معماری سلجوقی همه ویژگیهای معماری ایرانی را دارد
تاریخ انتشار: ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۸۱۶۲۴۱
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محمد رضا ریاضی نویسنده، پژوهشگر، باستانشناس و استاد دانشگاه این مطلب را در نشست تخصصی «آثار، طرحها و نقوش دوره سلجوقی» که به همت پژوهشکده هنرهای سنتی پژوهشگاه برگزار شد مطرح کرد.
او با اشاره به اینکه سلجوقیان از طوایف ترکمانان اغز بودند که در شرق ترکستان به صورت صحراگردی زندگی میکردند گفت: بعد از سقوط دولت سامانی پسران سلجوق قدرت یافته و کم کم با دولت غزنوی بر سر قلمرو وارد منازعه شدند و در سال ۴۱۶ هجری فتنه بزرگی را در خراسان ایجاد کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی تصریح کرد: دوره سلجوقی بسیاری از سنتهای هنری بر اساس اسلوبهای دوره ساسانی احیا شد و معماری، نقاشی، سفالگری، شیشه گری، فلزکاری، پارچهبافی به نهایت رشد و ترقی رسید.
او با بیان این نکته که در دوره سلجوقی بار دیگر و همانند دوره ساسانی بسیاری از اشکال هنر و تمدن ایران در قلمرو وسیع دولت سلجوقی چون آناتولی، قفقاز، سوریه و آسیای مرکزی گسترش یافت و به کار گرفته شد افزود: در دوره سلجوقیها برای نخستین بار مناطق مختلف ایران دارای وحدت سیاسی شد و حکام سلجوقی حکومتی مقتدر با مرکزیت واحد بوجود آوردند.
تاکید مردم عهد سلجوقی بر هنر ایران پیش از اسلام
این نویسنده و پژوهشگر خاطر نشان ساخت: مردم عهد سلجوقی نیز همانند مردم عهد سامانی بر هنر ایران پیش از اسلام تاکید داشتند و در احیا و تجدید آنها میکوشیدند به طوری که انعکاس و تأثیر معماری، فلزکاری، پارچهبافی، شیشه گری ساسانی در هنرهای سلجوقی آشکار و مشهود است.
ریاضی از مساجد جامع اصفهان، زواره، اردستان، برسیان، بروجرد، اشترجان، زوزن، برجهای خرقان، طغرل شهر ری، پیر علمدار، کاروانسرای رباط شرف به عنوان یادگارهای معماری سلجوقی یاد کرد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه سلجوقیان در زمینههای مختلف به اوجهای تازه ای در زمینه علم، فرهنگ و دانش، معماری، سفالگری، خط و خوشنویسی، مصور سازی کتاب، فن شیشه گری، پارچه بافی، فلز کاری و… دست یافتند اظهار داشت: در طول دوره سلجوقی با احیا و توسعه فرهنگ، زبان و ادب فارسی، سنتهای هنری فرصت مجال یافت و رنگ بوی ایرانی به خود گرفت که میتوان اصطلاح هنر ایرانی – اسلامی را در مقابل هنر سایر سرزمینهای اسلامی، عربی - اسلامی به کار برد.
به گفته وی، دست آوردهای دوره سلجوقی تنها محدود تولد معماری و هنر نبود، بلکه بزرگترین دانشمندان علوم مختلف در دربارهای این حکام به تولید علم و ادب پرداختند.
ریاضی با اشاره به این نکته که در طول سدههای پنجم تا هفت هفتم هجری تولیدات هنری شهرهای ایران از شهرت جهانی برخوردار و محصولات آنها بین شرق و غرب مبادله میشد افزود: نیشابور مرکز تولید فیروزه، انواع ظروف سفالی، پارچههای ابریشمی و نخی،، اشیای شیشهای و فلزی بود؛ جرجان در تولید شیشه و سفال شهرت داشت، شهر ری مرکز تولید انواع سفالینهها، اشیای شیشهای، اشیای چوبی، انواع پارچه و … بود، کاشان مهمترین مرکز تولید سفالینههای زرین فام و مینایی، اصفهان مرکز تولید انواع پارچه و لباس، اشیای فلزی و انواع زیر اندازهها، شیراز نیز مرکز تولید پارچههای ابریشمی و کتانی، گلیم بافی، گلاب، انواع عطر بود.
رواج اشکال جدیدی خاصه در هنر فلزکاری و سفالگری
این پژوهشگر با بیان اینکه در این دوره مضامین نقاشیهای کتب خطی بر سفالینههای چند رنگ و کاشیهای زرین فام و بالعکس تقلید میشد تصریح کرد: در دوره سلجوقی فلزکاری، زرگری، تذهیب، شیشهگری، پارچهبافی، سفالگری اهمیت فراوان و از منظر زیبایی شناسی نیز به افقهای تازه و کاملاً کمال یافته دست یافت و اشکال جدیدی خاصه در هنر فلزکاری و سفالگری رواج پیدا کرد.
او گفت: جذابیت هنر سلجوقی تنها محدود به اشکال تازه نبود، بلکه این جذابیت در غنای طرحهای تزئینی و نقش مایههای شاخص آنها است.
وی با بیان اینکه در این دوره طرحها از نظر ترکیب بندی بسیار پیچیده و مرکب شدند افزود: طرحها بیشتر انتزاعی و به جای اشکال گیاهی، اسلیمیها به صورت مسطح و تخت و چه به صورت برجسته نما وسعت یافت و کتیبه نگاری بر روی آثار به فراوانی استفاده شده و خط نسخ رواج عمومی یافت.
به گفته وی، خط نسخ چه به صورت مجرد و چه آمیزش با انواع مختلف خطوط تزئینی کوفی در این دوران رواج فراوان یافت و طرحهای پیکرهای حیوانات و انسان نیز به صورت گستردهتر مورد استفاده قرار گرفت. او افزود: هنر عصر سلجوقی تنها به تلفیق موزون طرحها راضی نمیشد، بلکه در خلق اشکال در هم بافته با پیچیدگی بیشتر و تراکم متغیر با کشش زیاد به ویژه در حکاکی روی فلز و بافت پارچه توانمند بود.
توسعه دامنه رنگها در تذهیب نسخ خطی با رواج رنگهای آبی لاجوردی
این پژوهشگر با بیان اینکه این غنی سازی در رنگ سفالینهها، منسوجات، خاتم کاری اشیای نقرهای، مسی، طلایی و حتی در سیاه قلم کاری در اشیای مفرغی نیز دیده میشود افزود: توسعه دامنه رنگها در تذهیب نسخ خطی با رواج رنگهای آبی لاجوردی بسیار چشمگیر است.
او افزود: بعد از نخستین دوره تحول سفالگری ایران از سدههای سوم تا پنجم هجری، دومین دوره تعالی سفالگری ایران از نیمه قرن ششم هجری شروع تا پایان سده هفتم ادامه مییابد؛ در این دوره ابتکارات جدیدی در فن ساخت و تزئین شکل میگیرد و سفالینههای ایران وارد عصر طلایی خود میشوند.
ریاضی اظهار داشت: در این دوره تولید سفالینههای با نقش کنده، لاجوردی ری، سفالینههای رنگارنگ، تک رنگ، سفالینههای گبری یا گروسی و سفالینههای مینایی و در انتها سفالینههای زرینفام بالاترین شکوه این فن را به نمایش میگذارند.
به گفته این نویسنده در اوایل دوره سلجوقی، تولید سفالینههای با نقش کنده ساده دو سده پیشین که نقوش آنها ساده و شامل خطوط نامنظم و درهم بود و با لعاب های سبز و زرد پوشش داده میشد و از نظر کیفیت، تنوع نقش و رنگ متحول و نقش متنوع بر بدنه داخلی ظروف خاصه کاسهها رایج شد.
ایران یکی از مهمترین صادرکنندگان پارچه
وی با بیان اینکه تولید پارچه در دوره سلجوقی از اهمیت خاص برخوردار و در شهرهای مختلف ایران انواع پارچههای ابریشمی، پشمی، پنبهای و کتانی تولید میشد تصریح کرد: محصولات مهم کارگاههای بافندگی شامل عمامه، جوراب، دستمال، شال کمر، لحاف، حوله، رختخواب، انواع سفره، روکش برای پشتی، نمد، خیمه، پرده، انبان ها، توبره، خورجین و ردای افتخار برای اهدا به مأموران عالی رتبه تولید میشد.
او افزود: کارگاههای بافندگی نه تنها محصولات مورد نیاز داخل کشور را تولید میکرد، بلکه ایران یکی از مهمترین صادرکنندگان پارچه برای کشورهای سواحل دریای مدیترانه بود.
ریاضی با بیان اینکه مردم ایران عصر سلجوقی دوستدار رنگهای متنوع بودند گفت: رنگهای سبز، قرمز، آبی و زرد سیر برای مردان به کار میرفت و در کنار این رنگها علاقه به رنگهای طلایی درخشان و پر زرق و برق و قوس قزحی نیز مورد استقبال بود.
وی با بیان اینکه اگرچه اطلاعات درباره فلزکاری سدههای نخستین محدود است، اما از اوایل سده پنجم به بعد اشیای فلزی متنوعی باقی مانده است گفت: فلزات سده پنجم هجری از کیفیتی والا برخوردار و از سنن نقشهای ساسانی متأثر هستند.
معماری سلجوقی همه ویژگیهای معماری ایرانی را دارد
به گفته این پژوهشگر معماری دوره سلجوقی به نام شیوه رازی نیز شهرت دارد که این شیوه ابتدا در شمال ایران و سپس در شهر ری که یکی از تختگاههای دولت سلجوقی بود، پدیدار شد و به تدریج در دیگر شهرهای ایران مورد استقبال قرار گرفت.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه معماری سلجوقی همه ویژگیهای شیوههای گذشته معماری ایرانی را دارد تصریح کرد: در این شیوه، نغزکاری شیوه پارسی، شکوه معماری پارتی و ریزهکاری شیوه خراسانی با هم پدیدار میشوند.
او گفت: در دوره سلجوقی ساخت تاق و گنبدهای دو پوسته بسیار پیشرفت میکند و طرح مساجد شبستانی به مساجد چهار ایوانه تبدیل میشود (سابقه حیاط چهار ایوانی به معماری اشکانی در کاخ هترا در بین النهرین میرسد).
وی با اشاره به این نکته که در دوره سلجوقی تزئین به شکل آجرکاری در نماهای بیرونی و گچ بری در نماهای داخلی به اوج خود میرسد افزود: برجهای خرقان، مسجد جامع اصفهان، رباط شرف، جامع اردستان، گنبد سرخ مراغه، برج طغرل در شهر ری، دوازده امام یزد، مسجد جامع قزوین، جامع زواره و… از نمونههای برجسته معماری شیوه رازی است.
کد خبر 4620588 فاطیما کریمیمنبع: مهر
کلیدواژه: میراث فرهنگی معماری پژوهشگاه میراث فرهنگی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۸۱۶۲۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
خرید جذاب نهال بادام لیبل دار ۲۹ هزار تومان تا ۲۰ فروردین
مهندسین نهالستان برای احداث باغ بادام تاکید بر خرید نهالهای پیوندی دارند زیرا نهالهای پیوندی به وسیله انتقال بخشهای برگزیده و مطلوب از یک گیاه به یک پایه قویتر و مقاومتر انتقال یافته و میشود تا درختان بادام، ویژگیهای مطلوبی مانند مقاومت به بیماریها، عمر طولانیتر، عملکرد بالاتر و میوه با کیفیتتر داشته باشند.
به گزارش ایسنا به نقل از برتر نهال، به همین دلیل، استفاده از نهالهای پیوندی از اهمیت بالایی برخوردار است و مهندسین نهالستان به منظور ایجاد باغ بادام این نوع نهالها را توصیه میکنند.
مراحل تکثیر نهال بادام پیوندی
تکثیر و تولید نهال بادام پیوندی یک فرایند دقیق و حرفهای بوده و در نهالستانهای معتبر تحت نظر مهندسین کشاورزی انجام شده و مراحل مختلفی را دارد. در زیر به طور کامل توضیح داده شده است:
انتخاب نهال پایه: انتخاب نهال پایه مناسب برای پیوند از اهمیت بالایی برخوردار است. نهال پایه باید سالم، قوی و مقاوم به بیماریها باشد. معمولا نهالهایی را انتخاب میکنند که ریشه زایی قوی داشته و نسبت به شوری نه خشکی خاک مقاومت زیادی داشته باشد.
انتخاب پیوندک: پیوندکها را از نهادهای انتخاب میکنند که باردهی بالایی داشته باشند تلفیق دو نژاد با مقاومت بالا و باردهی بالا باعث میشود تا یک نهال مقرون به صرفه و اقتصادی تولید شود.
آمادهسازی پیوندک: پیوندک باید به صورت صحیح آمادهسازی شوند که شامل خارج کردن برگها و شاخههای اضافی، بهطور کامل تمیز کردن پیوندک و آمادهسازی برای پیوند میشود.
پیوند زدن: از روشهای مختلفی برای پیوند در نهالستانها استفاده میشود تا درصد چفت شدن آنها بیشتر باشد.
نگهداری: پس از پیوند زدن، نهالها باید در شرایط مناسب نگهداری شده و تیمارهای لازم را دریافت کنند تا ریشه بزنند و رشد کنند.
توسعه و رشد نهال: پس از مدتی، نهالها شروع به رشد کرده و پس از اطمینان از ریشه زدن و رشد مناسب، آماده برای انتقال به مزرعه یا باغ میشوند.
این مراحل به طور خلاصه فرایند تکثیر و تولید نهال بادام پیوندی را توضیح میدهند. این فرایند نیازمند دقت، تخصص و تجربه است تا نهالهای با کیفیت و مطلوب تولید شوند.
چرا میزان باردهی نهال بادام پیوندی بیشتر از نهال بادام بذری است
طبق بررسیهای انجام شده وقتی که میانگین تولید بادام درختان برزی در یک هکتار زمین برابر با دو تن است باید گفت میانگین درختان پیوندی و اصلاح شده در یک هکتار زمین بیشتر از ۶ تن است. البته میزان باردهی نهال بادام پیوندی به عوامل متعددی بستگی داشته و میتواند باعث افزایش آن نسبت به نهال بادام بذری شود. برخی از دلایل افزایش باردهی نهال بادام پیوندی نسبت به بادام بذری عبارتند از:
انتخاب گونه مناسب: در روش پیوند، معمولاً از گیاهان مثمر و با کیفیت برای انجام پیوند استفاده میشود که بهبود باردهی را تضمین میکند. تغذیه و رشد بهتر: نهالهای پیوندی معمولاً دارای سیستم ریشهای قویتری هستند و بهتر از منابع تغذیه استفاده میکنند و در نتیجه رشد و باردهی بهتری خواهند داشت. مقاومت بیشتر به بیماریها و آفات: به طور کلی، نهالهای پیوندی به دلیل استفاده از نهال پایه، نسبت به بیماریها و آفات مقاوم تر هستند و این امر میتواند منجر به رشد بهتر و باردهی بیشتر شود. تطابق بهتر با شرایط محیطی: نهادهای پیوندی سریعتر با تنشهای محیطی سازگار شده و کمتر دچار استرسهای محیطی میشوند. ارثی بودن ویژگیهای مثبت: ویژگیهای مثبت گیاه پایه به نهال پیوندی ارث داده میشود که میتواند به باردهی بیشتر کمک کند.۱۲ مورد از مزایای خرید نهال بادام پیوندی
خرید نهال بادام پیوندی برای کشاورزان مزایای بسیاری دارد. در زیر ۱۲ مورد از این مزایا را برای شما ذکر میکنم:
بهبود باردهی: نهال بادام پیوندی معمولاً از گیاهان مثمر و با کیفیت برای انجام پیوند استفاده میکند که این میتواند بهبود باردهی را تضمین کند. زود بازده بودن: نهال بادام پیوندی معمولاً ۱ تا ۲ سال زمان نیاز دارد تا به مرحله میوه دهی برسد، این موضوع میتواند به کشاورزان کمک کند تا سریعتر محصولات خود را به بازار برساند. مقاومت بیشتر به بیماریها و آفات: نهالهای پیوندی به دلیل استفاده از نهال پایه مقاومتر به بیماریها و آفات بوده و به کشاورزان کمک میکند تا خسارات کمتری در باغات خود داشته باشند. تضمین کیفیت ویژگیهای گیاه: با خرید نهال بادام پیوندی، کشاورزان میتوانند کیفیت و ویژگیهای مثبت گیاهان را تضمین کرده و از این طریق به فروش محصولات با کیفیتتری بپردازند. افزایش بهرهوری: با استفاده از نهال بادام پیوندی، کشاورزان بهرهوری باغات خود را افزایش دهند و در نتیجه عملکرد مالی خود را بهبود بخشند. استفاده بهینه از زمین: انتخاب نهال بادام پیوندی میتواند منجر به استفاده بهینهتر از زمین و منابع طبیعی شود و در نتیجه به کاهش هدررفت منابع منجر شود. نهال بادام پیوندی معمولاً ۴ الی ۵ متر ارتفاع دارد فاصله که برای کاشت آن در نظر میگیرند تنها ۴ متر است و در یک هکتار زمین ۶۲۵ اصله نهال جای میگیرد. مدیریت آسانتر: نهال بادام پیوندی معمولاً نیاز کمتری به مراقبت دارد. تولید پایدارتر: درختان بادام پیوندی کمتر دچار سالآوری شده و به کشاورزان کمک میکند تا تولید پایدارتری داشته باشند و از این طریق به استمرار بخشی فعالیتهای کشاورزی بپردازند. کاهش ریسک: نهال بادام پیوندی معمولاً ریسک کمتری نسبت به عوامل محیطی و بیماریها ی مختلف دارد.چرا درخت بادام پیوندی مقاومت بیشتری در برابر کم آبی و خاک شور دارد؟
درختان بادام پیوندی به دلایل مختلفی مقاومت بیشتری در برابر کم آبی و خاک شور نسبت به برخی از گونههای دیگر نشان میدهند. برخی از این دلایل عبارتند از:
سیستم ریشه قوی: درختان بادام پیوندی دارای سیستم ریشههای قوی و عمیقی هستند و به آنها اجازه میدهد تا به دنبال منابع آب در عمق خاک بگردند و از این طریق از کم آبی کمتری تحت تأثیر قرار بگیرند. تحمل به خاک شور: برخی از ارقام بادام پیوندی دارای توانایی تحمل به خاک شور بیشتری هستند و این ویژگی به آنها کمک میکند تا در شرایطی که خاک شور است، همچنان به خوبی رشد کنند. کاهش تبخیر: برخی ارقام بادام پیوندی دارای برگهای کوچکتر و یا پوشش بادامی برگی هستند و باعث کاهش تبخیر آب از سطح برگ شده و باعث میشود تا درختان بادام پیوندی در شرایط کم آبی بهتر عمل کنند. تناسب با آب و هوای خشک: برخی ارقام بادام پیوندی به طور طبیعی برای زندگی در مناطق خشک و کم آبی مناسب بوده و بنابراین توانایی مقاومت بیشتری در این شرایط را دارند. توانایی تحمل به دماهای بالا: برخی از ارقام بادام پیوندی توانایی تحمل به دماهای بالا را دارند و این ویژگی میتواند در مواجهه با شرایط گرم و خشک کمک کننده باشد.کلام آخر
توجه به مطالب ارائه شده، انتخاب و خرید نهال بادام پیوندی برای ایجاد باغ بادام از اهمیت بالایی برخوردار است. نهالهای پیوندی از طریق انتقال بخشهای برگزیده و مطلوب از یک گیاه به پایه قویتر و مقاومتر، تولید میشوم بنابراین بهترین ویژگیها را ز درخت مادر به ارث میبرند. مزایا و دلایلی که برای انتخاب نهال بادام پیوندی ذکر شدند شامل بهبود باردهی، زودبازده بودن، مقاومت بیشتر به بیماریها و آفات، تضمین کیفیت و ویژگیهای گیاه، افزایش بهرهوری، استفاده بهینه از زمین، مدیریت آسانتر، تولید پایدارتر، کاهش ریسک و… است. با توجه به توضیحات ارائه شده در متن، میتوان نتیجه گرفت که استفاده از نهال بادام پیوندی نه تنها به صورت اقتصادی مزایای قابل توجهی دارد، بلکه باعث افزایش بهرهوری، باغ بادام میشود.
لازم به ذکر است که باغداران عزیز برای خرید نهال در هر کجای ایران میتوانند با جستجوی کلمه نهالستان در شهر خود به فروشگاههای اینترنی مراجعه کنند و خرید خود را انجام دهند، اگر در شهر تهران هستید با جستجوی کلمه خرید نهال در تهران در گوگل میتوانید به سایتهای فروش نهال در تهران دست یابند.
وب سایت: bartarnahal.ir
تماس با پالیز نهال:
۰۹۱۴۴۵۰۱۰۰۳
۰۹۱۴۴۵۰۱۰۰۷
۰۹۱۴۴۵۰۱۰۰۸
۰۹۱۴۴۵۰۱۰۰۹
انتهای رپرتاژ آگهی