Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «خبرگزاری آریا»
2024-03-28@12:05:44 GMT

احکام نبش قبر

تاریخ انتشار: ۵ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۸۹۶۱۶۲

احکام نبش قبر

خبرگزاري آريا -
نبش قبر از ديدگاه اسلام فعلي حرام است
نبش قبر از ديدگاه همه مذاهب اسلامي حتي در وهابيت حرام است، زيرا شکافتن و نبش قبر که موجب نمايان شدن جسد متلاشي شده ميت مي‌شود، اهانت و هتک حرمت به وي تلقي شده حتي در صورت وجود برخي امور لازم و عقلايي، اکثر علما حتي‌الامکان بديل ديگري جايگزين و از اين کار پرهيز مي‌کنند ولي موارد استثنائي نيز براي آن وجود دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مراجع عظام تقليد در خصوص چگونگي و جزئيات نبش قبر ديدگاه‌هاي متفاوتي دارند که در ادامه به آن پرداخته‌ايم.
نبش قبر از ديدگاه اسلام
اسلام ديني کامل و جامع است که تمام نيازهاي مادي و معنوي انسان را از لحظه تولد تا مرگ و حتي بعد از آن پاسخ مي‌دهد. يکي از شاخه‌هاي احکام اسلامي مسائل مربوط به اموات و مردگان است که از چگونگي دفن ميت گرفته تا نحوه رفتار با جسد و نبش قبر را شامل مي‌شود.
نبش در لغت به معناي شکافتن گور، کندن زمين و بيرون آوردن چيزي از زمين مي‌باشد. منظور از نبش قبر آنست که جسد ميّتي که با دفن پوشيده شده آشکار شود.
در احکام اسلامي بر حفظ حرمت و شأن اموات مسلمان از زن و مرد گرفته تا کودک و حتي افراد ديوانه تاکيد بسياري شده است، از اين رو شکافتن و نبش قبر که موجب نمايان شدن جسد متلاشي شده ميت مي‌شود، اهانت و هتک حرمت به وي تلقي شده و بنابر اجماع فقها حرام و ممنوع است.
رواياتي که از پيامبر خاتم رسيده، احترام مرده همچون زنده بر همگان واجب است و اگر حفظ حرمت مؤمن از حرمت کعبه بيشتر است، پس حرمت نبش قبر مؤمني همچون حجر بن‌عدي که از پارسايان روزگار بود، از حرمت تخريب کعبه بيشتر است. بنابراين بانيان اين کار، عملي خلاف شرع انجام داده‌اند و يقيناً مسلمانان جهان هيچ گاه اين بي‌حرمتي آنان را فراموش نخواهند کرد.
همۀ علماي شيعه، حکم به حرمتِ نبش قبرِ مؤمن داده­اند، حتي برخي از علما در آثارِ خود ادعاي اجماعِ فريقين را در اين مطلب کرده‌اند. نبش قبر مردگان و نيز انتقال جسدشان پس از دفن کردن جايز نيست. مگر بنابر شراط زير:
اگر در قبر مالي ارزشمند باشد و يا ميت را در زمين يا کفن غصبي دفن کرده باشند، نبش قبر به شرط عدم گذشت زمان زياد و با شرايط خاصي جايز است، اما اگر مرده بدون کفن کردن، دفن شده باشد و يا بر وي نماز خوانده نشده باشد، نبش جايز نيست؛ زيرا نمازي را که خوانده نشده با نماز بر قبرِ ميت مي‌توان جبران کرد و دفن شدن و پوشانيده شدنِ بدنِ وي به وسيله خاک، از کفن کردن کفايت مي‌کند؛ چون نبش قبر به نوعي مُثله کردن و هتکِ حرمتِ مرده به حساب مي‌آيد. همچنين اگر ختنه‌نشده دفن شده باشد، نبش نمي‌شود. اگر کسي جواهري را ببلعد و بميرد، نبش نمي­شود. البته صاحب آن مال مي‌تواند قيمت مالش را از ترکه ميت بردارد.
(طوسي، محمد بن‌حسن، المبسوط في فقه الإمامية، ج‌1، ص93؛ همو، الخلاف، ج‌1، ص730)
جنبۀ ديگري که مورد بحث قرار گرفته است، زمانِ لازم براي خارج شدنِ قبر از حکمِ قبر است. در روايات رسيده از خاندان عصمت و طهارت و نيز در کلام علما تصريح شده است که بايد به اندازه‌اي از دفن مرده گذشته باشد که اطمينان حاصل شود جنازه از بين رفته است، و الّا نبش قبر جايز نيست.
حکم قبور اهل بيت (ع)
در روايتي حضرت امام صادق (ع) فرموده است: همانا خداوند عزّ و جلّ استخوان‌هاى ما را بر زمين حرام گردانيده و گوشت‌هاى بدن ما را بر كرم حرام ساخته است تا چيزى از آن نخورند. بنابراين چون بدن انبيا و اوصيا همچون گوشت و استخوان آن در قبر سالم مي‌ماند، حکم ديگر قبور را ندارد و بايد هميشه مورد احترام قرار گيرد. بنابراين در فقه شيعه حکم اولي نبش قبر، حرمت است و بايد به آن ملتزم بود.
(شيخ صدوق، محمد بن‌علي، پيشين، ج‌1، ص191‌)
آيت‌الله خامنه‌اي:
- نبش قبر جايز نيست مگر آنکه بدن تبديل به خاک شده باشد.
- تخريب قبور مومنين و نبش آنها جايز نيست، حتى اگر براى تعريض کوچه‏‌ها باشد، و در صورت وقوع نبش قبر و آشکار شدن بدن ميّت مسلمان يا استخوان‏هاى آن که هنوز پوسيده نشده‏‌اند، واجب است دوباره دفن شوند.
سؤال: نبش قبر و انتقال اجساد چه حكمى دارد؟
پاسخ: نبش قبر براى نقل به غير مشاهد مشرفه جايز نيست و براى نقل به مشاهد مشرفه نيز اگر ميت وصيت نکرده باشد اشکال دارد؛ اما اگر وصيت کرده باشد که او را در مشاهد مشرفه دفن کنند و از روى فراموشى يا جهل به وصيت و يا مخالفت با آن در جاى ديگر دفن شده باشد، مى‌توانند نبش کنند و او را به مشاهد مشرفه انتقال دهند، البته در صورتى که بدن تغيير نيافته باشد و تا وقت دفن نيز به گونه‌اى تغيير نكند که موجب هتک ميت و ايذاء زنده‌ها باشد.
سؤال: بيرون آوردن جنازه ميت با توجه به مدت مديدى كه از دفن آن مى‌‌گذرد و انتقال آن به قبرستان ديگر چه حكمى دارد؟ امكان دارد از محل قبرستان خاك‌بردارى شود و در اثر خاك‌بردارى اجساد و بقاياى آنها نمايان گردند، در اين صورت حكم شرعى چيست؟
پاسخ: نبش قبر و بيرون آوردن اجساد، جايز نمى‌‌باشد مگر آن كه خود قبور با حفر اطراف آن و بتون‌ريزى بدون آن‌كه مستلزم نبش قبر شود، منتقل گردد و در صورت خاك‌بردارى و رؤيت جسد بايد فوراً دفن شود.
سؤال: اگر آگاهي از داخل قبر و تصوير برداري از آنچه در آن است، بدون کندن و خاکبرداري، ممکن باشد، آيا بر اين عمل نبش قبر صدق مي‏کند يا خير؟
پاسخ: بر تصويربردارى از بدن ميتى که در قبر دفن شده است بدون کندن و نبش قبر و آشکار شدن جنازه، عنوان نبش قبر صدق نمى‏کند.
نبش قبر در چه صورت جايز است؟
آيت‌الله مکارم شيرازي:
- نبش قبر مسلمان يعنى شکافتن قبر او حرام است، هر چند طفل يا ديوانه باشد.
- منظور از نبش قبر آن است که آن را طورى بشکافند که آثار بدن ميّت ظاهر شود و اگر بدن ظاهر نشود اشکال ندارد. مگر اين که موجب هتک و بى احترامى باشد.
نبش قبر مسلمان در چند مورد حرام نيست:
1. در صورتى که ميّت در زمين غصبى دفن شده باشد و مالک زمين راضى نشود، همچنين اگر کفن يا چيز ديگرى که با ميّت دفن شده غصبى باشد، يا چيزى از اموال ميّت که به ورثه تعلّق دارد با او دفن شده باشد و ورثه راضى نشوند که آن چيز در قبر بماند (مانند انگشتر يا زينت آلات قيمتى) حتّى اگر راضى شوند و ماندن آن در قبر اسراف باشد بايد آن را بيرون آورند، امّا اگر ميّت وصيّت کرده که دعا يا انگشترى را مثلاً با او دفن کنند در صورتى که وصيّت او بيش ازثلثنباشد و اسراف محسوب نشود نمى توانند قبر را بشکافند.
2. در صورتى که براى اثبات حقّى لازم باشد بدن ميّت را ببينند.
3. در موردى که ميّت را در جايى دفن کرده اند که نسبت به او بى احترامى است، مانند قبرستان کفّار، يا جايى که کثافات مى ريزند.
4. براى انجام يک مطلب شرعى که اهمّيّت آن از شکافتن قبر بيشتر است، مثل اين که بخواهند بچه زنده اى را از شکم زن حامله بيرون آورند (البتّه معلوم است بچّه مدّت کمى بعد از مادر ممکن است زنده بماند).
5. در جايى که بترسند درنده اى به بدن ميّت آسيب برساند، يا دشمن آن را بيرون آورد.
6. در موردى که قسمتى از بدن ميّت با او دفن نشده و بخواهند دفن کنند، ولى احتياط واجب آن است که آن قسمت را طورى دفن کنند که بدن ميّت ظاهر نشود.
سؤال: نبش قبر تا چند وقت پس از دفن حرام است؟
پاسخ: براى نبش قبر زمان خاصّى مطرح نيست زيرا بدن اشخاص و همچنين زمينها متفاوت است تنها در صورتى مى توان نبش کرد که يقين به از بين رفتن تمام آثار بدن حاصل شده باشد.
سؤال: در برخى از کشورها رسم بر اين است که قبر ميّت بعد از گذشت سى سال براى دفنِ ميّتِ تازه مورد استفاده قرار مى گيرد. آيا نبش قبر بعد از مدّت فوق اشکال دارد؟
پاسخ: در صورتى که مسلّم شود آثار ميّت در اين مدّت به کلّى از بين رفته، مانعى ندارد.
سؤال: آيا ورثه ميّت مى توانند جنازه ميّت را از قبر بيرون آورند و آن را در گورستان ديگرى (در همان شهر يا شهر ديگرى) دفن کنند؟ آيا در اين مسئله تفاوتى بين کسى که تازه دفن شده با کسى که مدّت زيادى از دفن او مى گذرد، وجود دارد؟
پاسخ: اشکال دارد؛ مگر اين که ضرورتى ايجاب کند.
سؤال: الف) چنانچه جسد هنوز سالم باشد، و در هنگام شکافتن قبر سعى در عدم کشف بدن متوفّى شود، و روى کفن پارچه يا حائل ديگرى که باعث عدم کشف بدن شود قرار دهند، نبش قبر و انتقال جسد چه حکمى دارد؟
ب) چنانچه جسد هنور متلاشى نشده، ولى متعفّن و بد بو شده باشد، و کفن هم سالم و نپوسيده باشد، در اين صورت نبش قبر چه حکمى دارد؟
ج) انتقال جسد به گونه اى که قبر کاملا قالبگيرى شود، و جسد به همراه مقبره منتقل گردد، چه حکمى دارد؟
پاسخ: الف: اين کار عين نبش قبر است; نبش قبر اين نيست که بدن نمايان شود، نمايان شدن جسد پوشيده در کفن هم نبش قبر است.
ب: جايز نيست.
ج: اشکالى ندارد، مشروط بر اين که سبب هتک مؤمن نباشد. البتّه در صورتى که اختلاف شديدى ميان ورثه واقع شود و ناراحتى هاى مهمّى حاصل گردد، نبش قبر يا انتقال جسد براى پايان دادن به اين امور مانعى ندارد.
سؤال: آيا انتقال جنازه به گونه اى که نبش قبر نشود جايز است؟
پاسخ: در صورتى که هتک و توهين از نظر مردم لازم نيايد مى توان آن را به محل ديگرى منتقل نمود، ولى بهتر آن است که محل آن را تغيير ندهند.
سؤال: آيا شکافتن قبر به منظور تشريح بدن ميّت، براى نجات فرد متّهم به قتل، يا شناخت قاتل، و اصولا امورى که اهميّت آن بيش از هتک حرمت ميّت است، جايز مى باشد؟
پاسخ: در فرض مسأله بالا، که پاى امور مهمترى در ميان است، نبش قبر جايز است.
آيت‌الله وحيد خراساني:
شكافتن قبر در چند مورد حرام نيست:
- اوّل آن كه ميّت در زمين غصبى دفن شده باشد و مالك زمين راضى نشود كه در آن جا بماند.
- دوم آن كه كفن يا چيز ديگرى كه با ميّت دفن شده غصبى باشد و صاحب آن راضى نشود كه در قبر بماند.
و همچنين است اگر چيزى از مال خود ميّت كه به ورثه او رسيده با او دفن شده باشد و ورثه او راضى نشوند كه آن چيز در قبر بماند مگر در صورتى كه آن چيز مال كمى باشد ، كه در اين صورت نبش قبر محلّ اشكال است.
- سوم آن كه شكافتن قبر موجب هتك حرمت نباشد و ميّت بى غسل يا بى كفن دفن شده باشد ، يا بفهمند غسلش باطل بوده ، يا به غير از دستور شرع كفن شده، يا در قبر او را رو به قبله نگذاشته اند.
- چهارم آن كه براى ثابت شدن حقّى كه اهم از حرمت ميّت است ، بخواهند بدن ميّت را ببينند.
- پنجم آن كه ميّت را در جايى كه بى احترامى به اوست ، مثل قبرستان كفّار يا جايى كه كثافت و خاكروبه مى ريزند ، دفن كرده باشند.
- ششم آن كه براى يك مطلب شرعى كه اهمّيت آن از شكافتن قبر بيشتر است قبر را بشكافند، مثلا بخواهند بچّه زنده اى را از شكم زن باردارى كه دفنش كرده اند بيرون آورند.
- هفتم آن كه بترسند درنده اى بدن ميّت را پاره كند ، يا سيل او را ببرد ، يا دشمن بيرون آورد.
- هشتم آن كه قسمتى از بدن ميّت را كه با او دفن نشده بخواهند دفن كنند ، ولى احتياط واجب آن است كه آن قسمت از بدن را طورى در قبر بگذارند كه بدن ميّت ديده نشود.
آيت‌الله سيستاني:
نبش قبر جايز نسيت مگر اينکه مرده کاملا متلاشي شده باشد.
گردآوري: بخش مذهبي بيتوته


منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۸۹۶۱۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جریمه پزشک متخلف در اهواز

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان،  بهرام بهممی گفت: پرونده تخلف یک پزشک متخصص در شعبه هفتم تعزیرات حکومتی استان خوزستان رسیدگی شد.

معاون اجرای احکام تعزیرات حکومتی خوزستان افزود: شعبه با بررسی محتوای پرونده، تخلف انتسابی را محرز و متهم را علاوه بر توبیخ کتبی و درج در پروانه پزشکی به پرداخت ۶۰۰ میلیون ریال جزای نقدی محکوم کرد.

بنا به گفته بهمئی، پس از انجام مراحل قانونی رای صادره اجرا و جریمه متهم نیز وصول شد.

معاون اجرای احکام تعزیرات حکومتی خوزستان افزود: تخلف از سوی کمیسیون ماده ۱۱ تعزیرات حکومتی معاونت درمان علوم پزشکی جندی شاپور اهواز شناسایی و به این اداره ارسال شد.

دیگر خبرها

  • آنهایی که این احکام را خوارج می‌شوند!
  • احکام ماه رمضان و روزه‌داری
  • صدور ۳۱ حکم جایگزین حبس در آذربایجان غربی در حمایت از محیط زیست
  • ۳۱ حکم سبز در آذربایجان‌غربی صادر شد
  • پزشک متخلف در اهواز جریمه شد
  • فروش خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های توقیفی در استان سمنان
  • جریمه پزشک متخلف در اهواز
  • کره شمالی تداوم مذاکرات با ژاپن را جایز ندانست
  • بشنوید | آیا می‌توان تا پایان اذان صبح خوردن سحری را طول داد؟
  • احکام سفرها نوروزی در ماه رمضان