به نقل از «ایکنا»

محور اصلی اندیشه‌های مطهری قرآن است

تاریخ انتشار: ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۶۳۲۰۶۴

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ همایش ملی «استاد مطهری و مطالعات قرآنی معاصر»، امروز، 12 اردیبهشت به همت انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی و با حضور جمعی از اندیشمندان و علاقه‌مندان در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
حسینعلی قبادی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ابتدای این همایش بیان کرد: در کنار همه فضائل شهید مطهری، یک ویژگی بسیار مهم که شاید بدان کمتر پرداخته شده عبارت از مسئله‌مندی ذهن و آثار ایشان است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگرچه در یکی از آثار خود تصریح می‌کنند که نزدیک به بیست مسئله را یادآوری می‌کنند اما در همه آثار، این نگاه وجود دارد. شهید مطهری در آن زمان، به صورت مسئله‌مند آمد و گفت که، گفتمانی تمدن‌ساز است که اسلام و ایران را همگرا بدانیم و مانند یک محقق حرفه‌ای مباحث را تعقیب کرده و نشان داد که این افرادی که دم از ایرانیت و اسلامیت می‌زنند حتی محقق هم نیستند.
وی در ادامه تصریح کرد: ایشان در آن سطح حتی کتاب «داستان و راستان» را هم می‌نویسد و می‎خواهد مسائل جامعه را حل کند و قصد دارد تا نسل آینده را به کارآمدی اسلام در آن روزگار باورمند بسازد. این کتاب، قبل از انقلاب برنده جایزه یونسکو هم شد. همچنین دیگر آثار استاد که به برکت علامه طباطبایی توانستند کمر مارکیسیم را در ایران بشکنند. بنابراین استاد مطهری هرگز مقتضیات زمان را رها نکرد و متوقف نشد.
قبادی در ادامه سخنان خود به ویژگی‌های یک معلم نمونه اشاره و بیان کرد: معلم، در درجه اول باید به علم خود تعهد داشته باشد و علم را نمی‌توان ابزار معیشت کرد، اما افزون بر تعهد به علم که بسیار مهم است، باید محضر معلم، بدون آنکه تبلیغ کند، محضر اولیاء الهی باشد، سازندگی داشته باشد و با سکوت و حرف زدن خود به دیگران بیاموزد. معلم یعنی اینکه باید مواظب باشد که سکوتش نیز آموزنده باشد و بیش از آنکه به علمِ معلم نیاز داشته باشیم، به معنویت و سلوک و سیره معلم نیاز داریم که شهید مطهری نیز اینطور بود و این ویژگی‌ها را در خود داشت. هنگامی که امام خمینی در مورد ایشان فرمود که طهارت روح داشت و همه آثارش را بخوانید، یعنی خدا به ایشان مقامی عنایت کرد که بی‌حرف نیز از او کلام می‌رویید. بنابراین سکوت و حرکت و شهادتش سازنده بود.
در ادامه این همایش نوبت به سخنرانی فروغ پارسا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی رسید. وی در ابتدا بیان کرد: امروز مصادف با چهلمین سالگرد شهادت شهید مطهری است که بی‌تردید در شمار مهم‌ترین و تاثیرگذارترین اندیشمندان تاریخ تشیع در عصر حاضر هستند و ایشان را می‌توان در شمار بزرگترین معماران انقلاب اسلامی قرار داد. شهید مطهری یکی از نخستین یاران و طلایه‌داران نهضت امام خمینی بودند و در طول حیات طیبه خود، نشان دادند که از نظریه امام خمینی در ضرورت حرکت تربیتی و فرهنگی برای پیروزی سیاسی، تبعیت می‌کنند. استاد مطهری در کنار فعالیت‌های مستمر و گسترده خود در حوزه‌های علمی روابط گسترده‌ای نیز با گروه‌های سیاسی مطرح داشتند و ایده عدم تفکیک دیانت و سیاست در سیره عملی ایشان ظاهر و واضح است.
رئیس انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: بحث در مورد اندیشه‌های فلسفی و نگاه به استاد، به مثابه یک فیلسوف، متکلم یا یک فقیه، پیش از این در همایش‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته، اما اندیشه‌های قرآنی ایشان کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. مجموعه آثار قرآنی استاد به همت فرزندان ایشان در مجموعه «آشنایی با قرآن»، ثبت شده و هر روز بر مجلدات آن افزوده می‌شود و امروز هم مجلد 16 از این مجموعه منتشر شده است. کارهای قرآنی استاد شامل مجموعه مطالعات تفسیری مطالعات در جهت معارف و مفاهیم قرآن بود، اما علاوه بر اینها، شاهد این هستیم که دیگر آثار استاد یعنی آثار کلامی و ... ، همگی مبتنی بر آموزه‌های قرآنی است.
وی بیان کرد: استاد به نظریه حداکثری دین اعتقاد داشتند و می‌گفتند که قلمرو دین و آموزه‌های قرآنی، پهنه دین و دنیای انسان‌های معاصر را در بر می‌گیرد. استاد معتقد بودند که قرآن کریم همه اموری را که انسان برای سعادت خود نیاز دارد شامل می‌شود. بحث عمده‌ای که بیشتر آثار معطوف به آن است، نیاز بشر به دین می‌باشد. استاد به جد به این مسئله اعتقاد دارند که انسان در همه ادوار تاریخ به دین نیاز دارد و در همین رابطه است که استاد بحث احیای اندیشه دینی را مطرح می‌کنند و به این نظریه باور دارند که حیات و بالندگی دین معطوف به این است که ما دین را نو به نو به بشریت عرضه کنیم. بحث‌های تحول معرفت دینی، بسیار مهم است که ایشان بدان اعتقاد و باور دارند. در واقع می‌توانیم شخص استاد را در شمار احیاگران اندیشه دینی در زمان خود محسوب کنیم. ایشان معتقد هستند که دین باید متناسب با مقتضیات روز و دانش‌های روزآمد بشری عرضه شود، در غیر اینصورت دچار رکود و سستی خواهد شد و دین را درگیر جنود می‌کند.
پارسا در ادامه افزود: علی‌رغم دغدغه استاد نسبت به مبارزه با خرافات و جهل، تفکر مهمشان در استفاده از مقتضیات روز با وسواس عجیبی، دغدغه خلوص دین و عدم التقاط با دیگر مکاتب بود. به نظر می‌رسد مهم‌ترین بحث استاد در مورد قرآن، امکان و ضروت فهم قرآن است. آثار استاد نشان می‌دهد که ایشان با دقت خاصی مسئله امکان فهم، ضروت، مبانی و سطوح معانی قرآن را مطرح می‌کنند که برخی این تلقی را دارند که دیدگاه‌های ایشان، شباهت‌هایی با هرمنوتگ مدرن دارد. اما ویژگی کم‌نظیر استاد در دوران پهلوی دوم، دغدغه پاسخگویی به پرسش‌ها و مسائل جوانان و مسائل عصری روز است. استاد به این مسئله اهمیت می‌دادند که پاسخ های اقناعی به پرسش‌هایی بدهند که در مورد دین برای جامعه مطرح می‌شود. البته راهکار عمده استاد به اعتبار عقل، در کنار قرآن و اجتهاد پویا بود و مطهری برای پاسخ به همه پرسش‌ها سراغ عقل می‌رود و سعی دارد که آموزه‌های اسلامی را تبیین کند.
این عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به برخی از نوآوری‌های شهید مطهری گفت: از نوآوری‌های استاد، بحث‌هایی است که در مورد فلسفه تاریخ و فلسفه اخلاق دارند که این مباحث، مباحثی است که امروز نیز در جامعه‌ای که شاید بیش از 40 سال از دوران استاد گذشته، مطرح است و دانشمندان باید بدان‌ها پاسخ دهند. این مباحث ما را بر آن داشت تا برای ادای دین نسبت به استاد تلاش کنیم و بتوانیم این همایش ملی را با عنوان استاد مطهری و مطالعات قرآنی معاصر برگزار کنیم. در این زمینه نیز، از دانشگاه‌های مختلف ایران کمک گرفته شد و بیش از همه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و بنیاد فرهنگی شهید مطهری ما را در این مهم یاری کردند که از همه آنها تشکر می‌کنم.
در بخش دیگری از این همایش نوبت به سخنرانی، سید هدایت‌الله جلیلی، دبیر علمی همایش رسید. وی بیان کرد: رویکرد مطهری به میراث فکری پیش از خود و اندیشه‌های معاصر خود، رویکردی عقلانی و انتقادی بود. او از هیچ اندیشه و اندیشمندی بت نساخت و از این رو، به طور قطع، منش و روشی که داشت، با بت ساختن او و نشاندن او دور از دسترس نقد و چون و چرا سازگار نیست.
وی تصریح کرد: بر این باور، نیاز به خوانش و بازخوانی مطهری به ویژه در ابعاد مغفول شخصیت فکری او، ما را به سوی مطهری و مطاعلت قرآنی معاصر سوق داده است. جمعی از اصجاب مطالعات قرآنی، با محوریت انجمن ایرانی مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی گرد هم آمدند تا با همفکری خود، بساط و بستر همایش ملی استاد مطهری و مطالعات قرآنی معاصر را برپا کنند. چهره‌های دانشگاهی و نهادهای علمی، دست به دست هم دادند و حاصل تلاش‌های آنها پیش روی شما است.
جلیل با اشاره به مولفه‌هایی که برای برگزاری این همایش بدان‌ها توجه شده است تصریح کرد: اولین مولفه‌ای که سعی کردیم مورد توجه باشد، بعد و ضلعی از اضلاع شخصیت ایشان است که کمتر مورد کاوش قرار گرفته بود. اینکه مطهری را می‌توانیم یک مفسر و قرآن‌پژوه بدانیم چه اینکه بسیاری از افراد، قرآن‌پژوه هستند، بدون اینکه عنوان مفسر را داشته باشند و استاد مطهری گرچه عنوانش مفسر یا استاد مطالعات قرآنی نبوده، اما به جد می‌توان ایشان را یک مفسر و قرآن‌پژوهش بدانیم. حتی می‌توانم ادعا کنم که زیست فکری و وجودی وی، چالش بر سر تفسیر قرآن و متن بوده است. استاد در زمانه‌ای زیسته که در زمانه او، چالش تفسیر متن بسیار مهم بوده و جان خود را نیز بر سر همین چالش در طبق اخلاص گذاشت. در زمانه‌ای که تفسیر متن از ناحیه گروهک فرقان و در سوی دیگر مجاهدین خلق و روشنکفران و جریان سنتی مورد توجه است، استاد با آنها در چالش بود. لذا بسیار موجه است که این بعد از شخصیت ایشان، از این زاویه نیز مورد کاوش قرار گیرد که بنا گذاشتیم که این بخش از کار، مورد اهتمام بیشتری باشد.
جلیل در ادامه افزود: مولفه دیگری که در این همایش مد نظر بوده، عبور از رویکردهای خطابی و تبلیغی و ترویجی است. در واقع سعی کردیم که گام را در فضای تحلیلی و یا انتقاد برداریم که خود نوعی تاسی از سیره فکری و علمی ایشان است. استاد مطهری چهره‌ای بود که در آثار خود رویکرد تحلیلی و انتقادی داشته است.
وی با اشاره به دیگر مولفه‌ای که در این همایش مورد توجه قرار گرفته تصریح کرد: مولفه دیگر، پرهیز از بسندگی به صاحب‌نظران در دسترس بود و سعی کردیم در این همیاش گشودگی داشته باشیم و کسانی که حاضر هستند، لزوما همه اهل تهران نیستند و از شهرهای مختلف حضور دارند. بنابراین خواستیم که امکان گفت‌وگویی میان مرکز و پیرامون برقرار کنیم. همچنین مولفه بعدی نیز که تلاش کردیم تحقق یابد، این بود که همایش را گام‌به‌گام برگزار کردیم و قبل از آن، دو پیش همایش علمی نیز برگزار شد.
جلیلی در انتها گفت: در این همایش، سعی کردیم که جریان اندیشه و تفکر را به این سمت ببریم که همانگونه که استاد مطهری با سنت فکری خود و با اندیشه‌های روزگار خود مواجهه تحلیلی دارد، ما هم همین کار را با آثار و میراث ایشان داشته باشیم.
انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن اندیشه شهید مطهری همایش قرآن

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۶۳۲۰۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اجرای نزدیک به ۳هزار عنوان برنامه به مناسبت هفته عقیدتی سیاسی

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای استان آذربایجان غربی،حجت‌الاسلام میثم فیاضی درنشست خبری گفت:از این تعداد برنامه ۱۴۱عنوان درسپاه شهدا و۲۷۶۰عنوان هم دربسیج استان اجرا می‌شود. 
وی تبیین و ترویج اندیشه شهید مطهری، تجلیل از مربیان وهادیان سیاسی، تجلیل از خانواده شهدا وایثارگر، برگزاری مسابقه نقاشی وخطاطی وبرگزاری نشست‌های بصیرتی فرماندهان باتوجه فرمان جهاد تبیین ازمهمترین برنامه‌های اجرایی دراین هفته خواهد بود.
وی ترویج ونشراندیشه‌های شهید مطهری رامحوربرنامه‌های عقیدتی سپاه عنوان کردوافزود:شهید مطهری یک عالم أهل تفکر، اندیشه ومنطبق بانیاز‌های جامعه بود. 
۸تا۱۳اردیبهشت هفته عقیدتی سیاسی در سپاه و بسیج نامگذاری شده است.