به نقل از «ایرنا»

ساز سازی، هنری که فرصت عرض اندام نیافت

تاریخ انتشار: ۲۲ خرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۰۳۴۵۸۰

در پشت پرده فعالیتهای هنری، ده ها حرفه هنری دیگر نهفته است که تنها با نگاهی عمیق می توان این زنجیره ی نظامند زیبا را کشف کرد از این رو در دنیای نوازندگان موسیقی داشتن یک ساز کوک که به دست توانمند یک هنرمندساز، ساخته شده باشد بسیار اهمیت دارد.
یکی از هنرهای ایرانی که فرصتی برای ارائه خود نیافته و بسیاری از مردم از وجود چنین هنری بی خبرند، هنر ساز سازی است،این هنر سالیان متمادی به صورت خود جوش به دست هنرمندان عاشق پیشه که محنت سختی ایام را به جان خریده اند، در خفا حفظ، اشاعه و امکان حیات یافته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 هنر شریف ساز سازی در نوع خود چکیده ایست از هنرهایی چون درودگری، زرگری، معرق و نوازندگی که آن را در جایگاه کاربردیترین هنرها قرار داده است و این هنر به عنوان یکی از صنایع دستی اشتغال زا نیازمند حمایت از سوی سازمان های فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و اداره کار و رفاه اجتماعی است.
ابهر نیز همانند هر تمدن کهن دیگری پر از روایتهای شفاهی و داستانهای پند آمیز بوده که در نگهداری و انتقال داشته های آن به اقشار جامعه همیشه مورد توجه بوده است. 
در این میان بسیاری از مردم موسیقی آذری را با موسیقی عاشیق می شناسند، عاشیق‌ها از دیر باز وظیفه اجرا و انتقال روایت ها را داشته اند و این گونه مسئولیت حفظ ادبیات شفاهی که بخش اعظمی از آداب و رسوم این سرزمین را در خود جای داده بود را به وسیله موسیقی برعهده داشته اند.
قوپوز یا به اصطلاح محلی چگور را می توان کهنترین ساز این منطقه نامید که با وجود گذشت زمان تغییرات کوچکی را چه از لحاظ ساختار و چه از لحاظ الحان و رپرتوآر اجرایی داشته است. 
این ساز همچون دیگر سازهای مقامی مانند دوتار، بیشتر به عنوان همراه کننده عاشیق برای اجرای داستانها و روایتهای پند آمیز مورد استفاده قرار می گیرد. 

استان زنجان یکی از مهمترین حوزه‌های موسیقی «عاشیقی» است
عاشیق‌های زنجان در اجرای موسیقی خود از سه  آلت موسیقی (ساز، بالابان و قاوال) بهره می جویند بنابراین در پس نتهای خوش نغمه هر سازی که در دست نوازندگان است هنرمندی خالق وجود دارد که از عمق وجود اکسیر حیات را بر چوب بی جان دمیده و به آن زندگی بخشیده است و او هنرمند ساز، ساز است.

حسین عقیلی، یکی از اساتید بزرگ کشور در این عرصه است که در یکی از محلههای زیبا و خلوت شهر ابهر در حاشیه میدان لاله، در کارگاهی به ظاهر بسیار کوچک و محقر ولی زادگاه ساز بسیاری از عاشیق های کشور مشغول فعالیت است. 

استاد حسین عقیلی متولد سال ۱۳۲۹ در محله ملک قصاب ابهر است که هنر درودگری را از کودکی در نزد پدر خود استاد ابوالفضل که از ماهرترین و قدیمیترین اساتید این حرفه در شهر ابهر بوده فرا گرفته و تاکنون شاگردان موفقی را به جامعه سازندگان سازهای ایرانی تحویل داده است که در حال حاضر در نقاط مختلف کشور مشغول به کار هستند.  وی در سال های ۹۴ و ۹۶ موفق به دریافت نشان مرغوبیت اثر برای ساز آذری چگور و ساز سرنا شده است.
 استاد حسین عقیلی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در زمینه هنر ساز سازی، گفت: بیشتر برای ساخت سازهای سیمی از چوب توت و انواع گردو و برای سازهای بادی از چوب زردآلو و چنار استفاده می شود که تهیه نوع مرغوب این چوبها کاری زمان بر و تخصصی است.
وی تصریح کرد: بیشتر سازهایی که اساتید ایرانی می سازند، سازهای سنتی ایرانی و عاشیقی است و در برخی موارد تعمیر سازهای غربی مانند گیتار را نیز انجام می دهیم.
عقیلی با اشاره به مشکلات حرفه خود بیان کرد: یکی از لحظه های سخت این شغل زمانی است که یک گردشگر خارجی به کارگاه من می آید چرا که او عظمت موسیقی اصیل و زیبایی سازه ها ایرانی را می داند و از بی توجهی مسئولان به هنر ساز سازی شگفت زده و ما از کارگاه  محقر خود خجل می‌شویم.
این هنرمند ادامه داد: بسیاری از کارهای هنری و صنعتی نجاران گذشته در حال از بین رفتن است در صورتی این صنایع  قسمت مهمی از میراث، هویت و تاریخ ماست و ما موظفیم برای آیندگان آنها را حفظ کنیم از صنایع چوبی گذشته می توان به ادوات کشاورزی اشاره کرد که همراه با سازندگان خود از بین می‌روند.
عقیلی خاطرنشان کرد: امروز ورق های ام. دی. اف و مانند اینها موجب شده حرفه نجاری و درودگری به خطر افتاده و ذوق هنری خود را از دست دهد و از سویی سازهای الکترونیک موسیقی متاسفانه موسیقی اصیل ایرانی و حرفه ساز سازی را تهدید جدی می کند در حالی که کشور کوچکی مانند آذربایجان در همسایگی ما به شدت در حال احیای موسیقی عاشیقی در بین کودکان و جوانان خود است.
وی با اشاره به  اینکه ساخت ساز با دست زحمت فراوان دارد و هنرمند با عشق به چوب بی جان حیات می بخشد، یاد آور شد: احیای این هنر نیازمند توجه ویژه مسئولان است.
عقیلی عنوان کرد: اساتید ساز، ساز فقط به کار ساخت ساز مشغول نیستند بلکه با ساخت رحل قرآن، شطرنج، مبلمان زینتی و منبت کاری و ساخت مجسمه بوسیله درختان خشکیده پارک ها جاذبه های گردشگری ایجاد کنند و اگر مکان مناسبی از سوی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی یا میراث فرهنگی در اختیار این هنرمندان قرار گیرد می توانند با توسعه و پرورش شاگردان زیادی با حفظ و ترویج این هنر اشتغال ایجاد کنند.
استاد عقیلی با اشاره به اینکه ساز چگور  و موسیقی عاشیقی شناسنامه مردم آذری زبان است، تاکید کرد: یکی از ابزارهای مهم تهاجم فرهنگی موسیقی است ما در این زمینه بیشتر از فرهنگ سازی نیاز به احیای فرهنگ کهن در زمینه موسیقی اصیل ایرانی و قومی خود داریم بنابراین در مرحله اول باید مسئولان خود را با هنر، تاثیر و اهمیت آن آشنا کنیم و بعد نسل جوان را با راهکارهای علمی با فرهنگ و هنر ایرانی به ویژه موسیقی اصیل ایرانی زمینه علاقه مندی را به وجود آوریم.

 صنایع دستی نیازمند  حمایت همه متولیان فرهنگی است

 رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان ابهر در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در زمینه حمایت از هنرمندان صنایع دستی گفت: صنایع دستی شناسنامه فرهنگی هر جامعه است که همه دستگاه‌های متولی فرهنگ باید از آن حمایت کنند.
مهدی باقری با اشاره به هنر ساز سازی اظهار داشت: باید این هنر را بیشتر به جوانان معرفی کنیم و برای این معرفی نیازمند ابزار رسانه و دستگاه های فرهنگی هستیم.
این مسئول ادامه داد: یکی از بهترین ابزارها برای معرفی این هنر و اساتیدی همچون استاد عقیلی استفاده از بیلبوردهای محیطی و تلویزیون شهری است که نیاز به همکاری شهرداری با اداره میراث فرهنگی و صنایع دستی دارد.
باقری بیان کرد: در سال های گذشته با هماهنگی این سازمان موفق شدیم آثار استاد عقیلی را به جشنواره های صنایع دستی ارسال کنیم که خوشبختانه نشان ملی مرغوبیت صنایع را دریافت کرده اند.
وی تصریح کرد: با وجود همه محدودیتهای مالی و کمبود فضا در اداره میراث فرهنگی اقدام به ساخت غرفه هایی برای اساتید صنایع دستی به منظور تعلیم هنرجویان کرده ایم.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خاطرنشان کرد: صنایع دستی و مشاغل کهن را باید احیا کنیم و برای این منظور باید همه مسئولان وارد عمل شوند و قسمتی از اعتبارات فرهنگی دستگاه خود را با نظر کارشناسان فرهنگی به این گونه اقدامات اختصاص دهند.
باقری یاد آور شد: امروز شهرداری شهر زنجان اقدامات خوبی را در معرفی مشاهیر و صنایع دستی انجام داده است که باید الگوی سایر شهرهای استان شود.
 9556/6085

منبع: ایرنا

کلیدواژه: سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی هنر موسیقی نواحی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۰۳۴۵۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۳۵۰ میلیارد ریال تسهیلات به هنرمندان صنایع‌دستی خراسان جنوبی پرداخت شد

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی گفت: در سال ۱۴۰۲ بیش از ۳۵۰ میلیارد ریال تسهیلات به هنرمندان صنایع‌دستی و هنر‌های سنتی از محل اعتبارات مشاغل خانگی و تبصره ۱۸ پرداخت شد.   مصطفی هادی شاه‌وردی افزود: در راستای حمایت از هنرمندان صنایع‌دستی و هنر‌های سنتی استان مبلغ ۱۰۸ میلیارد و ۱۱۰ میلیون ریال از محل اعتبارات اعطایی بند الف تبصره ۱۸ برای ۱۷۷ طرح صنایع‌دستی در راستای حمایت از تولید و اشتغال‌زایی و ثبات اقتصادی و حفظ زنجیره ارزش پرداخت شد.   مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی افزود: مبلغ ۲۴۴ میلیارد و ۴۴۸ میلیون ریال به ۲۱۴ طرح از محل اعتبارات مشاغل خانگی در سال ۱۴۰۲ نیز پرداخت شده است.   او تصریح کرد: در سال ۱۴۰۲ لیست ۷۵۰ هنرمند صنایع‌دستی متقاضی بیمه تامین اجتماعی برای وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی طی دو مرحله برای تأمین منابع ارسال شد.