Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «اتاق خبر»
2024-04-25@14:53:31 GMT

تورم آزادسازی بنزین

تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۷۷۸۶۵۵

گفته می‌شود آزادسازی قیمت بنزین و پرداخت سوبسید نقدی آن بسیار تورم زاست و موجب افزایش بی‌رویه هزینه‌های مربوط به حمل و نقل می‌شود. از آنجا که منبع سوبسید نقدی، پولی است که مردم صرف خرید بنزین می‌کنند، از این جهت، این پول به قول اقتصاددانان از نوع پول پرقدرت نیست که به طور خودکار سبب افزایش تورم شود. در واقع دولت در این مورد، پول رایج در بین مردم را جمع و بعد آن را به ترتیب دیگری بین خود آنها توزیع می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با این حال، نمی‌توان منکر آثار روانی این اقدام شد و یا بالا رفتن هزینه حمل و نقل درون شهری را بخصوص نادیده گرفت. آثار روانی آزادسازی قیمت بنزین و افزایش هزینه حمل و نقل اما به نظرم هر دو قابل کنترل و مدیریت است، البته اگر مدیریتی در کار بار باشد! اجازه دهید شفاف بگویم. قصد من از این سلسله نوشتار نه دغدغه کسب درآمد برای دولت و نه چالش با مخالفان افزایش بهای بنزین است. من صرفا نگران وقت گرانبها و اعصاب گرانبهاتری هستم که در جاده‌های کشور و راه‌بندان‌های تهران و دیگر شهرهای بزرگ و کوچک ایران تلف و به کلی فرسوده می‌شود؛ راه‌بندان‌هایی که مصرف بنزین را بی‌رویه بالا می‌برد و هوای تنفسی ما را آلوده و مسموم می‌سازد؛ پدیده‌ای که به نوبه خود، فرسودگی اعصاب و در نتیجه کج‌خلقی و پرخاشگری را بین افراد جامعه تشدید می‌کند! حالا دیگرِ عوارض این وضعیت از جمله بیماری‌ها و مرگ و میر ناشی از آن هم به کنار! با این حساب، هر راه‌حلی برای مشکل بنزین باید معطوف به روان شدن ترافیک در خیابان ‌ها باشد. در اینجاست که پای قیمت پیشنهادی بنزین هم به میان می‌آید. قاعدتا مفهوم «آزادسازی قیمت بنزین» به خودی خود باید گویا باشد اما در کشوری که چند نرخی ارز به سنتی پایدار تبدیل شده است، آزادسازی هم می ‌تواند دستخوش تعبیر و تفسیرهای گوناگون قرار گیرد. طبعا من در اینجا نمی‌خواهم قیمتی را پیشنهاد دهم که جیغ مخالفان را در آورد؛ اما هرگونه افزایش قیمت لازم است از یکسو، سطح سوبسید نقدی آن را برای عامه مردم وسوسه انگیز کند تا از مخالفت آنها با افزایش قیمت بکاهد و از سوی دیگر، استفاده از خودرو برای کارهای غیرضرور را چنان هزینه‌مند کند که طرف برای زدن هر استارتی ده‌ها بار مجبور به محاسبه سود و زیان مادی آن شود، یعنی همان چیزی که همگان در آن استادند و در همه جهان هم مرسوم است! ناگفته نماند که به باور من، دو - سوم بهای نهایی بنزین باید مستقیم و نقدی به حساب تک تک ایرانیان واریز شود و یک سوم باقیمانده نیز عمدتا به سرمایه گذاری برای بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی اختصاص یابد و هر چه ته آن ماند، دولت برای پرکردن برخی چاله چوله‌های بی‌انتهای مالی خویش به کار گیرد. حالا شما فکر می‌کنید این پیشنهاد می‌تواند اکثریت جامعه را متقاعد کند؟ یا دولت جرأت و جسارت و توان اجرای درست و کم هزینه آن را دارد؟ من که مطلقا چنین گمانی ندارم! با این حساب طبیعی است که مرا سرزنش کنید چرا با به میان کشیدن این بحث، اصل «عن اللغو معرضون» را زیر پا گذاشتم! خب، متأسفانه جریان سیال ذهن را نمی‌توان کور و مسدود کرد!

* پژوهشگر

 

منبع: اتاق خبر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.otaghnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اتاق خبر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۷۷۸۶۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توصیه ارزی همتی به دولت با عنوان خیرخواهانه

عبدالناصر همتی رئیس پیشین بانک مرکزی در سرمقاله دنیای اقتصاد نوشت: براساس گزارش مسوولان بانک مرکزی در طول سال گذشته یعنی ۱۴۰۲، مبلغ ۶۹میلیارد دلار ارز با نرخی بسیار پایین‌تر از نرخ ارز در بازار، برای واردات تامین شده است. از کل مبلغ ارز تامین‌شده ۱۹میلیارد ارز ۲۸۵۰۰تومانی به ازای هر دلار برای نهاده‌های کشاورزی و دامی، دارو و تجهیزات پزشکی تخصیص یافته و ۵۰میلیارد دلار دیگر نیز با نرخ هردلار حدود ۳۸هزار تومان از طریق سامانه نیما برای واردات سایر کالا‌های مصرفی، مواد اولیه و کالا‌های واسطه تخصیص و تامین ارز شده است.

 

یافته‌های علم اقتصاد و تجربه چند دهه گذشته در کشورمان به درستی حکم می‌کند که در میان‌مدت و بلندمدت یک رابطه تنگاتنگ و مستقیم بین روند تورم و نرخ ارز وجود دارد.

ممکن است در کوتاه‌مدت مسوولان با اهداف سیاسی با سرکوب نرخ ارز، آن را در ظاهر و معاملات رسمی پایین نگه دارند و در مواقع وفور ارز با واردات پرحجم قیمت کالا‌های قابل مبادله و نهایتا تورم را پایین نگه دارند؛ ولی با اولین شوک طرف عرضه در درآمد ارزی یا افزایش انتظارات تورمی در طرف تقاضا این جهش قیمت انجام می‌شود و روند بلندمدت رابطه مثبت بین تورم که اصولا یک پدیده پولی است و افزایش نرخ ارز اعاده می‌شود.

مقاومت مسوولان سیاسی در برابر اصرار کارشناسی و فنی بانک مرکزی در گذشته برای حذف ارز۴۲۰۰، مسیر را به جایی رساند که به خاطر فاصله زیاد آن با نرخ بازار و حذف بی‌برنامه آن در ۱۴۰۱ موجب جهش یک‌باره و بی‌سابقه در قیمت کالا‌ها شد.

سال۱۴۰۱ هنگام اجرای طرح جراحی اقتصادی یا همان حذف۴۲۰۰، سوال مهمی را در قالب یک پست تحلیلی در فضای مجازی مطرح کردم که بعد از حذف۴۲۰۰ و به خاطر تداوم تحریم‌ها و مشکلات ساختاری اقتصادی و تورم که نرخ بازار مدام تغییر خواهد کرد، برنامه دولت درباره نرخ ارز چه خواهد بود؟

ولی پاسخی نشنیدم. اما غیرمستقیم معلوم شد همان سیاست۴۲۰۰ را این‌بار با ۲۸۵۰۰می‌خواهند ادامه دهند. یعنی روز از نو روزی از نو. سال گذشته با ادعای تثبیت اقتصادی نرخ ارز ترجیحی را در ۲۸۵۰۰ و نرخ نیما را در محدوده ۳۸هزار تومان برای هر دلار ثابت نگه داشتند، غافل از اینکه، با تورم بیش از ۴۰درصدی یا براساس تخمین از آمار بانک مرکزی با تورم ۵۰درصدی و ادامه تحریم و تشدید انتظارات تورمی، نمی‌توان از این نرخ‌ها دفاع کرد.

نتیجه چه شد؟ در ماه‌های پایانی سال و ابتدای سال۱۴۰۳ کل عقب‌ماندگی نرخ ارز بازار ناشی از تزریق دلار با نرخ پایین‌تر، با جهش ۳۰درصدی به ۶۵هزار تومان رسید.

در طول سال۱۴۰۲، با توجه به میانگین اختلاف ۱۵هزارتومانی نرخ نیما با نرخ ارز بازار، مبلغ بالقوه رانت توزیع‌شده بابت ۵۰میلیارد تخصیص و تامین ارز اعلامی، در حد ۷۵۰هزار میلیارد تومان می‌شود که قطعا بخش عمده آن بالفعل شده است. درخصو‌ص ارز۲۸۵۰۰تومانی میانگین اختلاف ۲۵هزار تومانی آن با نرخ بازار، در سال گذشته رانت بالقوه ۴۷۵هزار میلیارد تومان می‌شود.

باتوجه به قیمت فزاینده محصولات و کالا‌هایی نظیر مرغ و گوشت، اتومبیل، موبایل و عمده کالا‌های مصرفی و قطعات و مواد واسطه‌ای مصرفی مردم و بنگاه‌های تولیدی که مردم به‌عینه در بازار لمس می‌کنند، خوش‌بینانه‌ترین نظر این است که حداقل ۵۰درصد اختلاف نرخ به‌صورت رانت توزیع شده باشد. این یعنی حداقل ۶۰۰هزار میلیارد تومان رانت توزیع شده است، بدون تاثیر جدی در کنترل قیمت کالا‌های مرتبط و بدتر از آن موجب تاثیر منفی بر ارزش صادرات و تراز تجارت غیرنفتی و نیز زیان شرکت‌های صادرات‌محور بورسی و نهایتا سهامداران بورس شده است.

درحال حاضر اختلاف نرخ ارز بازار با نرخ ارز نیما به ۲۵هزار تومان یعنی بیش از ۶۰درصد رسیده است و اختلاف آن با ارز ۲۸۵۰۰تومانی به ۳۷هزار تومان رسیده؛ یعنی ۲.۳برابر شده است.

به تجربه، توصیه خیرخواهانه اینجانب به مسوولان این است که این فاصله را به‌تدریج و در یک فاصله زمانی معقول اصلاح کنند. تداوم این سیاست نه تنها موجب ثبات اقتصادی نمی‌شود، بلکه موجب تحریک حرکت‌های سفته‌بازانه، خروج سنگین سرمایه و فاصله گرفتن نرخ بازار با نرخ‌های تثبیتی می‌شود.

دیگر خبرها

  • پیش‌بینی قیمت ارز و نرخ تورم در سال ۱۴۰۳ | وضعیت رشد اقتصادی به کدام سو؟
  • خودروسازان؛ متهم ردیف اول ناترازی بنزین
  • گلایه اهالی بازارهای سیار از افزایش اجاره‌ها
  • ◄ تـامـلی بر موضوع آزاد سـازی نرخ بلیت هواپیما باتوجه به تـجربه دیگر کشـورها
  • توصیه ارزی همتی به دولت با عنوان خیرخواهانه
  • شیوه ناپسند برخی از آزمایشگاه‌ها برای فرار از ورشکستگی!
  • برای حج تمتع هیچ نماینده‌ای از مجلس اعزام نمی‌شود/ افزایش قیمت ارز نرخ حج را گران کرده است
  • افزایش تعداد جایگاه پمپ بنزین در کهیگلویه و بویراحمد
  • سهم فرهنگ آب رفت
  • برنج هم از تورم جا نماند!