دردمندانه و پرسش‌گرایانه به قرآن رجوع نکرده‌ایم/ کاربردی‌سازی مفاهیم قرآنی چگونه حاصل می‌شود
تاریخ انتشار: ۱ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۸۵۱۵۵۵
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست هم‌اندیشی «کاربردی‌سازی مطالعات قرآنی»، 31 اردیبهشت، در سالن نشست‌های بیست‌وهفتمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی‌راد، عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران در این نشست بیان کرد: حدود دو سال قبل بود که در کشور مغرب یک نشستی برای واقعی‌سازی و عینی‌سازی مفاهیم قرآنی داشتند که مجموعه آثارشان نیز منتشر شده است، اما نگاه آنها خیلی نگاه عامی است و جالب بود که حتی مثلا بحث قرائت را که در شیعه خیلی هم جدی گرفته نشده را نیز پیگیری کرده بودند و این برایشان مسئله بود که قرائت در متن جامعه به چه کاری می‌آید و اگر این بحث‌ها را به جامعه بیاوریم چه می‌کند؟
وی در ادامه افزود: مجموعه‌ای که از این نشست‌ها منتشر کرده‌اند مجموعه جالبی است و دست‌کم در حد طرح مسئله می‌تواند مفید باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این استاد دانشگاه در ادامه تصریح کرد: متاسفانه شناخت درد را کوچک می‌دانیم، در حالی که بسیار مهم است. البته باید در اینجا مفاهیم را نیز باز کنیم. خداوند می‌فرماید «قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ شِفاءٌ لِما فِي الصُّدُورِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ»، بلافاصله وقتی می‌گوییم شفا، ذهن به سمت دردهای جسمانی می‌رود، ولی فقط این نیست. قرآن هدایت است، اما باید روشن کنیم که به چه چیزی هدایت می‌کند. اگر قبول می‌کنیم که قرآن «هدی للناس»، است و خودش نیز می‌گوید که «یهدی للتی هی اقوم»، باید در تمام ابعاد این زندگی، دست‌کم برای کلیات بحث و نگاه کلی، از قرآن حرف داشته باشیم.
مهدوی‌راد تصریح کرد: وقتی خدا بر فهم هستی، فراگرفتن دانش و بر آگاهی‌های گسترده تأکید دارد و قرآن 72 بار به ذکر، تذکره و هر آنچه از این ماده است، وصف شده است که همه اینها نیز غیر از یک مورد در مکه است، یک نوع بیداری و آگاهی را به ما نشان می‌دهد، اما این بیداری از چه چیزی است؟ ما خیلی که مومنانه حرف بزنیم می‌گوییم یعنی باید به خدا توجه داشته باشیم و از این مسائل غافل هستیم، اما اینگونه نیست.
وی در ادامه بیان کرد: امام صادق(ع) در بیانی شگفت‌انگیز فرمودند که تمام دانش‌های مفید برای انسان را در چهار چیز یافتم. جالب است این را بگویم که ما در یک نشستی در ترکیه بودیم که رئیس جمهور فعلی آنها که آن وقت نخست وزیر بود نیز حضور داشت و علمای آنها نیز بودند. با اینکه به ایران طعنه می‌زدند و بحث‌های زیادی داشتند و حتی پیرمردی، درگیری‌هایی ایجاد کرده بود اما همین فرد به من می‌گفت این روایت را برای من بنویسید. اما روایت اینطور است که اولین موردی که امام(ع) فرمود این است که «ان تعرف ربک»؛ یعنی شناخت مبدا و آغاز کردن با تکیه‌گاه جدی. همه کسانی که زندگی انسان را مطالعه کردند، می‌دانند که اگر انسان به تکیه‌گاه مهمی تکیه ندهد و متکی نباشد، اوضاعش به‌هم می‌ریزد و آن تکیه‌گاه گاهی یک فانوس است، اما تکیه‌گاه مهم که بتواند عاشقانه با او دیالوگ برقرار کند و دردهایش را حل کند مراد است.
مهدوی‌راد تصریح کرد: دومین موردی که امام فرمودند این است که «ان تعرف ما صنع بک»، دلیلی هم ندارد که این عبارت را محدود کنیم و بگوییم انسان فقط چیزی را بشناسد که برای او آفریده شده است. خدا به من خلاقیت و ابتکار داده است و باید بگوییم هر آنچه در هستی و در اختیار ما گذاشته «ما صنع بک» است و انسان باید مجموعه آن چیزی که در اختیار می‌گیرد و همه امکاناتی که در محدوده او وجود دارد را بشناسد. سومین مورد نیز «ان تعرف ما اراد منک» است. اما همه اینها برای چیست؟ آنچه که خدا برای جامعه مومن و خودمان اراده کرده عزت و زندگی و حیات طیبه است و همه لوازم این زندگی و عزت را نیز خداوند تبیین کرده است.
این عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران بیان کرد: علامه طباطبایی ذیل آیه انفاق که می‌فرماید قبل از اینکه از دنیا بروید، انفاق کنید می‌نویسد، انفاق کنید تا با انفاق، نظام اقتصادی را درست رقم بزنید و جلوی فساد اقتصای را بگیرید، و الا جامعه شما می‌میرد. چهارمین موردی که امام صادق(ع) بیان می‌کند این است که «ان تعرف ما یخرجک من دینک»، یعنی امام(ع) دین را خیلی باز گرفته است که با توجه به جمله های قبل می‌توان اینگونه گفت. این همانی است که وقتی از آن صحبت کنیم، به آن آسیب‌شناسی می‌گوییم.
مهدوی‌راد در ادامه افزود: علامه مجلسی در یکی از کتاب‌های خود در باب ذکر، وقتی این باب را آغاز می‌کند گفته‌اند که، تمام ارسال رسل و انزال کتب برای ذکر است. یعنی اوضاع، متفاوت‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنیم. چند سال قبل سفر پر دلهره‌ای را به افغانستان داشتیم. من تا آن زمان نمی‌دانستم که این قدرت‌ها در آنجا چه می‌کنند. بعد که رفتم، معلوم شد که آنجا دنیایی است و امکانات زیادی وجود دارد. بهترین سنگ شاه‌مقصود و بهترین اورانیوم آنجا است که خیلی سرزمین عجیبی برای رشد است. بنده در جمع علمای آنها آیه «وَ لَقَدْ كَتَبْنَا فىِ الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِىَ الصَّلِحُون» را مطرح کردم و گفتم که تا جامعه به ذکر یعنی به آگاهی و هشیاری نرسد، رشد نمی‌کند. رشد یعنی آگاهی و توان بهره‌گیری از امکانات در جهت هدفی که خداوند رقم زده است.
این استاد دانشگاه بیان کرد: اولین مشکل در مورد قرآن این است که به قرآن، به عنوان مجموعه‌ای که برای ما ارائه دهنده سلوک فردی و اجتماعی است نگاه نمی‌کنیم و تا این کار را نکنیم، این اتفاق نمی‌افتد و تا زاویه دید را عوض نکرده‌ایم، اتفاق مثبتی رخ نخواهد داد. اولین گام پیامبر(ص) و دیگر انبیا(ع) نیز همین است که جهت را عوض کنند. لذا علی(ع) فرمود دردهای خود را بشناسید که اینها در گرو چند چیز است که اولین مرحله شناخت خود درد است و بعد، زمان‌شناسی پرداختن به درد، مطرح می‌شود.
وی در ادامه افزود: نکته بعدی این است که پرسش‌گرایانه در محضر قرآن بنشینیم. تا پرسش نکنیم، خداوند چیزی نخواهد گفت. مرحوم آیت‌الله سید محمدباقر صدر نیز تعبیر معروف خود را از امام علی(ع) گرفتند که فرمود قرآن ساکت است و اگر بنا باشد که از آن بهره بگیرید، آن را به زبان بگیرید. بحث ایشان عمیق است و باید اولین کار این باشد که فکر کنید و گره‌های روزگار را بفهمید و برون‌رفت از این گره‌ها را که دیگران نیز راه حل‌هایی برای آن دارند را پیدا کرده و به قرآن عرضه کنید. البته قاعدتا در کنار قرآن، عترت را نیز داریم. بنابراین حضرت می‌گویند که چطور به قرآن رجوع کنید و چطور از قرآن حرف بکشید. اگر از موارد بسیار کوچک فردی که مهم است شروع کنیم و خود را به قرآن عرضه و از آن سؤال کنیم بسیاری از مشکلات حل می‌شود.
مهدوی‌راد بیان کرد: خداوند می‌فرماید «وَ لا تَقفُ ما لَيسَ لَكَ» که اگر به همین یک آیه عمل کنیم بسیاری از مشکلات ما حل می‌شود. قبل اینکه قلم بدست بگیرید و برای کسی چیزی بنویسید، باید با خودتان کنار بیایید که چیزی در آن زمینه می‌دانید یا خیر؟ یکی از ابتلائات ما حضور در صحنه‌های علمی است و شاهد هستیم که ما چقدر در همین دنیای امروز حرف نا‌پخته داریم. آن‌وقت اگر کسی بگوید که یک کرسی تاریخ داریم قطعا حاضر می‌شویم، کرسی جغرافی و قرآنی و حدیثی هم باشد می‌آییم. حالا اگر یک کسی بنا باشد فرماندار شود قبل از آن، آگاهی به فرمانداری است. لازم هم نیست که این آیات را تفسیر بکنید. این بخش از قرآن که زندگی قرآنی و قرآن‌مدارانه را می‌گوید، در زندگی بسیار ظهور دارد، چون قرآن «هدی للناس» است.
این عضو هیئت علمی دانشگاه بیان کرد: بنابراین بحث کاربردی‌سازی بسیار مهم است و البته فقط هم منحصر به قرآن نیست، بلکه برای عینی شدن قرآن، نیاز به راهنمایی عترت وجود دارد. تنبلی را هم باید کنار گذاشت، چه اینکه در روایت دارد، اگر کسی به تنبلی خود ادامه دهد به آرمان‌هایش نمی‌رسد. متاسفانه شرایط جامعه طوری شده که گویی کار کردن بد شده است. همچنین باید توجه کنیم که اولین گام برای عینی‌سازی معارف قرآنی این است که قرآن را طوری تفسیر کنیم که اقامه شود، یعنی اول باید قرآن را در فضای ذهن خود و بعد در صحنه اجتماعی متبلور کنیم.
گزارش از مرتضی اوحدی
انتهای پیام
منبع: ایکنا
کلیدواژه: خبرگزاری قرآن اندیشه قرآن کاربردی سازی مسئله درد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۸۵۱۵۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیشتازی یزدی‌ها در تربیت حافظ قرآن کریم
به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز یزد، عابدی در جریان گردهمایی مدیران و مربیان فعال طرح «چهار هزار حافظ به پاس آرمان چهار هزار شهید استان یزد» گفت: این طرح به همت اتحادیه قرآنی استان شروع و تاکنون اقدامات خوبی صورت گرفته و در مرحله‌ای هستیم که به همت مربیان و مدیران در عرصه تربیت حافظان قرآن پیش می‌رود و مفتخر هستیم اعلام کنیم این طرح به عنوان یک طرح موفق در کشور مطرح و به استان‌های مختلف معرفی شده تا این سبک استان یزد در کل کشور اجرایی شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد با اشاره به اینکه امسال توانستیم حمایت مالی خوبی از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای اجرای هرچه بهتر این طرح جذب کنیم افزود: امیدواریم این طرح در سال جاری با قوت بیشتری ادامه یابد و در افق ۱۴۰۴، یزد بیش از چهار حافظ قرآن کریم داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه شخص وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیر طرح هستند و در جلساتی از طرح بالندگی چهار هزار حافظ به پاس آرمان چهار هزار شهید استان یزد یاد کردند، گفت: گردهمایی بزرگ حافظان قرآن استان در دستور کار قرار دارد تا با حضور مسئولان کشوری و استانی در سال جاری برگزار شود.
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یزد با قدردانی از زحمات مربیان و مدیران فعال در این طرح گفت: تلاش کنیم در کنار حفظ قرآن، عامل به قرآن باشیم و عمل به قرآن را در جامعه پیاده کنیم تا جامعه قرآنی داشته باشیم. تربیت نسل قرآنی در جامعه امروز آسان نیست چرا که کودکان و نوجوانان و جوانان ما با انواع و اقسام جاذبه‌های مختلف مواجه هستند، اما در این زمینه باید تلاش کرد تا بتوانیم نسل قرآنی داشته باشیم.
عابدی با اشاره به اینکه استقبال از این طرح نشان می‌دهد مردم استان یزد نسبت به قرآن کریم اهتمام ویژه‌ای دارند بیان کرد: برنامه‌هایی همچون محفل نشان می‌دهد اقدام خوب جواب خواهد داد و امیدواریم طرح چهار هزار حافظ به نیت چهار هزار شهید استان که امروز مورد استقبال قرار گرفته و در کشور به عنوان الگو مطرح شده، به خوبی تداوم داشته باشد تا در حوزه قرآن قدمی برداشته باشیم.
واکنش دادستان رفسنجان در مورد فوت یک دانشجو