فیلم جدی در سینمای ایران کم ساخته می‌شود/ کار منتقد سینما قابل فهم کردن آثار هنری فاخر نیست
تاریخ انتشار: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۸۴۵۳۲۲
به گزارش حوزه سینما گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از روابط عمومی انجمن علمی دانشکده ارتباطات دانشگاه صداوسیما، بهروز افخمی کارگردان نام‌آشنای سینمای ایران، در نشست «سینما در گام دوم انقلاب اسلامی» که در دانشگاه صداوسیما برگزار شد، با بیان اینکه تاثیرگذاری سینمای دنیا نسبت به ۴۰ سال قبل کمتر از نصف شده و مرز بین هنر سینما با مخاطب در حال کمرنگ‌تر شدن است، گفت: بخشی از فیلم‌های سینمایی دیگر برای پرده‌های بزرگ ساخته نمی‌شود بلکه برای موبایل و فضای مجازی ساخته می‌شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: مردم آمریکا پیش از دهه ۵۰ میلادی، در دوره پیش از فراگیر شدن تلویزیون و زمانی که جمعیت آمریکا کمتر ۱۵۰ میلیون نفر بود، به طور متوسط هفته ای سه مرتبه به سینما می‌رفتند؛ در آن سال‌ها در سینمای آمریکا بیش از ۴ میلیارد بلیط در سال فروخته می‌شد؛ اما اکنون در طول سال در سینمای آمریکا تنها یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون بلیط بفروش می‌رسد؛ و این یعنی اینکه هر آمریکایی به صورت متوسط «در سال» تنها ۳ بار به سینما می‌رود.
افخمی ادامه داد: با اتکا به این آمار‌ها می‌توان گفت که در دهه‌های اخیر، سینمای جهان رفته رفته کم اهمیت‌تر و کم اثرتر شده است؛ مگر اینکه سینما پوست اندازی کند و به شکل و شمایلی کاملا متفاوت تبدیل شود؛ امری که در ۲۵ سال آینده رخ خواهد داد.
این کارگردان سینما با اشاره به اینکه در حال حاضر در همه نقاط دنیا حدود ۸۰ درصد تماشاچیان را کودکان و نوجوانان زیر ۲۵ سال تشکیل می‌دهند و مابقی مخاطبان هم بیشتر برای دیدن کمدی به سینما می‌آیند، گفت: به نظر می‌رسد سینما از ابتدا تاثیر واقعی‌اش را روی کودکان می‌گذاشت، اما این موضوع درست تحلیل نشده بود. کودکان نسبت به سابق، مخاطبان مهمی شده اند و مهم‌ترین و باارزش‌ترین تماشاچیان ما کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال هستند. اکنون این امر کشف شده و به آن اهمیت بیشتری داده می شود.
افخمی در پاسخ به این سوال که آیا در وضعیت اخیر سینمای ایران، تولید محصولات و پروژه‌های بزرگ از دید شما لازم است؟ عنوان کرد: در حال حاضر، در ایران، پروژه‌های بزرگ بیشتر در تلویزیون ساخته شده اند. ساخت این پروژه‌ها در سینما به مقدماتی از جمله داستان خوب نیاز دارد که به نظر می‌آید سینما هنوز برای چنین دورخیزی آماده نیست.
وی ادامه داد: برنامه سازان در تلویزیون عادت کرده اند تا طرح خوبی در ابعاد متوسط نباشد، کار نمی‌کنند، این اتفاق در سینما محسوس‌تر است و کار کردن با سناریوی ضعیف و سرهم بندی شده با خرج بالا، کمتر رخ می‌دهد؛ لذا محصولات ماندگار و بلند، کمتر در سینما وجود دارد. به علاوه اینکه وقتی فیلمی در مقیاس بزرگ ساخته می‌شود، ولی پرفروش نمی‌شود خودبخود راه را بر کار‌های پرخرج بعدی نیز می‌بندد.
این فیلمنامه نویس و کارگردان سینما در پاسخ به پرسشی دیگر مبنی بر اینکه علت عدم توفیق فیلم‌های ایرانی در جهان اسلام چیست، عنوان کرد: یک عامل این است که فیلمساز باید داستان خوب داشته باشد و دوم آنکه به زبانی غیر از فارسی حداقل عربی مسلط باشد. اشکال اساسی تعداد زیادی از فیلم‌ها و سریال‌های تاریخ اسلام این است که عربی نیست. درست این است که به عربی و با بازیگران عرب ساخته و به فارسی دوبله شود.
وی افزود: این کار در نقاط دیگر دنیا برای ساخت فیلم‌های تاریخی مرسوم است. مثلا فرانسوی‌ها فیلم‌هایی با زبان انگیسی ساخته‌اند تا بتوانند بازار بزرگتری از مخاطبان را در اختیار بگیرند.
این کارگردان سینما درباره نقش منتقد در سینمای ایران عنوان کرد: همه ما فرصت نداریم همه اتفاقات و فیلم‌های اکران شده در سینما را ببینیم؛ اما منتقد می‌رود و همه فیلم‌های داخلی و خارجی را تماشا می‌کند، گلچین می کند و به بیننده پیشنهاد می‌دهد که کدام یک را ببیند؛ این نقش اصلی و جایگاه منتقد در سینماست. البته تماشاگران هم می‌توانند پیشنهادات یک منتقد را بپذیرند یا نپذیرند.
افخمی افزود: منتقد باید با قاطعیت بگوید فلان فیلم‌ها مستهجن و غیرقابل تحمل هستند و فلان فیلم‌ها خوب اند. اتفاقا منتقد، طرف تماشاچی است و برای او کار می‌کند. منتقد می‌رود آشغال‌ها را می‌بیند و می گوید از ۱۰ تا فیلم ۹ تا را نبین. منتقد طرف فیلمساز نیست؛ کار منتقد قابل فهم کردن آثار هنری فاخر نیست. اگر اثر فاخری بسازم به منتقد اجازه نمی دهم آن را برای مخاطب قابل فهم کند.
این کارگردان سینما با تاکید بر اینکه سینما وقتی موثر می شود که با خودش صادق باشد، اظهار کرد: فیلم جدی کم در سینمای ایران ساخته می‌شود. برای ساخت فیلم جدی باید دلایل جدی داشته باشید. فیلم‌هایی که ژست جدی دارند، ولی بی‌جهت تماشاچی را آزار می‌دهند از فیلم‌های کمدی هم نازل تر هستند.
وی ادامه داد: مثلا فیلم فروشنده اصغر فرهادی، فیلم جدی نیست، می‌خواهد بگوید اخلاق پیچیده است؛ لذا شرایط مصنوعی‌ای را طراحی می‌کند که اگر در گوش کسی بزنی نامردی کردی، اگر نزنی بی غیرتی. در حالی که روند‌ها و موقعیت‌های فیلم تا رسیدن به آن شرایط، تماماً ساختگی و غیرواقعی است. کارگردان قصد داشته ژست مرد اخلاق را بگیرد، ولی نتوانسته است؛ لذا چنین فیلمی، تبدیل به کمدی ناخواسته می‌شود؛ فرهادی در این فیلم می‌خواسته مردم ایران را ناراحت کند.
افخمی افزود: فیلمساز باید فروتنی داشته باشد و ژست تفرعن که "بیشتر از دیگران میفهمم و اخلاق مدارم" را کنار بگذارد.
وی افزود: البته فراموش نکنیم که تمام سینمای ایران باعث سرگرمی مردم در طول سال به اندازه کمتر از شش ساعت می‌شود. سینما با گروه کوچکی از مردم سروکار دارد؛ امروز کمتر از ۱۰ درصد بلیط می‌خرند و به سینما می‌روند.
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: کارگردان سینمای ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۸۴۵۳۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قابهایی شبیه به زندگی از جنس فلسفه و شعر و عرفان
گروه فرهنگ و هنر ایسکانیوز- «داریوش مهرجویی: شاعرانگی زندگی معمولی»؛ این عنوانی در بخش ویژه و مرور آثار جشنواره مسکو روسیه است تا این رویداد بین‌المللی در چهل‌وششمین آوردگاه خود میزبان آثاری از جنس شعر و عرفان و فلسفه باشد. آثاری از داریوش مهرجویی فقید که منتخب آنها برای نمایش در این جشنواره، بیانگر این مهم است. «گاو»، «هامون»، «درخت گلابی»، «پری»، «لیلا» و «اشباح» از جمله فیلم‌هایی هستند که در جشنواره بین‌المللی مسکو روی پرده می‌روند.
فیلم سینمایی «گاو» نه تنها از بهترین فیلم‌های زنده‌یاد داریوش مهرجویی‌ست، که از مهم‌ترین آثار سینمای ایران نیز شمرده می‌شود. این فیلم که به سال ۴۸ ساخته شد در زمره فیلم‌های مؤثر در شکل‌گیری موج نوی سینمای ایران نیز قرار می‌گیرد. عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی و جعفر والی از جمله بازیگران فیلمی هستند که روایت‌گر قصه «مش‌حسن» و شدت علاقه او به گاوش است. در تمامی این سال‌ها جشنواره‌های ونیز، کن، برلین، لندن و لس‌آنجلس از جمله مهم‌ترین رویدادهای سینمایی میزبان این فیلم بودند، فیلمی که در سال‌های ۵۱، ۶۷ و ۷۸ در رای‌گیری منتقدان، موفق به کسب عنوان بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران شد.
فیلم سینمایی هامون به نویسندگی داریوش مهرجویی و با بازی خسرو شکیبایی، بیتا فرهی و عزت‌الله انتظامی، راوی داستان زندگی مردی به نام حمید هامون است که زندگی زناشویی کابوس‌واری را پشت سر می‌گذارد. این اثر داریوش مهرجویی که به سال ۶۸ ساخته شد، در دوره هشتم جشنواره فیلم فجر (۱۳۶۸) با کسب پنج سیمرغ بلورین به‌همراه جایزه ویژه هیئت داوران ستاره بی‌رقیب سینمای آن سال ایران بود. این فیلم در جشنواره هشتم برنده جایزه ویژه هیئت داوران برای بهترین فیلم و همین‌طور سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، فیلمنامه، فیلمبرداری، نقش اول مرد، و بهترین تدوین شد. همچنین «هامون» کاندیدای دریافت سیمرغ بلورین در شش زمینه دیگر بود.
«درخت گلابی»، نیز از دوست‌داشتنی‌ترین عاشقانه‌های سینمای ایران با انگاره‌های فلسفی است، فیلمی برگرفته از داستانی به قلم گلی ترقی که برشی از زندگی یک نویسنده بی‌بر و بار، همچون درخت گلابی خانه پدری را روایت می‌کند.
محمود شایان، نویسنده‌ای در حوالی ۶۰ سالگی‌ست که چند کتاب تاکنون نوشته و مشهور شده، چند سالی می‌شود که او برای نوشتن کتاب جدید، دستش به قلم نمی‌رود. به همین خاطر، به باغی در دماوند می‌رود که از ایام شباب، خاطرات زیادی از آنجا دارد. همایون ارشادی، گلشیفته فراهانی، جعفر بزرگی، نعمت‌الله گرجی و شهرام حقیقت‌دوست از جمله بازیگران این اثر مهرجویی به‌شمار می‌روند.
«لیلا» که نیمه دوم دهه هفتاد ساخته شد، دوازدهمین فیلم بلند داریوش مهرجویی به نویسندگی خود او و با اقتباس از داستانی به قلم مهناز انصاریان است. چکیده داستان این فیلم که با بازی لیلا حاتمی، علی مصفا، جمیله شیخی و محمدرضا شریفی‌نیا همراه است را می‌توان این‌گونه تعریف کرد. لیلا روز بیست‌وهشتم ماه صفر با رضا، دوست برادرش حسین برخورد می‌کند و آشنایی‌شان به ازدواج می‌انجامد. مدتی بعد، لیلا روز تولدش می‌فهمد که بچه‌دار نخواهند شد و پزشک هم اشکال را از لیلا می‌داند.
«پری» یکی دیگر از آثار شناخته‌شده مهرجویی‌ست که در جشنواره مسکو در نگاه مخاطبان می‌نشیند. این فیلم با تمام انگاره‌های فلسفیش که البته فاصله مشهودی با «درخت گلابی» دارد را می‌توان از عرفانی‌ترین آثار سینمای ایران بخوانیم. «پری»، اقتباسی از رمان «فرانی و زویی» و داستان کوتاهِ «یک روز خوش برای موزماهی» نوشته «جروم دیوید سالینجر» است که در آن بازیگرانی چون نیکی کریمی، علی مصفا، خسرو شکیبایی و پارسا پیروزفر نقش‌آفرینی کرده‌اند.
این فیلم که در نیمه اول دهه هفتاد ساخته شد، روایت‌گر برشی از زندگی دانشجوی ممتاز ادبیات و تئاتر است که با خواندن یک کتاب کوچولو دچار تحولات بنیادی حسی و فکری می‌شود. پری که در زندگی و روابط خود با اطرافیانش به مشکل خورده، با خواندن این کتاب که به طور اتفاقی پیدا می‌کند، زندگی خود را کاملا دست‌خوش تغییرات جدی می‌بیند تا جایی که رهسپار کشف حقیقت زندگی می‌شود.
«تیمسار سلیمانی و همسرش در روابط خود به بن‌بست می‌رسند، تلاش‌های وکیل خانواده برای بهبود اوضاع زندگی آنان بی‌نتیجه می‌ماند. سال‌ها بعد گناهان تیمسار گریبان مازیار (پسر جوانش) را می‌گیرد و مسیر عشق و زندگی او را دشوار می‌سازد.» این چکیده داستان فیلمی به نام «اشباح» از دیگر ساخته‌های مهرجویی به نویسندگی خود او است که بناست روی پرده جشنواره مسکو به نمایش در بیاید. در این فیلم که به سال ۹۲ ساخته شد، بازیگرانی چون همایون ارشادی، مهتاب کرامتی، حسن معجونی و ملیکا شریفی‌نیا به نقش‌آفرینی پرداخته‌اند.
به هر روی، جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو، میزبان قابهایی شبیه به زندگی و از جنس شعر و فلسفه و عرفان است تا با مرور آثار مهرجویی فقید، دفتری از دیوان دوست‌داشتنی سینمای ایران را ورقی زده باشد.
*سید محمد حسین لواسانی- فعال رسانه
همسر شهید آیت الله سیدمصطفی خمینی دار فانی را وداع گفت