به نقل از «عصر ایران»

تنگی مجرای نخاع؛ علائم، دلایل، تشخیص و درمان

تاریخ انتشار: ۵ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۵۵۰۱۴۷

تنگی مجرای نخاع شرایطی است که به واسطه باریک شدن مجرای نخاع در ستون فقرات و زیر فشار قرار گرفتن نخاع رخ می دهد.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "اکتیو بیت"، ستون فقرات انسان در حفظ وضع اندامی و پایداری ما نقش مهمی دارد. ستون فقرات از یک ردیف از استخوان ها به نام مهره که تا گردن بالا می روند، تشکیل شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در واقع این بخش از بدن همانند ستونی عمل می کند که امکان صاف نشستن، چرخش و پیچش را به انسان می دهد.

ستون فقرات بخشی بسیار حساس از بدن انسان است زیرا اعصاب از بین مهره ها عبور کرده و امکان ارسال سیگنال ها به مغز و دیگر قسمت های بدن را فراهم می کنند. استخوان و بافت های اطراف از این اعصاب محافطت می کنند. اگر آنها صدمه دیده یا به هر طریقی دچار نقص شوند، این شرایط می تواند بر عملکردهایی مانند راه رفتن، تعادل، و احساس اثرگذار باشد.

تنگی مجرای نخاع معمولا به واسطه آرتریت رخ می دهد که موجب باریک شدن فضای بین مهره ها و زیر فشار قرار گرفتن نخاع می شود. این روند معمولا تدریجی بوده و می تواند در هر جایی از ستون فقرات رخ دهد. تنگی مجرای نخاع می تواند اعصاب را زیر فشار قرار داده و موجب بروز علائم دیگر شود.

انواع تنگی مجرای نخاع

دو نوع مختلف از تنگی مجرای نخاع وجود دارد که شامل تنگی مجرای نخاع گردنی و تنگی مجرای نخاع کمری می شوند. این دو نوع بر اساس مکان شکل گیری در ستون فقرات دسته بندی شده و این امکان وجود دارد که یک فرد به بیش از یک نوع مبتلا باشد.

تنگی مجرای نخاع گردنی زمانی رخ می دهد که باریک شدن مجرای ستون فقرات در گردن شکل بگیرد، در شرایطی که تنگی مجرای نخاع کمری در کمر رخ می دهد. تنگی مجرای نخاع کمری شایع‌ترین شکل تنگی مجرای نخاع است.

علائم تنگی مجرای نخاع گردنی

علائم ناشی از تنگی مجرای نخاع به شدت آن بستگی دارد. اگر تنگی حداقلی باشد، شواهد این شرایط در یک اسکن ام‌آرآی یا سی‌تی اسکن دیده خواهد شد، در شرایطی که ممکن است هیچ نشانه ای وجود نداشته نباشد. در موارد دیگر، علائم به تدریج شکل گرفته و با توجه به مکان و اعصاب تحت تاثیر قرار گرفته، متفاوت خواهند بود.

در تنگی مجرای نخاع گردنی اغلب با علائمی مانند بی حسی، احساس سوزن سوزن شدن یا ضعف در دست ها و پاها مواجه می شویم. فرد ممکن است به واسطه ناتوانی در حفظ درست تعادل با مشکلاتی در راه رفتن نیز مواجه شود. از آنجایی که تنگی در ناحیه گردن رخ داده است، اغلب موجب گردن درد نیز خواهد شد. در موارد شدید، تنگی نخاع گردنی می تواند موجب اختلال در عملکرد مثانه یا روده شده و احساس نیاز به دفع ادرار یا بی اختیاری را در پی داشته باشد.

علائم تنگی مجرای نخاع کمری

علائم مرتبط با تنگی مجرای نخاع کمری شامل بی حسی یا احساس سوزن سوزن شدن در پاها می شود. همچنین، ضعف در پاها، درد یا گرفتگی در یک یا هر دو پا هنگام ایستادن طولانی مدت یا راه رفتن که معمولا هنگام خم شدن به سمت جلو یا نشستن تسکین می یابد از دیگر علائم این شرایط هستند. جای شگفتی نیست که تنگی مجرای نخاع کمری موجب کمر درد نیز می شود.

افراد مبتلا به تنگی مجرای نخاع هنگام نشستن تسکین درد را تجربه می کنند، اما ایستادن و راه رفتن با آغاز دوباره درد همراه است.

دلایل تنگی مجرای نخاع

تنگی مجرای نخاع می تواند به دلایل مختلفی شکل بگیرد. دو دلیل شایع افزایش سن و آرتریت هستند. آرتریت می تواند به واسطه آسیب دیدگی غضروف، ماده محافظ بین استخوان ها، و رشد استخوان ها شکل بگیرد. با افزایش سن، بدن انسان برخی فرآیندهای انحطاطی را تجربه می کند، و بافت ها در ستون فقرات ممکن است ضخامت بیشتری یافته و استخوان ها بزرگ‌تر شوند که این شرایط به اعصاب فشار وارد می کند.

همچنین، افزایش سن موجب شرایطی مانند استئوآرتریت (آرتروز) و آرتریت روماتوئید می شود که هر دو موجب بروز التهاب شده و می تواند زمینه ساز تنگی مجرای نخاع شود. استئوآرتریت می تواند به بروز تغییرات در دیسک، ضخیم شدن رباط های ستون فقرات و رشد زوائد استخوانی منجر شود. این شرایط نیز می تواند بر نخاع و اعصاب فشار وارد کند.

شرایطی که می توانند موجب تنگی مجرای نخاع شوند

افزون بر افزایش سن و آرتریت، شرایط دیگری مانند نقائص ستون فقرات هنگام تولد، باریکی نخاع به طور طبیعی، انحنای ستون فقرات یا اسکولیز، بیماری پاژه استخوان، که موجب تخریب غیر عادی استخوان و رشد مجدد آن می شود، تومورهای استخوانی و آکندروپلازی که نوعی کوتولگی است نیز می توانند موجب تنگی مجرای نخاع شوند.

از دیگر دلایل بالقوه می توان به هر گونه آسیب دیدگی که ممکن است موجب شکستگی یا التهاب ستون فقرات شود یا بیرون زدگی دیسک اشاره کرد.

عوامل خطرآفرین

برخی عوامل خطرآفرین خاص می توانند خطر ابتلا به تنگی مجرای نخاع را افزایش دهند. همان گونه که پیشتر اشاره شد، سن و آرتریت دو دلیل اصلی تنگی مجرای نخاع هستند. در نتیجه، افرادی که بیش از 50 سال سن دارند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این شرایط قرار دارند.

تنگی مجرای نخاع می تواند در افراد جوان‌تر به واسطه تغییرات انحطاطی رخ دهد، اما شرایط دیگر مانند آسیب دیدگی، بدشکلی مادرزادی ستون فقرات، و یک بیماری ژنتیکی که رشد استخوان و ماهیچه را در سراسر بدن تحت تاثیر قرار می دهد نیز می توانند خطر ابتلا به تنگی مجرای نخاع را افزایش دهند.

تشخیص تنگی مجرای نخاع

در برخی موارد تنگی مجرای نخاع موجب هیچ علامتی نمی شود، اما در یک اسکن ام‌آرآی یا سی‌تی اسکن شواهد آن مشاهده می شود. برای تشخیص این شرایط، پزشک چند پرسش درباره سابقه پزشکی بیمار مطرح کرده و تصویربرداری پرتو اکس، ام‌آر‌آی یا سی‌تی اسکن را تجویز می کند.

درمان تنگی مجرای نخاع

چند روش مختلف برای درمان تنگی مجرای نخاع وجود دارند. دارو به عنوان گزینه نخست مد نظر قرار می گیرد. از آنجایی که کمر و گردن درد دو نشانه شایع هستند، بیمار ممکن است مصرف آسپرین، استامینوفن، و ایبوپروفن را برای تسکین کوتاه مدت درد مد نظر قرار دهد. از داروهای دیگر که ممکن است توسط پزشک تجویز شوند می توان به شل کننده های ماهیچه یا داروهای ضد تشنج برای تسکین اسپاسم های ماهیچه و اعصاب آسیب دیده اشاره کرد.

گزینه درمان بعدی تزریق کورتویکواستروئید است. پزشک تزریق استروئیدی مانند پردنیزون در کمر یا گردن را انجام خواهد داد. استروئیدها التهاب را کاهش می دهند. با این وجود، به دلیل عوارض جانبی، تلاش می شود کمتر از آنها استفاده شود.

از گزینه های درمان دیگر می توان به داروهای بی حسی، ورزش، وسایل کمکی مانند آتل یا والکر اشاره کرد. در موارد شدید، ممکن است انجام عمل جراحی مد نظر قرار بگیرد. این گزینه تنها برای افرادی که با دشواری در راه رفتن یا مشکلات اجابت مزاج و دفع ادرار مواجه هستند، انتخاب می شود. خطراتی با عمل جراحی مرتبط هستند، از این رو، باید با پزشک خود درباره انتخاب بهترین گزینه درمان صحبت کنید.

چه کارهایی می توانید در خانه انجام دهید

برای کمک به بهبود شرایط تنگی مجرای نخاع برخی اقدامات را می توانید در خانه انجام دهید. یکی از بهترین گزینه ها انجام ورزش است. این کار نباید با صرف فشار یا زمان زیاد همراه باشد. تنها 30 دقیقه پیاده‌روی یک روز در میان نیز می تواند مفید باشد.

همچنین، شما می توانید از کمپرس های سرد یا گرم استفاده کنید. گرما به شل شدن ماهیچه ها کمک می کند، در شرایطی که سرما التهاب را کاهش می دهد. شما می توانید با توجه به این که تنگی مجرای نخاع کجا رخ داده است، از این کمپرس روی گردن یا کمر خود استفاده کنید. اگر به کمپرس دسترس ندارید می توانید دوش آب گرم را امتحان کنید.

همچنین، تمرین وضع اندامی خوب از طریق صاف ایستادن، نشستن روی یک صندلی مناسب، یا خوابیدن روی تشک و بالش سفت می تواند مفید باشد. زمانی که اشیا سنگین را بلند می کنید، همواره زانوهای خود را خم کرده و فشار اضافه به کمر خود وارد نکنید.

ورزش برای تنگی مجرای نخاع

در شرایطی که تنگی مجرای نخاع موجب کمر درد و گاهی اوقات دشواری در حرکت می شود، اما انجام ورزش و به طور کلی تحرک داشتن برای سلامت کلی انسان ضروری است. ورزش می تواند انعطاف پذیری و تعادل را بهبود بخشیده و توانایی فرد برای تحرک بیشتر را افزایش دهد. افراد مبتلا به تنگی مجرای نخاع باید روز خود را با انجام حرکات کششی آغاز کرده و چند بار در روز این کار را تکرار کنند.

اگر پیش از ابتلا به تنگی مجرای نخاع ورزش نمی کردید، آغاز این فعالیت اهمیت دارد، اما نباید به خود فشار وارد کنید. با چند دقیقه ورزش در روز آغاز کرده و به تدریج مدت زمان آن را به 30 دقیقه در روز و سه روز در هفته برسانید. اگر انجام ورزش بیش از حد دردناک است می توانید تمرینات خود را در استخر انجام دهید. قرار گرفتن در آب انجام حرکات را تسهیل می کند.

برای آشنایی با ورزش ها و تمرینات کششی خاص برای کمک به تقویت ماهیچه های کمر و شکم باید با پزشک یا فیزیوتراپ خود مشورت کنید. در موارد شدید، ممکن است استفاده از آتل کمر برای پشتیبانی بیشتر نیاز باشد.

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: ستون فقرات نخاع سلامت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۵۵۰۱۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سندرم درس (DRESS) چیست؟ / چرا ایجاد می شود، چگونه درمان می شود و عوارض ماندگار آن چیست؟

عصر ایران- بثورات دارویی همراه با ائوزینوفیلی و علائم سیستمیک یا سندرم DRESS یک واکنش حساسیت شدید به برخی از انواع داروها به شمار می رود. علائم این بیماری شامل تورم پوستی، تب، ناهنجاری های خونی و درگیری اندام های مختلف است.

متخصصین این آلرژی نادر دارویی را به طور بالقوه تهدید کننده زندگی می دانند که به دنبال واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به برخی داروها رخ می دهد. علائم ممکن است هفته‌ ها پس از شروع داروی مشکل‌ زا توسط فرد تظاهر یابند. درمان اغلب شامل قطع داروهای مشکوک و استفاده از داروهای تعدیل کننده سیستم ایمنی به منظور کاهش علائم است.

سندرم درس

سندرم DRESS که تحت عنوان سندرم ازدیاد حساسیت القا شده به وسیله دارو (DIHS) یا سندرم حساسیت به دارو نیز شناخته می شود، یک واکنش شدید به تعدادی از داروهای تجویزی است. متخصصین سندرم DRESS را در قالب یک واکنش ازدیاد حساسیت نوع 4 طبقه بندی می کنند. این واکنش دارویی جدی، پوست و سایر اندام ها را تحت تاثیر قرار می دهد و میزان مرگ و میر آن تا 10٪ گزارش شده است.

بر اساس گزارش هیئت آمریکایی استئوپاتیک پوست، بروز کلی سندرم DRESS غیرمعمول است و ریسک ابتلا از 1 در هر 1000 تا 1 در هر 10000 نفر پس از قرار گرفتن در معرض داروهای محرک متغیر است. این بیماری معمولا ظرف 2 تا 6 هفته پس از اولین مواجهه فرد با دارو رخ می دهد و باعث ایجاد ویژگی های مشخص و در عین حال متغیری می شود که بر پوست و اندام های متعدد تاثیر می گذارند.

علل

سندرم DRESS به دلیل واکنش بیش از حد سیستم ایمنی رخ می دهد که شامل فعال شدن سلول های T سیستم ایمنی و آزاد شدن سیتوکین ها است. با استناد به مقاله ای که از طریق وب سایت کتابخانه ملی پزشکی آمریکا قابل دسترسی است، داروهای رایج مرتبط با این سندرم عبارت اند از:

- داروهای ضد تشنج

- داروهای ضد ویروس

- آنتی بیوتیک ها

- آلوپورینول

- مگزیلتین

- تثبیت کننده های خلق و خو و داروهای ضد افسردگی

- عوامل بیولوژیک

شواهد همچنین حاکی از آن است که عوامل دیگری نیز در این امر نقش دارند:

- استعداد ژنتیکی برای ابتلا به سندرم DRESS

- ناتوانی کبد در متابولیسم برخی داروها

- فعال شدن مجدد برخی ویروس ها مانند ویروس اپشتین-بار (EBV) یا هرپس ویروس انسانی 6 (HHV6)

علائم

برخی از افراد ممکن است به سندرم DRESS به عنوان یک واکنش چند سیستمی نگاه کنند. این موضوع بدین واقعیت اشاره دارد که بیماری مذکور می تواند علائم مختلفی به همراه داشته باشد. هرچند بیماران ممکن است علائم متفاوتی را تجربه کنند، نام DRESS از مشخصه تعداد ائوزینوفیل های بالا، معروف به ائوزینوفیلی، و علائمی که معمولا در بدن ظاهر می شوند، گرفته شده است.

علائم معمول سندرم DRESS عبارت اند از:

- تب

- بثورات پوستی یا جوش

- ائوزینوفیلی

- لنفوسیتوز آتیپیک

- تورم غدد لنفاوی

- التهاب اندام های داخلی

تشخیص

سندرم DRESS می‌ تواند با علائم‌ مختلف تظاهر یابد که آن را مشابه بیماری‌ های دیگر از جمله سلولیت، هپاتیت ویروسی و لوپوس اریتماتوز سیستمیک می سازد. به همین دلیل این بیماری با احتمال بالا برای تشخیص اشتباه رو به رو است. به منظور تشخیص سندرم DRESS، فرد باید معیارهای زیر را داشته باشد:

- سابقه بستری شدن در بیمارستان

- راش حاد

- واکنشی که احتمالا مرتبط با دارو است

علاوه بر این، سه مورد از چهار فاکتور زیر نیز باید وجود داشته باشند:

- تب بالاتر از 38 درجه سانتیگراد

- بزرگ شدن غدد لنفاوی حداقل در دو محل

- درگیری حداقل یک اندام داخلی

- ناهنجاری در شمارش سلول های خونی

در این میان محققان ژاپنی نیز مجموعه ‌ای از معیارها را پیشنهاد کرده ‌اند که مشابه هستند، اما شامل فاکتور خاص فعال‌ سازی مجدد HHV6 هم می شود.

درمان

تشخیص زودهنگام و قطع فوری دارو از مهمترین عوامل در درمان این بیماری به شمار می‌ روند. این رویکرد ممکن است برای رفع علائم و هرگونه ناهنجاری خونی و همچنین جلوگیری از پیشرفت بیماری کافی باشد.

پس از این مرحله، درمان عمدتا حمایتی است و شامل مدیریت و تسکین علائم می شود. گزینه های مطرح می توانند متشکل از جایگزینی مایعات، تنظیم دما، تغذیه مناسب، مراقبت از زخم و کنترل عفونت باشند. سایر اقدامات حمایتی هم به اندام های آسیب دیده بستگی دارند.

کورتیکواستروئیدهای سیستمیک پرکاربردترین درمان برای این بیماری هستند. با این حال، هنوز هیچ اتفاق نظری در مورد دوز ایده آل، زمان و مسیر تجویز وجود ندارد. یک مطالعه در سال 2014 که از طریق سری مجلات انتشارات جان وایلی و پسران قابل دسترسی است، نشان داد که کورتیکواستروئیدهای سیستمیک می توانند به طور موثر در مراحل اولیه بیماری اقدام به مدیریت آن کنند.

علاوه بر این در مطالعه ای دیگر از ناشر بریتانیایی بایومد مرکزی در سال 2018 مشخص شد که ترکیبی از پالس تراپی کورتیکواستروئیدی و کورتیکواستروئیدهای خوراکی، یک درمان موثر برای بیماری محسوب می شود.

سایر درمان‌ های موثر عبارت اند از:

- سرکوب‌ کننده‌ های سیستم ایمنی مانند سیکلوسپورین

- کورتیکواستروئیدهای موضعی برای تسکین بثورات پوستی

- ایمونوگلوبولین داخل وریدی

- پلاسمافرزیس

عوارض

حتی پس از بهبودی، برخی از افراد ممکن است از پیامدهای طولانی مدت سندرم DRESS رنج ببرند، از جمله آسیب دائمی به اندام ها و ایجاد اختلالات خودایمنی.

یک نظرسنجی در سال 2015 نشان داد که اکثر افرادی که از سندرم DRESS بهبود یافته اند به بیماری های جدیدی مبتلا شده اند. بر اساس پژوهشی دیگر در سال 2017، بیماری های تیروئید مانند بیماری هاشیموتو، بیماری گریو، و تیروئیدیت بدون درد از جمله شایع ترین عوارض طولانی مدت سندرم DRESS هستند.

آسیب اندام ناشی از سندرم DRESS نیز با عوارض طولانی مدت همراه است. افرادی که آسیب شدید کبدی دارند، ممکن است به پیوند کبد نیاز داشته باشند. علاوه بر این افرادی که بیماری کلیوی زمینه ای دارند نیز ممکن است به همودیالیز طولانی مدت نیاز داشته باشند.

بیماری های عفونی یکی دیگر از عوارض شایع مرتبط با سندرم DRESS هستند. مطالعه ‌ای در سال 2013 نشان داد افرادی که تحت درمان با کورتیکواستروئید قرار گرفته ‌اند، ممکن است در معرض خطر ابتلا به بیماری‌ های عفونی مانند هرپس و ذات‌ الریه باشند.

تمامی این مطالعات از طریق کتابخانه ملی پزشکی آمریکا در اختیار علاقه مندان قرار گرفته اند.

کانال عصر ایران در تلگرام