به نقل از «اتاق خبر»

ماموریت دشوار «آبه»

تاریخ انتشار: ۲۲ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۰۳۲۷۶۱

نخست‌وزیر ژاپن به تهران آمده تا دو رابطه را ترمیم کند، رابطه ایران و آمریکا و رابطه ایران و ژاپن. در برداشت نخست او به ماموریتی غیرممکن آمده است. در چهل سال گذشته نه ایران و آمریکا و نه میانجی‌ها، توان ترمیم رابطه نخست را نداشته‌اند. رابطه ایران و ژاپن نیز در این چهل سال تابعی از فراز و فرود رابطه نخست بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بنابراین از این سفر نمی‌توان انتظار معجزه داشت، اما سفر شینزو آبه می‌تواند آغاز جدیدی باشد. مهم‌ترین اهرم ژاپن برای ایجاد تغییر در تنش فزاینده ایران و آمریکا، اعتماد و احترامی است که نزد طرفین دارد. ژاپن موتلف آمریکاست و کشوری مورد اعتماد و احترام در میان سیاستمداران وجامعه ایرانی. اینکه آیا سفر نخست‌وزیر با این سرمایه، می‌تواند آغازی بر پایان یکی از پیچیده‌ترین بحران‌های سیاست بین‌الملل باشد، پرسشی است که اکنون به آن پاسخی نمی‌توان داد. این بحران چونان کلافی سردرگم با ابعاد پیچیده هویتی-منفعتی شده و بازیگران متعددی از وجود و تشدید آن منفعت می‌برند. وقتی دو کشور به مدت ۴۰ سال با یکدیگر در تعارض قرار می‌گیرند، در انداختن طرحی نو در روابط آنان حتی اگر طرفین توان و تمایل داشته باشند و میانجی حرفه‌ای باشد، مدت‌ها به طول می‌انجامد. بنابراین میانجی‌گری نخست‌وزیر ژاپن یک گام مهم به پیش در هزار خم پایان بخشیدن به این بحران ۴۰ ساله است و به اندازه همین یک گام هم می‌توان از آن انتظار داشت.

مهم‌تر از این سفر، تداوم تلاش‌های ژاپن برای کاهش تنش میان ایران و آمریکاست. اگر کنش میانجی‌گرایانه ژاپن در حد همین سفر خلاصه شود، تاثیرات آن نیز محدود به یک سفر هر چند مهم خواهد بود. اما در صورت تداوم این تلاش‌ها می‌توان امید داشت که میانجی‌گر آسیایی مورد اعتماد و دارای حسن نیت به تدریج شانس دیپلماسی و نه جنگ را برای حل و فصل تدریجی یکی از پیچیده‌ترین بحران‌های سیاست بین‌الملل افزایش دهد.

اما ترمیم رابطه ایران و ژاپن دستور کار مهم دیگری است که به نوعی در سایه روایت میانجی‌گرانه از این سفر قرار گرفته است. رابطه این دو کشور نیز به‌رغم پتانسیل‌های فراوان، در پیامد خروج آمریکا از برجام در بن‌بست قرار گرفته است. تجارت معناداری میان دو کشور وجود ندارد، شرکت‌های مهم ژاپنی در ایران حضوری ندارند و تقریبا دو کشور از رادار دیپلماسی اقتصادی یکدیگر حذف شده‌اند. این به آن معناست که ایران فرصت تعامل با سومین اقتصاد بزرگ جهان، برخوردار از پیشرفته‌ترین کلاس تکنولوژیک و کشوری با فرهنگی غنی و شرقی را از دست داده است. از دیگر سو ژاپن یکی از عرضه‌کنندگان مهم انرژی و یکی از بازارهای مهم صادرات و سرمایه‌گذاری و یکی از دوستان شرقی خود را از دست داده است. خسارت بن‌بست در روابط دو کشور روشن‌تر از آن است که نیازی به توضیح داشته باشد.  

آیا ایران و ژاپن می‌توانند با وجود سایه سنگین آمریکا، به بازتعریف رابطه خود و کاهش خسارت‌های دوجانبه امیدوار باشند؟ پاسخ تاکنون منفی بوده است. همین که نخست‌وزیر ژاپن پس از ۴۰ سال به ایران می‌آید خود نشانه روشنی از نقش عامل آمریکا در به بن‌بست کشاندن این رابطه است. اما پاسخ این پرسش از این پس می‌تواند با اما و اگرهایی مثبت باشد. هند به‌عنوان دیگر شریک آسیایی مهم ایران و موتلف جدید آمریکا در آسیا، در سالیان اخیر با مهارت توانسته تا حدی روابط خود با ایران را از سایه سنگین آمریکا بیرون بکشد. اینکه چابهار از تحریم معاف شد بیش از هر چیز محصول تلاش‌های هدفمند هند برای حفظ منافع ناشی از روابط با ایران در عین تعامل با آمریکاست. نمونه دیگر چین است که گرچه به حفظ روابط سازنده با آمریکا اهتمامی ویژه دارد، اما توانسته در شرایط پیچیده کنونی روابط با ایران را نیز حفظ کند.

اما ژاپن تا کنون به بحران در روابط ایران و آمریکا نوعی نگاه سیاه و سفید داشته و از ابتدا آمریکا را انتخاب و ایران را از رادار حذف کرده بود. تجارب چین و هند نشان داده که می‌توان نگاه پیچیده‌تری به این بحران هم داشت و نوعی بالانس شکننده در روابط باایران و آمریکا را حفظ کرد. افزون بر این از منظر ساختاری، نظم مبتنی بر ثبات هژمونیک رو به زوال است. زوال این نظم به تدریج سایه آمریکا بر سیاست بین‌الملل را سبک می‌کند و در عین حال به کشورها امکان می‌دهد فراتر از قالب‌های سنتی و سیاه-سفیدی که در دوره پساجنگ سرد مرسوم شده با یکدیگر تعامل کنند. ایران و ژاپن هم در ۹۰ سالگی یک رابطه محترمانه و دوستانه این شانس را دارند تا نوع جدیدی از روابط را در سیاست بین‌الملل پسا ثبات هژمونیک شکل دهند، رابطه‌ای که گرچه عامل آمریکا می‌تواند همچنان محدودیت‌هایی در آن ایجاد کند، اما امکان به بن‌بست کشاندن آن را نداشته باشد.

استاد دانشگاه شهید بهشتی

 

 

منبع: اتاق خبر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.otaghnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اتاق خبر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۰۳۲۷۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا روسای جمهور آمریکا به جنگ علاقه دارند؟ / گذشته و حال مافیای موتورسوار ژاپن / آزمایش زندان استنفورد / چرا بیت المقدس اهمیت دارد؟

بسته ویدیویی «تابناک» مجموعه‌ای از ویدیوها پیرامون رویدادهای سیاسی عمدتاً متکی بر گزارش‌ها و تحلیل‌ها و ویدیویی‌هایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که تماشایش را از دست داده‌اید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر می‌توان فرا گرفت.

 

 

گذشته و حال مافیای موتورسوار ژاپن

بوسوزوکو (قبیله خارج از کنترل) نامی است که دار و دسته های موتورسوار ژاپنی با آن شناخته می‌شدند. این گروه ها که اغلب از جوانان کم سن و سال تشکیل می‌شدند، با موتور سواری‌های گروهی و دعوا با گروه‌های رقیب، سال‌ها الهام بخش سریال‌ها و داستان های مصور بودند و یکی از خرده فرهنگ‌های مهم و تاثیر گذار ژاپن به شمار می‌آمدند. اما اکنون با گذر زمان و توسعه ژاپن به عنوان یک کشور صنعتی و پیشرفته، دیگر جایی برای این لات بازی ها در جامعه نمانده و بوسوزوکو نیز به آرامی از سطح جامعه محو شده است. این مستند روایتی است از گذشته و حال بوسوزوکو که از طریق دنبال کردن یکی از اعضای فعال و معروف این گروه‌ها که اکنون پا به سن گذاشته است، نگاهی به انگیزه‌ها و تجربیات افراد فعال در این گروه‌ها می‌اندازد. دیدن این مستند جذاب و دیدنی را از دست ندهید.

 

آزمایش زندان استنفورد

آزمایش زندان استنفورد، یکی از معروف‌ترین آزمایش‌های روانشناسی در دنیاست که در جریان آن، تعدادی دانشجو پس از تایید سلامت روحی و روانی به زندانی ساختگی انتقال داده شدند و پس از تعیین جایگاه توسط شیر یا خط گروهی به عنوان زندانی و گروهی به عنوان نگهبان مشغول به کار شدند. هدف این آزمایش، بررسی ریشه مشکلات روابط بین زندانیان و زندانبان‌ها در نیروی دریایی آمریکا و تفنگداران دریایی و بودجه آن را دفتر تحقیقات دریایی ایالات متحده پرداخت کرده بود. رهبری این تحقیقات با دکتر فیلیپ زیمباردو بود، استاد دانشگاه استنفورد که می‌خواست نشان دهد، آیا ویژگی‌های شخصیتی خود افراد در بروز رفتارهای مورد سوال مطالعه تاثیرگذار است یا شرایط نقش اصلی را ایفا می‌کند. نتیجه‌گیری مطالعه زیمباردو این بود که تحت شرایط خاصی، هرکسی با هر نوع روحیات و اخلاقیاتی اگر به اندازه لازم تحت فشار باشد، خشونت از خود نشان خواهد داد. البته نتایج تحقیقات او توسط سایر دانشمندان زیر سوال است و بسیاری باور دارند که دلایلی چون کوچک بودن نمونه آماری، جهت دهی آگهی جذب داوطلبان که دعوت به شرکت در یک آزمایش روانشناسی در مورد زندان می‌کرد و بی طرف نبودن زیمباردو در آزمایش و تحریک شرکت کنندگان به خشونت روی نتیجه ناشی از آزمایش تاثیر گذاشته است؛ هرچند برنامه اولیه مطالعه، دو هفته بود، پس از تنها شش روز ادامه آن به دلیل غیراخلاقی بودن و اعتراض یکی از همکاران زیمباردو لغو شد. تصاویری از خود مطالعه، رفتار زندانیان و نگهبانان و همچنین توضیحات زیمباردو و شرکت کنندگان در مطالعه را در ویدیو تابناک ببینید.

 

 

چرا روسای جمهور آمریکا به جنگ علاقه دارند؟

شبکه تلوزیونی آرتی با بررسی درصد محبوبیت رئیس جمهورهای آمریکا قبل و پس از ورود به جنگ، به پدیده‌ای سیاسی به نام «اثر صف‌آرایی زیر پرچم / Rally 'round the flag effect» پرداخته است. اثر صف‌آرایی زیر پرچم مفهومی در علوم سیاسی و روابط بین‌الملل است که افزایش کوتاه مدت حمایت مردمی از رئیس‌جمهور آمریکا در دوران بحران‌های بین‌المللی یا جنگ را توضیح می‌دهد. در این ویدیو با روسای جمهوری که از این اثر برای فرار از تنگنا‌های سیاست داخلی استفاده کرده‌اند، آشنا شوید.

 

چرا بیت المقدس اهمیت دارد؟

در این ویدیو درباره چرایی اهمیت بیت المقدس برای میلیاردها انسان صحبت می‌شود؛ اینکه چه چیزی در این مکان مقدس آرزوی زیارت و عبادت خیلی از انسان ها محسوب و همچنین چه تغییراتی در آن بعد از اشغال غیرقانونی اش توسط اسراییل صورت گرفت، نیز پرداخته می‌شود.