بهترین راهکارهای حفظ بناهای تاریخی چیست؟
تاریخ انتشار: ۲۷ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۴۴۶۹۰۶
تغییر کاربری بنای تاریخی از مهم‌ترین راهکارهای حفاظتی در میراث معماری است چراکه تعداد بسیاری از بناها کاربری پیشین خود را از دست داده و به بناهایی با کاربری جدید و گاه نامرتبط تبدیل شده اند؛ این درحالی است که کشورهای توسعه یافته، بهترین راهکار حفظ بناهای تاریخی را احیای کاربری اصلی بنا می‌دانند.
به گزارش خبرنگار ایمنا، در تغییر کاربری یک بنای تاریخی باید تلاش کرد تا فرم قدیمی آن و ویژگی های فیزیکی در داخل و خارج بنا، همچنین عملکرد جدید و نقش گذشتۀ آن و نیز میزان انتظارات ما با واقعیت تناسب داشته باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نظارت، تعهد و علاقه وجود ندارد
احمد منتظر مدیر سابق اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان می گوید: مهم ترین مسئله این است که درحال حاضر بسیاری افراد و سازمان ها در قالب تغییر کاربری، بنای اصلی را نابود می کنند مثلا چنین شده است که با گرفتن مجوز هتل که نزدیک ترین عملکرد نسبت به عملکرد اصلی خانه های تاریخی است بنای تاریخی را خراب می کنند و بعد یک هتل می سازند.
وی دلیل چنین تغییر کاربری هایی را سودجویی افراد می داند و ادامه می دهد: در این زمینه همه هم مقصر هستند چون نظارت، تعهد و علاقه ای در بین نیست همه به دنبال مال دنیا هستند؛ بنابراین اینکه بنا چه عملکردی می تواند داشته باشد و چه عملکردی نمی تواند داشته باشد مبحث دوم است اما موضوع اول این است که ما باید اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری داشته باشیم که به تغییر کاربری بناهای تاریخی به صورت دقیق نظارت کند مثلا وقتی برای تبدیل یک خانه تاریخی به هتل مجوز می دهد باید به دنبال آن نظارت و دقت کند که روند تبدیل حتما به درستی پیش برود.
ضرورت حفظ اصالت بنای تاریخی
منتظر تصریح می کند: بر اساس آنچه ازسوی یونسکو ارائه شده است در احیای بنای تاریخی باید به این نکته توجه داشت که اصل بنا و اصالت آن باقی بماند و نباید بدل سازی انجام شود؛ ضمن اینکه باید به موضوع برگشت پذیری هم دقت شود چرا که ممکن است نسل آینده بخواهد آن را از حالت تغییر عملکرد دربیاورد. این مهم ترین مسئله است و تا وقتی این موضوع حل نشود هیچ بحث دیگری نمی توان مطرح کرد.
مدیر سابق اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان می افزاید: در موضوع احیا، هر عملکردی نمی تواند مطرح شود مثلا نباید حمام را به رستوران تبدیل کرد درحالی که اکنون همه دارند همین کار را می کنند یعنی حمام های تاریخی را به رستوران تبدیل می کنند و توجهی به این موضوع ندارند که حمام جای بهداشتی برای تمیز کردن آدم ها بوده نه محیط بهداشتی برای پخت و پز و از لحاظ بهداشتی برای رستوران مناسب نیست؛ اما متاسفانه حمام ها را نابود کردند و دیگر حمامی باقی نگذاشته اند و هیچ حفاظتی دربین نیست.
وی با تاکید بر اینکه باید موارد گوهرۀ تاریخ را از موارد غیر گوهره ای تشخیص داد و با سنت گوهره ای رابطه برقرار کرد، می گوید: تغییر کاربری یک بنای تاریخی به مفهوم احیای آن بنا است و حتما باید اصل بنای تاریخی حفظ شود، اما عملکرد احیا اهمیت بسیاری دارد.
خارج نشدن بنا از حالت تاریخی
در موارد و شرایط ایده ال، راه بهتر برای حفظ میراث این است که ساختمان های تاریخی با توجه به اهمیت درک نقش تاریخی آن ها که قبلا یک بار صورت گرفته، حفظ و نگهداری شده اند، بنابراین اگر این ساختمان ها به اندازه کافی مهم هستند و یا اینکه به عنوان یک اثر، تولید و بازده مالی را دارند بیشتر اوقات به یک مکان تاریخی تبدیل می شود و معمولا به همان حالت و وضعیت اصلی خود مورد محافظت و نگهداری قرار می گیرد.
مرتضی فرشته نژاد پیشکسوت مرمت و معماری نیز با بیان اینکه هر بنای تاریخی معماری خاصی دارد و در تغییر کاربری آن ها نباید در معماری بنا تغییرات اساسی ایجاد شود، می گوید: در تبدیل بنای تاریخی به هتل، باید معماری بنای اصلی کامل حفظ شود و به گونه ای باشد که تمام اقدامات انجام شده در آن قابل بازگشت باشد و الحاقات نیز بدون اینکه به اصل معماری بنا خدشه ای وارد شود قابل حذف باشد.
وی می افزاید: هر نوع تغییر کاربری درخصوص بناهای تاریخی باید با رعایت اصل برگشت پذیری انجام شود و تغییرات ایجاد شده در بنا نباید به شیوه‌ای باشد که آن بنا از حالت تاریخی خارج شود.
تغییر کاربری فرهنگی یا شبه فرهنگی
این پیشکسوت مرمت و معماری تاکید می کند: تغییر کاربری بناها اگر با انواع کاربری های فرهنگی صورت بگیرد کار بسیار درستی است چون منظور این است که این بناها اولا ازنظر معماری احیا شود و دوم اینکه کاربری مجدد آن ها اصل مطلب یعنی کاربری اولیه را زیر سوال نبرد، بنابراین کاربری بهتر است فرهنگی یا شبه فرهنگی باشد و سبب حفظ بنای تاریخی شود.
فرشته نژاد با بیان اینکه ایجاد تغییرات اساسی در بنای تاریخی خلاف است، ادامه می دهد: سازمان میراث فرهنگی برای این بوجود آمده که جاذبه های بناهای تاریخی را به رخ گردشگران بکشد و سرمشقی برای دانشجویان معماری و مرمتِ حال و آینده باشد، اما اگر این جاذبه ها را زیر پا له کرده و ازبین ببرند چیزی برای ارائه نخواهند داشت.
وی تصریح می کند: در احیای یک بنای تاریخی و تغییر کاربری آن علاوه بر رعایت اصول مرمت ازجمله برگشت پذیری، کاربری آن نیز اهمیت بسیاری دارد چرا که اگر تغییر کاربری به درستی انجام شود می تواند نشان دهندۀ گوشه ای از فرهنگ غنی گذشتگان باشد.
به گزارش ایمنا، اگرچه تنها مرمت و بازسازی یک بنای تاریخی نمی تواند تضمینی برای نجات آن بنا باشد بنابراین آنان که به احیا و تغییر کاربری بناهای تاریخی اقدام می کنند باید با یافتن تدابیر حفظ اصالت این بناهای ارزشمند، با هدف احیای آن ها در تخصیص کاربری مناسب برای آن ها اقدام کنند؛ قدر مسلم انتخاب نوع کاربری به موارد بسیار ازجمله درنظر گرفتن کاربری پیشین بنا بستگی دارد.
گزارش از: شیرین مستغاثی، سرویس فرهنگ و هنر ایمنا
منبع: ایمنا
کلیدواژه: آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان تغيير كاربري اراضي جاذبه های گردشگری خانه تاریخی فرهنگ گردشگری معماری ميراث فرهنگي
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۴۴۶۹۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بنای تاریخی اداره «نوغانداری» تربت‌حیدریه ثبت ملی شد
علی محمدی گفت: واژه نوغان به معنی کرم ابریشم و پیله بوده و تربت‌حیدریه از دیرباز به دلیل اقلیم مساعد برای کاشت درخت توت، یکی از مناطق مهم پرورش کرم ابریشم و نوغانداری در ایران است.
وی ادامه داد: ساخت تاسیسات اداره نوغانداری تربت‌حیدریه سال ۱۳۱۴ انجام شد و نخستین مدیر این اداره فردی فرانسوی به نام "موسیو فران" بوده است.
رییس اداره میراث فرهنگی تربت‌حیدریه افزود: در دوران پهلوی بعد از آن‌که صنعت نوغانداری تحت نظارت و در انحصار دولت قرار گرفت، مجموعه ساختمان‌های نوغانداری تربت‌حیدریه به عنوان یکی از قطب‌های مهم پرورش کرم ابریشم پایه‌ریزی شد.
وی تصریح کرد: این مجموعه شامل ساختمان‌هایی است که به صورت منفرد در زمینی با وسعت بیش از ۲ هکتار ایجاد و کاربری‌های گوناگونی مانند سالن تولید تخم نوغان و پرورش کرم ابریشم، ساختمان اداری و مدیریت، مهمانسرا و اسکان پرسنل دارد.
محمدی همچنین گفت: از شاخصه‌های معماری این مجموعه که برگرفته از معماری ساختمان‌های شمال ایران است، می‌توان به سبک و گونه معماری کوشک مانند، رعایت قرینه‌سازی، استفاده تمام عیار از آجر در تزیینات و سازه بنا، استفاده از قوس‌های نیم دایره و بیضی شکل و نیز وسعت درخور توجه اشاره کرد.
به گفته وی، در زمین‌های پیرامون این ساختمان نیز توتستان‌هایی برای بهره‌برداری در فصل پرورش کرم ابریشم ایجاد شده است.
وی اظهار کرد: اداره نوغانداری تربت حیدریه اکنون به عنوان تنها نمایندگی اداره توسعه نوغان شرق کشور، ارایه دهنده خدمات و تامین کننده تخم نوغان در سطح استان‌های شرق کشور نظیر استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی و نیز سیستان و بلوچستان است.
محمدی همچنین گفت: رییس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تربت‌حیدریه و همچنین شرکت سفیدرود رشت، در تکمیل فرایند ثبت ملی ساختمان تاریخی اداره نوغانداری تربت‌حیدریه تلاش بسیاری داشته که جای تقدیر دارد.
شهرستان تربت‌حیدریه با تولید بیش از ۸۰ درصد ابریشم کشور در شهر ملی بایگ و روستای ملی بسک، به‌عنوان پایتخت ابریشم کشور شناخته می‌شود.
مرکز شهرستان ۲۲۴ هزار نفری تربت‌حیدریه با مزیت‌های مختلف در حوزه کشاورزی، معدن، صنعت و تجارت در ۱۵۰ کیلومتری جنوب مشهد قرار دارد.
باشگاه خبرنگاران جوان خراسان رضوی مشهد
مدارس شهرستان مهر فردا غیرحضوری است