به نقل از «ایرنا»

پارادوکس در جریان آزاد اطلاعات – محمدرضا عرفانیان*

تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۴۹۶۱۹۳

تهران - ایرنا- 'مارشال مک لوهان' در سال 1962 با انتشار کتاب 'کهکشان گوتنبرگ' نظریات بدیع و متعددی پیرامون رسانه ها ارائه کرد که محور همه آنها این بود: 'جریان آزاد اطلاعات' پدیده ای اجتناب ناپذیر در جوامع انسانی خواهد بود.

'مک لوهان' هنگامی نظریات رسانه ای خود را ارائه کرد که هنوز هیچیک از وسایل ارتباط جمعی کنونی مانند اینترنت، شبکه های مجازی و رسانه های دیجیتال بوجود نیامده بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این اندیشمند در ترسیم فضای رسانه ای جهان و گسترش اجتناب ناپذیر وسایل ارتباط جمعی تا آنجا پیش رفت که از اصطلاح 'دهکده جهانی' برای به تصویر کشیدن آینده سخن به میان آورد.
مک لوهان معتقد بود با گسترش ابزارهای رسانه ای و تنوع وسایل ارتباط جمعی، جهان به منزله یک دهکده خواهد بود که نه تنها ملت ها بلکه تک تک انسانها می توانند و باید در لحظه به انواع اطلاعات در ارتباطات اجتماعی و بین فردی دست یابند.
نظریات مک لوهان در اندک زمانی نه تنها از سوی اندیشمندان و افکار عمومی جهان مورد تایید قرار گرفت، بلکه روند گسترش رسانه های اجتماعی و تنوع این رسانه ها ، بسیاری از دیدگاههای مک لوهان را کاملا به اثبات رساند.
اینک افکار عمومی جهان با در اختیار داشتن تجارب دهه های گذشته و با فراگیر شدن رسانه های جمعی و بویژه پس از ابداع اینترنت و بوجود آمدن فضای مجازی، نه تنها بیش از پیش به اهمیت و لزوم 'جریان آزاد اطلاعات ' پی برده، بلکه این پدیده را یک اصل اساسی در زندگی اجتماعی می داند.
نکته حایز اهمیت اینکه در دهه های گذشته به موازات گسترش وسایل ارتباط جمعی و تحقق نظریات مک لوهان، جریان دیگری بوقوع پیوست که به گونه ای دستاوردها و پیامدهای پدیده 'دهکده جهانی' را مخدوش ساخت.
در این مدت قدرت های بزرگ با آگاهی از توان و قدرت رسانه در مدیریت افکار عمومی تلاش کرده اند با استیلا و بهره گیری از این ابزار آن را در جهت منافع خود بکار بندند. قدرتهای بزرگ با این تلاش در واقع اصل جریان آزاد اطلاعات را به چالش کشیده و این پدیده اجتماعی را با تنافض و پارادوکس جدی مواجه کرده اند.
غولهای رسانه های جهان در حالی از لزوم 'جریان آزاد اطلاعات' سخن می گویند که در همان حال با امکاناتی که در اختیار دارند از فعالیت رسانه های دیگر ممانعت بعمل می آورند. این قدرتها تلاش می کنند 'جریان آزاد اطلاعات' را به پدیده ای انحصاری تبدیل کنند.
اخیرا گوگل دسترسی پرس تی وی و هیسپان تی وی به حساب های رسمی این شبکه های خبری در برخی از سرویس های خود از جمله یوتیوب و جی میل را بدون اطلاع قبلی مسدود کرد و هیچ توضیحی نیز در این خصوص ارائه نکرد.
اقدام گوگل برای محدود کردن دامنه فعالیت رسانه های دیگر با هیچیک از اصول رسانه ای قابل توضیح نیست. بویژه اینکه هنوز افکار عمومی جهان فراموش نکرده است که گروههای تروریستی نظیر داعش در زمان اوج فعالیت خود با استفاده از امکانات شبکه های اجتماعی نظیر گوگل، یوتیوپ، فیس بوک و... از اقدامات تروریستی و غیر انسانی خود خبر ، گزارش و فیلم تهیه می کردند و با هدف ایجاد رعب و وحشت در معرض دید افکار عمومی جهان قرار می دادند؛ و نکته تناقض آمیز اینکه غول های رسانه ای به جای مقابله با این پدیده شوم و مسدود کردن حسابهای کاربری این گروههای تروریستی، اطلاعیه ها، تهدیدها و فیلم های غیرانسانی آنان را بازنشر می دادند !
اینک در آستانه انقلاب چهارم صنعتی و ظهور و گسترش سامانه های هوشمند و ابر هوشمند، تلاش قدرتهای بزرگ برای محدود کردن جریان آزاد اطلاعات چقدر واقعی است؟ آیا انحصاری کردن اطلاع رسانی عملی است؟
با ظهور پدیده 'ریز رسانه'، غول های رسانه ای در پس این پارادوکس زمین گیر خواهند شد.

*تحلیلگر مسایل بین الملل
1- Marshal McLuhan
2- The Gutenberg Galaxy

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سياسي رسانه پرس تي وي

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۴۹۶۱۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جهان‌بین: جهش تولید جز با مشارکت مردم رخ نمی‌دهد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری آنا، فرزاد جهان‌بین، معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی در سومین اجلاسیه اتحادیه شمالغرب دانشگاه آزاد اسلامی که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه برگزار شد، اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی، امسال را سال«جهش تولید با مشارکت مردم» نامگذاری کردند و در اینجا جهش تولید و مشارکت مردم نیست؛ بلکه در این نامگذاری جهش تولید با مشارکت مردم است این بدین معناست که جهش تولید با مشارکت مردم می‌تواند رخ دهد.

وی بیان کرد:جهش به معنای پریدن و با توجه به معنای موتاسیون، همراه با تغییرات زیستی ماندگار است. به عبارتی باید تغییری جدی که تاثیرات جدی ماندگار در طینت نظام اقتصادی می‌شود صورت بگیرد و اساسأ مشارکت مردم جزء لاینفک اقتصاد شود.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی افزود: اکنون سهم دولت در اقتصاد کشور ۸۰ درصد، سهم بخش خصوصی واقعی۱۳ درصد و سهم تعاونی‌ها ۷ درصد بوده این در حالی است که در چین شرکت‌های خصوصی ۶۰٪ تولید ناخالص داخلی و ۸۰٪ اشتغال شهری را تشکیل می‌دهند و ثروت خصوصی نیز ۷۰٪ از سرمایه‌گذاری را تأمین می‌کند.

جهان‌بین افزایش سهم مردم در اقتصاد را معیار واضحی برای میزان جهش تولید دانست و بیان کرد: اگر به‌عنوان نمونه۸۰ درصد سهم دولتی به ۵۰ درصد و ۲۰ درصد سهم خصوصی واقعی و تعاونی به ۵۰ درصد برسد می‌توانیم بگوییم جهش رخ داده است.

وی در تشریح عوامل مؤثر بر جهش تولید با مشارکت مردم مطرح کرد: یکی از این عوامل، عامل سیاسی است بدین معنا که حکومت می‌باید بستر مشارکت واقعی مردم را فراهم کند. در اینجا نگاه سیستمی به جای نگاه شخصی و مردم‌گرایی صوری و رانتی می‌باید حاکم شود.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: حکومت باید شرایطی فراهم کند که هر کس می‌تواند نقش آفرینی کند، میدان را باز ببیند و اگر قدرت وجودی از خود نشان داد، قدرت حکومت نیز به حمایت از او بیاید و جمع این دو قدرت، اینها را میدان دار کند. حمایت‌ها به تعبیر امیرالمومنین (ع) در نامه ۵۳، نباید «محاباه» و «اثره» باشد؛ بلکه بر اساس قابلیت‌های اثبات شده در مسیر آزمایش واقعی صورت گیرد.

جهان‌بین با اشاره به یکی دیگر از عوامل عامل علمی گفت: در این لایه دو اتفاق باید بیفتد. خطای بزرگی که در آموزش عالی در لوزی کردن آموزش عالی اتفاق افتاد باید اصلاح شود. یعنی تجمیع گرایش‌ها در کارشناسی و باز کردن آن در ارشد و مجددا تجمیع در دکتری. این اتفاق باعث شد که به‌عنوان نمونه در مکانیک هفت گرایش داشتیم دارای یک رشته مکانیک شویم؛ بنابراین کارایی فارغ التحصیلان، کمتر و کمتر هم شد. باید بر اساس آمایش، رشته‌ها در عین اشتراک در خدمت رشد تولید مناطق کشور قرار گیرد.

وی تعلیم و تربیت مهارتی، تعلیم و تربیت اجتماعی، تعلیم و تربیت تخصصی و تعلیم و تربیت هویتی را مورد اشاره قرار داد و تأکید کرد: باید این چهار مورد در آموزش عالی مورد توجه باشند و صرف تکیه به آموزش نمی‌توان نیروی مناسبی در دانشگاه برای جهش تولید تربیت کرد.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی در تشریح عامل دیگر به موضوع زیرساخت توضیح داد: به نظر می‌رسد نگاه پلتفرمی است که می‌تواند زیرساخت مشارکت مردم را فراهم و جهش هم ایجاد کند. به‌عنوان نمونه، شرکت Airbnb با ۱۰میلیارد دلار سرمایه، ۱۰ میلیون کاربر، ۵۰۰ هزار نقطه اقامتی با تعداد بسیار کمی نیرو اداره می‌شود و در سال ۲۰۲۰، حدود چهار میلیارد دلار سود داشته است.

جهان‌بین مطرح کرد: دانشگاه آزاد اسلامی با تحلیلی درست سراغ پلتفرم‌ها رفته و پلتفرم«ست» در همین زمینه قابل ارزیابی است. در رویکرد پلتفرمی، مفهوم تولید بدون کارخانه و به عبارت دیگر کار در کنار خانه مطرح می‌شود و امکان مشارکت گسترده مردم در امر تولید فراهم می‌شود.

وی با بیان اینکه حوزه فرهنگ هم از جمله حوزه‌های بسیار موثر در این زمینه بوده؛ بیان کرد: اصلاح فرهنگ اقتصادی (بینش‌ها، نگرش‌ها، ترجیحات و الگو‌های رفتاری اقتصادی مردم)، توجه به صنایع خلاق و فناوری‌های فرهنگی و افزایش میل به مشارکت با افزایش امید، اعتماد و احساس نفع مادی ومعنوی در این زمینه بسیار مهم است.

معاون فرهنگی و دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی توجه به صنایع خلاق را ضرورتی اجتناب ناپذیر عنوان کرده و ادامه داد: گردش مالی صنایع خلاق در ایران تقریباً صفر است؛ اما این رقم در کشور‌های توسعه یافته به میلیارد‌ها دلار می‌رسد.

انتهای پیام/