به نقل از «خبرگزاری آریا»

احکام غيبت و پرسش و پاسخ هايي درباره آن

تاریخ انتشار: ۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۵۰۹۴۶۳

خبرگزاري آريا -

پس از غيبت کردن، توبه و پشيماني از آن واجب است
پس از واقع شدن غيبت، توبه و پشيماني از آن واجب است و احتياط مستحب آن است که از غيبت شده، اگر فسادي بر آن مترتب نگردد، حلاليت بطلبد و يا براي او استغفار کند.
غيبت چيست؟
غيبت عبارت است از پرده درى و بدگويى نسبت به حيثيت و آبروى افراد، يعني در غياب شخصى کارهاى بد و ناپسند شخصي و يا عيوب و نقائص جسمى و اخلاقى او را به گونه اى براى ديگران بازگو کنند که اگر به گوششان برسد، ناراحت شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

حکم غيبت کردن پشت سر مرده
گاه تصوّر مي‌شود که مفهوم غيبت[1] و همچنين رواياتى که درباره غيبت وارد شده ناظر به افراد زنده است و مردگان را شامل نمي‌شود، و غيبت کردن پشت سر مرده اشکالى ندارد، ولى اين اشتباه بزرگى است؛ زيرا طبق روايات؛ احترام مرده مسلمان همچون احترام زنده او است.[2]
بلکه مي‌توان گفت؛ غيبت مرده از جهاتى زشت‌تر و ناپسندتر است؛ زيرا زندگان ممکن است روزى غيبت را بشنوند و به دفاع از خود برخيزند، ولى مرده هرگز قادر به دفاع از خود نيست، به علاوه؛ شخص غيبت کننده ممکن است افراد زنده را ببيند و از آنها حليّت بطلبد ولى در مورد مردگان اين مطلب هرگز صدق نمي‌کند.[3]
بنابر اين، سخن گفتن به بدي، پشت سر مردگان، مورد تأييد اسلام نمي‌باشد و گناه است. وقتي ما در نماز ميت با آن‌که شايد بدي‌هايي را هم از مرده بدانيم، مي‌گوييم: «لا نعلم منه الا خيرا» (جز خير از او نمي‌دانيم).[4] از اين‌رو؛ سزاوار نيست بعد از اين سخن در نماز ميت، سر سخن از بدي‌هاي انسان مرده باز شود.
در اين موارد غيبت واجب است
انسان با اين که حق ندارد به صرف اين که گمان بدى نسبت به کسى پيدا کرده است، بى جهت از او غيبت کند و حتى حق ندارد گمان بد هم درباره مسلمان ببرد، اما آن جايى که پاى مصالح اجتماعى در ميان است و ـ مثلا ـ قرار است فرد ناصالحى مسؤوليت مهمى را عهده دار شود، نه تنها غيبت حرام نيست، بلکه واجب نيز هست.
در کتاب هاى فقهى و اخلاقى به اين نکته تصريح شده که از جمله موارد وجوب غيبت، زمانى است که فردى فاقد صلاحيت قصد دارد زمام امور مسلمانان را به دست بگيرد. در اين گونه موارد بايد افشاگرى کرد و عدم صلاحيت چنين فردى را به مردم گوشزد نمود; چرا که در غير اين صورت به اسلام و مصالح مسلمانان خيانت مى شود. اگر راه جلوگيرى از فساد شخصى، منحصر به غيبت باشد، غيبت از او واجب است.
يکى از جاهايى که غيبت احتمال وجوب دارد، آن جايى است که نهى از منکر جز از راه غيبت ممکن نباشد. مثلا، در محله اى که شخص فاسدى براى ناموس مردم مزاحمت ايجاد مى کند و مفاسد ديگرى نيز دارد، اگر بدانيم که تنها در صورت غيبت از او، دست از کارش برمى دارد، غيبت واجب خواهد بود.
پرسش و پاسخ هايي درباره غيبت
مرز ميان إنتقاد وغيبت ازفردي(مثل استاد)،کجاست؟
هدف از غيبت بيان عيب و نقص افراد است و هدف از انتقاد اصلاح و بهبود شرايط و اوضاع است و ميان اين دو تفاوت بسيار است. غيبت مربوط به شخصيت حقيقي افراد است و انتقاد مربوط به شخصيت حقوقي ايشان مي باشد.
در بين بعضي از مردم مرسوم است که وقتي مي خواهند نشاني شخصي را بدهند، مثلاً مي گويند: «همان که قدش کوتاه است» يا «شکمش بزرگ است» و مانند اين تعبيرات، اگر آن فرد را بشناسيم و بدانيم که با اين حرفها ناراحت مي شود، آيا غيبت محسوب مي شود؟
در صورتي که اين صفات در عرف، جنبه مذمت داشته باشد، جايز نيست.
غيبت هايي که در دوران گذشته انجام شده است و در حال حاضر دسترسي به آن افراد نداريم چه کار بايد کرد يا چه حکمي دارد؟
وظيفه شما توبه است و چيز ديگري لازم نيست.
آيا انتقاد از استاد در مورد روش درس دادن وي ويا اخلاقيات وي غيبت است؟ اگر بعد از کلاس به ديگران بگوييم که استاد فلان مطلب را غلط گفته آيا غيبت است؟
انتقاد با غيبت تفاوت دارد زيرا انتقاد بيان اشکالات در حضور خود شخص و به خود او است و هدف اصلاح و تقويت کار و برنامه و روش است نه بيان عيب و نقص. اگر مطمئن باشيد که استاد مطلبي را غلط گفته است و هدف جلوگيري از اشتباه باشد نه بيان نقص و عيب اشکالي ندارد.
آيا غيبت در مورد پدر ومادر جائز است؟
در مورد حرام بودن غيبت فرقي ميان غيبت پدر و مادر و ديگران وجود ندارد.
اگر براي شاهد مثال کسي را به بدي ياد کنيم،در حالي که نيّتمان خيراست واين کار هم سودمند است،آيا اين کارهم غيبت حساب ميشود وحرام است؟
صرف نيت خبر داشتن مجوز غيبت کسي نيست مگراين که کمک به او و نجات او منحصر در غيبت کردن او باشد.
حکم حرف زدن در مورد نقش هاي مجازي بازيگران نه شخصيت اصلي آنها (که در بيرون از تصوير دارند) چيست؟ آيا غيبت و يا ... است؟
اگر اين حرفها بيان عيب و اشکال نباشد بي شک جايز است و اگر بيان عيب و نقص باشد چون بيان عيب شخص واقعي خارجي نيست و در واقع بيان شخص خيالي و مجازي است اشکالي ندارد اما چون تمريني براي غيبت نسبت به افراد واقعي است و جرات ما را نسبت به غيبت زياد مي کند خوب و شايسته نيست.
کسي که غيبت را گوش مي دهد حکمش چيست؟
در روايت بيان شده که شنونده غيبت شريک غيبت کننده است و در گناه او سهيم است. پس گوش کردن به غيبت هم حرام است و وظيفه انسان در اين مورد نهي از منکر و اگر موثر نيست ترک مجلس غيبت به صورت اعتراض است.
توبه از غيبت
پس از واقع شدن غيبت، توبه و پشيماني از آن واجب است و احتياط مستحب آن است که از غيبت شده، اگر فسادي بر آن مترتب نگردد، حلاليت بطلبد و يا براي او استغفار کند.(5)
بنابراين، اگر غيبت شونده از دنيا رفته، براي او بسيار استغفار کند و اگر زنده است و انسان بزرگوار و باگذشتي است و گفتن به او عداوت و دشمني و فتنه ايجاد نمي کند، احتياط مستحب آن است که از وي حلاليت بطلبد و اگر احتمال مي دهد که مراجعه به او سبب عداوت و فتنه مي شود، به وي مراجعه نکند و در عوض براي او بسيار استغفار کند.
--------------------------------------------
پي نوشت
1. ر. ک: «غيبت و استثنائات آن»، سؤال 3217.
2. «إِنَّ حُرْمَةَ الْمَيِّتِ کَحُرْمَةِ الْحَي»؛‏ کليني، محمد بن يعقوب، الکافي، محقق: غفاري، علي اکبر، آخوندي، محمد، ج ‏7، ص 228، تهران، دار الکتب الإسلامية، چاپ چهارم، 1407ق.
3. مکارم شيرازى، ناصر، اخلاق در قرآن، ج ‏3، ص 133، قم، مدرسه الامام على بن ابي‌طالب(ع)، چاپ اول، 1377ش.
4. ر. ک: «گواهي دادن به خير و خوبي در تلقين ميت»، سؤال 47580.
5. منهاج الصالحين، ج 1، في التقليد، م 29.
گردآوري: بخش مذهبي بيتوته
منابع:
porseman.com
islamquest.net
sistani.org


منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۵۰۹۴۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کسب رتبه اول دادگستری استان ایلام در اجرای احکام کیفری در کشور

به گزارش خبرنگار مهر، عمران علیمحمدی ظهر سه شنبه در دیدار اعضای شورای قضایی استان ایلام با حجت الاسلا کریمی تبار نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه ایلام ضمن تبریک ایام گذشته، از پیروزی مقتدرانه سپاهیان اسلام در عملیات وعده صادق و پیروزی بر رژیم جعلی صهیونیستی تجلیل کرد.

وی ضمن اشاره به نام‌گذاری امسال به عنوان "جهش تولید با مشارکت مردم" از سوی مقام معظم رهبری، خاطرنشان کرد: دستگاه قضایی استان آمادگی کامل دارد تا با بهره گیری از کلیه ظرفیت‌ها در جهت گسترش تولید، ایجاد اشتغال و رفع موانع تولید بیش از پیش قدم بردارد.

عالی‌ترین مقام قضایی استان ایلام با اشاره به تلاش بی وقفه و جهادی کارکنان قضایی و اداری مجموعه دادگستری استان ایلام در سال ۱۴۰۲ اظهار داشت: دادسراهای استان از حیث شاخص کم‌ترین موجودی مقام اول کشور و دادگاه‌های کیفری ۱ و ۲ نیز مقام اول کشوری را کسب نمودند.

وی از کاهش بی سابقه موجودی پرونده‌ها در دادگاه‌های تجدید نظر استان، دادگاه خانواده، دادگاه انقلاب و دادگاه‌های حقوقی و کیفری در سال گذشته و به تبع آن رفع اطاله دادرسی خبر داد و گفت: موقعیت و جایگاه برتر دادگستری استان ایلام از منظر شاخص‌های کشوری نمایان‌گر ارائه خدمات بهتر و مطلوب‌تر به مردم شریف استان است.

علی‌محمدی گفت: دادگستری استان ایلام در شاخص تکریم ارباب رجوع در بهمن ماه سال گذشته رتبه اول کشور و در اسفندماه گذشته و فروردین ماه ۱۴۰۳ تا به امروز رتبه دوم کشوری را کسب کرده است.

رییس کل دادگستری استان ایلام یادآور شد: اولویت‌های دستگاه قضایی در سال ۱۴۰۳ در ۸ هدف تدوین شده که شامل ۴۴ برنامه و مشتمل بر ۱۹۲ اقدام است.

وی با اشاره به کسب رتبه اول دادگستری استان در اجرای احکام کیفری در کشور خاطرنشان کرد: در عین حال با تلاش‌های شورای حل اختلاف و هیئت‌های صلح استان موفق شدیم ۴۵ درصد از پرونده‌های واجد شرایط را با صلح و سازش مختومه کنیم.

علی‌محمدی اظهار داشت: با توجه به اهمیت موضوع پیشگیری از وقوع جرم و با تلاش‌های مستمر معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان موفق به کاهش ۱۵ درصدی جرم سرقت، کاهش ۳ درصدی جرم افترا، کاهش ۵ درصدی جرم تهدید و کاهش ۶ درصدی ایراد صدمه بدنی غیرعمدی در سطح استان شدیم.

وی افزود: با هماهنگی‌های انجام شده با ستاد مرکزی قوه قضاییه برای اولین بار در استان دوره کارآموزی قضایی با حضور ۲۳ نفر کارآموز از ابتدای اردیبهشت سال جاری شروع شده و به منظور جذب نیروی قضایی مورد نیاز استان به زودی یک دوره کارورزی، یک دوره کارآموزی جذب عمومی و یک دوره کارآموزی مخصوص طلاب و روحانیون برگزار خواهد شد.

رییس کل دادگستری استان ایلام گفت: اتقان آراء در سال ۱۴۰۱ در دادگستری استان ۷۸ درصد بود که با همدلی و برادری و تلاش جهادی سال گذشته به ۹۲ درصد ارتقاء یافت و در این شاخص نیز دادگستری استان موفق به کسب رتبه دوم کشور گردید.

وی افزود: در زمینه مبارزه با فساد در دستگاه قضایی در اقدامی بی نظیر، در سال گذشته ۵۰ نفر کارچاق کن در استان دستگیر و به جرائم آنان رسیدگی شد.

رئیس شورای قضایی استان ایلام با اشاره به دستاوردهای درخشان حاصل شده در سازمان‌های تابعه دستگاه قضایی در سال ۱۴۰۲ اذعان داشت: به لطف خداوند متعال در سال گذشته ۱۵۵ زندانی جرائم غیرعمد با پرداخت مبلغی بالغ بر ۸۰ میلیارد ریال از زندان آزاد شدند و ۷۷۰ زندانی در زندان‌های استان گواهی مهارت گرفته و اشتغال کارگاهی ۳۳ درصد محکومین در مرکز فنی و حرفه‌ای ثابت زندان ایلام انجام شد.

کد خبر 6080194