ترکمن در مجاورت مرزهای آن نیز برای دولت ایران یک فرصت است. همچنین فرصتی برای خود ایرانیان ترکمن است تا از اشتراکات خود در مسیر گسترش مراودات اقتصادی و مانند آن بهره ببرند. اما هیچ یک از این مزیتها، گلهمندی فعالان اجتماعی حوزه ترکمنی از دولت ترکمنستان را توجیه نمیکند. این افراد باید به یاد داشته باشند که در یک فضای واقعی و متشکل از دولت-های مستقل زندگی میکنند و این دولتها الزاما منافع یکسانی هم باهم ندارند. قرار نیست رفتار دولت ترکمنستان را خوشامد یا گلهمندی حوزه ترکمنی ایران تعیین کند و این دولت، مانند هر دولت دیگری، در راستای منافع ملی و اهداف امنیتی خود عمل میکند و تصمیم میگیرد.
یادداشت تسنیم| چرا ترکمنستان با ترکمنهای ایران همدردی نکرد؟
تسنیم: با این حال، همانطور که خودتان هم اشاره کردید، در لایههای اجتماعی یا در سطح سیاسی، چنین انتظاراتی از دولت ترکمنستان وجود داشته است. نظر شما برای فرصتهای موجود در این انتظارات چیست؟ بهنظرتان حوادث چگونه باید رقم میخورد تا چنین انتقاداتی ابراز نشود؟
قزل: ببینید، همانطور که بیان شد، تصمیمات دولتها برآمده از منافع آنها است. یا بهتر بگویم، برآمده از تصوری است که دولتها از منافع خود دارند. نمیتوان به هیچ دولت یا بازیگر مستقل در عرصه بینالمللی گفت که چگونه فکر کند و یا چگونه رفتار کند؟ نمیتوان تصوری را که یک دولت از منافع و روشهای تأمین امنیت خود دارد، بهصورت سفارشی تغییر داد. تغییر انتظارات در لایههای اجتماعی بهمراتب آسانتر است. به بیان سادهتر، برای اینکه شاهد چنین انتقاداتی نباشیم، میبایست انتظار برخی از فعالان اجتماعی و قومی از دولت ترکمنستان تعدیل شود. ترکمنها خود مثل معروفی دارند با این عبارت که «هانتاماچیلیق قوریسین». این مثل یادآوری میکند که نباید انتظار نابهجا از کسی داشته باشیم. در یک محله هم که افراد با هم زندگی میکنند، نمیتوانند انتظار داشته باشند که چون یکی از آنان از چیزی خوشش میآید یا برایش ناخوشایند است، همسایه او هم الزاما از آن چیز خوشش بیاید یا بدش بیاید.
اما در قالب برآورده کردن انتظار لایههای اجتماعی، نمایندگی ترکمنستان در ایران اگر برای اظهار همدردی به این مناطق سفر میکرد، همانطور که کنسول قزاقستان در گرگان چنین کاری کرد، یا اگر اظهار همدری خود را زودتر ارسال میکرد یا اشارهای به وضعیت حوزه ترکمنی میکرد، همانند برخی از کشورهای پیرامون، احتمالا چنین اظهارنظرهایی هم مطرح نمیشد. این حرکتها، در عرف بینالمللی هم رفتاری پذیرفته شده هستند و چیز عجیب و جدیدی هم نیست. در ابعاد اجتماعی، نه در ابعاد سیاسی یا سیاست خارجی، دولت ترکمنستان میتوانست فعالتر باشد. بهعنوان یک همسایه و بهعنوان کشوری که حادثه سیل در کنار مرزهای آن واقع شده بود و دور هم نبود. سفیر ترکمنستان هم، هرچند الزامی در این کار نداشته و ندارد، میتوانست حداقل مانند کنسول قزاقستان رفتار کند و با ایرانیان ترکمن همدردی کند.
تسنیم: بابت پاسخهای کاملتان ممنونم. در پایان اگر مطلب تکمیلی دارید، بفرمانید.
قزل: من هم از خبرگزاری تسنیم ممنونم که چنین دغدغهای را مطرح و پیگیری میکند. در پایان باید یادآوری کنیم که سیلهای اخیر بسیار گسترده بود و نزدیک به نیمی از جغرافیای ایران را در بر گرفت. استان گلستان هم نزدیک به چهار هفته است که با سیل و آبگرفتگی گسترده درگیر است. نهادهای ایرانی، برای مهار سیل اساسا نیازی به کمک یا همدردی دولت یا نهادی خارجی ندارد. مهار سیل با این حجم و گستردگی، کار یک یا چند روز نیست و طبیعی است که مدتی بهطول بیانجامد. اما دولت ایران و نهادهای ایرانی که برای مدیریت این حوادث در تلاش هستند، از نظر منابع و امکانات محدودیتی ندارند. یا اگر دارند، کاستیهای احتمالی آنان با همدردی یا کمک این دولت یا آن دولت برطرف نمیشود. بنابراین، تنها کافی است آن بخش از لایههای اجتماعی حوزه ترکمنی که برخی انتظارات را مطرح کردهاند، واقعگرایانهتر به مسائل ایران و همسایگان آن بیاندیشند.
ترکمنستان و قزاقستان از طریق بزرگراه به هم متصل می شوندنوروزگاه مشترک ایران و ترکمنستان در نقطه صفر مرزی برگزار میشودگزارش تسنیم|گزینه نظامی دونالد ترامپ برای سفارت ترکمنستانR7650/P/S8,1414/CT2 واژه های کاربردی مرتبط آسیای میانه ترکمنستان
منبع: تسنیم
کلیدواژه: آسیای میانه ترکمنستان آسیای میانه ترکمنستان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۴۱۷۶۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بستر افزایش نشاط اجتماعی فراهم شود/ ضرورت بهرهمندی از ظرفیت اساتید پیشکسوت
آیت الله سید ابراهیم رییسی در جلسه امروز چهارشنبه هیات دولت با تبریک ولادت با سعادت حضرت امام حسن مجتبی (ع) و تجلیل از برنامهریزی و برگزاری اجتماع معنوی روز گذشته مردم روزهدار در ورزشگاه آزادی، بر ضرورت فراهم کردن بستر افزایش نشاط اجتماعی تأکید کرد.
رییس جمهور سفرهای نوروزی را از جمله بسترهای نشاطآفرین در کشور دانست و ضمن تأکید بر تلاش بیشتر مسئولان مرتبط برای تأمین امنیت و رفاه مسافران نوروزی، تصادفات جادهای را نگرانکننده و نقطه مقابل این نشاط دانست و افزود: کاهش هر چه بیشتر آمار تصادفات جادهای تلاش بیشتر مسئولان مرتبط را میطلبد.
بستر افزایش نشاط اجتماعی فراهم شود/ضرورت بهرهمندی از ظرفیت اساتید علمی پیشکسوت
ضرورت تکریم و بهرهمندی از ظرفیت اساتید و چهرههای علمی پیشکسوت در دانشگاهها، از دیگر محورهای سخنان رییس جمهور در جلسه امروز هیات دولت بود که وی با اشاره به سیره اهل بیت (ع) در گرامیداشت علم و عالم، حضور بزرگان علمی در مراکز علمی و پژوهشی را پشتوانهای برای دانشگاههاست دانست و بر توجه بیش از پیش به بهرهمندی از ظرفیت علمی این چهرههای علمی در دانشگاهها تأکید کرد.
رییس جمهور همچنین از همه دستگاههای اجرایی خواست در سال جدید با بهرهگیری هر چه بیشتر و بهتر از رسانهها برای تشریح برنامهها و تبیین عملکردها و بیان دیدگاهها و مقابله با هجمههای رسانهای دشمن برنامهریزی کنند.
پیش از سخنان رییس جمهور، وزیر امور اقتصادی و دارایی در گزارشی از نوسازی ناوگان کشندههای کشور خبر داد و گفت: با پیگیریهای صورت گرفته از سوی دولت و واردات ۶ هزار خودرو کشنده در سال گذشته، تعداد خودروهای وارده شده از این دست به کشور طی دو سال و نیم گذشته به ۲۵ هزار دستگاه رسید و نوسازی ناوگان کشندههای کشور در سطح مطلوبی قرار گرفت.
وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز به ارائه گزارشی از عملکرد این وزارتخانه در نوسازی ناوگان حمل و نقل در سال گذشته پرداخت و افزود: از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱، ۵۷ هزار و ۶۰۷ خودرو در ناوگان حمل و نقل جایگزین شده، این در حالی است که تنها در سال گذشته ۶۸ هزار خودرو یعنی ۱۸ درصد بیش از ۴ سال قبل از آن در ناوگان حمل و نقل جایگزین شده است.
عیسی زارع پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز در جلسه امروز گزارشی از ارتقای شاخص توسعه ارتباطات در کشور ارائه کرد و گفت: مهمترین شاخص ارزیابی توسعه ارتباطات در کشورها، شاخص اتحادیه بینالمللی مخابرات (IDI) است که براساس ارزیابیهای این اتحادیه در دو بخش پوشش فراگیر و کیفیت ارتباطات و میزان استفاده مردم از زیرساختهای ارتباطی، کشور رشد ۴۷ درصدی و ارتقای ۶ رتبهای داشته است.
جواد اوجی وزیر نفت نیز در گزارش خود از پیشرفت ۳۶ درصدی پروژه جمعآوری گازهای مشعل در دولت مردمی خبر داد و گفت: با جمعآوری ۷ میلیون متر مکعب از گازهای مشعل علاوه بر تأمین خوراک پتروشیمیها، برای ۶۰۰ نفر به صورت مستقیم و ۱۲۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم اشتغالزایی ایجاد شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی دولت