سانتریفیوژهایی که با پایان صبر استراتژیک دوباره به چرخش درمی آید
تاریخ انتشار: ۱ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۸۴۹۳۵۱
به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، خبرنگاران رسانههای کشورمان عصر روز دوشنبه ۳۰ اردیبهشت ماه از بخشهای مختلف مجتمع غنی سازی شهید احمدی روشن نطنز بازدید کردند، پس از این بازدید کنفرانس خبری با حضور و سخنرانی بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی برگزار شد که وی در این نشست از ظرفیت ۴ برابری غنی سازی اورانیوم در کشور خبر داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
افزایش ۴ برابری میزان تولید اورانیوم غنی شده
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در این باره اعلام کرد که ایران میزان تولید اورانیوم غنیشده با خلوص پایین را چهار برابر کرده است. بر اساس اظهارات سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزایش تولید اورانیوم غنی شده با خلوص ۳.۶۷ درصد از روز دوشنبه ۳۰ فروردین در سایت غنیسازی نطنز و در پی مصوبه اخیر شورای عالی امنیت ملی آغاز شده است.
پیش از این نیز شورای عالی امنیت ملی روز ۱۸ اردیبهشت در بیانیهای اعلام کرد که در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران و در اعمال حقوق جمهوری اسلامی ایران مندرج در بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام دستور توقف بعضی اقدامات ایران در توافق هستهای را صادر میکند. همچنین این شورا اعلام کرد که دو ماه به کشورهای عضو برجام فرصت میدهد تا تعهدات خود به ویژه در حوزههای بانکی و نفتی را تامین کنند.
در این بین شورای عالی امنیت ملی و دولت ایران اعلام کردند که این تصمیم را در واکنش به خروج آمریکا از توافق هستهای و در اعتراض به اقدامات ناکافی سایر کشورهای عضو این توافق گرفتهاند.
نکته قابل توجه این است که مطابق برجام ایران مجاز است تا سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم با خلوص کم در انبارهای خود نگهداری کند. آژانس بین المللی انرژی اتمی هم در تمام گزارشهای خود از زمان آغاز اجرای برجام تا کنون تایید کرده است که ایران درباره اورانیوم غنی شده به تعهد خود پایبند بوده است.
پس از ۶۰ روز ایران چه اقدامی انجام خواهد داد؟
در صورتی که خرید نفت و امکان مبادلات مالی برای ایران از سوی کشورهای باقی مانده در برجام فراهم شود، مطابق وعده رئیس جمهور، ایران دوباره تعهدات خود را به اجرا میگذارد. اما در غیر این صورت اقدامات تازه تری هم پیش بینی شده است. به گفته آقای روحانی، کشورمان تصمیم دارد میزان غنی سازی اورانیوم که باید کمتر از ۴ درصد باشد را افزایش دهد. ایران پیش از برجام اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد هم برای استفاده از راکتور تحقیقاتی تهران تولید کرده بود، اما پس از توافق هسته ای، تولید آن متوقف شد.
همچنین تهران در صورتی که طی ۶۰ روز آینده از اقدامات شرکای برجام راضی نباشد، دو اقدام جدید دیگر نیز انجام خواهد داد. به جز افزایش سطح (خلوص بالا) غنی سازی اورانیوم، جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که طراحی مجدد راکتور آب سنگین اراک را هم متوقف میکند و به سمت ساخت مجدد آن مطابق آنچه پیش از برجام بود، خواهد رفت. راکتور آب سنگین اراک یکی از جدیترین مسائل و از اختلافات اصلی قدرتهای جهانی با ایران بود. قدرتهای جهانی در جریان مذاکرات هستهای اصرار داشتند که این راکتور به طور کامل برچیده شود، اما ایران این درخواست را نپذیرفت و بر اساس توافق برجام قرار شد که راکتور آب سنگین اراک با همکاری مشترک بین المللی بازطراحی شود، به طوری که پلوتونیوم با قابلیت تسلیحاتی در آن تولید نشود.
اما برای آنکه بدانیم اقدام ایران چه اهمیتی دارد، باید به این مسئله پی ببریم که چرخه سوخت هستهای چیست و به چه شکل کار میکند، چرا که همه اختلافها از همین چرخه آغاز میشود، این پرسشی است که سعی شده در این گزارش به آن پاسخ داده شود.
چرخه سوخت هستهای چیست؟
مسیر تولید و استفاده از سوخت هستهای در قالب چرخهای با دو انشعاب انجام میشود که در نهایت به تولید برق و افزایش غنی سازی با خلوص بالا میانجامد.
چرا غرب از غنی سازی اورانیوم با خلوص بالا نگران است؟
یکی از نگرانیهای بزرگ غرب و امریکا پیش از برجام در باره ایران این بود که تهران در مسیر غنی سازی اروانیوم خلوص آن را به ۹۰ درصد برساند و شرایط را برای ساخت بمب اتم مهیا سازد دغدغهای که کاملا بی اساس بود و ایران هیچوقت چنین قصدی را نداشت.
شرایط رسیدن به غنای بالای اورانیوم چیست؟
در راه رسیدن به این اغنا باید ۴ مرحله را سپری کرد، به طوریکه ابتدا کیک زرد استخراج و تولید میشود پس از آن کیک زرد به گاز هگزا فلوراید اورانیوم تبدیل میشود و غنی سازی به ۵ درصد میرسد، پس از رسیدن به این مرحله میتوان به با افزایش ظرفیت غنی سازی و رسیدن به خلوص ۲۰ و ۹۰ درصد امکان ساخت بمب اتم را فراهم کرد.
ذخیره اورانیوم غنیشده
برای غنی کردن اورانیوم، تا خلوص بالای ۵ درصد، اولین چیزی که ایران نیاز دارد، مقدار زیادی اورانیوم غنیشده تا خلوص ۳ تا ۴ درصد است. براساس برجام ایران تنها اجازه دارد تا ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنیشده انبار کند.
عبور از این محدودیت و انبار کردن حجم بالاتری اورانیوم غنی شده به معنی توانایی ایران برای تولید اورانیوم با خلوص بالاتر است. البته ایران تاکنون تنها موفق شده اورانیوم را تا ۲۰ درصد غنیکند، دلیل آن هم تولید سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران بوده است.
بدین ترتیب با افزایش اورانیوم غنی شده فرصت ایران برای اقدامات وعده داده شده مبنی بر افزایش درصد خلوص اورانیوم غنی شده مهیا میشود و تهران میتواند در صورت عدم انجام تعهدات طرفهای برجامی به شرایط قبل بازگردد.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز در این باره گفت: اگر بخواهیم ظرف ۴ روز روند تولید۲۰ درصد را آغاز میکنیم، اما اینکه چه تصمیمی در ادامه گرفته شود و این ۲۰ درصد اینجا (نظنز) تولید شود یا در فردو، بستگی به تصمیمات مسئولین ارشد نظام در گامهای بعدی دارد.
تهران اگر بخواهد اورانیوم خود را تا حد بالاتری غنیکند، باید بتواند سانتریفیوژهای بیشتری به کار بگیرد. قبل از برجام اندکی بیش از ۹ هزار سانتریفیوژ در تاسیسات غنیسازی ایران فعال بودند، برجام این تعداد را به ۵ هزار و ۶۰ دستگاه محدود کرد البته تعداد بیشتری سانتریفیوژ وجود داشت که هیچگاه تولید نمیکرد که در حال حاضر در یکی از سالنهای مجتمع نطنز نگهداری میشود، اما بر اساس اعلام سازمان انرژی اتمی نسل جدید سانتریفیوژها که قابلیت چند برابری دارند میتوانند این کاهش را جبران کنند.
راه رسیدن به پلوتونیوم
اما در راه رسیدن به پلوتونیوم باید ۸ مرحله سپری شود به طوری که ابتدا کیک زرد استخراج و تولید میشود پس از آن کیک زرد به گاز هگزا فلوراید اورانیوم تبدیل میشود و غنی سازی به ۵ درصد میرسد پس از آن باید میلههای راکتور را ساخت که به تولید برق میانجامد، در مرحله بعدی سوخت استفاده شده را انبار و فراوری می کنند تا در نهایت امکان ساخت بمب پلوتونیومی فراهم شود.
در این میان یکی دیگر از محدودیتهایی که برجام برای برنامه هستهای ایران قرار داد، نگه داشتن حجم آب سنگین تولید شده در کارخانه تولید آب سنگین اراک تا زیر سقف ۱۳۰ تن است. آب سنگین تولید شده در این کارخانه، در راکتور آب سنگین اراک استفاده میشود. این راکتور با طراحی قبل از برجام، از نظر آمریکا و کشورهای اروپایی قابلیت تولید بمب پلوتونیومی با فرآوری سوختاستفاده شده در نیروگاههای هستهای را داشت. البته بعد از برجام تغییراتی در ساختار راکتور اراک ایجاد شده که براساس اطلاعات آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در حال حاضر امکان راه اندازی و آغاز فرآوری سوخت را ندارد.
آیا تصمیم ایران به معنی عدم پایبندی به برجام است؟
اگر ایران در دو ماه آینده به تولید اورانیوم غنی شده و آب سنگین ادامه دهد بدون اینکه مازاد آن را به هر نحوی از کشور خارج کند، این اقدام کاهش بخشی از تعهدات برجامی خواهد بود. علیرغم اعلام ایران به پایبند نبودن به میزان ذخایر اورانیوم غنی شده و آب سنگین این احتمال وجود دارد که با توقف تولید، یا کاهش قابل ملاحظه تولید، میزان ذخایر را در عمل به شکل کنترل شده نگه دارد. این کار باعث میشود که گزارش مدیرکل آژانس به شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل، انعکاس دهنده نقض توافق برجام از سوی ایران نباشد.
چرا ایران پس از یک سال اقدامات جدی در پیش گرفت؟سخنگوی سازمان انرژی اتمی به این موضوع اشاره می کند که «ممکن است برخی بگویند باید زودتر این اقدامات را انجام میدادیم، اما انجام این اقدامات در شرایط فعلی این حسن را دارد که هیچ کس در سطح داخلی و بینالمللی نمیتواند به ما خردهای بگیرد. ما صبر کردیم و قدم امروز براساس حقوقی است که طبق برجام برای ما وجود دارد. ما معتقدیم حقوق ایران باید در یک کفه ترازو در مقابل کفه دیگر که تعهدات است قرار گیرد.
همانطور که امروز دیدید و مهندسان ما توضیح دادند، صرفاً با یک مقدار تغییرات فنی تولید اورانیوم ۳.۶۷ را چهار برابر کردیم و این امکان وجود دارد که این میزان بیشتر هم بشود. ما در گامهای بعدی سراغ سانتریفیوژهای پیشرفته خواهیم رفت و این نوید را میدهیم که نسل جدید از جمله ماشینهای نسل ۶ را نیز استفاده کنیم».
کمالوندی درباره این ادعاها تاکید دارد که اقدامات اخیر ایران همان موارد مورد نظر آمریکا بوده او همچنین درمورد اظهارنظر برخی منتقدین مبنی بر اینکه تهران اقداماتی را انجام داده که قبل از آن واشنگتن تحریم کرده بود، میگوید «باید گفت که موارد دو چیز جداست؛ امریکا به دنبال این است که با تحریم خرید و فروش، غنی سازی و تولید آب سنگین در ایران را تعطیل کند، ولی ما با این کار خود این اقلام را تولید و انباشت می کنیم که این خلاف سیاستهای آمریکاست. اروپاییها خوب میدانند که این اقدام چه معنایی دارد و به نحو غیرمستقیم اعلام میکنند که شرایط ایران را درک میکنند، هرچند ممکن است در ادبیات آنها تفاوتی باشد».
واکنش اروپا و آمریکا در برابر اقدامات ایران
سخنگوی سازمان انرژی اتمی درباره واکنش اروپا و آمریکا به تصمیم ایران میگوید «اطلاعاتی که از طرف وزارت خارجه درباره اقدامات اروپا میآید مشخص خواهد کرد که گامهای بعدی چگونه اجرا می شود. مسلم این است که ما داریم تعهداتمان را در چارچوب برجام کاهش میدهیم٬ اما اینکه این قدمها چه خواهد بود، فعلا این را میشود گفت که هرچه به سمت جلو میرویم اقدامات شدیدتر خواهد بود. آماده ایم به مجرد اینکه که آنها (اروپا) وظایف خود را انجام دادند، به حالت قبل برگردیم وگرنه گامهای بعد را دنبال خواهیم کرد. اروپاییها به طور غیرمستقیم می گویند که میخواهند به تعهدات خود عمل کنیم، ولی نمی توانیم. امیدواریم اروپا مستقیم یا غیرمستقیم اعلام ضعف نکند. نشانههایی از عقبنشینیهای آمریکا در سیاستهایش دیده میشود. ملت مقاومت میکند و ظرفیتهای بالقوه ایران نیز بینظیر است و می تواند جزو ۱۰ اقتصاد برتر دنیا باشد، هرچند الان تحت فشار هستیم».
پیام ذخیره سازی آب سنگین و اورانیوم غنی شده چیست و مخاطب آن کیست؟
ذخیره سازی آب سنگین و اورانیوم غنی شده پیام مهمی را به طرفهای برجامی منعکس میکند. در این میان غربیها و آمریکایها به اهمیت به این پیام واقف هستند؛ چرا که برخی براین باورند که در شرایط فعلی دست و پای تهران بسته شده است٬ درحالیکه این گام تنها شمهای از اقدامات گسترده ای است که تهران میتواند انجام دهد٬ چراکه کشورمان اهرمها و ابزارهای متعددی دارد و قادر خواهد بود در فرصتهای مناسب از آن بهره ببرد. این اقدام نشان داد که عدم اقدام جمهوری اسلامی در طول یکسال گذشته ناشی از صبر است نه ضعف ایران، از طرفی به خوبی غیرعقلانی بودن سیاستهای آمریکا و تهدیدهای بیهوده آنها برای تحقق غنی سازی صفر و تعطیل کردن صنعت پیشرفته تولید آب سنگین را نشان میدهد و از همه مهمتر اینکه عزم راسخ جمهوری اسلامی ایران در تحقق اهداف خود را به نمایش میگذارد به گونهای که از یک سو صبر استراتژیک و از سوی دیگر عزم راسخ توام با تدبیر خود را با اصرار بر آرمانها و مقاومت در مسیر رسیدن به آنها را سرلوحه کار خود قرار داده است.
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۸۴۹۳۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رابطه استراتژیک برای ارتقای امنیت مرزی
کارشناس مسائل پاکستان با اشاره به سفر اخیر رئیس جمهور کشورمان به پاکستان گفت: امروزه ایران برای پاکستان اهمیت استراتژیک دارد و سفر آیت الله رئیسی از این منظر مهم است که پاکستان میتواند به واسطه جمهوری اسلامی ایران از برخی تنگناهای موجود خارج شود.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور اسلامی ایران در اولین سفر خارجی خود در سال جدید، صبح روز دوشنبه بنا بر دعوت رئیس جمهور و نخست وزیر پاکستان وارد اسلامآباد شد. پس از استقبال رسمی محمد شهباز شریف، نخست وزیر پاکستان از وی، رایزنیهایی توسط هیئتهای بلندپایه به ریاست سران دو کشور برگزار شد. در این سفر مقامات ایران و پاکستان ۸ تفاهمنامه همکاری امضا کردند.
آیت الله رئیسی در ادامه با آصف علی زرداری، همتای پاکستانی خود دیدار کرد و طرفین طیف گستردهای از موضوعات مهم دوجانبه، تحولات منطقه و بینالمللی به ویژه تحولات منطقه و جنایات رژیم غاصب صهیونیستی علیه غزه و فلسطین را مورد بحث و بررسی قرار دادند. دیدار رؤسای مجالس سنا و ملی پاکستان، فرمانده ارتش این کشور با رئیس جمهور و برگزاری نشست صمیمانه با نخبگان و اندیشمندان پاکستانی از دیگر برنامههای این سفر بود.
مقصد بعدی آیت الله رئیسی در ادامه این سفر لاهور به عنوان پایتخت فرهنگی پاکستان بود. وی ضمن بازدید از آرامگاه اقبال لاهوری و ادای احترام به این فیلسوف مسلمان و پارسی گوی، در نشست نخبگان علمی و فرهنگی دانشگاه «جی سی» حاضر شد و با سروزیر و استاندار ایالت پنجاب دیدار کرد. به گفته سفیر ایران در پاکستان و سرکنسول کشورمان در کراچی توافقات مطلوبی در این سفر حاصل شده و هر دو همسایه مصمم به افزایش حجم تجارتهای دوجانبه و تقویت پیوندهای مردمی هستند.
این سفر در حالی صورت گرفت که چند روزی است از عملیات وعده صادق جمهوری اسلامی ایران میگذرد و شاهد بازتاب تنبیه موشکی صهیونیستها در پاکستان بودهایم تا جایی که یکی از اساتید دانشگاه پاکستان در این سفر خطاب به آیت الله رئیسی گفت: «شما ایرانیها پادشاه جهان اسلام و شیر خاورمیانه هستید».
در ادامه برای بررسی بخش دیگری از ابعاد سفر آیت الله رئیسی به پاکستان به گفتوگو با محمدرضا کمیلی، کارشناس مسائل پاکستان پرداختیم.
ایمنا: روابط تهران و اسلام آباد در چه سطحی قرار دارد؟ آیا اشتراکات فرهنگی، اقتصاد و مذهبی ایران و پاکستان میتواند زمینه ساز یک ارتباطی گسترده باشد؟
کمیلی: پاکستان و ایران کشورهای بسیار مهم منطقه هستند. ایران در منطقه غرب آسیا (چیزی که اروپاییها به آن خاورمیانه میگویند و ما قبول نداریم) و پاکستان در جنوب آسیا قرار گرفته است. این دو کشور مجموعاً نزدیک به ۳۳۰ میلیون نفر جمعیت دارند که معادل یک سوم جمعیت قاره اروپا است. ایران و پاکستان نزدیک به ۹۱۰ کیلومتر مربع مرز مشترک دارند و روابط دو کشور همزمان با استقلال پاکستان شکل گرفته است یعنی ایران اولین کشوری است که استقلال پاکستان را در سال ۱۹۴۷ به رسمیت شناخت و متعاقباً پاکستان هم نخستین کشوری بود که انقلاب اسلامی ایران را به رسمیت شناخت. همانطور که میدانید دفتر حافظ منافع ایران در آمریکا، سفارت پاکستان است. شعر ملی کشور پاکستان که نماد هویت یک ملت است به زبان فارسی سروده شده است و جز یک حرف اضافه «کا» کسری مالکیت در سرود ملی پاکستان همه واژگان فارسی هستند که نشان دهنده عقبه مشترک ایران و پاکستان است و این در حالی است که زبان اصلی مردم پاکستان زبان اردو است.
مردم پاکستان مسلمان شده دانشمندان، ادیبان و عرفان ایرانی هستند که همزمان با حمله مغول به سمت پاکستان کنونی هجرت و بسیاری از مردم مناطق پاکستان را مسلمان کردند. دو کشور عقبه تاریخی، فرهنگی و تمدنی مشترک بسیار غنی و عمیقی دارند و در ابعاد نظامی و سیاسی نیز بسیار تأثیرگذار هستند. پاکستان در جنوب آسیا به عنوان یگانه کشور هستهای جهان اسلام قرار دارد. بدنه پاکستان همیشه علاقه مند به دستاوردهای انقلاب اسلامی بودهاند؛ چیزی که واشنگتن پُست در سال ۲۰۱۳ به آن اعتراف میکند و میگوید که انقلاب اسلامی ایران از هر جای دیگر جهان بیشتر در پاکستان دوست داشته میشود و اعلام میکند که ۷۶ درصد مردم پاکستان به انقلاب اسلامی ایران علاقه مند هستند.
پاکستان سالها بزرگترین کشور اسلامی جهان بوده است و به لحاظ جمعیت دومین کشور بزرگ اسلامی است و همه اینها نشان دهنده ظرفیت عظیمی است که باید از آن بهره برد چیزی که در سالهای قبل هم برنامهریزیهایی برای آن دیده شده تا جایی که ۱۰.۷ درصد از ظرفیت فرهنگی خارج از کشور ما در داخل خاک پاکستان است که عدد بزرگی است. همچنین ۹ مرکز فرهنگی ایران در داخل پاکستان قرار دارد و آن هم به دلیل قرابت فرهنگی ریشه دار بین دو ملت انجام شده است چرا که ما معتقدیم پاکستان، ایرانیترین همسایه جمهوری اسلامی از نگاه محبتآمیز نه تسخیری است و مردم پاکستان با وجود زبان اردو بیشترین همدلی و همراهی را با مردم ایران به دلیل پیشینههای تاریخی دو کشور دارند.
ایمنا: سفر آیت الله رئیسی به پاکستان و انعقاد قراردادهای متعدد چه دستاوردی راه به دنبال خواهد داشت؟
کمیلی: نزدیک به هفت دهه از عمر پاکستان کنونی میگذرد و این کشور ۷۴ سال نزاع سنگین و شدیدی با هند به عنوان یکی از ابرقدرتهای جهان داشته است با این وجود یکی از ویژگیهای مهم مشترک ایران و پاکستان این است که هیچگاه این دو کشور در سازمان ملل علیه یکدیگر رأی ندادهاند و هم اینکه دو کشور در دشمنی با رژیم صهیونیستی دیدگاه مشترکی دارند و متحد هستند. بارها علیه پاکستان فشارهایی وجود داشته است. در زمان عمران خان، نخست وزیر سابق پاکستان چندین دوره اعلام شد که کشورهای حاشیه خلیج فارس به پاکستان فشار میاوردند تا اسرائیل را به رسمیت بشناسد و به عادی سازی روابط با این رژیم بپردازد اما عمران خان اعلام کرد که هرگز وجدان من چنین چیزی را قبول نمیکند.
پس اولین مورد در ابعاد سیاسی سفر همین اتفاقاتی است که دنیای اسلام در مواجهه با صهیونیستها با آن مواجه بوده است؛ برای همین است که سفر پیروزمندانه و مقتدرانهای که رئیس جمهور اسلامی ایران به پاکستان داشته با استقبال مردمی زیادی در شهرهای مختلف پاکستان مواجه شد. همانطور که در فضای مجازی شاهدیم که احزاب شیعه و اهل سنت پاکستان برای استقبال از آیت الله رئیسی فراخوانهای بسیار زیادی دادند تا برای استقبال از رئیس جمهور ایران در لاهور به نزدیک مزار علامه اقبال لاهوری بیایند یا در شهر کراچی پیامهای متعددی را در همین رابطه میبینیم و مورد دیگر اجتماع عظیم بانوان پاکستانی در استقبال از آیت الله رئیسی است.
ایمنا: حمایت آشکار مردم پاکستان از عملیات وعده صادق در حاشیه سفر رئیس جمهور به پاکستان ناشی از چیست؟
جدای از پاکستان، در این سو ایران در معادلات منطقهای و جهانی تأثیرگذاری زیادی دارد؛ بنابراین بُعد سیاسی سفر رئیس جمهور کشورمان بسیار حائز اهمیت است چرا که این سفر بلافاصله پس از عملیات بزرگ وعده صادق انجام شد؛ عملیاتی که ابهت اسرائیل را در سراسر جهان از بین برد. مردم پاکستان روزها پس از عملیات وعده صادق در خیابانهای شهرهای بزرگ این کشور از جمله کراچی، لاهور، راولپندی و پیشاور به خیابانها آمدند و آسمان را نورافشانی کرده و جشن گرفتند چرا که برای آنها پاسخگویی قدرتمند یک کشور اسلامی به ظلمهای رژیم صهیونیستی در خلال این سالها و به خصوص ماههای اخیر در غزه و فلسطین جای خوشحالی داشت.
ایمنا: باتوجه به بحرانهای سیاسی اخیر در اسلام آباد و تنش مرزی بین پاکستان با کشورهای همسایه، دولت مستقر در این کشور چه راهبردی برای تنش زدایی دارد؟
کمیلی: یکی دیگر از ابعاد سفر رئیس جمهور کشورمان به پاکستان این است که سفر اخیر پس از حدود سه سال از ساقط شدن دولت عمران خان انجام شده است و پاکستان تازه توانسته رنگ ثبات نسبی و یک دولت مستقر را به خود ببیند، چون سالها دولتهای پاکستان موقت بودند یا دولتی که حکومت قبلی را تکمیل کند وجود نداشته است. هرچند در انتخابات اخیر پاکستان هم ابهامات زیادی وجود داشت و بسیاری میگفتند که تقلب صورت گرفته و عمران خان پیروز انتخابات بوده است اما به هر حال با یک دولتی مواجهیم که خود را دولت مردمی میداند و احتمالاً تا مدتی هم قدرت را به دست داشته باشد.
به نظر میرسد دولت فعلی پاکستان به زودی با چالشهای جدی مواجه خواهد شد؛ پاکستان مشکلات سیاسی و اقتصادی بسیار زیادی دارد و از زمان استقرار طالبان در افغانستان با مشکلات امنیتی نیز مواجه شده است و برای این کشور مهم است که مسیر گشایشی را پیش روی خود باز کند. تمام مرز شرقی پاکستان یعنی حدود ۲۶۰۰ کیلومتر از مرز این کشور با هند مشترک است و این در حالی است که پاکستان با هند نزاع دارد؛ همچنین افغانستان نیز مرز مشترک بین دو کشور پاکستان و افغانستان را مرز رسمی نمیداند و معتقد است که پاکستان خاک افغانستان را اشغال کرده است اما پاکستان میگوید مرزبندی صحیح است و سازمان ملل متحد نیز این مرز را قبول دارد. پاکستان مرز کوچکی نیز با چین دارد و رابطه آن با چین مطلوب است. در این بین مرز ایران و پاکستان اهمیت فوقالعادهای دارد و مردم و سران پاکستان معتقدند که خداوند ایران و پاکستان را جدای از هم نیافریده است و باید زمینههای دوستی را فراهم کنیم.
ایمنا: همانطور که شاهدیم سفر آیت الله رئیسی به پاکستان به دعوت رئیس جمهور و نخست وزیر این کشور صورت گرفت. رابطه با جمهوری اسلامی ایران تا چه میزان برای پاکستان اهمیت دارد؟
کمیلی: امروزه ایران برای پاکستان اهمیت استراتژیک دارد و سفر آیت الله رئیسی از این منظر مهم است که پاکستان میتواند به واسطه جمهوری اسلامی ایران از برخی تنگناهای موجود خود را بیرون بکشد؛ یکی از این تنگناها فشار بسیار زیاد آمریکا بر پاکستان به ویژه در خصوص پروژه انتقال گاز است اما علی رغم تمام این تنگناها در اولین روز سفر آیت الله رئیسی به این کشور فقط ۸ تفاهم نامه همکاری در زمینههای مختلف دانشگاهی، کشاورزی و … بین سران دو کشور امضا شد.
دو کشور هدف گذاری کردند که فرایند تجاری و روابط اقتصادی خود را از حدود دو میلیون دلاری که اصلاً در شأن دو کشور نیست به ۱۰ میلیارد دلار برسانند و این اتفاق مثبتی است که موجب تسهیل سرمایه گذاری ها خواهد شد و اقلام ممنوعالورود یک لیست ۳۵۰ تایی را به ۵۰ مورد کاهش خواهد داد. اینها قدمهای مثبتی است که هم ایران و هم پاکستان به آن احتیاج دارند و دو کشور میتوانند برادرانه این موارد را پیش ببرند.
ایمنا: باتوجه به حضور آیت الله رئیسی در اسلام آباد و دیدار با مقامات ارشد نظامی این کشور، چه آیندهای را برای گروهکهای تروریستی و تجزیه طلب آینده متصورید؟
کمیلی: با توجه به تحرکات اخیر برخی گروهکهای تجزیه طلب بلوچ در بلوچستان پاکستان، تحریم طالبان پاکستان، تروریستهایی که اسلام آباد مدعی است داخل خاک افغانستان حضور دارند و مستنداتی در این زمینه منتشر کرده است به علاوه تحرکات جیش الظلم در داخل ایران نشان میدهد که ایران و پاکستان باید دست در دست هم دهند تا با تروریست مقابله کنند. چیزی که فرمانده ارتش پاکستان هم در دیدار با آیت الله رئیسی به آن اشاره کرد و گفت که به تروریستها اجازه نمیدهیم روابط دو کشور را خراب کنند.
البته رسیدن به این مهم عزم جدی تری نیاز دارد و به صرف شعار دادن مشکلی حل نخواهد شد. بنابراین لازم است عملیاتهای مشترکی از سوی مسئولان نظامی و امنیتی دو کشور برنامهریزی و اجرا شود که مطمئناً در هیئت عالی رتبه همراه رئیس جمهور کشورمان حضور دارند و جلسات تخصصی در این زمینه برگزار خواهند کرد و تصمیمات مهمی را خواهند گرفت.
ایمنا: در چند ماه اخیر شاهد حوادث امنیتی متعددی در منطقه مرزی مشترک بین دو کشور ایران و پاکستان بودهایم که منجر به گسترش ناامنی به ویژه در پاکستان شد، از نظر شما ریشه گسترش ناامنی در جنوب شرق کشور ما و مناطق مختلفی از پاکستان از کجا نشأت میگیرد و چه اقداماتی باید در این خصوص انجام داد؟
کمیلی: همانطور که مطرح شد هم جمهوری اسلامی ایران و هم پاکستان چالشهای بسیار جدی در حوزه امنیتی دارند. پاکستان از بین چهار همسایه با دو همسایه خود یعنی هند و افغانستان نزاع جدی دارد و مهم است که دو همسایه دیگر خود یعنی ایران و چین را حفظ کند بنابراین نباید اجازه دهد چالشهای امنیتی سبب تخریب روابط این کشور شود.
متأسفانه روایتی که رسانههای پاکستان و ایران از یکدیگر دارند مثبت نیست و واقعیت بسیار فراتر از چیزی است که رسانهها میگویند. مقام معظم رهبری در دیدار با عمران خان در سال ۱۳۹۸ فرمودند که روابط ایران و پاکستان بر خلاف میل دشمنان باید تقویت شود. این بدان معنی است که دو کشور دشمنان مشترکی دارند که به دنبال تخریب روابط دو کشور دوست و همسایه ایران و پاکستان هستند و در این بین برای معاندان چه چیزی بهتر از این است که عملیاتهای تروریستی را طراحی کرده و در هر دو کشور اجرا کنند و آن را به گردن دیگری بیندازند و جو رسانهای دو کشور را ملتهب کنند. واقعیت این است که تروریستها از طریق منابع بیگانه تقویت میشوند و برای بر هم زدن روابط دو کشور تلاش میکنند.
اینکه بگوییم پاکستان در مبارزه با تروریست کم کاری میکند صحیح نیست و این مدعا ممکن است از طرف پاکستان نیز مطرح شود بنابراین باید چنین مواردی در جلسات و مذاکرات حل شود چرا که هم ایران قوای نظامی قدرتمندی دارد و هم پاکستان و تمام سرمایه گذاری پاکستان در این هفت دهه معطوف قوای نظامی این کشور بوده است و در تقویت قوای نظامی خود کوتاه نیامده است برای همین است که هند به عنوان ابرقدرت بعد از آمریکا و روسیه هنوز نتوانسته به خاک پاکستان حداقل بعد از سقوط بنگلادش تجاوز کند.
خواسته دشمنان ما تقابل نظامی ایران و پاکستان است و ما باید در این زمینه عاقلانه و زیرکانه برخورد کنیم چرا که مشکلات بین دو شکور با مذاکره قابل حل و فصل است و حتی مشکلات امنیتی را هم میتوان با کارهای فرهنگی مانند تکریم زائران پاکستانی حل کرد. برای مبارزه با فعالیتهای گروهکهای تروریستی مانند جیش الظلم از بلوچستان پاکستان و ایران به عنوان مکانی برای قتل و کشتار و تخریب روابط باید دو کشور دست به دست هم دهند و این موضوع را پیگیری کنند.
اگر قرار است تفاهم نامهای در سطح کلان صورت بگیرد باید در جریان همین سفرها انجام شود و دو کشور اجازه ندهند که این گروهکها برای ارتباط بسیار مهم عمیق و ریشه دار دو ملت عظیم ایران و پاکستان تصمیمگیری کنند.
کد خبر 747476