موزهها محل تعامل و مرکز آموزش فرهنگ هستند
تاریخ انتشار: ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۸۱۴۱۸۰
تهران-ایرنا- رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در روز جهانی موزه و مراسم انتخاب موزههای برتر کشور گفت: موزهها برای کاوش در فرهنگ ملتها به کار میآیند و یکی از مهمترین مراکز آموزش فرهنگی در جهان هستند و به محل تعامل و تبادل فرهنگی تبدیل میشوند.
علی اصغر مونسان شنبه شب در آیین روز جهانی موزه و مراسم انتخاب موزههای برتر کشور با اشاره به چهار دهه موزهداری در ایران گفت: در این سالها نگاه و نگرش به موزهداری متحول شده است، جای خوشحالی دارد که موزهها از جایی برای تفریح به مکانی فرهنگی تبدیل شدهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی ادامه داد: موزهها برای کاوش در فرهنگ ملتها به کار میآیند و یکی از مهمترین مراکز آموزش فرهنگی در جهان هستند، در کشور ما هم این اتفاق افتاده است و علوم رایانهای و معلومات اطلاعرسانی هم به میدان آمدهاند که میعادگاهی باشند برای آموزش فرهنگ.
مشاور رییس جمهور، با اشاره به شعار موسسه ایکوم افزود: شعار امسال ایکوم «موزهها به مثابه کانون فرهنگی و آینده سنتها» است که بیانگر دغدغه ایکوم است. موزهها جایی برای حفظ سنتها هستند و در موقعیت زمانی و مکانی جلوه میکنند، این شعار یعنی ما در گذشته نخواهیم ماند اما بر پایه سنت، تعاملی با آینده داریم.
مونسان بیان کرد: در چنین شرایطی کارکرد موزهها افزایش پیدا میکند و به محل تعامل و تبادل فرهنگی تبدیل میشوند. موزههای ما در سالهای اخیر پررنگتر از قبل این کار را میکنند و ما با موزههای زیادی نمایشگاه مشترک داشتهایم. مثلا در نمایشگاهی که در هلند برگزار کردیم، بیش از 600 هزار بازدید کننده داشتیم که با توجه به جمعیت کم این کشور کوچک، بازدید قابل توجهی است.
وی به تغییرات در کارکرد موزهها اشاره و اظهارکرد: بازدید از موزهها روز به روز افزایش پیدا میکند و دیگر صرفا به عنوان یک آرشیو مطرح نیستند، در موزهها پژوهشهای مهم فرهنگی شکل میگیرد که بسیار اهمیت دارد، زیرا بسیاری از مشکلاتی که در جهان وجود دارد، از نبود شناخت فرهنگی است و این نمایشگاههای مشترک برای شناساندن فرهنگ بسیار کمک میکند. موزهها با عملکرد فرهنگیشان به رفع مشکلات جهان کمک میکنند و موجب نزدیکی ملتها میشوند.
مونسان گفت: ما باید هر چه بیشتر به موزهها اهمیت بدهیم و اهمیت موزه، موزهداری و میراث فرهنگی هر چه بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
** موزهها حلقههای ارتباط فرهنگی هستند
علیرضا اسماعیلی سرپرست فرهنگستان هنر ایران نیز با اشاره به قدمت و غنای فرهنگی ایران زمین گفت: در کشور ما موزه و موزهداری برای معرفی این فرهنگ اهمیت دارد، امروز موزهها کارکردی فراتر از گذشته دارند و تنها فضایی برای حفظ آثار تاریخی و فرهنگی نیستند، بلکه حلقهای برای ارتباط فرهنگی هستند.
وی افزود: بستر سنت در دنیای مدرن اهمیت ویژهای دارد و حفظ آن به عملکرد موزهها وابسته است. اگر نگاهی به آثار موزهای ایران در جهان بیاندازیم، میبینیم آنچه خارج از کشور است، از آثار باقی مانده داخلی بیشتر است، شاید این مساله خوشایند نباشد اما موجب آشنایی کشورها با فرهنگ ایران و پراکندگی فرهنگی کشور میشود.
اسماعیلی به همکاریهای فرهنگستان هنر با موزههای جهان اشاره کرد و ادامه داد: فرهنگستان در تعامل با موزههای داخلی و خارجی با دیدگاهی پژوهشی به معرفی آثار پرداخته است، به ویژه موزهای خارجی که برای ما شناخته شده نیستند. مثلا در موزه ورشو لهستان، مجموعه آثاری را با همکاری ایرانشناسان لهستانی بررسی و جلساتی برگزار کردیم. از این دست پژوهشها چندین مجموعه نفیس و ارزشمند در مرحله چاپ است و پروژه بعدی ما آثار مصور ایرانی است که در خارج از کشور نگه داری میشود.
** موزهها میتوانند کاهش دهنده مشکلات جهان باشند
تسوتان تسوتکوفسکی، رییس دفتر منطقهای یونسکو در تهران، نیز با ارائه تعریف موزه که در اساسنامه یونسکو آمده است، موزهها را مهمترین رابط فرهنگی میان کشورها دانست.
وی گفت: در جهان در هم تنیده امروز، به روشنی قدرت فرهنگ را میتوان دید، موزهها رویکردی یکپارچه نسبت به میراث فرهنگی و خلاقیت دارند و برای همه جوامع یکی از کارگزاران توسعه فرهنگی به شمار میروند. موزهها آیینه تمامنمای ما نسبت به خودمان هستند و باید از طریق انتقال فرهنگها، به رشد فرهنگی جهان کمک کنند.
وی افزود: مردم باید با پیوستن به گروه حمایت از موزهها، در راستای پیشرفت فرهنگ گام بردارند و تصویب روز بینالمللی موزهها شرایط وحدت در رفتارهای خلاقانه را فراهم کرده است. ما امروز در روز جهانی موزهها، از موزهها برای حفاظت از فرهنگ تشکر میکنیم چرا که موزه وسیله تبادل فرهنگی و تشریک مساعی و صلح میان ملتهاست. امروز موزهها به مثابه کانون فرهنگی برای حفظ سنت و به دنبال خلق راههای نوآورانه و بهتر برای برقراری ارتباط است.
تسوتکوفسکی در پایان گفت: ما امروز، روز موزهها را در ایران جشن میگیریم. این روز در هر سال فرصتی است تا درباره چالش موزهها بحث کنیم. آنها میتوانند کاهش دهنده مشکلات جهانی باشند. ما در یونسکو به تلاش خود در سیاهه برداری از مجموعهها ادامه میدهیم و با سازمان میراث فرهنگی و ایکوم ایران در جهت مدیریت پایدار و اثربخش موزهها همکاری میکنیم.
**هر که در حوزه موزهها کار میکند باارزش است
احمد محیط طباطبایی، رییس دفتر ایکوم در ایران، با اشاره به این که از نظر موزهداری، سال شاخصی را پشت سر گذاشتهایم گفت: ما دورههای مختلف و ارزشمندی را در سال گذشته برگزار کردیم که یکی از آنها دوره رسمی مدیریت بحران در موزهها بود، این دوره با حضور مدرسان خارجی و با حضور 26 کارشناس برگزار شد.
وی افزود: امسال در نشست کیوتو در ژاپن، تعریف موزه بر اساس تغییرات اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی جهان، بازبینی میشود و این نکته از اهمیت بازتعریف موزهها با تغییرات جهان سخن میگوید.
طباطبایی با اعلام این که هیچ موزهای برتر نیست، ادامه داد: هر که در این حوزه کار میکند، برتر است و در جامعهای که همه چیز دستخوش تغییر است، کسانی که به کار موزهها میپردازند، باارزش هستند. ما در این جشن موزهها به همه ارج میگذاریم و از بودن در کنارشان خوشحالیم.
** موزهها باید سنت را تازه نگه دارند
سیدمحمد بهشتی رییس سابق ایکوم ایران نیز گفت: هر سال به مناسبتهای مختلف درباره موزهها بحث میشود، موزه باید یادخانه باشد، نه فراموشخانه، اساس شعار امسال ایکوم، نسبت آینده و سنت است، ما واژه سنت را بسیار میشنویم و آن را در برابر تجدد مطرح میکنیم و این تعریفی است که تجدد برای آن وضع کرده است. آن چه به گذشته مربوط است، سنت است و اگر سنت بخشی از گذشته محسوب شود، دست و پای ما را میبندد.
وی افزود: سنت شیوه آزموده است، تا صد سال پیش، یکی از ارکان سنت، معاصر شدن و نو شدن بوده، اگر امروز تلقی ما از سنت، از نو شدن سر باز میزند، به زودی سنت متروک خواهد شد. در این میان موزه دو کار میکند، یکی ترک گذشته و دیگری اتصال به گذشته که اولی سنت مستاصل است و دومی سنت متصل.
بهشتی به نگاه موزهداری اشاره کرد و ادامه داد: موزهها میتوانند گذشته را به عنوان کهنگی بپذیرند که در این صورت به فراموشخانه تبدیل میشوند اما اگر سنت را پیوسته در نظر آورند، به ریشههای فرهنگ تبدیل خواهند شد. سنت همیشه در حال نو شدن بوده و موزهها باید آن را تازه نگه دارند.
در حاشیه این مراسم از زندهیاد صدرالدین شریفی حسینی موسس موزه کشاورزی شیراز و موزه شاهچراغ، موزه مجتمع فرهنگی شهدای رامسر، محسن سلیمانی مدیر امور موزههای سازمان فرهنگی هنری شهرداری، برزین ضرغام مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران، علیرضا اسماعیلی سرپرست فرهنگستان هنر، خانه موزه بومیان کیش، محوطه تاریخی «آیاپیر» در شهر ایذه خوزستان، مجموعه کتابخانه موزه ملی ملک، انجمن مجموعهداران ایران و علیرضا قاسمخان مدیرعامل موزه سینمای ایران و سیدمحمد بهشتی رئیس سابق پژوهشگاه میراث فرهنگی و رئیس سابق ایکوم، تجلیل شد.
جمعی از اهالی فرهنگ و میراث فرهنگی و موزه داران کشور نیز در این نشست حاضر بودند.
ایکوم بزرگترین خانواده جهانی موزه شناسان و سازمانهایی است که به نحوی با تعریف موزه در ارتباط هستد و از نقطه نظر صلاحیت علمی در این زمینه در جهان در جایگاه و مرتبه نخست قرار دارد. شورای بینالمللی موزهها تنها سازمانی است که اطلاعات مورد نیاز موزهها را ارایه میدهد. از سال 1946 سازمان ایکوم با ارایه خدمات به اعضای کمیته موزههای سراسر جهان آنان را در زمینه حفظ و حراست از گنجینههای ملیشان و تبادل تاریخ و فرهنگ یاری رسانده است. همچنین ایکوم از رهنمودهای موسسههای مربوط بهره میجوید.
در همین ارتباط بیش از نیم قرن از تشکیل کمیته ملی موزه های ایران (ایکوم) میگذرد. در بهمن ماه 1328 برابر با 1950 میلادی، کمیسیون ملی یونسکو در ایران به منظور بهبود و توسعه موزه های کشور و ایجاد ارتباط بین موزه های ایران با موزه های سایر کشورهای جهان، استفاده از آخرین مطالعات و تحقیقات مربوط به موزه و جلب توجه عامه مردم به موزه ها و نقش آن در تعلیم و تربیت کمیته تخصصی موزه های ایران را با حضور کارشناسان، صاحبنظران آثار تاریخی، موزه داران، مدیران موزه ها و نمایندگان نهادهای مرتبط تشکیل داد.
این دوازدهمین دوره از روز جهانی موزه در ایران بود که هر ساله توسط نماینده ایکوم در ایران برگزار میشود.
فراهنگ**9211**3009
منبع: ایرنا
کلیدواژه: فرهنگي ميراث فرهنگي موزه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۸۱۴۱۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تحلیل عجیب جمیله علم الهدی از اعتراضات دانشگاه
آفتابنیوز :
علم الهدی از «استعمار معرفتی»، «فاصله و گسیختگی علم و فرهنگ» و «نگاه احساسی به سنت» به عنوان سه مشکل مهم نهاد دانشگاه نام برد و گفت: پیدا کردن راه حل برای این سه مشکل، نیازمند مواجهه فعال با فرهنگ و تجدد و بخصوص لایه علم است و این مهم نمیتواند اتفاق بیفتد مگر با مراجعه به منابع قرآن و معصومین (ع).
استاد دانشگاه شهید بهشتی، در پیشنشست این کنگره که در تالار شهید سلیمانی دانشگاه تهران برگزار شد، با بیان اینکه سخنان خود درباره علم را با رویکرد مواجهه نهادی نسبت به علم مطرح میکند، گفت: در رویکرد پسااستعماری به نهاد علم، نگاه انتقادی به جریان پیشرفت علم وجود دارد که متاسفانه این نگاه در ایران خیلی مورد استقبال نیست و عموم دانشمندان چندان به این نوع مسائل نمیپردازند و تاریخ علم و پیشرفتهای علمی را در قالب دیدگاههای پسااستعماری بررسی نمیکنند.
نهاد علم در ایران مبتلا به استعمار معرفتی است
رئیس ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی با نگاه پسااستعماری به نهاد علم و در نظر گرفتن رویکردی انتقادی، بیان داشت: به نظر میرسد اگرچه ایران هیچ وقت در تاریخ، یک کشور مستعمره نبوده و با پایداری و مقاومتی که پیشینیان ما داشتهاند، استعمارگران نتوانستهاند آن را مستقیم استعمار کنند، ولی میشود عبارت استعمار معرفتی را دربارهاش تشخیص داد؛ یعنی ما دچار استعمار معرفتی بودهایم. استعمار معرفتی ناظر بر آن بخشی است که شرقشناسی به استعمار کمک میکند و تبیینی از هویت افراد و اشخاص و جوامع و تاریخ میدهد که آنها خود را با استانداردهای غربی تعریف میکنند. در این دیدگاه بین شرقشناسی و استعمارگرایی معرفتی رابطه مستقیم وجود دارد و خدمات متقابلی به هم داشتهاند.
وی افزود: اگر این نگاه را دنبال کنیم و تاریخ پیشرفتهای علمی را در ایران بررسی کنیم، زیاد خوشایند نیست، چون مشاهده میشود که ما هم مبتلا به استعمار معرفتی بودهایم و سعی کردهایم هماره خود را با استانداردهای غربی بررسی و بر اساس آن تعریف کنیم. بر این اساس، نهاد علم در ایران همچنان خود را تابع نهاد علم در جهان میداند و دوره پیش از مدرن یعنی قبل از قرن ۱۶ و ۱۷ میلادی را در ایران، دوره پیشامدرن تعریف میکنند و پیشامدرن مساوی بربریت را میپذیرند.
دچار یک هژمونی فرهنگی با عنوان عقبافتادگی شدهایم
علمالهدی تصریح کرد: در حالی پیشامدرن مساوی بربریت پذیرفته شده است که تاریخ نشان داده، افلاطون اعلام کرده و بسیار درباره علم در ایران سخن گفته اند و دانشگاه جندی شاپور شاهد زنده آن است که این تمدن بیش از پانزده هزار ساله، تمدنی عقلانی و متکی بر علم است، ولی ما همچنان در قشر تحصیلکرده، احساسی از این هویت تمدنی را مشاهده نمیکنیم. فارغالتحصیلان دانشگاهی ما امروز به تمدن و پیشینه خود افتخار نمیکنند، این تلقینی است که به صورت یک هژمونی فرهنگی در کشور ما وجود دارد. در چنین وضعیتی که ما دچار یک هژمونی فرهنگی با عنوان عقبافتادگی یا مفهوم شیکتر آن، خود را به عنوان یک کشور در حال توسعه پذیرفتهایم، یک فاصله نسبتاً زیادی هم بین علم و فرهنگ ایجاد شده است.
اغتشاشات سال ۱۴۰۱ نمایشی از توسعه فرهنگ حاشیهنشینی در وسط دانشگاه است
علمالهدی، دومین مشکل بزرگ در این زمینه را مشکل فاصله و گسیختگی علم و فرهنگ دانست و تشریح کرد: گویا علم و فرهنگ از همدیگر قهر کردهاند؛ جریانهای فرهنگی، جریانهای علمی را قبول ندارند و جریانهای علمی هم به جریانهای فرهنگی بیتوجه هستند و به نظر میرسد عاقبت این قهر اصحاب علم و فرهنگ از همدیگر در ایران، اتفاقاتی است که فرهنگی که نسبتاً انسجامی پیدا کرده، ولی عقلانیتی در آن نیست، به نهاد علم حملهور شده است و آن چیزی که خصیصه فرهنگ حاشیهنشینی است امروز در صحن دانشگاهها ظهور پیدا کرده و اغتشاشات سال گذشته نمایشی از توسعه فرهنگ حاشیهنشینی در وسط دانشگاه است و این به نظر خیلی تلخ هم است.
فرهنگ بریده از علم، دانشگاه را تهدید میکند
وی افزود: بیاعتنایی اصحاب علم به مسائل فرهنگی جامعه منجر شده است که جریانهای فرهنگی بدون صدارت علم و بدون پدری کردن علم و اصحاب علم، کم کم به موجوداتی تقریباً پرخاشگر تبدیل شوند و حتی سراغ خود نهاد علم را گرفته و به آن حمله ور شدهاند. این شرایط را همه لمس میکنیم. علاقه به علم و کسب علم کاهش پیدا میکند و هدف از تحصیل و انگیزههای تحصیل به شدت تغییر کرده و دانشگاه از این جهت دچار تهدید شده است، فرهنگی که دارد دانشگاه را تهدید میکند.
رئیس ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی در جمعبندی دو مشکلی که از آن یاد کرد، بیان داشت: مشکل اول، استعمار معرفتی است و اینکه دانشگاه ایرانی، دانشمند ایرانی و دانشجوی ایرانی خودشان را تابعی از دانشگاه مدرن تلقی میکنند و خود را با استانداردهای آن دانش سنجش مینمایند و حس عقبماندگی را به طور ناخودآگاه به جامعه تزریق میکنند و مشکل دوم این که فرهنگ بریده از علم، به صورت یک فرهنگ مهاجم، دانشگاه را تهدید میکند.
علمالهدی، در تشریح مسئله سوم نیز گفت: مسئله سوم ناظر بر نگاه ما به سنت است که در استانداردهای شرقشناسی قرار گرفته و نگاه ما به سنت را به عنوان یک امر فرسوده، کهنه، مربوط به گذشته و در قالب آرشیو و بایگانی مشاهده میکنیم و بهترین حالت آن احساسی عمل کردن درباره سنت و نکوداشت عاطفی، احساسی و بسیار مبتذل از سنت است. این موضوع باعث شده است که دو بال اصلی غربگرایی به معنای غربزدگی و از آن طرف، غربستیزی به معنای سلفیگری رو در روی هم قرار گرفتهاند و در نتیجه آن باز هم علم و فرهنگ دچار تهدید میشوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، درباره الزامات راه حل این سه مشکل، گفت: اگر بخواهیم راه حلی برای این سه مشکل پیدا کنیم، مواجهه فعال با فرهنگ و تجدد و بخصوص لایه علم مطرح میشود. این فعالیت که بسیار ضروری است و کمی هم دیر شده است نمیتواند اتفاق بیفتد مگر با مراجعه به منابع معصوم و از همه مهمتر منبع قرآن کریم است که عالیترین ارزیابی و قضاوتها را میشود از قرآن کمک گرفت.
وی افزود: ما نمیتوانیم سنت را بدون هیچ معیاری مورد مواجهه نقادانه قرار دهیم و فعالانه در سنت دست به گزینش بزنیم، چه اینکه نمیتوانیم در رابطه با تجدد بدون هیچ معیاری و ملاکی وارد شویم و بخواهیم از تجدد و مدرنیته، لایههایی را گزینش کنیم.
البته این کار بسیار دشواری است بخاطر اینکه نسبت به خود قرآن هم نگاه معقولی وجود ندارد. مواجهه ما با قرآن همواره به عنوان کتابی بوده است که با استفاده از روششناسیهایی آن را مورد بررسی قرار میدهیم، در حالی که متناسب با حکمت شیعی ما، قرآن یک شخصیت و معلم بزرگ است و بیشتر از اینکه بخواهیم روش تحقیق در قرآن را بررسی کنیم، باید آداب تحقیق در قرآن را دنبال کنیم و آداب حضور در محضر یک معلم بزرگ را یاد بگیریم و تا این کار را یاد نگیریم، قرآن با ما سخن نخواهد گفت.
علمالهدی ادامه داد: تلقی ما از قرآن به عنوان معلم بزرگ بشریت و رعایت آداب تحقیق تا حدی که به مقام مطهرون برسیم، نیاز به تزکیههایی دارد که برای مَسْح و بعد از آن تدبر، باید تطهیر داشته باشیم؛ بنابراین تزکیه و تطهیر هم شیوههای خاص خود را دارد که حکمای بزرگ ما در درسهای مراقبات، آنها را به خوبی تشریح کردهاند؛ بنابراین خود تلقی ما از قرآن نیز دچار سکولاریزه شدن است.
استاد دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد: آنچه در این وضعیت اضطرار، اضطرار به معنای تمام واقعیت شرایط موجود کشور ما به عنوان تنها کشوری که افتخار اسلام ناب محمدی و افتخار تدوین یک دیدگاه متفاوت در برابر هژمونی فرهنگی را دارد، بایسته است، بازگشت به قرآن توسط اندیشمندان و دانشمندان است. بحثهای علم و دین سالهاست در کشور ما رواج دارد و دستاوردهای خیلی خوبی هم داشته است، ولی شاید بحثهای علم و قرآن به دلایل تاریخی و برخی مواجهههای نامعقولی که وجود داشته، مگر در رشتههای تخصصی خاص همواره مورد بیاعتنایی قرار گرفته است.
کنگره بینالمللی علم و قرآن؛ آغازی برای رویکرد پژوهش در قرآن
وی افزود: از سال گذشته که رئیسجمهوری در سازمان ملل به قرآن مراجعه کردند و آن را بر سر دست گرفتند، بنای این گذاشته شد که یک فعالیت جدی در حوزه قرآن اتفاق بیفتد. جمهوری اسلامی ایران مفتخر است که تلاش بسیار زیادی را برای ترویج قرائت، تلاوت و فهم قرآن انجام داده است، ولی به نظر میرسد نسبت به رویکرد پژوهش در قرآن خیلی جای کار داریم و کنگره بینالمللی علم و قرآن، آغازی برای این اتفاق است که یک جریان علمی در دانشگاههای ایران و مطالعات بینالمللی در موضوع قرآن و علم را آغاز کند.
علم الهدی، این کنگره را شروع جریان بینالمللی در پژوهشهای علم و قرآن با حضور اساتید بزرگ علاقمند به مطالعه قرآن و شخصیتهای سیاسی بینالمللی دانست.
منبع: خبرگزاری ایرنا