سپردن کار مردم به خود مردم
تاریخ انتشار: ۲۹ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۴۷۴۲۹۳
شرایط زیست بوم ایران و «مدنیت کهنسال» سرزمینی هزارهای از دیرباز زندگی اجتماعی را با مشارکت اجتماعی عجین کرده است. واجبات و سفارشهای دینی و مذهبی نیز از روزگاران دور همانند زکات و صدقه، مشارکت اجتماعی را در مرز پرگهر مسبوق به سابقه طولانی کرده است. اشکان تقی پور پژوهشگر و فعال اجتماعی
در جریان حوادث غیرمترقبه برای درک نقش مشارکت مردم چند نکته حائز اهمیت است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
با نگاه به شرایط روحی و اخلاقی مردمان شریف این زیست بوم در طول تاریخ، آشکارا درمییابیم که هنگام نیاز و حادثه برای هممیهنانمان، آسیب دیدگان در چشم سایر مردم این سرزمین مانند بخشی از هویت زیستی خویش تلقی میشوند.
این نگرش دگرخواهانه و کمک محور را از فلسفه و دیدگاه نهفته در «بنی آدم اعضای یکدیگرند» سروده سعدی شیرازی به نیکی میتوان یافت. این یک مثال و صدها بیت شعر و هزاران خط نثر در ادبیات کهن و کلاسیک فارسی و متون مذهبی سرزمینمان بیانگر این مهم است که اهمیت دادن به درد و رنج دیگران، ریشههای استواری در نهاد ملت دارد و قطعاً در زمانهای اضطرار عکسالعمل بدان بیشتر و جدیتر هم خواهد شد. نمونههای بارز آن در روزگار خودمان را در جانفشانی ایرانیان با هر دین، مذهب و قوم و قبیلهای در جریان هشت سال دفاع مقدس عیناً تجربه کردهایم. در حوادث طبیعی نیز حضور گسترده مردم برای کمکرسانی ویژگی «داد و دهش» و پاسداشتِ مظلوم در نهاد ملت نمایان است.
بالاترین مقامات حاکمیتی همواره به سپردن «کار مردم به خود مردم» تأکید مؤکد داشتهاند. مقام معظم رهبری، ریاست محترم جمهوری و مسئولان عالیرتبه قانونگذاری، اجرا و نظارت کشور و دانشگاهیان و روشنفکران جامعه نیز همواره این اصل مترقی را نه تنها پذیرفتهاند بلکه برآن تأکید و سفارش ویژه داشتهاند. مردم نیز همواره حسن نیت خود را هنگام تمام بلایا از هجوم دشمن خارجی به این آب و دیگر حوادث طبیعی نشان دادهاند. موضوع مهم در شرایط کنونی چگونگی به اجرا درآمدن این اصل مورد اتفاق نظر همگان است. از دیدگاه بنده برای اینکه در شرایط اضطرار مشارکتهای مردمی کاهش نیابد یا به سبب کمبود احتمالی مدیریتی پیشین، سیاهنماییها و عوامل دیگر دچار خدشه نشود باید چاره اندیشی کرد. چه بسا یکی از مهمترین راههای چاره آن باشد که در شرایط عادی اصل فوق الذکر «کار مردم را به خود مردم سپردن» در وادی عمل و با مطالعه دقیق و راهکارهای مردم نهاد با نظارت حاکمیت تمرین شود. این فرآیند افزایش گام به گام اعتماد عمومی بیشتر مردم به مجریان و مدیران دولتی و حاکمیتی را سبب میشود.
در این فرآیند آرام آرام مردم خود را براستی و به شکل قابل لمس در زندگی روزانه شریک اجتماعی حاکمیت در اکثر قریب به اتفاق موارد مربوط به خود میبینند. تدریجی بودن این کسب درجات بالای اعتماد عمومی سبب ریشه دارتر شدن آن میشود. به مقوله فوق الذکر اصل «شفافیت» را هم بیفزایید. استفاده بهینه از امکانات فضای مجازی ابزاری مهم در شفافسازی است. بر کارکرد مثبت فضای مجازی فارغ از سیاه نمایی مُخِل منافع ملی آگاهانه یا ناآگاهانه و همچنین فارغ از شایعهپردازی یا رویکردهای جناحی توافق کلی حاصل شده است. شکر خدا در حاکمیت و دولت این روزها کسی با اصل مطلوب بودن فضای مجازی در راستای شفافسازی جلوگیریکننده از فساد اقتصادی و اطلاعرسانی عمومی مخالفتی ندارد و اگر اختلاف نظر و بحثهایی هم وجود دارد بر سر معیارهای سیاه نمایی یا خط قرمزهای امنیت ملی است که قطعاً با نگاه تخصصی، خداپسندانه و میهن دوستانه در این مباحث نیز اتفاق نظر نهایی حاصل میشود.
اگر روند تدریجی افزایش اعتمادسازی فیمابین بویژه افزایش اعتماد ملت به دولت با برنامهریزی مدون و دخالت دادن سازمانهای مردم نهاد شناسنامه دار انجام شود قطعاً با افزایش اعتماد عمومی به مدیران اجرایی نهادهای دولتی کمک رسان افزایش مشارکت مردم را در موارد مشابه شاهد خواهیم بود.
در سیل اخیر از دیدگاه بنده رویکرد دادستانی در ملزم کردن اخذ مجوز مؤسسات خیریه از جمعیت هلال احمر برای کمکرسانی مستقل و مستقیم، بر مبنایی برآمده از تجربه پیشین استوار بود. در این تصمیم «استقلال سازمانهای مردم نهاد و خیریههای کمک رسان»، توجه به اصول مهمی چون «لزوم پاسخگویی»، «شفافیت کافی و نظارت بهینه» و «مدیریت صحیح» و «استفاده بهینه و مطلوب از مشارکتمردم» در راستای شفافسازی و اعتمادسازی عمومی بخوبی دیده شده بود. هر چند که قطعاً اینگونه تصمیمات در سطوح مختلف جای بحث و تصحیح، در راستای بهینهتر شدن را دارند.حضور هماهنگ نیروهای مسلح، هلال احمر، کمیته امداد، سازمان بهزیستی، گروههای جهادی مردمی و داوطلبانه و چند سازمان مردمنهاد و خیریه فعال و با تجربه در فاز نخستِ کمکرسانی فوری با توجه به وسعت حادثه از دیدگاه بنده در جایگاه فعال اجتماعی با تجربهای تقریباً دو دههای در خصوص آسیبهای اجتماعی و حوادث طبیعی نسبت به قبل قابل قبول مینماید هر چند که قطعاً کاستی هایمان همچنان بسیار است.نقش بسیار مثبت اکثر چهرههای بنام فرهنگی و هنری در همراهی با نهادهای کمک رسان دولتی، حاکمیتی و سازمانهای مردم نهاد و خیریههای شناسنامه دار در عین ابراز انتقادات بعضاً تند اما منطقی از شرایط موجود سبب شده است در شرایط این بحران عظیم نوعی گفتمان برآمده از «خدمت» بین تمام اقشار و گروههای فکری با وجود تفاوتهای موجود حول «خدمترسانی به میهن و هممیهن» پیش آید. در اوج غمبار تراژدی عظیم سیل و ویرانی این پیامد مثبت را باید ارج نهیم و وظیفه دولت در این باره سنگینتر از همگان است. این نهال از میان این سیلاب عظیم سر بر آورده است. این نهال متکی است به فرهنگ و مدنیتی هزاران ساله، اعتقادات دینی و مذهبی خالصانه، رشادت فرماندهان و سربازان نیروهای مسلح، فداکاری تمام بدنه ستادی و اجرایی جمعیت هلال احمر، حضور میدانی ریاست سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی(ره) و مددکاران و مسئولان این دو نهاد کمک رسان در مناطق سیل زده و دیگر استانها بهعنوان ستادهای کمک رسانی، مسئولیتپذیری قابل توجه سازمانهای مردم نهاد و خیریههای شناسنامه دار با اخذ مجوز ویژه و شفافیت و از همه مهمتر اعتماد چندباره مردم ایران و همه ایرانیان اقصی نقاط جهان برای یاری هممیهنان خود در سیل اخیر. این فرصت از پس این تهدید ویرانگر مغتنم است. فاز میانمدت و بلندمدت بازسازی در راه است و همه ما و جهان نیک میدانیم وسعت تخریب این سیل تا چه حد گسترده بوده است. شایسته است اختلافها هر چند اندک بین نهادهای اجرایی، حاکمیتی و نظارتی در خلوت و با بحثهای منطقی به حداقل رسد و دولت و در معنای وسیعتر حاکمیت روحیه همدلی، اتحاد و امید را تقویت کند. «سپردن کار مردم به دست مردم» و «شفافیت» و اعتماد عملی به آنچه مردم مسئولیت پذیر ایران اسلامی در سایه نظارت حاکمیت به شکل تخصصی و مردمنهاد انجام خواهند داد تنومند شدن نهال جان گرفته را تسریع میکند و باری از دوش دولت برمیدارد و کوچک شدن دولت در برخی عرصهها با اعتماد بیشتر به ملت را که ماحصل آن قدرتمندتر شدن دولت به سبب جلب اعتماد بیشتر است سبب میشود.
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۴۷۴۲۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی: